اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,350
تعداد مقالات10,139
تعداد مشاهده مقاله3,047,052
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,720,428
قهاری کرمانی, محمدهادی. (1401). گونه‌شناسی روایات تأویلی سوره ابراهیم. مطالعات فلسفی کلامی, 9(17), 131-154. doi: 10.22034/pht.2023.11470.1236
محمدهادی قهاری کرمانی. "گونه‌شناسی روایات تأویلی سوره ابراهیم". مطالعات فلسفی کلامی, 9, 17, 1401, 131-154. doi: 10.22034/pht.2023.11470.1236
قهاری کرمانی, محمدهادی. (1401). 'گونه‌شناسی روایات تأویلی سوره ابراهیم', مطالعات فلسفی کلامی, 9(17), pp. 131-154. doi: 10.22034/pht.2023.11470.1236
قهاری کرمانی, محمدهادی. گونه‌شناسی روایات تأویلی سوره ابراهیم. مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 9(17): 131-154. doi: 10.22034/pht.2023.11470.1236

گونه‌شناسی روایات تأویلی سوره ابراهیم

پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی
دوره 9، شماره 17، اسفند 1401، صفحه 131-154    اصل مقاله (13.57 M)
نوع مقاله: مقاله علمی ترویجی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/pht.2023.11470.1236
نویسنده
محمدهادی قهاری کرمانی*
استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه شهیدباهنر، کرمان، ایران،
چکیده
یکی از آموزه‌های اهل‌بیت ع در بیان معارف قرآن، گشودن دریچه‌ای نو و هماهنگ با زمان، به‌نام تأویل است. آیات قرآن افزون بر آنچه از ظاهر آنها استفاده می‌شود، دارای تأویل هستند و بهترین راه دست‌یافتن به تأویل ‌قرآن از طریق اهل‌بیتb است؛ زیرا طبق حدیث ثقلین، اهل‌بیتb به‌عنوان عِدل قرآن یعنی یکی از دو ثقل به‌شمار می‌روند. در بسیاری از روایات اهل‌بیت ع به تأویل آیات قرآن پرداخته ‌شده است؛ اما در تفاسیر روایی، روایات تأویلی از روایات تفسیری تفکیک نشده است؛ بنابراین جداسازی روایات تأویلی از روایات تفسیری و تعیین نوع تأویل آنها اهمیت و ضرورت می‌یابد. این پژوهش در پی یافتن پاسخ به این سؤال است که در روایات تأویلی سورۀ ابراهیم چه نوع تأویلاتی صورت پذیرفته است؟ در این راستا، بر اساس معنای اصطلاحی تأویل قرآن در آیات و روایات، روایات تأویلی سورۀ ابراهیم از بین روایات تفسیری آن استخراج و با روش توصیفی ـ تحلیلی مشخص شد که پنج نوع تأویل در این ‌روایات وجود دارد که عبارت‌اند از: معنای باطنی آیه، مصداق باطنی آیه، مصداق آیه در گذر زمان (جری و تطبیق)، مصداق اطلاق یا عموم آیه و معنای آیه متشابه.
کلیدواژه‌ها
تأویل قرآن؛ انواع تأویل؛ روایت تأویلی؛ سوره ابراهیم
مراجع
  1. قرآن‌ کریم، ترجمه، رضایی اصفهانی، محمد علی و همکاران، نخستین ترجمه گروهی قرآن کریم، قم: دار الذکر، 1384ش.
  2. آگاه، حمید، «تأویل قرآن در منظر اهل‌بیتb»، مجله پژوهش‌های قرآنی، شمارۀ ۵ و ۶، ۱۳۷۵ش.
  3. ابن‌اثیر، مبارک ‌بن ‌محمد، النهایه فی غریب ‌الحدیث و الاثر، قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، ۱۳۶۷ش.
  4. ابن‌حیون، نعمان‌ بن‌ محمد مغربى‏، دعائم‌ الإسلام، ‏قم: مؤسسة آل‌البیت،‏ ۱۳۸۵ق.
  5. ابن‌شهرآشوب، محمد بن‌ على‏، مناقب آل‌ ابی‌طالبg، قم: انتشارات علامه، ۱۳۷۹ق.
  6. ابن‌فارس، احمد، معجم مقاییس‌ اللغه، قم: مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۴۱۰ق.
  7. ابن‌منظور، محمد، لسان العرب، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۸ق.
  8. ازهری، محمد بن ‌احمد، معجم تهذیب ‌اللغه، بیروت: دارالکتاب العربی، بی‌تا.
  9. استرآبادى، على‏، تأویل الآیات‌الظاهرة فی فضائل العترة‌الطاهرة، قم: مؤسسة النشر‌الإسلامی، ۱۴۰۹ق.
  10. اسعدی، محمد و طیب‌حسینی، سیدمحمود، پژوهشی در محکم و متشابه، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. ۱۳۹۰ش.
  11. بابایی، علی‌اکبر، «تأویل قرآن»، مجله معرفت، شمارۀ ۶، ۱۳۷۲ش.
  12. جوهری، اسماعیل‌بن‌حماد، الصحاح اللغه، بیروت: دارالمعرفة، ۱۴۲۸ق.
  13. حافظ‌برسى، رجب‌بن‌محمد، مشارق أنوارالیقین فی أسرارأمیرالمؤمنین، ‏بیروت: اعلمی، ۱۴۲۲ق.
  14. ذوفقاری، شهاب‌الدین، «بررسی مفهوم قرآنی تأویل و مقایسه آن با دیدگاه‌های برخی قرآن‌پژوهان معاصر»، مجله حسنا، شمارۀ ۲۱، ۱۳۹۳ش.
  15. راغب اصفهانی، حسین ‌بن ‌محمد، المفردات، قم: نشر کتاب، ۱۴۰۴ق.
  16. شاکر، محمدکاظم، روش‌های تأویل قرآن، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه، ۱۳۷۶ش.
  17. شاکر، محمدکاظم، مبانی و روش‌‌های تفسیر، قم: مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۸۲ش.
  18. شاکر، محمدکاظم، «تأویل»، دایرة المعارف قرآن کریم، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۸ش.
  19. صدوق، محمد بن‌ على‏، الخصال، قم: جامعه مدرسین‏، ۱۳۶۲ش.
  20. صدوق، محمد بن‌ على‏، کمال‌الدین و تمام‌النعمة، تهران: اسلامیه. ۱۳۹۵ق.
  21. صدوق، محمد بن‌ على‏، ‏، معانی‌الاخبار، قم: انتشارات اسلامی، ۱۴۰۳ق.
  22. صفار، محمد بن‌ حسن‏، بصائرالدرجات، ‏قم: مکتبة آیة‌الله المرعشی ‌النجفی، ۱۴۰۴ق.
  23. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیرالقرآن، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات‏، ۱۳۹۰ق.
  24. طبرسى، احمد بن ‌على‏، الإحتجاج على أهل‌اللجاج، مشهد: نشر مرتضى‏، ۱۴۰۳ق.
  25. طبرسى، فضل ‌بن ‌حسن‏، مجمع ‌البیان فی تفسیر القرآن‏، تهران: ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش.
  26. طبرى‌ آملى‌کبیر، محمد بن ‌جریر بن ‌رستم‏، المسترشد فی إمامة علی ‌بن أبی‌طالب، قم: ‏ کوشانپور، ۱۴۱۵ق.
  27. طوسى، محمد بن‌ حسن‏، الأمالی، قم: دارالثقافة، ۱۴۱۴ق.
  28. عروسی ‌حویزی، عبدعلی‌ بن‌ جمعه، تفسیر نورالثقلین، قم: مؤسسه اسماعیلیان، ۱۴۱۵ق.
  29. علوی‌نژاد، سید حیدر، «معناشناسی تأویل قرآن در منظر اهل‌بیتb»، مجله حسنا، شمارۀ ۲، ۱۳۸۲ش.
  30. عیاشى، محمد بن‌ مسعود، تفسیر العیاشی‏، تهران: مکتبة العلمیة ‌الاسلامیة، ۱۳۸۰ق.
  31. فراهیدی، خلیل‌ بن‌ احمد، ترتیب کتاب‌العین، تهران: اسوه، ۱۴۱۴ق.
  32. فرجاد، محمد، «معناشناسی تأویل در روایات»، مجله پژوهش‌های قرآنی، شمارۀ ۳۷ و ۳۸، ۱۳۸۳ش.
  33. فیروزآبادی، مجدالدین، بصائر ذوی‌التمییز فی لطائف الکتاب ‌العزیز، بیروت: المکتبه العلمیه، بی‌تا.
  34. قهاری کرمانی، محمدهادی، «ماهیت تأویل قرآن در آیات و روایات و بررسی دیدگاه‌های مشهور بر اساس آن»، پژوهشنامه تأویلات قرآنی، دوره دوم، شمارۀ سوم، پاییز و زمستان ۱۳۹۸ش.
  35. قمى، على ‌بن ‌ابراهیم‏، تفسیر القمی‏، قم: دارالکتاب‏، ۱۳۶۳ش.
  36. کوفى، فرات ‌بن‌ ابراهیم‏، تفسیر فرات ‌الکوفی، تهران: مؤسسةالطبع وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی، ۱۴۱۰ق.
  37. کلینى، محمد بن‌ یعقوب‏، الکافی، قم: دارالحدیث، ۱۴۲۹ق.
  38. مجلسى، محمدباقر بن‌ محمدتقى، ‏ بحارالأنوار، بیروت: دار إحیاء ‌التراث ‌العربی‏،۱۴۰۳ق.
  39. معرفت، محمدهادی، علوم قرآنی، قم: انتشارات تمهید، ۱۳۸۸ش.
  40. مفید، محمد بن محمد، الإختصاص‏، قم: الموتمر العالمى لالفیة الشیخ المفید، ۱۴۱۳ق.
  41. مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه‏، تهران: دارالکتب‌الإسلامیة، ۱۳۷۱ش.
  42. نصیری، علی، «تأویل از نگاه تحقیق»، مجله بینات، شمارۀ ۱۷، ۱۳۷۷ش.
  43. نعمانی، محمد بن ‌ابراهیم، ‏ الغیبة للنعمانی‏، تهران: نشر صدوق‏، ۱۳۹۷ق.
  44. هلالى، سلیم ‌بن ‌قیس‏، کتاب سلیم ‌بن ‌قیس الهلالی‏، قم: الهادی، ۱۴۰۵ق. 
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 170
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 145


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب