اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,350
تعداد مقالات10,139
تعداد مشاهده مقاله3,047,052
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,720,428
استادی, کاظم. (1401). زندگی تاریخی مهدی مرعشی (راوی تفسیر امام حسن عسکری و بخشی از احتجاج طبرسی). مطالعات فلسفی کلامی, 16(40), 96-123. doi: 10.22034/skh.2021.11228.1223
کاظم استادی. "زندگی تاریخی مهدی مرعشی (راوی تفسیر امام حسن عسکری و بخشی از احتجاج طبرسی)". مطالعات فلسفی کلامی, 16, 40, 1401, 96-123. doi: 10.22034/skh.2021.11228.1223
استادی, کاظم. (1401). 'زندگی تاریخی مهدی مرعشی (راوی تفسیر امام حسن عسکری و بخشی از احتجاج طبرسی)', مطالعات فلسفی کلامی, 16(40), pp. 96-123. doi: 10.22034/skh.2021.11228.1223
استادی, کاظم. زندگی تاریخی مهدی مرعشی (راوی تفسیر امام حسن عسکری و بخشی از احتجاج طبرسی). مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 16(40): 96-123. doi: 10.22034/skh.2021.11228.1223

زندگی تاریخی مهدی مرعشی (راوی تفسیر امام حسن عسکری و بخشی از احتجاج طبرسی)

سخن تاریخ
مقاله 5، دوره 16، شماره 40، دی 1401، صفحه 96-123    اصل مقاله (749.76 K)
نوع مقاله: علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/skh.2021.11228.1223
نویسنده
کاظم استادی*
دانش آموخته رشته قرآن و حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران،
چکیده
میان برخی دانشمندان شیعیه، مخصوصاً علمای متأخر و جدید، دو عنوان کتاب «الاحتجاج» و «تفسیر امام حسن عسکری(ع)» از جهات گوناگونی، مورد مناقشه و گفتگو است. مناقشات این دو کتاب شیعی، چند بعدی و از لایه‌های متعددی تشکیل شده است؛ یعنی هم شامل، تاریخ تألیف، و نیز انتساب کتاب به مؤلف و هم شامل اسناد و محتوای کتاب‌ها است. در این میان و پیرامون این دو کتاب، یک نکته بسیار حائز توجه و اهمیت است؛ و آن این که تمام کتاب تفسیر امام حسن عسکری(ع) و نیز بخش قابل توجه‌ای از کتاب احتجاج، به نقل از یک راوی، با نام «مهدی بن ابی‌حرب» یا «مهتدی بن الحارث» است. اطلاعاتی از شرح حال و ترجمه وی در منابع رجال و تراجم شیعه وجود ندارد. بنابراین، لازم است این راوی شناسایی و ترجمه شود. در پژوهش حاضر، با بهره‌گیری بیش از نود منبع، شرح حال وی جستجو و تجزیه و تحلیل و ارائه شده است
کلیدواژه‌ها
ابوجعفر المرعشی؛ احتجاج؛ تفسیر امام حسن عسکری(ع)؛ مرعشیان؛ احمد بن علی طبرسی
مراجع
  1. ابن‌ابی‌جمهور، محمد (1403ق)، عَوالی اللّئالی العَزیزیة، قم: سید الشهداء(ع).
  2. ابن‌ابی‌‌یعلی‌، محمد (۱۳۷۱ق‌)، طبقات‌ الحنابلة، بکوشش‌ الفقی‌، قاهره‌: بی‌نا.
  3. ابن‌الأثیر، عزالدین (1385ق)، الکامل فی التاریخ، بیروت: دارصادر.
  4. ابن‌الأثیر، عزالدین (بی‌تا)، اللباب فی تهذیب الانساب، بیروت: دارصادر.
  5. ابن‌العدیم (بی‌تا)، بغیه الطلب فی تاریخ حلب، بیروت: دارافکر.
  6. ابن‌جوزی، عبدالرحمان (1358ق)، المنتظم، حیدرآباد دکن.
  7. ابن‌حوقل‌، محمد (۱۹۳۸م)، صورة الارض‌، بکوشش‌ کرامرس‌، هلند: لیدن‌.
  8. ابن‌شهرآشوب، محمد (بی‌تا)، معالم العلماء، نجف: الحیدریة.
  9. ابن‌ظافر ازدی (بی‌تا)، اخبار الدولة الحمدانیة، چاپ رواف، بی‌جا: بی‌نا.
  10. ابن‌عدیم (1951م)، زبدة الحلب، چاپ دهان، دمشق: دارالکتاب العربی.
  11. ابن‌عساکر، علی (بی‌تا)، تاریخ مدینة دمشق، عمان، دارالبشیر.
  12. ابن‌عنبه، احمد (1417ق)، عمدة الطالب، قم: مؤسسه انصاریان.
  13. ابن‌اسفندیار، محمد (۱۳۲۰ش)، تاریخ طبرستان، به کوشش آشتیانی، تهران: بی‌نا.
  14. ابن‌حجر عسقلانی، احمد (1390ق)، لسان المیزان، بیروت: مؤسسة الأعلمی.
  15. ابن‌خردادبه، عبیدالله (۱۳۰۶ق)، المسالک و الممالک، بکوشش دخویه، هلند: لیدن.
  16. ابن‌خلکان، احمد (بی‌تا)، وفیات الأعیان، بیروت: دار صادر.
  17. ابن‌طاووس (1419ق)، فرحة الغری، قم: چاپ آل ‌شبیب.
  18. أبوطاهر السِّلَفی (1411ق)، الوجیز، المحقق البقاعی، بیروت: دارالغرب.
  19. ابوفراس حمدانی (1420ق)، دیوان، شرح دویهی، بیروت: دارالکتاب.
  20. اردبیلی، محمد (1403ق)، جامع الرواة، بیروت: دارالاضوا.
  21. استادی، رضا (١٣٦٤ش)، بحثی درباره تفسیر امام حسن العسکری(ع)، نورعلم، ش13.
  22. امین‌عاملی، محسن (۱۳۵۳ش)، زندگانی حضرت امام زین‌العابدین(ع)، بی‌جا: نسخه خطی.
  23. انصاری، حسن (1399ش)، ابویوسف قزوینی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران: دائرة المعارف.
  24. ایناس، الشوره (2012م)، مدینة مرعش، حولیة الآثاریین العربی، المقالة 60، المجلد 15، العدد 15.
  25. برومنداعلم، عباس (۱۳۸۵ش)، «فرقه نصیریه از آغاز تا انتقال دعوت به شام»، تاریخ پژوهان، شماره 5.
  26. البغدادی، ابن‌النجار (1417ق)، ذیل تاریخ بغداد، بی‌جا: بی‌نا.
  27. تهرانی، آقا بزرگ (بی‌تا)، الذریعة، بیروت: دارالاضواء.
  28. تهرانی، آقا بزرگ (بی‌تا)، طبقات اعلام الشیعه، تحقیق منزوی، قم: اسماعیلیان.
  29. جعفریان، رسول (1376ش)، تشیع در جرجان و استرآباد، کیهان اندیشه، ش 74.
  30. حرعاملی، محمد (بی‌تا)، امل الآمل، تحقیق الحسینى، بغداد: مکتبة اندلس.
  31. حلبی‌غزّی، کامل (۱۴۱۹ق)، نهرالذهب فی تاریخ حلب، حلب: دارالقلم.
  32. حلمی، احمد (١٣٨٣ش)، دولت سلجوقیان، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
  33. حمزه اصفهانی (بی‌تا)، تاریخ سنی ملوک الأرض و الأنبیاء، بیروت: دارمکتبة الحیاة.
  34. خطیب‌ بغدادی‌، احمد ‌بن علی (۱۳۴۹ق‌)، تاریخ‌ بغداد، بیروت‌: بی‌نا.
  35. ذهبی، شمس‌الدین (1413ق) تاریخ الاسلام، تحقیق تدمری، بیروت: دارالکتاب.
  36. الذهبی، محمد (1405ق)، سیر أعلام النبلاء، تحقیق الأرنؤوط، بیروت: الرسالة. نیز: همان، (1427ق)، قاهره: دارالحدیث.
  37. رازی، منتجب الدین (بی‌تا)، الفهرست، قم: مهر. نیز: همان، (1366ش)، قم: کتابخانه مرعشی نجفی.
  38. راغب طباخ، محمد (1408ق)، اعلام النبلاء، چاپ کمال، حلب: دارالقلم.
  39. رجایی، مهدی (١٣٨٥ش)، ‏المعقبون من آل ابی طالب(ع)، قم: مؤسسه عاشورا.
  40. سبکی (1383ق)، طبقات الشافعیة، تحقیق الطناحی، قاهره: دار هجر.
  41. ستوده، منوچهر (1377ش)، از آستارا تا استارباد، تهران: بی‌نا.
  42. سمعانی، عبدالکریم (١٣٨٢ق)، الأنساب، المحقق المعلمی، حیدرآباد: دائرة المعارف العثمانیة. نیز: همان، (1408ق)، المحقق عبدالله عمر، بیروت: دارالجنان.
  43. سهمی، حمزه (1407ق)، تاریخ جرجان، بیروت: عالم الکتب.
  44. الشهاری، ابراهیم (1421ق)، طبقات الزیدیه، اردن: مؤسسه الامام زید.
  45. شهیدی، جعفر (۱۳۷۴). زندگانی علی‌بن الحسین(ع). تهران: فرهنگ اسلامی.
  46. صابری، حسین (١٣٨٣ش)، تاریخ فرق اسلامی، تهران: سمت.
  47. صادقی، مصطفی (1395ش)، نگاهی به کتاب احتجاج، سخن تاریخ، سال دهم، ش24.
  48. طباطبا، ابراهیم (1372ش)، مهاجران آل ابى‌طالب، مشهد: بنیاد پژوهش­های اسلامی.
  49. طبری، محمد (بی‌تا)، تاریخ طبری، بیروت، بی‌نا.
  50. طوسی، محمد (1414ق)، الامالی، قم: دارالثقافة.
  51. طوسی، محمد (1415ق)، رجال طوسی، قم، جامعه مدرسین.
  52. علیمی‌، عبدالرحمن (۱۴۰۴ق‌)‌، المنهج‌ الاحمد، بکوشش‌ عبدالحمید، بیروت‌: بی‌نا.
  53. غالب طویل، محمدامین (1386ق)، تاریخ العلویین، بیروت: دارالاندلس.
  54. قره چانلو، حسین (1380)، جغرافیای تاریخی کشورهای اسلامی، تهران: سمت.
  55. قزوینی رازی، عبدالجلیل (بی‌تا)، النقض، تصحیح محدث، تهران: انجمن مفاخر.
  56. کانپوری، عبدالرزاق (1354ش)، زندگانی ابوعلی حسن‌بن علی‌بن اسحاق طوسی، ترجمه طباطبائی، بی‌نا
  57. کشیک‌نویس، کمال (1399ش)، تشیع و فِرق آن در الأنساب سمعانی، پژوهش­نامه تاریخ تمدن اسلامی، دوره 53، ش1.
  58. کلبرک، اتان (2002م)، زین العابدین، لایدن: دانشنامه بریل.
  59. کلوزنر، کارل (١٣٦٣ش)، دیوا­­ن­سالاری در عهد سلجوقی، تهران: امیرکبیر.
  60. مامقانی (1431ق)، تنقیح المقال، قم: مؤسسۀ آل‌البیت:.
  61. مبرد، ابوالعباس (1388ق)، الکامل، تحقیق شهاته، مصر: مکتبه النهضه.
  62. مجلسی، محمدباقر (بی‌تا)، بحار الانوار، بیروت، دار الاحیاء.
  63. مروزی، عزالدین (1409ق)، الفخری، قم: مکتبة المرعشی النجفی.
  64. معلمی، مصطفی (۱۳۸۹ش)، روابط خاندان باو با سلاجقه، طبرستان نامه، مازندران: رسانش.
  65. مفید، محمد (1413ق)، الارشاد،قم: کنگره شیخ مفید.
  66. مقدسی، محمد (۱۹۰۶م)، احسن التقاسیم، بکوشش دخویه، هلند: لیدن.
  67. مهاجر، جعفر (1390ش)، «کاروان‌ غم: مسیر‌ حرکت»، تهران: مسافر.
  68. نجاشی، احمد (1407ق)، رجال، به کوشش زنجانی، قم: نشر اسلامی.
  69. هاشم عثمان (١٤٠٥ ق)، العلویون، بیروت: الاعلمى.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,389
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 709


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب