فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات118
تعداد شماره‌ها1,251
تعداد مقالات9,353
تعداد مشاهده مقاله2,629,068
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,470,042
آزادی نژاد, فاطمه, نیستانی, ناصر, فیاض, محمدسعید. (1401). الگوی تعریف «تفسیر تربیتی». مطالعات فلسفی کلامی, 16(31), 284-305. doi: 10.22034/qve.2023.7632
فاطمه آزادی نژاد; ناصر نیستانی; محمدسعید فیاض. "الگوی تعریف «تفسیر تربیتی»". مطالعات فلسفی کلامی, 16, 31, 1401, 284-305. doi: 10.22034/qve.2023.7632
آزادی نژاد, فاطمه, نیستانی, ناصر, فیاض, محمدسعید. (1401). 'الگوی تعریف «تفسیر تربیتی»', مطالعات فلسفی کلامی, 16(31), pp. 284-305. doi: 10.22034/qve.2023.7632
آزادی نژاد, فاطمه, نیستانی, ناصر, فیاض, محمدسعید. الگوی تعریف «تفسیر تربیتی». مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 16(31): 284-305. doi: 10.22034/qve.2023.7632

الگوی تعریف «تفسیر تربیتی»

قرآن و علم
دوره 16، شماره 31، اسفند 1401، صفحه 284-305    اصل مقاله (10.62 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/qve.2023.7632
نویسندگان
فاطمه آزادی نژاد* 1؛ ناصر نیستانی2؛ محمدسعید فیاض3
1دانشجوی دکتری گروه الهیات، دانشگاه پیام نور، ایران، ایمیل: fazadi5263@student.pnu.ac.ir
2استادیار گروه الهیات، دانشگاه پیام نور، ایران، ایمیل nsernoor@pnu.ac.ir:
3استادیار گروه الهیات، دانشگاه پیام نور، ایران، ایمیل: mfsby@pnu.ac.ir
چکیده
تفسیر تربیتی یکی از انواع تفسیر علمی است که پژوهشگران و اندیشمندان علوم قرآن و تفسیر، در دهه­های اخیر بسیار به آن توجه کرده و در بخش­ها و موضوعات  گوناگون آن به تحقیق، بحث و نظر پرداخته­اند. یکی از  این بخش­ها وموضوعات، تعریف تفسیر تربیتی است که تا کنون برخی محققان به تلاش در این زمینه پرداخته­اند و هر یک بر اساس برداشت خود از واژه ی «تربیت»، تعریف خاصی از آن ارایه داده­اند که این تعاریف می­توانند معنا، موضوع، قلمرو و وظایف متفاوتی برای تفسیر تربیتی ترسیم نمایند. اما از یک سو به دلیل مغایرت با یکدیگر و از سوی دیگر به دلیل عدم انطباق کامل با ضوابط منطقی و راهبردی تعریف، نقد پذیر بوده و نواقص متعددی دربردارند. اصلاح این نواقص نیازمند ترسیم ضوابط صحیح در جهت تعریف تفسیر تربیتی است.
مقالة حاضر با هدف رفع نواقص تعاریف گذشته و دست ­یابی به یک چارچوب جامع­تر و صحیح­تر برای تعریف تفسیر تربیتی، با بهره گیری از ضوابط منطقی تعریف و روش تحلیل مفهومی، الگویی برای تعریف تفسیر تربیتی ارایه می­دهد که نسبت به تعاریف گذشته کارآمدتر بوده و بتواند پایه­ای برای تبیین و ترسیم ساختار و ماهیت و هندسة تفسیر تربیتی باشد. در این راستا به این نتیجه دست می­یابد که تعریف صحیح اصطلاح «تفسیر تربیتی» بر درک و تحلیل صحیح واژة «تربیت» در این اصطلاح استوار است که با حذف معنای عام از دایره­ ی شمول آن و تعریف آن به «دانش تخصصی تربیت» می­تواند موضوع، قلمرو، هدف و وظایف اصلی تفسیر تربیتی را به درستی روشن نماید.  
کلیدواژه‌ها
تفسیر؛ تربیت؛ تفسیر تربیتی؛ تعریف تفسیر؛ الگوی تعریف
مراجع
  1. ابن‌حیان، جابر، الحدود، تصحیح پول کراوس، قاهره: مکتبه الخانجی، 1354 ق.
  2. ابن‌عاشور، محمدبن‌طاهر، التحریر و التنویر، بی‌جا: بی‌تا.
  3. ابوخمسین، هاشم، التفسیر التربوی، للقرآن الکریم، المبانی و الاتجاهات، قم: جامعه المصطفی العالمیه، 1432.
  4. احسانی، محمد، بناری، علی‌همت، اصول و روش‌های تربیت در اسلام، اصفهان: دانشگاه اصفهان، 1387ش.
  5. اسعدی، علی، تفسیر تربیتی، چیستی و مؤلفه‌های آن، قم: پژوهشگاه فرهنگ و معارف قرآن، چاپ اول، 1399ش.
  6. اسعدی، محمد، آسیب‌شناسی جریان‌های تفسیری، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ اول، 1389.
  7. اعرافی، علیرضا؛ بناری، علی‌همت؛ رضایی‌اصفهانی، محمدعلی، «اقتراح و مفهوم‌شناسی و روش ‌ناسی تفسیر تربیتی قرآن»، قرآن و علم، ش 3، 1387 ش.
  8. اعرافی، علیرضا، درآمدی بر تفسر تربیتی، قم: موسسه فرهنگی اشراق و عرفان، 1391 ش.
  9. ــــــ، فقه التربیه، «نظریه‌ای نو در علوم اسلامی»، معرفت، شماره 104، 1385.
  10. ــــــ، و همکاران، درآمدی بر تعلیم و تربیت اسلامی: فلسفه تعلیم و تربیت (ج 1) تهران: سمت، 1383.
  11. افشاگرذبیح، احمد، آسیب‌شناسی تفسیر و تفاسیر تربیتی قرآن. قرآن و علم، پاییز و زمستان 1387.
  12. امین‌خندقی، مقصود، «تفسیر تربیتی به‌مثابه رشته علمی»، تربیت اسلامی، سال چهاردهم، شماره 28، تابستان 1398.
  13. انور الباز، التفسیر التربوی للقرآن الکریم، قاهره: دار نشر للجامعات، 2007 م.
  14. ایازی، سیدمحمدعلی، المفسرون حیاتهم و منهجهم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1373 ش.
  15. ایزدی، بهزاد؛ تجری، محمدعلی، «چیستی تفسیر تربیتی، مبتنی بر روش‌شناسی در تفاسیر و علوم تربیتی»، فصلنامه پژوهش‌های قرآنی، شماره 80، پاییز 1395.
  16. بهجت‌پور، عبدالکریم، مهارت‌های بیان تفسیر در سوره‌های قرآن کریم، قم: مووسسه تمهید، 1397.
  17. پاکتچی، احمد، روش تحقیق، تهران: دانشگاه امام صادق، 1389.
  18. حسنی، محمد؛ نویدادهم، مهدی، «تربیت یا تعلیم و تربیت کدا یک؟»، پژوهش نامه تعلیم و تربیت، سال 2، شماره 2، 1391.
  19. رشیدرضا، محمد، تفسیرالمنار، بیروت: دارالمعرف، بی‌تا.
  20. رضایی‌اصفهانی، محمد علی، منطق تفسیر قرآن، قم: جامعه المصطفی العالمیه، 1385.
  21. ــــــ، تفسیر سوره حمد، مجله قرآن و علم، شماره 3، پاییز و زمستان 1387.
  22. زرکشی، محمدبن بهادر، البرهان فی علوم القرآن، بیروت: دارالمعرفه، 1410 ق.
  23. سروش، عبدالکریم، اخلاق خدایان، تهران: طرح نو، 1380.
  24. سیوطی، جلال‌الدین، الاتقان فی علوم القرآن، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1411 ق.
  25. شاکر، محمدکاظم، مبانی و روش‌های تفسیری، قم: مرکز جهانی علوم اسلامی، 1382 ش.
  26. رک: شفیع‌زاده، مرضیه؛ بهارزاده، پروین؛ فتاحی‌زاده، فتحیه، معناشناسی کلمه در قرآن کریم با تکیه بر روابط هم‌نشینی و جانشینی»، پوهش‌های قرآن و حدیث، دوره 47، شماره 1 بهار و تابستان 1393.
  27. طالب‌زاده‌نوبریان، محسن؛ میرلو، محمدمهدی؛ موسوی، سیدحسین، «تأملی بر اندیشه‌های برتراند راسل»، پژوهش‌نامه تعلیم و تربیت، سال اول، شماره 2، 1390.
  28. طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی التفسیر القرآن، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، ج 5، قم: دفتر انتشارات جامعه مدرسین، 1374.
  29. عبدالسلام، زین‌العابدین، منهج الامام خمینی فی التفسیر، کتاب قضایا اسلامیه معاصره، الکتاب الثالث، قم: بی نا 1418.
  30. عقیقی‌بخشایشی، عبدالرحیم، طبقات مفسران شیعه، قم: نوید اسلام، 1387 ش.
  31. فرامرزقراملکی، احد، روش‌شناسی مطالعات دینی، مشهد، دانشگاه علوم اسلامی، رضوی، 1385.
  32. شفیع‌زاده، مرضی؛ بهارزاده، پروین، فتاحی زاده، فتحی، «معناشناسی کلمه در قرآن کریم با تکیه بر روابط هم‌نشینی و جانشینی»، پژوهش‌های قرآن کریم، سال چهل و هفتم، بهار و تابستان 1393.
  33. لسانی‌فشارکی، محمدعلی، تفسیر روحانی، تهران: موسسه چاپ و نشر عروج، 1386.
  34. معموری، علی، تفسیر واعظانه، دایره‌المعارف قرآن کریم، قم: بوستان کتاب، 1389 ش.
  35. مغنیه، محمدجواد، تفسیر الکاشف، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1424 ق.
  36. مؤدب، رضا؛ ابوخمسن، هاشم، تمهید لمبانی التفسیر التربوی، قرآن و علم، ش 3، ص 1387.
  37. نجارزادگان، فتح‌الله، تفسیر تطبیقی، قم: مرکز جهانی علوم اسلامی، 1383.
  38. وجدانی، فاطمه، «جایگاه و حدود تفاسیر تحلیلی و هنجاری تاملی در برخی از تعاریف موجود»، پژوهشی در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، شماره 22، 1393 ش.
  39. هاشمی‌علی‌آبادی، سیداحمد، «روش‌شناسی تفسیر تربیتی»، معرفت، شماره 100، 1392.
هرست، بل؛ پیترز، ریچارد، منطق تربیت، ترجمه فرهاد کریمی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1389 ش.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 194
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 220


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب