فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,267
تعداد مقالات9,447
تعداد مشاهده مقاله2,712,575
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,513,779
روح الهی, زهرا. (1401). بازکاوی حضور حسینی ها در مصر از قرن سوم تا هشتم. مطالعات فلسفی کلامی, 10(24), 7-26. doi: 10.22034/mte.2021.10239.1415
زهرا روح الهی. "بازکاوی حضور حسینی ها در مصر از قرن سوم تا هشتم". مطالعات فلسفی کلامی, 10, 24, 1401, 7-26. doi: 10.22034/mte.2021.10239.1415
روح الهی, زهرا. (1401). 'بازکاوی حضور حسینی ها در مصر از قرن سوم تا هشتم', مطالعات فلسفی کلامی, 10(24), pp. 7-26. doi: 10.22034/mte.2021.10239.1415
روح الهی, زهرا. بازکاوی حضور حسینی ها در مصر از قرن سوم تا هشتم. مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 10(24): 7-26. doi: 10.22034/mte.2021.10239.1415

بازکاوی حضور حسینی ها در مصر از قرن سوم تا هشتم

مطالعات تاریخی جهان اسلام
دوره 10، شماره 24، دی 1401، صفحه 7-26    اصل مقاله (500.65 K)
نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mte.2021.10239.1415
نویسنده
زهرا روح الهی*
گروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران
چکیده
حسینی ها به گروهی از فرزندان امام حسین(ع) گفته می شود که در قرن سوم به مصر مهاجرت نمودند. با توجه به این که حسینی ها از اقوام بنی هاشم در حجاز بوده اند چرایی حضور آنها در مصر و جایگاه آنها در حکومت ها سؤالی است که در این مقاله بدان پرداخته شده است. حسینی ها به دلائل مختلف چون دعواهای درون خاندانی، واگذاری اقطاعات به آنها و حضور حکومتی چون فاطمیان به مصر رفتند و مناصبی سیاسی چون نقابت، وکالت، قاضی عسکر و هم جایگاه علمی چون مدرسی مدارس و مساجد را کسب نمودند. جایگاه اجتماعی حسینی ها در مصر سبب نامیده شدن یکی از مهمترین حارات قاهره به نام آنها شد به دلیل همین جایگاه افراد غیر از این خاندان که ساکن در این منطقه می شدند نیزحسینی نامیده شدند. اهمیت این منطقه سبب اسکان دولتیان و نیروهای نظامی ممالیک در آن شد. علاوه بر آن محله حسینیه محل اقتصادی و خرید و فروش بردگان نیزبوده است. این محله تا سال 821 به دلائل مختلفی از بین رفت که مهمترین آن را می توان تغییرات اخلاقی در این منطقه بواسطه حضور اویراتی ها دانست.
کلیدواژه‌ها
حسینی؛ حاره حسینی؛ امام حسین(ع)؛ فاطمیان؛ ممالیک
مراجع
  1. بن بطوطه ، محمد بن عبد الله بن محمد بن إبراهیم اللواتی الطنجی، أبو عبد الله (المتوفى : 779ق) ، بی تا، رحلة ابن بطوطة المسماة تحفة النظار فی غرائب الامصار وعجائب الأسفار ، الناشر : دار الشرق العربی
  2. ابن تغریبردی ، یوسف بن تغری بردی بن عبد الله الظاهری الحنفی، أبو المحاسن، جمال الدین (المتوفى: 874ق) ،بیتا، المنهل الصافی والمستوفى بعد الوافی ، حققه ووضع حواشیه: دکتور محمد محمد أمین ، تقدیم: دکتور سعید عبد الفتاح عاشور ، ناشر: الهیئة المصریة العامة للکتاب
  3. ابن تغریبردی ، یوسف بن تغری بردی بن عبد الله الظاهری الحنفی، أبو المحاسن، جمال الدین (المتوفى : 874ق) ،1963 ، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر والقاهرة ، ناشر : وزارة الثقافة والإرشاد القومی، دار الکتب، مصر
  4. ابن حجر العسقلانی ، أبو الفضل أحمد بن علی بن محمد بن أحمد (المتوفى : 852ق) بیتا،، تبصیر المنتبه بتحریر المشتبه  ، تحقیق : محمد علی النجار ، مراجعة : علی محمد البجاوی ، الناشر : المکتبة العلمیة، بیروت – لبنان
  5. ابن حجر عسقلانی، شیخ الاسلام حافظ العمر شهاب الدین احمد بن علی بن محمد بن علی بن احمد(المتوفى : 852ق) ،4141 ، ا لدرر الکامنه فی اعیان المائه الثامنه ، سفر الثالث، بیروت ، دار الجیل ، ه
  6. ابن خلدون ، تاریخ ابن خلدون، (م. ۸۰۸ق.)، ۱۴۰۸ق ،به کوشش خلیل شحاده ، بیروت ، دار الفکر،
  7. ابن خلکان ، أبو العباس شمس الدین أحمد بن محمد بن أبی بکر ، وفیات الأعیان وأنباء أبناء الزمان ،بی تا ، المحقق : إحسان عباس ، الناشر : دار صادر – بیروت ، الطبعة
  8. ابن عثمان الشارعی الشافعی ، موفق الدین أبو محمد بن عبد الرحمن، ابن الشیخ أبی الحرم مکّی (المتوفى : 615ق) ، 1415 ه ، مرشد الزوار إلى قبور الأبرار ، ناشر : الدار المصریة اللبنانیة ، القاهرة ، الطبعة : الأولى،ـ
  9. ابن عماد حنبلی ، عبدالحی بن احمد بن محمد ، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب ، دمشق ، بیروت ، طبعه اولی1406ق
  10. ابن عنبة ، عمدة الطالب، (م. ۸۲۸ق.)، ۱۳۸۰ق ، به کوشش آل طالقانی، نجف ، المکتبة الحیدریه ،
  11. ابن منظور، ۱۴۰۵ق، لسان العرب ، ، قم، ادب الحوزه،.
  12. ابن وردی ، زین الدین عمر بن مظفر ،1417 ق، تاریخ ابن الوردی ، بیروت ، دار الکتب العلمیه ، ، بی‌چا
  13. أبو هاجر محمد السعید بن بسیونی زغلول ، العبر فی خبر من غبر ، بی تا محقق : ، الناشر : دار الکتب العلمیة – بیروت
  14. احمد السباعی ، (م. ۱۴۰۴ق.)، ۱۳۸۵ش تاریخ مکه از آغاز تا پایان دولت شرفای مکه،، ترجمه، جعفریان، تهران، مشعر،.
  15. احمد زکی یمانی، ۱۴۲۹ق موسوعة مکة المکرمة و المدینة المنوره ، مصر، مؤسسة الفرقان ،.
  16. إسماعیل بن محمد أمین بن میر سلیم البابانی البغدادی (المتوفى : 1399ق)، 1951 ، هدیة العارفین أسماء المؤلفین وآثار المصنفین ، الناشر : طبع بعنایة وکالة المعارف الجلیلة فی مطبعته البهیة استانبول ، دار إحیاء التراث العربی بیروت – لبنان
  17. بناکتی، فخر الدین ابو سلیمان داود بن تاج الدین ابو الفضل محمد بن داود ، 1384ش ،تاریخ بناکتی (روضه اولی الالباب فی‌ معرفه التواریخ و الانساب) به کوشش جعفر شعار، تهران ، انجمن آثار ملی ،، بی‌جا
  18. جمعی از مؤلفین ، الموسوعة العربیة العالمیة ، سنة النشر: 1419 – 1999 ناشر: مؤسسة أعمال الموسوعة للنشر والتوزیع  ، ریاض  ، ، عدد المجلدات: 30  ،  رقم الطبعة: 2  ، عدد الصفحات: 16656
  19. ذهبی ، شمس الدین ابوعبدالله ،1413ق، تاریخ الاسلام ، محقق عمربن عبدالسلام تدمری ، دارالکتاب العربی، بیروت ، طبع 2،
  20. ذهبی ، شمس الدین ابوعبدالله ، بی تا،سیراعلام النبلاء ، مقدمه شسد حسین العفانی و خیری سعید ، جزء17، مکتبه التوفیقیه
  21. ذهبی ، شمس الدین أبو عبد الله محمد بن أحمد بن عثمان بن قَایماز (المتوفى : 748ق) بیتا ، العبر فی خبر من غبر ، محقق : أبو هاجر محمد السعید بن بسیونی زغلول ، ناشر : دار الکتب العلمیة – بیروت ،
  22. رضا فرحات ،2013م، الفاطمیون تاریخهم و آثارهم فی المصر ؛ کتاب ناشرون ،
  23. زبیدی ، محمّد بن محمّد بن عبد الرزّاق الحسینی، بیتا،أبو الفیض، الملقّب بمرتضى الزَّبیدی ، تاج العروس من جواهر القاموس
  24. خیر الدین بن محمود بن محمد بن علی بن فارس، الزرکلی الدمشقی2002 (المتوفى: 1396هـ)  الاعلام،دار العلم للملایین الخامسة عشر
  25. سخاوی ، شمس الدین أبو الخیر محمد بن عبد الرحمن بن محمد بن أبی بکر بن عثمان بن محمد (المتوفى : 902ق)، 1414ق ،1993م ، التحفة اللطیفة فی تاریخ المدینة الشریفة ، ناشر : الکتب العلمیه، بیروت – لبنان ، الطبعة : الاولى
  26. سخاوی ، شمس الدین أبو الخیر محمد بن عبد الرحمن بن محمد بن أبی بکر بن عثمان بن محمد (المتوفى : 902ق) بیتا ، الضوء اللامع لأهل القرن التاسع ، ناشر : منشورات دار مکتبة الحیاة – بیروت
  27. الشوکانی،بی تا،البدر الطالع بمحاسن من بعد القرن السابع ،الناشر دار المعرفه،مکان النشر بیروت،عدد الأجزاء 2
  28. صبحی عبدالمنعم محمد ، 2003،الحجاز فی ظل الدوله الفاطمیه والایوبیه من الناحیه السیاسیه والحضاره ، قاهره ،
  29. عماد الدین الکاتب الأصبهانی، محمد بن محمد صفی الدین بن نفیس الدین حامد بن أله، أبو عبد الله (المتوفى: 597ق) ، بی تا،خریدة القصر وجریدة العصر ،
  30. عمر بن رضا بن محمد راغب بن عبد الغنی کحالة الدمشق (المتوفى: 1408ق) ،1414ق - 1994 م، معجم قبائل العرب القدیمة والحدیثه، ناشر: مؤسسة الرسالة، بیروت ، الطبعة: السابعة،
  31. غزی ، تقی الدین بن عبد القادر التمیمی الداری (المتوفى : 1010ق) ، بی تا ، الطبقات السنیة فی تراجم الحنفیة [الکتاب مرقم آلیا غیر موافق للمطبوع وهو ضمن خدمة التراجم
  32. الفخر الرازی ، الشجرة المبارکة فی الأنساب الطالبیة
  33. فؤاد سزکین ، تاریخ التراث العربی (الشعر إلى حوالی سنة 430 ق) ،: 1411ق - 1991 م د محمود فهمی حجازی ، راجعه : د عرفة مصطفى - د سعید عبد الرحیم ، الناشر : جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامیة ،
  34. قلقشندی ، أحمد بن علی بن أحمد الفزاری (821ق) ، بیتا ، صبح الأعشى فی صناعة الإنشاء ، ناشر: دار الکتب العلمیة، بیروت
  35. المروزی ،بی تا، الفخری فی أنساب الطالبیین ، مصدر الکتاب : موقع الوراق
  36. مقریزی ، أحمد بن علی بن عبد القادر (المتوفى : 845 ق) ، عام 1847 ، البیان والإعراب عما بأرض مصر من الأعراب ، المحقق : فردناد واسطون فیلد، طبعة : جوتنجن، ألمانی
  37. همو، المواعظ والاعتبار بذکر الخطط والاثار، 1418، دارالکتب العلمیه،ج2و3
  38. ملطی ، زین الدین عبد الباسط بن أبی الصفاء غرس الدین خلیل بن شاهین الظاهریّ (المتوفى : 920ق) ، 1422 ق - 2002 م
  39. ، نیل الأمل فی ذیل الدول ، محقق : عمر عبد السلام تدمری ، ناشر : المکتبة العصریة للطباعة والنشر، بیروت – لبنان ، الطبعة : الأولى،
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 151
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 188


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب