اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,327
تعداد مقالات9,943
تعداد مشاهده مقاله2,976,056
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,675,012
زارع بوشهری, محمد. (1402). پیامد فرهنگی مفقود شدن منابع تاریخی امامیه از قرن اول تا قرن هفتم. مطالعات فلسفی کلامی, 17(42), 35-52. doi: 10.22034/skh.2023.12762.1277
محمد زارع بوشهری. "پیامد فرهنگی مفقود شدن منابع تاریخی امامیه از قرن اول تا قرن هفتم". مطالعات فلسفی کلامی, 17, 42, 1402, 35-52. doi: 10.22034/skh.2023.12762.1277
زارع بوشهری, محمد. (1402). 'پیامد فرهنگی مفقود شدن منابع تاریخی امامیه از قرن اول تا قرن هفتم', مطالعات فلسفی کلامی, 17(42), pp. 35-52. doi: 10.22034/skh.2023.12762.1277
زارع بوشهری, محمد. پیامد فرهنگی مفقود شدن منابع تاریخی امامیه از قرن اول تا قرن هفتم. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 17(42): 35-52. doi: 10.22034/skh.2023.12762.1277

پیامد فرهنگی مفقود شدن منابع تاریخی امامیه از قرن اول تا قرن هفتم

مجله سخن تاریخ
مقاله 2، دوره 17، شماره 42، تیر 1402، صفحه 35-52    اصل مقاله (743.16 K)
نوع مقاله: علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/skh.2023.12762.1277
نویسنده
محمد زارع بوشهری*
استادیار گروه شیعه‌شناسی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
چکیده
مفقود شدن منابع تاریخی شیعه در قرون اول تا هفتم به علل و عوامل متعدد؛ دارای پیامدهایی در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بوده است. پاسخ به این پرسش که مفقود شدن منابع تاریخی چه پیامدهایی در حوزه، فرهنگی داشته است موضوع این نوشتار است. بررسیدن آثار ، منابع کتابخانه‌ای و اظهارات صحاب نظران، با روش توصیف و تحلیل داده‌ها؛ هدف مورد نظر را محقق خواهد کرد که پیامد مفقودی منابع تاریخ امامیه را در حوزه فرهنگی نمایان کند. نمی‌توان پذیرفت که از بین رفتن منابع در حوزه فرهنگ پیامد جدی نداشته است و داشته‌های موجود برای پاسخگوئی به شبهات حوزه تاریخ کفایت می‌کند. از جمله پیامد مفقود شدن منابع تاریخی، اینکه دانش تاریخ مورد بی توجهی یا کم توجهی واقع شده است. فربگی برخی دانشها، نادیده انگاشتن تاریخ، استفاده از تاریخ در راستای اثبات مباحث کلامی و وارد شدن مباحث فرا تاریخی در حوزه تاریخ یافته‌های این نوشتار است.
کلیدواژه‌ها
منابع تاریخی امامیه؛ منابع مفقود؛ تاریخ تشیع؛ قرن اول؛ قرن هفتم
مراجع
قرآن کریم.

نهج‌البلاغه، ترجمه فیض الاسلام، سیدعلی ‌نقی، تهران، فقیه، پنجم، 1379 ش.

  1. ابن شهرآشوب، محمد بن علی (1383 ق)، معالم العلما فی فهرست کتب الشیعة و اسماء المصنفین منهم قدیما و حدیثا، نجف، مطبع الحیدریه.
  2. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر (1408 ق)، بدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر، ج 3.
  3. احسان عباس (1408 ق)، شذرات من کتب مفقودة فی التاریخ، بیروت، دارالغرب الاسلامی.
  4. اربلی، ابی‌الفتح (1421)، کشف الغمة عن معرفة الائمة و اهل‌بیت العصمة، قم، رضی.
  5. استفورد، مایکل (1382)، درآمدی بر فلسفه تاریخ، ترجمه احمد گل­محمدی، تهران، نشر نی.
  6. انصاری قمی، حسن (1390)، بررسی‌های تاریخی در حوزه اسلام و تشیع، تهران، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  7. انصاری حسن، کاتبان، http://ansari.cateban.com.
  8. جعفریان، رسول (1379)، «تشیع در حلب و بازمانده کتاب الحاوی فی الرجال الشیعة الامامیة» مقالات تاریخی، قم، دلیل، دفتر هفتم.
  9. جلالی، سیدمحمدرضا (1376)، تدوین السنة الشریفة، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
  10. حسین بن عبدالوهاب (بی تا)، عیون المعجزات، قم، مکتبة الداوری.
  11. حسین بن حمدان خصیبی (1419 ق)، هدایة الکبری، قم، البلاغ.
  12. حضرتی، حسن (1390 ش)، روش پژوهش در تاریخ­شناسی، اول، تهران، پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی.
  13. خانجانی، قاسم (1394)، «اندیشه‌های حاکم بر تاریخ­نگاری شیخ مفید»، پژوهش‌نامه تاریخ اسلام، شماره 17، بهار، صص 26 ـ 46.
  14. خطیب بغدادی، احمد بن علی (1417 ق)ف تاریخ بغداد، بیروت، دارالکتب العلمیه، ج 3 ـ 10.
  15. ـــــــــــــــــــــــ (1403 ق)، الجامع لاخلاق الراوی، محقق محمود الطحان، ریاض، مکتبة المعارف، ج 2.
  16. دشتی، محمد (1395)، «جایگاه منابع مفقود در تحلیل مسائل تاریخی» سایت سخن تاریخ،
http://tarikh.imam.miu.ac.ir/index.aspx?siteid=60&fkeyid=&siteid=60&pageid=33189&newsview=82595.

  1. رحمتی، محمدکاظم (1395)، تشیع تاریخ و فرهنگ، قم، مورخ.
  2. رجائی، سیدمهدی (1375)، «علل نابودی بخش مهمی از میراث فرهنگی» مجموعه مقالات کتاب و کتابخانه در تمدن اسلامی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی، صص 158 ـ 181.
  3. شامی، ابوعبدالله (1414 ق)، سبیل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، بیروت، دارالکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون، ج 4.
  4. زبیدی، محمد بن محمد(1414 ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، ج 5، محقق علی شیری، بیروت، دارالفکر.
  5. صائب عبدالحمید (1424 ق)، معجم مورخی الشیعة الامامیة ـ الزیدیة ـ الاسماعیلیة، قم، موسسة دائرة‌المعارف الاسلامی، ج 1 ـ 2.
  6. صدر، سید حسن (1395)، تأسیس الشیعة الکرام لعلوم الاسلام، قم، موسسه کتابشناسی شیعه.
  7. صدوق، محمد بن علی (1363)، کمال‌الدین و تمام النعمة، تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم، جامعه مدرسین.
  8. ــــــــــــــــــ (بی­تا)، عیون اخبار الرضاj، تصحیح سیدمهدی حسینی لاجوردی، تهران، جهان.
  9. صدیق الحکیم(بی تا) اسرار الکتب المفقودة، بی‌جا، بی‌نا، 215 م.
  10. صفری فروشانی، نعمت‌الله (1386)، «بررسی دو اثر تاریخ­نگاری شیخ صدوق»، نامه تاریخ پژوهان، شماره 10 تابستان، صص 166 ـ 207.
  11. ــــــــــــــــــــ (1384)، «محمد بن جریر طبری، آملی و دلائل الامامه»، علوم حدیث، شماره سوم و چهارم، صص 223 ـ 240.
  12. ــــــــــــــــــــــ (1386)، «شیخ مفید و تاریخ نگاری او در الارشاد» شیعه شناسی، شماره 18، تابستان، صص 7 ـ 36.
  13. ـــــــــــــــــــ (1385)، «حسین بن عبدالوهاب و عیون المعجزات»، علوم حدیث، شماره چهارم.
  14. ــــــــــــــــــــــ (1395)، «جایگاه منابع مفقود در تحلیل مسائل تاریخی» سایت سخن تاریخ،
http://tarikh.imam.miu.ac.ir/index.aspx?siteid=60&fkeyid=&siteid=60&pageid=33189&newsview=82595

  1. طبری، محمد بن جریر بن رستم (1413 ق)، دلائل الامامة، قم، بعثت.
  2. طوسی، محمد بن حسن (1427 ق)، اختیار معرفة الرجال، قم، جامعه مدرسین.
  3. طبرسی، فضل بن حسن (1417 ق)، اعلام الوری باعلام الهدی، قم، آل البیت.
  4. عمادی حائری، سید محمد (1388)، بازسازی متون حدیث کهن شیعه: روش تحلیل نمونه، تهران، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  5. فضلی، زینب و بیات، علی (1391)، «عوامل و پیامدهای اسناد دیوانی از سده‌های نخستین اسلامی» فصل‌نامه گنجینه اسناد، دفتر اول، بهار. صص 62 ـ 79.
  6. کلبرگ، اتان (1371)، کتابخانه ابن طاووس و احوال و آثار او، مترجمان سیدعلی قرائی و رسول جعفریان، اول، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی (ره).
  7. مدرسی طباطبایی، سیدحسین، میراث مکتوب شیعه از سه قرن نخستین هجری، ترجمه سیدعلی قرایی و رسول جعفریان، اول، قم، اعتماد، 1386 ش.
  8. مجیدی­نسب، نرگس (1378)، «تاریخ نگاری شیعه در رجال نجاشی» نامه تاریخ پژوهان، شماره 16، زمستان، صص 1117 ـ 170.
  9. مجلسی، محمدباقر (1411 ق)، بحارالانوار، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ج 48.
  10. منتجب الدین، علی بن عبدالله (1366)، فهرست، به کوشش محمد سامی حائری، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی.
  11. مهریزی، مهدی و علی صدرائی خوئی، میراث حدیث شیعه، دفتر ششم، قم، موسسه فرهنگی دار الحدیث، 1380 ش.
  12. نور ولی عبدالعزیز محمد، اثر التشیع علی الروایات التاریخیة فی القرن الاول الهجری، دارالخضیری، مدینه منوره، 1417 ق.
  13. یوسفی غروی، محمدهادی (1377)، گزارش مستند از نهضت عاشورا، قم، موسسه پژوهشی امام خمینی (ره).
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 318
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 133


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب