فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات118
تعداد شماره‌ها1,255
تعداد مقالات9,395
تعداد مشاهده مقاله2,660,035
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,486,762
مهدوی راد, محمدعلی, حسین زاده, محمدصادق. (1401). قاعدۀ تأثیر سطوح فهم مخاطبان بر بیان متکلّم حکیم و کارکردهای آن. مطالعات فلسفی کلامی, 9(17), 31-50. doi: 10.22034/pht.2023.7587
محمدعلی مهدوی راد; محمدصادق حسین زاده. "قاعدۀ تأثیر سطوح فهم مخاطبان بر بیان متکلّم حکیم و کارکردهای آن". مطالعات فلسفی کلامی, 9, 17, 1401, 31-50. doi: 10.22034/pht.2023.7587
مهدوی راد, محمدعلی, حسین زاده, محمدصادق. (1401). 'قاعدۀ تأثیر سطوح فهم مخاطبان بر بیان متکلّم حکیم و کارکردهای آن', مطالعات فلسفی کلامی, 9(17), pp. 31-50. doi: 10.22034/pht.2023.7587
مهدوی راد, محمدعلی, حسین زاده, محمدصادق. قاعدۀ تأثیر سطوح فهم مخاطبان بر بیان متکلّم حکیم و کارکردهای آن. مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 9(17): 31-50. doi: 10.22034/pht.2023.7587

قاعدۀ تأثیر سطوح فهم مخاطبان بر بیان متکلّم حکیم و کارکردهای آن

پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی (علمی پژوهشی)
دوره 9، شماره 17، اسفند 1401، صفحه 31-50    اصل مقاله (9.6 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/pht.2023.7587
نویسندگان
محمدعلی مهدوی راد1؛ محمدصادق حسین زاده* 2
1استاد گروه علوم و قرآن دانشگاه تهران، پردیس قم، قم، ایران
2طلبه حوزه علمیه قم و دانشجوی دکتری دانشگاه تهران (نویسنده مسئول):
چکیده
متکلم حکیم برای بیان و تبیین مقاصد خود، نباید در گفتارها و نوشتارها، سطوح فکری مخاطبان خویش را نادیده بگیرد. وی پیش از شروع سخن، بایستی ظرفیّت فکری مخاطبان را بسنجد، سپس لب به سخن بگشاید. زیرا بر اساس قاعدۀ عقلائیِ تأثیر سطوح فهم مخاطبان بر بیان متکلّم حکیم، گفتارها و نوشتارهای وی از سطح فکری مخاطبان اثر پذیرفته و بر اوست که در سخن‌گفتن با دیگران، ظرفیت فکری مخاطبان را لحاظ نماید. بدین ترتیب، قاعدۀ عقلائیِ مذکور با بیانات قرآنی و حدیثی رابطه فعال برقرار کرده و در نصوص قرآنی و بیانات معصومان رابطه‌ای کنش‌گرانه ایفا می‌کند. ‌‌‌از این رو متکلم حکیم در نصوص دینی بدون توجه به این قاعده سخنی نمی‌گوید. قاعدۀ مورد بحث، کارکردهای متفاوتی در تبیین دین ایفا می‌کند که نمونه‌های بدین شرح است: 1. متکلم حکیم در مواردی به‌دلیل رعایت قاعده، وادار به نگفتن و سکوت می‌شود؛ 2. قاعدۀ مورد بحث در نحوۀ بیان معارف غیبی توسط متکلم حکیم نقش ایفا می‌کند؛ 3. به کمک قاعدۀ یادشده می‌توان، تعارض غیر مستقر احادیث را برطرف نمود؛ 4. قاعده تأثیر سطوح فهم مخاطبان بر بیان متکلم حکیم در شکل‌گیری متشابهات نیز کارکرد دارد
کلیدواژه‌ها
متکلّم حکیم؛ سطوح فهم مخاطبان؛ قاعدۀ سخن
مراجع
  1. قرآن کریم، ترجمه، رضایی اصفهانی، محمد علی و همکاران، نخستین ترجمه گروهی قرآن کریم، قم: دار الذکر، 1384ش.
  2. اشعری، ابوالحسن، مقالات الاسلامیین، بیروت: فرانتز شتاینر، چاپ اول، 1400ق.
  3. ایچیسون، جین، زبانشناسی همگانی، ترجمه: وثوقی، حسین، تهران: نشر علوی، چاپ اول، 1376ش.
  4. حلی، حسین، اصول الفقه، قم: مؤسسة آل البیت، چاپ اول، 1432ق.
  5. خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول، بی‌تا.
  6. شهیدثانی، زین الدین عاملی، المقاصد العلیّة فی شرح رسالة الألفیة، قم: انتشارات دفتر تبلیغات، چاپ اول، 1420ق.
  7. شیرازی، صدرالدین محمد، الحکمة المتعالیة، بیروت: دار احیاء التراث، چاپ سوم، 1981م.
  8. صدر، محمدباقر، بحوث فی علم الاصول، تقریرات سیدمحمود هاشمی شاهرودی، قم: انتشارات دائرة المعارف، چاپ سوم، 1385ش.
  9. صدر، محمدباقر، بحوث فی علم الاصول، تقریرات عبدالساتر، بیروت:‌‌ دارالاسلامیة، چاپ اول، 1417ق.
  10. صدر، محمدباقر، دروس فی علم الاصول، بیروت: مؤسسة الأعلمی، 1986م.
  11. صدوق، محمدبن بابویه، التوحید، قم: انتشارات جامعه مدرسین، چاپ اول، 1416ق.
  12. صفوی، کورش، از زبان شناسی به ادبیات، تهران: نشر سوره، چاپ اول، 1383ش.
  13. صفار، محمدحسن، (1404ق)، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد، قم: مکتبة آیةالله مرعشی، چاپ اول، 1404ق.
  14. طوسی، محمدبن حسن، (1348ش)، اختیار معرفة الرجال، مشهد: کنگره هزاره شیخ طوسی، چاپ اول، 1348ش.
  15. مفید، محمد، تصحیح الاعتقادات، تهران: کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1371ش.
  16. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ سوم، 1393ق.
  17. طباطبایی، محمدحسین، قرآن در اسلام، قم: بوستان کتاب، چاپ اول، 1386ش.
  18. قمی، محمد، کنز الدقائق و بحرالغرائب، تهران: وزارت ارشاد اسلامی، چاپ اول، 1366.
  19. لاهیجی، عبدالرزاق، شوارق الالهام، قم: مؤسسه امام صادق، چاپ اول، 1426ق.
  20. لجنة الفقه المعاصر، الفائق فی علم الاصول، قم: مرکز مدیریت حوزه‌‌های علمیه، چاپ سوم، 1397ش.
  21. کاشانی، محمدمحسن، اصول المعارف، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ سوم، 1375ش.
  22. کاشانی، محمدمحسن، الحقائق فی محاسن الأخلاق، بیروت: دارالکتاب الاسلامی، چاپ اول، 2008م.
  23. کاشف الغطاء، جعفر، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء، قم: دفتر تبلیغات، چاپ اول، 1422ق.
  24. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران: انشارات دارالاسلامیة، چاپ هفتم، 1415ق.
  25. مجلسی، محمدباقر(1403ق)، بحارالانوار، بیروت: داراحیاء التراث العربی، 1403ق.
  26. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران: انتشارات صدرا، چاپ اول، 1380ش.
  27. نائینی، محمدحسین، فوائد الأصول، مقرر: کاظمینی، قم: انتشارات جامعه مدرسین، چاپ اول، 1376ش.
  28. نائینی، محمدحسین، اجود التقریرات، قم: مصطفوی، چاپ اول، 1368ش.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 139
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 182


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب