فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات118
تعداد شماره‌ها1,255
تعداد مقالات9,395
تعداد مشاهده مقاله2,660,050
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,486,768
علوی علی آبادی, فاطمه سادات, کراچیان ثانی, فاطمه. (1402). تبیین تاریخی- فقهی «مشروعیتِ تصدیِ مشاغلِ سیاسی توسطِ زنان». مطالعات فلسفی کلامی, 17(41), 72-99. doi: 10.22034/skh.2023.14644.1357
فاطمه سادات علوی علی آبادی; فاطمه کراچیان ثانی. "تبیین تاریخی- فقهی «مشروعیتِ تصدیِ مشاغلِ سیاسی توسطِ زنان»". مطالعات فلسفی کلامی, 17, 41, 1402, 72-99. doi: 10.22034/skh.2023.14644.1357
علوی علی آبادی, فاطمه سادات, کراچیان ثانی, فاطمه. (1402). 'تبیین تاریخی- فقهی «مشروعیتِ تصدیِ مشاغلِ سیاسی توسطِ زنان»', مطالعات فلسفی کلامی, 17(41), pp. 72-99. doi: 10.22034/skh.2023.14644.1357
علوی علی آبادی, فاطمه سادات, کراچیان ثانی, فاطمه. تبیین تاریخی- فقهی «مشروعیتِ تصدیِ مشاغلِ سیاسی توسطِ زنان». مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 17(41): 72-99. doi: 10.22034/skh.2023.14644.1357

تبیین تاریخی- فقهی «مشروعیتِ تصدیِ مشاغلِ سیاسی توسطِ زنان»

مجله سخن تاریخ
مقاله 4، دوره 17، شماره 41، فروردین 1402، صفحه 72-99    اصل مقاله (804.24 K)
نوع مقاله: علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/skh.2023.14644.1357
نویسندگان
فاطمه سادات علوی علی آبادی* 1؛ فاطمه کراچیان ثانی2
1گروه عمومی، مجتمع آموزش عالی خواهران، نمایندگی خراسان، جامعه المصطفی العالمیه، مشهد، ایران.
2گروه معارف اسلامی و حقوق؛ مدرسه علوم انسانی، حکمت و تاریخ؛ جامعه المصطفی، مشهد؛ ایران.
چکیده
بررسی امکان عهده‌دار شدن منصبی از مناصب حکومتی در قالب یک تصمیم‌گیرنده و یک مدیر زن و امکان تضاد این مسئولیت با وظایف و تکالیف شرعی بانوان، یکی از مسائل مورد توجه در حوزه‌های پژوهشی زنان است. در این پژوهش تاریخی- فقهی می‌کوشیم به بررسی مؤیداتِ مشروعیتِ مناصبِ سیاسیِ زنان در تاریخ اسلام و «فقه معاصر امامیه» بپردازیم. به این منظور، شاهد مثال‌های تاریخی حق مشارکت سیاسی زنان، از قرآن و سنت معصومین استخراج و مورد بررسی قرار گرفته است و سپس مؤیدات فقهی شیعه امامیه برای تبیین امکان حق مشارکت سیاسی زنان در مشاغل مهم سیاسی به یاری گرفته شده است. داده‌های این پژوهش از بین اسناد و مدارک تاریخی و آیات و روایات، به دست آمده است. یافته‌های پژوهش حاکی از امکان دستیابی به مناصب عالی سیاسی جامعه هم‌چون وزارت یا ریاست جمهوری توسط زنان است و تنها مانع تحقق این امر تاکنون، «عدم مقبولیت» آن و نه «عدم مشروعیت» آن است.
کلیدواژه‌ها
مناصب سیاسی زنان؛ تاریخ اسلام؛ فقه معاصر امامیه؛ مشروعیت مناصب سیاسی
مراجع
قرآن کریم

نهج‌البلاغه (ترجمه: فیض‌الاسلام)

  1. ابن‌اثیر، عزالدین ابوالحسن علی (1409)، اسدالغابه فی معرفه‌الصحابه، ج 1 و ج 5 و ج 6، بیروت: دارالفکر.
  2. ابن‌اثیر، عزالدین ابوالحسن علی (1965)، الکامل فی التاریخ، ج 3، بیروت: دار صادر.
  3. ابن‌اعثم، احمد (1393)، الفتوح، ج 2، حیدرآباد.
  4. ابن‌بابویه، محمد‌بن‌علی (1362)، الخصال، ج 2، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  5. ابن‌حزم ( 1403)، جمهره انساب العرب، تحقیق لجنه من العلماء، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  6. ابن‌زهره، حمزه‌بن‌علی (1417)، غنیه النزوع، قم: مؤسسه الامام الصادقg.
  7. ابن‌سعد، محمد‌بن‌سعد (1410)، الطبقات الکبری، ج 1 و ج 2 و ج 8، تحقیق: محمد عبدالقادر عطا، بیروت: دارالکتب العلمیه، چاپ اول.
  8. ابن‌شهر آشوب، محمد بن علی (1380)، معالم العلماء، نجف: المطبعه الحیدریه.
  9. ابن‌طاووس، علی‌بن‌موسی (1367)، اقبال الاعمال (چاپ قدیم)، ج1، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  10. ابن‌طیفور (بی‌تا)، بلاغات النساء، قم: مکتبه بصیرتی.
  11. ابن‌عبد ربه، احمد بن محمد(1987)، العقدالفرید، ج 1، تحقیق: دکتر مفید محمد قمیحه، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  12. ابن‌عبدالبر، یوسف بن عبدالله (1992)، الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، ج2 و ج 4، تحقیق: علی محمد البجاوی، بیروت: دارالجیل.
  13. ابن‌عساکر، علی بن الحسن بن هبة الله (1415)، تاریخ مدینة دمشق، ج 22، به کوشش علی شیری، بیروت، دار الفکر.
  14. ابن‌فرّاء، ابی یعلی محمد بن الحسین (1427)، الأحکام‌السلطانیه، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  15. ابن‌هشام، عبدالملک (بی‌تا)، السیره النبویه (لابن هشام)، ج 1 و ج 2، بیروت: دارالمعرفه.
  16. امینی، عبدالحسین( 1416)، الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج 1، قم: مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه.
  17. انصاری، مرتضی(1415)، القضاء و الشهادات، قم: المؤتمر العالمی.
  18. آیت‌اللهی، زهرا (1380)، زن، دین، سیاست، تهران: سفیر صبح.
  19. بخاری، أبوعبد الله محمد‌بن إسماعیل (1422)، صحیح بخاری، ج 17، بی­جا: دارطوق النجاه.
  20. بروجردی، آقا حسین (1386)، جامع أحادیث الشیعة، تهران: انتشارات فرهنگ سبز.
  21. بلاذری، احمد‌بن یحیی (1397)، انساب‌الاشراف، ج 2، تحقیق: محمد باقر محمودی، بیروت.
  22. بیهقی، أحمد بن الحسین(1414)، سنن البیهقی الکبرى، ج3، مکه: مکتبة دار الباز.
  23. پورعلی، عطیه (1398)، مبانی فقهی حقوقی مشارکت‌های سیاسی اجتماعی زنان، تهران: خرسندی.
  24. پیروز، علی آقا (1396)، بررسی فقهی مدیریت زنان در مناصب سیاسی، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  25. ترمذی، محمد‌بن عیسى (بی­تا)، سنن‌الترمذی، ج4، بیروت: دار إحیاء‌التراث‌العربی.
  26. ثعالبی، عبدالملک‌بن محمد (بی تا)، الإعجاز و الإیجاز، بیروت: دار صعب.
  27. جاحظ، عمروبن بحر( 1969)، المحاسن ‌و الاضداد، بیروت: چاپ فوزی خلیل عطوی.
  28. جوادی آملی، عبدالله (1386)، زن در آینه جلال و جمال، قم: اسرا، چاپ شانزدهم.
  29. حر عاملی، محمد حسین (1416)، تفصیل وسائل الشیعه، ج 20 و ج 27، قم: مؤسسه آل‌البیت،
  30. حرانی، أبو محمد الحسن بن على (1404)، تحف العقول، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، چاپ دوم.
  31. حسینی، موسی (1380)، «دیدگاه قرآن درباره مشارکت سیاسی زنان»، پژوهشهای قرآنی، شماره 25 و 26، صص 170- 183 .
  32. حسینی، السید میر عبد الفتاح (1417)، العناوین الفقهیة، قم: مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین، چاپ دوم
  33. حکیمی، محمد (1385)، دفاع از حقوق زن، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ پنجم.
  34. حلبی، علی‌بن ابراهیم ( بی تا)، السیره الحلبیه، ج 1، بیروت: دارالمعرفه.
  35. خمینی، روح الله (1389)، صحیفه نور، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى( س)، چاپ پنجم.
  36. خوانساری، احمد(1355)، جامع المدارک، تهران، مکتبه الصدوق.
  37. خوئی، ابوالقاسم، (1421)، الموسوعه الامام الخوئی، ج 20، قم: مؤسسة احیا آثار الامام الخوئی.
  38. دفتری، فرهاد (1388)، اسماعیلیه و ایران: مجموعه مقالات، ترجمه: فریدون بدره ای، تهران: فرزان روز.
  39. ذهبی، محمد بن احمد ( 1993)، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج1، تحقیق: عمر عبدالسلام تدمری، بیروت: دارالکتب العربی، ط الثانیه.
  40. رئوف، هبه (1377)، مشارکت سیاسی زن، ترجمۀ محسن آرمین، تهران: قطره.
  41. سبحانی، جعفر (1384)، نقش زمان و مکان در استنباط، مجله فقه اهل بیت، شماره 43.
  42. سمرقندی، أبو اللیث نصر بن محمد بن أحمد بن إبراهیم(بی­تا)، تفسیر السمرقندی بحر العلوم، بی­جا: بی­نا.
  43. شاربی، سید قطب (1412)، فی ظلال القرآن، بیروت، قاهره: دار الشروق، چاپ هفدهم.
  44. شمس‌الدّین، محمد مهدی( ١٩٩٦م)، مسائل حرجة فی فقه المرأة، ج3، بیـروت: موسسۀ الدّولیة للدراسات و النشر.
  45. شوکانی، محمد بن علی (1414)، فتح القدیر، بیروت: دار ابن کثیر، دار الکلم الطیب.
  46. شهید اول، محمد بن مکی(بی­تا)، قواعد و فوائد، قم: مکتبة المفید.
  47. شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، (1413)، مسالک‌الافهام، ج 8، قم: مؤسسه المعارف الاسلامیه.
  48. شیخ انصاری، مرتضی(1419)، فرائد الاصول، قم: مجمع الفکر الإسلامی.
  49. شیخ صدوق، محمد بن علی (1363)، من لایحضره الفقیه، ج3، قم: جامعه المدرسین.
  50. شیخ طوسی، محمد بن حسن (1411)، الغیبه، قم: دارالمعارف الاسلامیه.
  51. شیخ طوسی، محمد بن حسن (بی­تا)، خلاف، قم: جامعه المدرسین.
  52. شیخ طوسی، محمد‌بن‌حسن، (1387)، مبسوط، ج4، تهران: مکتبه المرتضویه.
  53. صافی، لطف‌الله (1380)، منتخب الاثر فی الامام الثانی عشر، ج3، قم: مکتب آیت‌الله لطف‌الله الصافی الگلپایگانی.
  54. صالحی نجف آبادی، نعمت الله (1384)، قضاوت زن در اسلام، تهران: امید فردا.
  55. صدر المتالهین، محمد (بی­تا)، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  56. طباطبایی، سید محمد(بی­تا)، مناهل، قم:مؤسسه آل البیت.
  57. طباطبایی، علی(1404)، ریاض المسائل، قم، مؤسسه آل البیت.
  58. طبرسی، فضل بن حسن (بی تا)، إعلام الوری بأعلام الهدی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  59. طبرسی، فضل بن حسن(بی­تا)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار المعرفة.
  60. الطبری، محمد‌بن‌جریر ( 1387)، تاریخ الامم و الملوک، ج2 و ج8، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: دارالتراث.
  61. عترت‌دوست، محمد و وزیری فرد، سیدمحمد جواد (1392)، «بررسی ادله فقهی مخالفان ولایت سیاسی زنان در فقه شیعه»، فصلنامه پژوهش های فقه و حقوق اسلامی، شماره 33، صص 79-94 .
  62. عسقلانی، احمد بن علی (1415)، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج8، تحقیق عادل احمد عبدالموجود و علی محمد المعوض، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  63. علامه حلی، حسن بن یوسف (بی­تا)، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد قسم الالهیات، بی­جا: بی­نا.
  64. علامه حلی، حسن بن یوسف، (1413)، قواعد الاحکام، ج 3، قم: جامعه المدرسین.
  65. علامه مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی(1403)، بحار الانوار، بیروت: دار الاحیاء التراث العربی، چاپ دوم.
  66. علایی رحمانی، فاطمه (1383)، «میزان گستره مشارکت سیاسی زنان از منظر دین»، نشریه مجموعه مقالات دانشگاه علامه طباطبایی، شماره 185، صص 13- 38 .
  67. غزّالی، ابوحامد ( 1416)، التبر المسبوک فی نصیحه الملوک، بیروت: مؤسسه عز الدّین.
  68. فاضل هندی، محمد‌بن‌حسن (1416)، کشف اللثام، ج7، قم: جامعه‌المدرسین.
  69. فضل‌اللّه، سید محمد حسین (1418)، دنیا المرأة، بیروت: دار الملاک.
  70. فهیم کرمانی، مرتضی (1374)، زن و پیام­آوری، بی­جا: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  71. فیاض، محمد اسحاق (1392)، جایگاه زن در نظام سیاسی اسلام، ترجمه سرور دانش، کابل: راه فردا.
  72. فیض کاشانی، محمد‌بن شاه (1406)، وافی، ج 22 و ج 26، اصفهان: مکتبه الامام امیر المؤمنین ; .
  73. قرطبی، محمد بن أحمد(1384)، الجامع لاحکام القرآن، قاهره: دار الکتب المصریه، چاپ دوم.
  74. قمی، علی بن محمد (1379) جامع الخلاف والوفاق بین الامامیه، قم: زمینه سازان ظهور امام عصرQ .
  75. کاتوزیان، ناصر (1372)، حقوق مدنی خانواده، ج1، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  76. کحاله، عمر رضا (بی‌تا)، اعلام النساء فی عالم العرب و الاسلام، ج 5، دمشق: مطبعه الهاشمیه، چاپ دوم.
  77. کلینی، محمد‌بن‌یعقوب (1407)، کافی، ج 5 و 2، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  78. کلینی، محمد‌بن‌یعقوب (1413)، اصول الکافی، ج 1 ، تحقیق محمد جواد الفقیه، بیروت: دار الاضواء.
  79. گلپایگانی، محمدرضا (1426)، القضا و الشهادات، قم: بی­نا.
  80. مامقانی، عبد‌الله (1352)، تنقیح المقال فی علم الرجال، تصحیح محمدصادق کتبی، ج 3، نجف: مطبعه المرتضویه.
  81. متقی، علی بن حسام الدین (1989)، کنزالعمال ‌فی ‌سنن‌ الاقوال ‌و الافعال‌، ج 9، بیروت: چاپ‌ بکری‌ حیانی ‌و صفوه‌سقا.
  82. مجلسی، محمد تقی (1406)، روضه المتقین، ج 8، ایران: بنیاد فرهنگ اسلامی کوشانپور.
  83. محمدی گیلانی، محمد(1387)، شایستگی زنان برای عهده­دار شدن قضاوت، مجله فقه اهل بیت فارسی، شماره دهم. https://hawzah.net
  84. مرتضوی، سید ضیاء (1374)، محقق اردبیلی و قضاوت زن، همایش کنگره محقق اردبیلی، دوره اول.
  85. مقدس اردبیلی، احمد بن محمد (بی­تا)، مجمع الفائده و البرهان، قم: جماعه المدرسین.
  86. منتظری، حسینعلی (1409)، دراسات فی ولایه الفقیه، قم: المرکز العالمی للدرسات الاسلامیه.
  87. موسوی بجنوردی، سیدمحمد (1381)، مجموعه مقالات فقهی، حقوقی و اجتماعی، تهران: معاونت پژوهشی انتشارات پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی.
  88. موسوی گرگانی، سید محسن (1381)، پژوهشی در قضاوت زن، قم: نشریه فقه اهل بیت.
  89. موسوی، نصیبه، موسوی، سید علی (1399)، تأملی بر ادله لفظی مخالفان تصدی مناصب حکومتی توسط زنان، پژوهش های فقهی زنان و خانواده، سال دوم، شماره 3، 41-55.
  90. موسوی الخوئی أبو القاسم (بی­تا)، مبانی تکملة المنهاج، نجف الاشرف: مطبعة الآداب.
  91. مهریزی، مهدی (1393)، قرآن و مسئله زن، تهران: نشر علم.
  92. مؤسسه معارف اسلامی (1428)، معجم الاحادیث الامام المهدیf، ج 2، قم: مسجد مقدس جمکران، چاپ دوم.
  93. میدانی، احمد بن محمد (1987)، مجمع الامثال، بیروت: چاپ‌محمدابوالفضل‌ابراهیم‌.
  94. میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد (1385)، رسائل المیرزا قمی، قم: بوستان کتاب.
  95. نظام‌الملک، حسن‌بن علی (1372)، سیرالملوک (سیاست‌نامه)، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  96. واقدی، محمد بن عمر(1998)، کتاب المغازی، ج2، تحقیق: مارسدن جونس، بیروت: مؤسسه الاعلمی، ط الثانیه.
  97. الهی‌زاده، محمد حسین (1396)، تدبر در سیره حضرت زهراB ، مشهد: مؤسسه تدبر در قرآن و سیره.
  98. یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب (بی تا)، تاریخ الیعقوبی، ج 2، بیروت: دار صادر.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 196
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 121


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب