اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,272
تعداد مقالات9,554
تعداد مشاهده مقاله2,770,496
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,536,379
نجفی, روح‌الله. (1401). نقل به معنا؛ کلید فهم اختلاف مصاحف صحابه. مطالعات فلسفی کلامی, 10(19), 9-33. doi: 10.22034/qer.2023.7582
روح‌الله نجفی. "نقل به معنا؛ کلید فهم اختلاف مصاحف صحابه". مطالعات فلسفی کلامی, 10, 19, 1401, 9-33. doi: 10.22034/qer.2023.7582
نجفی, روح‌الله. (1401). 'نقل به معنا؛ کلید فهم اختلاف مصاحف صحابه', مطالعات فلسفی کلامی, 10(19), pp. 9-33. doi: 10.22034/qer.2023.7582
نجفی, روح‌الله. نقل به معنا؛ کلید فهم اختلاف مصاحف صحابه. مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 10(19): 9-33. doi: 10.22034/qer.2023.7582

نقل به معنا؛ کلید فهم اختلاف مصاحف صحابه

مطالعات قرائت قرآن
دوره 10، شماره 19، اسفند 1401، صفحه 9-33    اصل مقاله (749.59 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/qer.2023.7582
نویسنده
روح‌الله نجفی
دانشیارگروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
چکیده
یکی از رخدادهای مهم تاریخ قرآن آن است که برخی از صحابه رسول اسلام، نسخه‌‌‌‌های خاصّ خود از قرآن را جمع کرده‌اند و میان نسخه‌‌‌‌های ایشان با نسخه رسمی که به فرمان خلیفه سوم گرد آمد، اختلافات فراوانی اعمّ از افزایش، نقصان، تبدیل و جابه‌جایی گزارش شده است. نوشتار حاضر بر آن است که عامل اصلی ظهور نگارش‌‌‌‌های متفاوت قرآن توسط صحابه را دریابد و در این راستا، به عرضه فرضیه‌‌‌‌های محتمل می‌پردازد. روش این تحقیق، «استنتاج از راه بهترین تبیین» است؛ بدین معنا که پس از ارزیابی فرضیه‌‌‌‌های رقیب، فرضیه‌ای انتخاب می‌شود که قدرت تبیین بیشتری دارد. تفسیری‌بودن اختلافات، خطابودن اختلافات و مختلف خوانده‌شدن قرآن از سوی رسول، فرضیه‌‌‌‌هایی هستند که برای توضیح منشأ اختلافات مصاحف صحابه مطرح شده‌اند، اما با توجه به گستردگی دامنه اختلافات، این سه فرضیه، فاقد قدرت توضیح‌دهندگی جلوه می‌کنند. از دیگر سو، فرضیه نقل به معنای آیات قرآن، با شواهد متعدد تاریخی، همخوانی دارد و قادر است که به‌گونه‌ای فراگیر، اختلافات صحابه را در خوانش و نگارش قرآن تبیین نماید.
کلیدواژه‌ها
نقل به معنا؛ قرائات قرآن؛ مصاحف قرآن؛ اختلاف مصاحف؛ صحابه
مراجع
  1. قرآن کریم، ترجمه، رضایی اصفهانی، محمد علی و همکاران، نخستین ترجمه گروهی قرآن کریم، قم: دار الذکر، 1384ش.
  2. ابن‌‌‌ابی‌شیبه، ابوبکر عبداللّه بن محمد، الکتاب المصنّف فی الاحادیث و الآثار، تصحیح: محمد عبدالسلام شاهین، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1426ق.
  3. ابن‌جنی، ابوالفتح عثمان، المحتسب فی تبیین وجوه شواذّ القرائات، قاهره: وزاره الاوقاف- المجلس الاعلی للشئون الاسلامیه، 15-1414ق.
  4. ابن‌خالویه، حسین بن احمد، مختصر فی شواذّ القرآن، بیروت: المعهد الالمانی للابحاث الشرقیه، 1430ق.
  5. ابن‌عطیّه، ابومحمد عبد الحق، المحرّر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، بیروت: دار‌ ابن‌حزم، بی‌تا.
  6. ابن‌کثیر، ابوالفداء اسماعیل، تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دار و مکتبه الهلال، 2007م.
  7. ابن‌منظور، محمّدبن مکرّم، لسان العرب، بیروت: دار صادر، 2011م.
  8. ابوحیان‌اندلسی، محم بن یوسف، تفسیر البحر المحیط، بیروت: دارالکتب العلمیه، 2010م.
  9. ابوشامه، شهاب‌الدین عبدالرحمن بن اسماعیل، المرشد الوجیز الی علوم تتعلّق بالکتاب العزیز، تحقیق: ولید مساعد الطبطبائی، کویت: مکتبة الامام الذهبی، 1414ق.
  10. ابوعبید، قاسم بن سلام، فضائل القرآن، بیروت: المکتبه العصریه، 1426ق.
  11. پاکتچی، احمد، فقه الحدیث؛ مباحث نقل به معنا، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق، 1394ش.
  12. حربی، ابراهیم بن اسحاق، رسالة فی أن القرآن غیر مخلوق، تحقیق: علی بن عبدالعزیز، ریاض: دارالعاصمه للنشر و التوزیع، 1416ق.
  13. الخطیب، عبداللطیف، معجم القرائات، دمشق: دار سعد الدین، 1430ق.
  14. ذهبی، شمس‌الدین محمدبن احمد، معرفة القراء الکبار علی الطبقات و الاعصار، بیروت: موسسه الرساله، 1404ق.
  15. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تهران: موسسه الصادق، 1429ق.
  16. زمخشری، محمودبن عمر، الکشّاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتاب العربی، 1429ق.
  17. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، تصحیح: محمد سالم هاشم، بی‌جا، منشورات ذوی القربی، 1422ق.
  18. طبری، محمدبن جریر، تفسیر الطبری: ‌جامع‌البیان عن تأویل آی القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربیّ، بی‌تا.
  19. فرّاء، یحیی بن زیاد، معانی القرآن، تحقیق: عماد‌الدین بن سید آل درویش، بیروت: عالم الکتب، 1432ق.
  20. قیسی، مکی بن ابی طالب، الابانه عن معانی القرائات، تحقیق: عبدالفتاح اسماعیل شبلی، قاهره: دار نهضة مصر، بی‌تا.
  21. معرفت، محمدهادی، التمهید فی علوم القرآن، قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، 1410ق.
  22. نحاس، ابوجعفر احمدبن محمد، اعراب القرآن، تحقیق: محمد احمد قاسم، بیروت: دار و مکتبة الهلال، 2004 م.
  23. نسفی، ابوالبرکات عبداللّه بن احمد، تفسیر النسفی: مدارک التنزیل و حقائق التأویل، بیروت: المکتبه العصریه، 1430ق.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 260
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 182


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب