اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,327
تعداد مقالات9,943
تعداد مشاهده مقاله2,976,053
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,675,009
مهدیان فر, رضا. (1401). شیوه الگوزدایی از چهره‌های منفی در تربیت از نگاه قرآن. مطالعات فلسفی کلامی, 16(31), 76-108. doi: 10.22034/qve.2023.7617
رضا مهدیان فر. "شیوه الگوزدایی از چهره‌های منفی در تربیت از نگاه قرآن". مطالعات فلسفی کلامی, 16, 31, 1401, 76-108. doi: 10.22034/qve.2023.7617
مهدیان فر, رضا. (1401). 'شیوه الگوزدایی از چهره‌های منفی در تربیت از نگاه قرآن', مطالعات فلسفی کلامی, 16(31), pp. 76-108. doi: 10.22034/qve.2023.7617
مهدیان فر, رضا. شیوه الگوزدایی از چهره‌های منفی در تربیت از نگاه قرآن. مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 16(31): 76-108. doi: 10.22034/qve.2023.7617

شیوه الگوزدایی از چهره‌های منفی در تربیت از نگاه قرآن

قرآن و علم
دوره 16، شماره 31، اسفند 1401، صفحه 76-108    اصل مقاله (556.35 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/qve.2023.7617
نویسنده
رضا مهدیان فر*
استادیار گروه تفسیر دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
چکیده
مهم‌ترین نوع یادگیری انسان، یادگیری از طریق مشاهده است. بر این اساس، یکی از روش‌های تربیت، تربیت به‌وسیله الگوست که می‌توان آن را «روش الگویی» نامید. این روش در قالب الگودهی، الگوپردازی و الگوزدایی قابل‌اجراست. ذهن انسان‌ها با دو شیوه نخست بیشترین انس را داشته و بر این اساس بیشترین حجم پژوهش‌ها هم به این دو شیوه اختصاص دارد؛ اما از دقت در آیات قرآن به شیوه سومی در اجرای تربیت الگویی می‌رسیم که همان الگوزدایی است. این شیوه از گونه‌های روش تربیت سلبی در برابر روش ایجابی است که در آن، اصل «آماده‌ســازی و رغبت‌انگیــزی» بیشتر موردتوجه است. چنانکه جهت‌گیــری اصلــی راهــبرد ســلبی، روش‌های «اکتشــافی» بــه‌جــای» اکتسـابی» و یـا «پرهیـز» بـه‌جـای «تجویـز» اسـت؛ زیرا در روش سـلبی و راهبـرد پرهیـز، از هرگونـه تحمیـل و تجویـز ارزش‌ها از بیـرون بـر فـرد «خـودداری» می‌شـود. ازآنجاکه این شیوه بر استخراج و استکشاف درون‌مایه‌های مخاطب از طریـق پیرایـش و زدایـش موانـع راه رشـد، بـه قصـد شـکوفاشـدن و آشـکارکـردن قابلیت‌هـای نهفتـه او استوار است، اهمیت پژوهش در این موضوع روشن می‌شود. پژوهش حاضر به منظور توجه‌دادن مربیان به این شیوه اجرایی از تربیت الگویی که کمتر موردتوجه پژوهشگران و مربیان واقع شده است، سامان یافته است. از‌این‌رو با مراجعه به آیات قرآن و دیدگاه مفسران ضمن توصیف شیوه الگوزدایی در قرآن به تبیین و تحلیل آن از نگاه قرآن پرداخته شده است. بر اساس یافته‌های پژوهش، الگوزدایی در قرآن به دو شکل جزئی‌تر قابل‌اجرا است. در شکل نخست با بیان ویژگی‌ها و سرانجام الگوهای منفی نوعی دلزدگی در متربی ایجاد می‌کند که نتیجه، همان الگوزدایی است. در صورت دوم با صراحت به الگوزدایی به موارد عینی آن اشاره کرده است
کلیدواژه‌ها
الگو؛ الگوزدایی؛ مثل؛ زن نوح؛ زن لوط
مراجع
  1. قرآن کریم، ترجمه، رضایی اصفهانی، محمد علی و همکاران، نخستین ترجمه گروهی قرآن کریم، قم: دار الذکر، 1384ش.
  2. ابن‌عاشور، محمد بن طاهر، التحریر و التنویر، بیروت: موسسه التاریخ العربی، 1420 ق.
  3. ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1419 ق.
  4. بیرو، آلن، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه: باقر ساروخانی، تهران: نشر کیهان، 1380 ش.
  5. تانه گی دوکه نه تن، حس مذهبی یا بعد چهارم روح انسان، ترجمه: علی بیانی؛ تهران: اسامی، 1357 ش.
  6. حسینی‌نسب، سید داود؛ اقدم، علی‌اصغر، فرهنگ واژه‌ها، تعاریف و اصطلاحات تعلیم و تربیت، تهران: بی‌نا، 1368 ش.
  7. حلی، ورام بن ابی فراس، تنبیه الخواطر و نزههالنواظر، کربلا: العتبه الحسینیه المقدسه، 1397 ش.
  8. راغب‌اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، بیروت: دارالقلم، 1412 ق.
  9. رضائی‌اصفهانی، محمد علی، تفسیر قرآن مهر، قم: پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآن، 1387.
  10. زحیلی، وهبه، التفسیر المنیر، دمشق: دارالفکر، 1411 ق.
  11. ساروخانی، باقر، دائرةالمعارف علوم اجتماعی، تهران: نشر کیهان، 1375 ش.
  12. سیف، علی‌اکبر، روان‌شناسی پرورشی، تهران: انتشارات آگاه، 1370.
  13. شریف رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، تصحیح: صبحی صالح، هجرت، قم: 1414 ق.
  14. صادقی‌تهرانی، محمد، الفرقان، قم: فرهنگ اسلامی، 1406 ق.
  15. طباطبایی، محمدحسین، المیزان، بیروت: اعلمی، 1390 ق.
  16. طیب، عبدالحسین، اطیب البیان، تهران: اسلام، 1369.
  17. علی‌محمدی، عباسعلی؛ افچنگی، مهدی؛ میرانی، ارسطو؛ موسوی، سیدرضا، «قاعده لقمانی» بسان «تربیتی سلبی» با نگاهی به بنی اسرائیل در قرآن کریم، آموزه‌های تربیتی در قرآن و حدیث، دوره 6، ش 1، بهار و تابستان 1399.
  18. قائمی‌مقدم، محمدرضا، روش الگویی تربیت در اسلام، معرفت، ش 69، از ص 25، 1382.
  19. کریمی، عبدالعظیم، رویکردی نمادین به تربیت دینی با تأکید بر روش‌های اکتسابی، چاپ پنجم، تهران: قدیانی، 1391 ش.
  20. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، به کوشش: غفاری و آخوندی، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1407 ق.
  21. اللیثی، شیخ کافی الدین، عیون المواعظ والحکم، تحقیق حسین بیرجندی؛ قم: دارالحدیث، 1376 ش.
  22. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1403 ق.
  23. محمدی‌ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، قم: دار الحدیث، 1384.
  24. مدرسی، محمدتقی، من هدی القرآن، تهران: دار محبی الحسین (ع)، 1419.
  25. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1430 ق.
  26. معین، علی‌اکبر، فرهنگ فارسی، تهران: نشر امیر کبیر، 1362.
  27. مفید، محمد بن محمد، الامالی؛ محقق، علی اکبر غفاری و حسین استاد ولی؛ قم: کنگره شیخ مفید، 1413 ق.
  28. مکارم‌شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1371 ش.
  29. مهتاب (مهدیان‌فر)، رضا، روش الگویی تربیت از نگاه قرآن، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، 1384.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 214
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 177


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب