اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,350
تعداد مقالات10,139
تعداد مشاهده مقاله3,046,946
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,720,372
داودی لیمونی, سعید, اسداللهی, اعظم. (1401). نقد آرای آمنه ودود در تفسیر آیات حجاب (عفاف‌گرایی و حجاب‌گریزی). مطالعات فلسفی کلامی, 17(33), 9-38. doi: 10.22034/jqopv.2023.7583
سعید داودی لیمونی; اعظم اسداللهی. "نقد آرای آمنه ودود در تفسیر آیات حجاب (عفاف‌گرایی و حجاب‌گریزی)". مطالعات فلسفی کلامی, 17, 33, 1401, 9-38. doi: 10.22034/jqopv.2023.7583
داودی لیمونی, سعید, اسداللهی, اعظم. (1401). 'نقد آرای آمنه ودود در تفسیر آیات حجاب (عفاف‌گرایی و حجاب‌گریزی)', مطالعات فلسفی کلامی, 17(33), pp. 9-38. doi: 10.22034/jqopv.2023.7583
داودی لیمونی, سعید, اسداللهی, اعظم. نقد آرای آمنه ودود در تفسیر آیات حجاب (عفاف‌گرایی و حجاب‌گریزی). مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 17(33): 9-38. doi: 10.22034/jqopv.2023.7583

نقد آرای آمنه ودود در تفسیر آیات حجاب (عفاف‌گرایی و حجاب‌گریزی)

قرآن پژوهی خاورشناسان
دوره 17، شماره 33، اسفند 1401، صفحه 9-38    اصل مقاله (807.02 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jqopv.2023.7583
نویسندگان
سعید داودی لیمونی* 1؛ اعظم اسداللهی2
1عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی(نویسنده مسئول)
2طلبه سطح چهار رشته تفسیر تطبیقی، موسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه، قم، ایران
چکیده
مخالفت با حجاب زنان با تکیه بر اهمیت عفاف‌گرایی مدتی است در میان برخی از نو اندیشان مسلمان به‌ویژه فمینیسم‌های اسلامی ترویج می‌شود. از جمله آنان، آمنه ودود ـ مسیحی مسلمان‌شده آمریکایی و استاد دانشگاه ویرجینیا ـ در کتاب «قرآن و زن» است. وی در این کتاب ـ که رساله دکتری وی در دانشگاه میشیگان آمریکا نیز است ـ مدعی است نوع پوشش در عصر حاضر بر اساس نگاه مردسالارانه به زن و از ناحیه جبر فرهنگی جوامع است. از دیدگاه او قرآن درصدد تشریع حجاب نبوده است؛ بلکه این آیات داستان‌هایی در مورد فرهنگ رایج عصر نزول برای نشان دادن اهمیت مسئله‌ حضور اجتماعی زن همراه با عفاف است. نویسنده در این مقاله درصدد نقد مبانی و نتایج به‌دست‌آمده آمنه ودود در نظریه عفاف‌گرایی بوده است. با مطالعه و استخراج مبانی آمنه ودود در کتاب «قرآن و زن» و تحلیل آن به روش توصیفی ـ تحلیلی ـ انتقادی مشخص شد که در مبانی ودود مواردی از قبیل تفسیر قرآن بدون سنت، پایه‌گذاری هرمنوتیک توحیدی، عصری‌انگاری و لزوم خوانش‌های معاصر، اعتقاد به برابری جنسیتی نقش مهمی در ارائه نظریه عفاف‌گرایی و حجاب‌گریزی دارد. با نقد مبانی و تفسیر صحیح از آیات حجاب، نظریه فقها و مفسران فریقین در آیات حجاب تقویت و اکتفا به عفاف بدون الزام به حجاب موردنقد قرار گرفت.
کلیدواژه‌ها
آمنه ودود؛ فمینیسم اسلامی؛ هرمنوتیک توحیدی؛ عدالت جنسیتی؛ حجاب‌گریزی؛ عفاف‌گرایی
مراجع
  1. قرآن مجید، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، قم: دارالقرآن الکریم (‌‌دفتر مطالعات تاریخ ومعارف اسلامى)، 1373.
  2. آزاد، علیرضا، تفسیر قرآن و هرمنوتیک کلاسیک، قم: مؤسسه بوستان کتاب، 1391 ش.
  3. آلوسی، سیدمحمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دار الکتب العلمیه، 1415 ق.
  4. ابن‌اشعث‌سجستانی، سنن ابی داود، تحقیق و تعلیق: سعید محمد اللحام، بیروت: دارالفکر، 1410 ق.
  5. ابن‌بابویه (صدوق)، محمد بن على، علل الشرائع، قم: کتاب فروشى داورى، 1385 ش.
  6. ـــــــ، الأمالی، تهران: کتابچى، چاپ ششم، 1376 ش.
  7. ابن‌درید، محمد بن حسن، جمهرة اللغة، بیروت: دار العلم للملایین، 1988 م.
  8. ابن‌سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1410 ق.
  9. ابن‌فارس، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغة، قم: مکتب الاعلام الاسلامی، 1404 ق.
  10. ابن‌عاشور، محمد طاهر، التحریر و التنویر، بیروت، موسسه التاریخ العربی، 1420 ق.
  11. ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ ش.
  12. ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، 1414 ق.
  13. اسعدی، محمد و همکاران، آسیب‌شناسی جریان‌های تفسیری، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ چهارم، 1396 ش.
  14. اشکورى (شریف لاهیجی)، محمد بن على، تفسیر شریف لاهیجى، تهران: دفتر نشر داد، 1373 ش.
  15. ایازی، سید محمدعلی، قرآن از منظر اندیشمندان معاصر، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علـوم‌ و تحقیقات‌ تهران: ١٣٨٩ش.
  16. بارلاس، اسماء، «باز خوانی متن مقدس از منظر زنان، تفسیر آمنه ودود از قرآن»، ترجمه مهرداد عباسی و متینه سادات موسوی، آینه پژوهش، شماره 139، 1392 ش، ص 21-32.
  17. بابایی، علی اکبر، مکاتب تفسیری، چاپ پنجم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه؛ تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، 1390 ش.
  18. بلاغی، عبدالحجت، حجت التفاسیر و بلاغ الاکسیر، قم: حکمت، 1386 ش.
  19. بهجت‌پور، عبدالکریم، تفسیر فریقین (تاریخ، مبانی، اصول، منابع)، قم: آثار نفیس، 1391 ش.
  20. پالمر، ریچارد، علم هرمنوتیک، ترجمه: محمدسعید حنایی‌کاشانی، تهران: هرمس، 1377 ش.
  21. توحیدی، نیره، «فمینیسم اسلامی چالشی دموکراتیک یا چرخشی تئوکراتیک»، کنکاش، آمریکا، شماره 3، 1376 ش.
  22. حرعاملى، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة، قم: مؤسسة آل البیتb، 1409 ق.
  23. حکیم، محمد تقی، اصوال عامه للفقه المقارن، قم: مجمع جهانی اهل بیتb، 1418 ق.
  24. خراسانی، رضا؛ احمدوند، ولی‌محمد، «تأملی نظری در مفهوم عدالت جنسیتی»، نشریه قبسات، شماره 90، 1397 ش، ص 171-198.
  25. داودی، سعید، زنان و سه پرسش اساسی، قم: انتشارات امام علی بن ابی طالب، چاپ دوم، ۱۳۹۵ ش.
  26. ـــــــ، فلسفه حقوق، مبانی و منابع، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۹ ش.
  27. دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، فمینیسم و دانش‌های فمینیستی (ترجمه و نقد مقالات دایرةالمعارف فلسفی روتلیج)، قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، چاپ دوم، 1388 ش.
  28. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت: دار القلم، 1412 ق.
  29. صینى، اسماعیل محمود، المکنز العربى المعاصر، بیروت: مکتبة لبنان ناشرون، 1414 ق.
  30. طباطبایى، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ 2، 1390 ق.
  31. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تصحیح هاشم رسولی و فضل الله یزدی طباطبایی، تهران: ناصر خسرو، 1372 ش.
  32. طبری، ابوجعفر، محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالمعرفه، ۱۴۱۲ ق.
  33. ـــــــ، تاریخ طبری، بیروت: دار التراث، ۱۳۸۷ ق.
  34. عباسی، مهرداد؛ موسوی، متینه سادات، «قرائتی نو از قرآن با رهیافتی زن محور بررسی دیدگاه‌های آمنه ودود در کتاب قرآن و زن»، پژوهشنامه زنان، سال ششم، شماره 3، 1394 ش، ص 123-146.
  35. عسکرى، حسن بن عبدالله، الفروق فى اللغة، بیروت: دار الافاق الجدیدة، 1400 ق.
  36. علاسوند، فریبا، زن در اسلام، قم: نشر هاجر، 1395 ش.
 

  1. فتحی، علی، معیارپذیری تفسیر قرآن، رهیافت‌ها و چالش‌ها، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1396 ش.
  2. فراهیدى، خلیل بن احمد، العین، قم: نشر هجرت، چاپ دوم، 1409 ق.
  3. فخررازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1420 ق.
  4. فیض‌کاشانى، محمد محسن بن شاه مرتضى، الوافی، اصفهان: کتابخانه امام أمیر المؤمنین علىg، 1406 ق.
  5. فیومی مقری، احمد بن محمد، المصباح المنیر، قم: موسسه دارالهجره، چاپ دوم، 1414.
  6. قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، تهران: انتشارات ناصر خسرو،1364 ش.
  7. کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، الکافی، چاپ چهارم، تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1407 ق.
  8. کرمی، محمدتقی؛ محبوبی‌شریعت‌پناهی، نسیم‌السادات؛ «فمنیسم اسلامی، مفاهیم و امکان‌ها»، مطالعات راهبردی زنان، شماره 59، 1392 ش، ص 229-264.
  9. مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403 ق.
  10. مسعودی‌صدر، هدیه؛ بستانی، قاسم؛ محفوظی، یوسف، «ضوابط جری و تطبیق صحیح آیات قرآنی»، نشریه حسنا، شماره 28، 1395 ش، ص 22-42.
  11. مصفا، نسرین، مشارکت سیاسی زنان در ایران، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه. 1375 ش.
  12. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران: صدرا، 1390 ش.
  13. ـــــــ، مسئله حجاب، قم: صدرا، 1420 ق.
  14. ـــــــ، مسئله‌ حجاب، تهران: صدرا، 1379 ش.
  15. مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الإسلامیة، چاپ دهم،1371 ش.
  16. ـــــــ، انوار الفقاهه (کتاب النکاح)، قم: مدرسه الامام علی بن ابی طالبg، ۱۴۳۳ ق.
  17. ـــــــ، دائرةالمعارف فقه مقارن، قم: مدرسه الامام علی بن ابی طالبg، چاپ دوم، 1387 ش.
  18. معرفت، محمدهادی، تفسیر و مفسران، قم: مؤسسه فرهنگی تمهید، 1380 ش.
  19. ـــــــ، التمهید فی علوم القرآن (ج 7، نقد شبهات)، ترجمه حسن حکیم باشی، علی اکبر رستمی، میرزا علیزاده، حسن خرقانی، قم: گل‌وردی، 1396 ش.
  20. مناقب، سید مصطفی؛ محرابی، عبدالله، «بررسی امکان جمع بین مبانی معرفتی قرآن و اصول هرمنوتیک فلسفی»، الهیات تطبیقی، شماره 15، سال هفتم، 1395 ش، ص 137-152.
  21. موحد، مجید، «الهیات فمینیستی و دنیوی شدن»، اندیشه دینی، شماره 20، 1385 ش.
  22. نجفى (کاشف الغطاء)، عباس بن حسن، العروة الوثقى فی الدین، نجف اشرف: مؤسسه کاشف الغطاء، بی‌تا.
  23. نجفى، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، 1404 ق.
  24. نمازی‌فر، حسین؛ سعادت، صالح؛ «بررسی فقهی حقوقی حجاب شرعی با رویکردی به آراء امام خمینی»، پژوهشنامه متین، شماره 49، 1389 ش، ص 101-126.
  25. واعظی، احمد، «دفاع از قصد‌گرایی تفسیری»، نشریه قرآن شناخت، شماره 5، 1389، ص 31-52.
  26. ودود، آمنه؛ قرآن و زن؛ بازخوانی متن مقدس از منظر یک زن، ترجمه فردوس آقاگل، آتنا بهادری (نقد کاووس روحی)، تهران: نشر علمی، 1394 ش.
  27. ـــــــ، ترجمه اعظم پویا، معصومه آگاهی، تهران: نشر حکمت، 1391 ش.
  28. وزارت اوقاف و شئون اسلامیه، کویت: چاپ چهارم، 1427 ق
  29. هدایت‌الله، عایشه، حاشیه‌های فمینیستی قرآن، ترجمه: مرضیه محصص، نفیسه دانش فرد، تهران: نشر کرگدن، 1400 ش.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 798
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 434


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب