فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات118
تعداد شماره‌ها1,251
تعداد مقالات9,353
تعداد مشاهده مقاله2,629,086
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,470,047
کریمی, محمود, سالاری, نبی الله, سرافراز, سعید. (1401). اعتبارسنجی روایاتِ «وسعت منزل». مطالعات فلسفی کلامی, 9(17), 319-344. doi: 10.22034/pht.2023.7574.1066
محمود کریمی; نبی الله سالاری; سعید سرافراز. "اعتبارسنجی روایاتِ «وسعت منزل»". مطالعات فلسفی کلامی, 9, 17, 1401, 319-344. doi: 10.22034/pht.2023.7574.1066
کریمی, محمود, سالاری, نبی الله, سرافراز, سعید. (1401). 'اعتبارسنجی روایاتِ «وسعت منزل»', مطالعات فلسفی کلامی, 9(17), pp. 319-344. doi: 10.22034/pht.2023.7574.1066
کریمی, محمود, سالاری, نبی الله, سرافراز, سعید. اعتبارسنجی روایاتِ «وسعت منزل». مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 9(17): 319-344. doi: 10.22034/pht.2023.7574.1066

اعتبارسنجی روایاتِ «وسعت منزل»

پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی (علمی پژوهشی)
دوره 9، شماره 17، اسفند 1401، صفحه 319-344    اصل مقاله (14.1 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/pht.2023.7574.1066
نویسندگان
محمود کریمی* 1؛ نبی الله سالاری2؛ سعید سرافراز3
1دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه امام صادق ع، تهران، ایران
2دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد، رشته علوم قرآن و حدیث، دانشگاه امام صادق ع، تهران، ایران
3دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد، رشته معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق ع، تهران، ایران
چکیده
فهم صحیح احادیث اهل‌بیت، مسألۀ مهمی است که از دیرباز مورد توجه حدیث‌پژوهان قرار گرفته است. با توجه به اینکه برداشت‌های متفاوتی از احادیث «وسعت منزل» در جامعه وجود دارد، این مقاله در صدد است با استفاده از روش دو تن از حدیث‌پژوهان مشهور (علامه مجلسی و محمدباقر بهبودی) به اعتبارسنجی و فهم صحیح این احادیث بپردازد. طبق روش علامه مجلسی، از احادیث ضعیف السند نیز می‌توان برای فهم دیگر احادیث بهره برد؛ اما طبق روش محمدباقر بهبودی تا هنگامی که سند حدیث تصحیح نشود، نمی‌توان آن حدیث را حجت دانست. به همین دلیل رویکرد غالب در حدیث‌پژوهی بهبودی، تصحیح سند احادیث است؛ البته بررسی و تحلیل متن را نمی‌توان از او نادیده گرفت. با توجه به اینکه تمرکز بیشتر روش بهبودی بر تصحیح سند است، اگر از گزارش‌های تاریخی جواز وسعت خانه برداشت شود، روایات وسعت منزل، بر جوازداشتن منزل وسیع به‌معنای عام آن، دلالت می‌کند. در مقابل، با توجه به روایاتی که به داشتن منزل و رزق به‌اندازه نیاز و کفاف دلالت دارند و همچنین احادیثی که به فراهم‌کردن آسایش خانواده توصیه می‌کنند، طبق روش علامه مجلسی جمع این احادیث آن است که شخص مسلمان برای راحتی خانواده‌اش، در صورت داشتن خانه کوچک، باید برای فراهم‌کردن خانه‌ای بزرگتر – به‌اندازۀ کفاف و نیاز- تلاش کند. با توجه به اینکه روایات شیعه در این باب متعارض نیستند، حکم «ما وافق العامه فردّوه» در مورد این احادیث موضوعیتی ندارد.
کلیدواژه‌ها
وسعت منزل؛ کوچکی منزل؛ اعتبار سنجی حدیث؛ علامه مجلسی؛ محمدباقر بهبودی
مراجع
  1. قرآن کریم، ترجمه، رضایی اصفهانی، محمد علی و همکاران، نخستین ترجمه گروهی قرآن کریم، قم: دار الذکر، 1384ش.
  2. ابن أبی فراس، أبی حسین ورام، تنبیه الخواطر و نزهة النواظر، قم: مکتبة فقهیة،1410ق.
  3. ابن أشعث، محمد بن محمد، الجعفریات (الأشعثیات)، تهران: مکتبة النینوی الحدیثة، بی‌تا.
  4. ابن بابویه، محمد بن علی، الأمالی، تهران: کتابچی، 1376ش.
  5. ابن بابویه، محمد بن علی، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم: داراالشریف الرضی للنشر، 1406ق.
  6. ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، به‌کوشش: علی‌اکبر غفاری، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1413ق ‏.
  7. ابن حبان، محمد، صحیح ابن‌حبان بترتیب ابن‌بلبان، به‌کوشش: شعیب الأرنؤوط، بیروت: مؤسسة الرسالة، 1414ق.
  8. ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، بیروت:‌‌ دارالکتب العلمیة، چاپ دوم، 1418ق.
  9. ابن غضائری، احمد بن حسین، الرجال، به‌کوشش: محمدرضا حسینی، قم:‌‌ دارالحدیث، 1364ش.
  10. افشاری، فاطمه، «تجمل‌‌‌گرایی از دیدگاه قرآن و روایات»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم قرآنی قم، 1389ش.
  11. ایزدی مبارکه، کامران؛ دیمه کار گراب، محسن، «روش‌‌‌های مجلسی در نقد سند حدیث، با تکیه بر مرآة العقول»، مجله پژوهش‌‌‌های قرآن و حدیث، سال چهل و سوم، شماره1، 1389ش.
  12. ایزدی، مهدی؛ مظاهری طهرانی، بهاره، «علت در حدیث و موازین شناخت آن از دیدگاه استاد محمدباقر بهبودی»، فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات علوم قرآن و حدیث، سال دوازدهم شماره4، 1394ش.
  13. بتنونی، محمد لبیب، سفرنامه حجاز، ترجمه هادی انصاری، تهران: نشر مشعر، 1381ش.
  14. برقی، احمد بن محمد، الطبقات الرجال، به‌کوشش: محمد بن الحسن الطوسی، حسن مصطفوی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1342ش.
  15. برقی، احمدبن محمدبن، المحاسن، به‌کوشش: جلال الدین محدث، قم: دارالکتب الإسلامیة، 1371ق.
  16. بهبودی، محمدباقر، گزیدۀ کافی، تهران: مرکز انتشارات علمی و فرهنگی، 1363ش.
  17. بهبودی، محمدباقر، علل الحدیث، تهران: انتشارات سنا، 1378ش.
  18. بهبودی، محمدباقر، «گفتگو با استاد محمدباقر بهبودی»، حدیث‌اندیشه، شماره1، 1381.
  19. تقی الدین حلی، حسن بن علی، الرجال، تهران: دانشگاه تهران، 1342ش.
  20. حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، به‌کوشش: مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت:‌‌ دارالکتب العلمیة، چاپ اول، 1411ق.
  21. حرعاملی، محمدبن حسن، هدایة الأمة إلی أحکام الأئمةb، به‌کوشش: آستان قدس رضوی- بنیان پژوهش‌‌های اسلامی- گروه حدیث، مشهد: آستانة الرضویة المقدسة، مجمع البحوث الإسلامیة، 1414ق.
  22. حرعاملی، محمدبن حسن، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، مصحح: مؤسسة آل البیتb، قم: مؤسسة آل البیتb، 1409ق.
  23. حسینی، سیدعبدالزهراء، مصادر نهج البلاغه و أسانیده، بیروت:‌‌ دارالزهراء، چاپ چهارم، 1409ق.
  24. حنبلی مقدسی، محمدبن عبدالواحد، الأحادیث المختارة، به‌کوشش: عبدالملک بن عبدالله بن دهیش، مکه: مکتبة النهضة الحدیثة، چاپ اول،1410ق.
  25. خدامیان آرانی، علی‌اکبر، «روش فقه الحدیثی علامه مجلسی در مرآة العقول»، دوفصلنامه حدیث حوزه، شماره 8، 1393ش.
  26. خویی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث‏، قم: مرکز نشر آثار شیعه، 1410ق.
  27. راوندی کاشانی، فضل الله بن علی، النوادر للراوندی، به‌کوشش: احمد صادقی اردستانی، قم:‌‌ دارالکتاب، بی‌تا.
  28. سرشار، مژگان، «دیدگاه‌‌های استاد محمدباقر بهبودی در گزینش احادیث صحیح»، مجله علوم حدیث، شماره 49-50، 1387ش.
  29. سیدرضی، محمدبن حسین، نهج البلاغه، به‌کوشش: صبحی صالح، قم: هجرت، 1414ق.
  30. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، قم: الشریف الرضی، 1412ق.
  31. طبرسی، علی بن حسن، مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار، نجف: المکتبة الحیدریة، 1385ق.
  32. طوسی، محمدبن الحسن، رجال الطوسی، به‌کوشش: جواد قیومی اصفهانی، قم: مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجامعة المدرسین بقم المشرفة، 1373ش.
  33. طوسی، محمدبن الحسن، فهرست کتب الشیعة و أصولهم و أسماء المصنفین و أصحاب الأصول، به‌کوشش: عبدالعزیز طباطبایی، قم: مکتبة المحقق الطباطبایی، بی‌تا.
  34. عراقی، أبوالفضل، المغنی عن حمل الأسفار، به‌کوشش: أشرف عبدالمقصود، ریاض: مکتبة طبریة، چاپ اول، 1415ق.
  35. علامه حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الأقوال فی معرفة الرجال، به‌کوشش: محمدصادق بحرالعلوم، نجف اشرف:‌‌ دارالذخائر، 1411ق.
  36. فیض کاشانی، محمدمحسن بن شاه مرتضی، الوافی، اصفهان: کتاب خانه امام أمیرالمؤمنین علیg، 1406ق.
  37. کشی، محمدبن عمر، رجال الکشی-اختیار معرفة الرجال، به‌کوشش: محمد بن الحسن الطوسی، حسن مصطفوی، مشهد: مؤسسه نشر دانشگاه مشهد، 1409ق.
  38. کلینی، محمدبن یعقوب، الکافی، به‌کوشش: علی‌اکبر غفاری، محمد آخوندی، تهران: دارالکتب الإسلامیة، 1407ق.
  39. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1403ق.
  40. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، به‌کوشش: سیدهاشم رسولی محلاتی، تهران: دارالکتب الإسلامیة، 1404ق.
  41. مجلسی، محمدتقی بن مقصودعلی، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، به‌کوشش: حسین موسوی کرمانی، علی پناه اشتهاردی، قم: مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانبور، 1406ق.
  42. محمدی ری‌شهری، محمد، توسعۀ اقتصادی بر پایۀ قرآن و حدیث، مترجم: حسینی، ابوالقاسم، قم: مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، سازمان چاپ و نشر، 1390ش.
  43. منذری، عبدالعظیم بن عبدالقوی، الترغیب و الترهیب من الحدیث الشریف، به‌کوشش: إبراهیم شمس الدین، بیروت:‌‌ دارالکتب العلمیة، چاپ اول، 1417ق.
  44. موسوی امیری، سیدمحمد، «معماری از منظر آیات و روایات»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه معارف اسلامی قم، 1396.
 

  1. نادری، مرتضی، «واکاوی آراء استاد محمّدباقر بهبودی پیرامون موضوعات در حدیث شیعه»، فصلنامه مطالعات قرآن و حدیث سفینه، شماره44، 1393ش.
  2. نجاشی، احمدبن علی، رجال، قم: مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجامعة المدرسین بقم المشرفة، 1365ش.
  3. هیثمی، علی بن أبی بکر، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، بیروت:‌‌ دارالکتاب العربی، 1407ق.
  4. یعقوبی، احمدبن أبی یعقوب، تاریخ الیعقوبی، بیروت: دار صادر، چاپ اول، بی‌تا.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 190
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 153


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب