1گروه معارف دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد
2گروه معارف اسلامی دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد
3گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
مواجهه الهیات‌های ادیان با یکدیگر، مسئله‌ای است که در تعاملات بین ادیانی، سبب ظهور رویکردها و موضع‌گیری‌های خاص در دل الهیات شده است. الهیات ادیان و الهیات تطبیقی دو نوع از این رویکردهای الهیاتی هستند. این پژوهش در صدد بررسی، مقایسه و تحلیل نوع مواجهه الهیاتی با «دیگری دینی» متناسب با هر یک از این دو الهیات است و چرایی ظهور الهیات تطبیقی با وجود الهیات ادیان را مورد واکاوی قرار می‌دهد. حاصل آنکه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی میان این دو الهیات در مواجهه با دیگری دینی وجود دارد و بر این نکته تأکید می‌شود که الهیات تطبیقی امتیازاتی نسبت به الهیات ادیان در چگونگی تعامل با سایر ادیان دارد. الهیات ادیان با رویکرد سه‌گانه سنتی خود همچنان درگیر مسئله صدق و نجات است، اما الهیات تطبیقی از این مسئله گذر کرده و گامی فراتر از الهیات ادیان به قصد فهم الهیات دین دیگر به هدف بازخوانی و تعمق بیشتر نسبت به فهم خود از دین خویش برداشته است
پترسون، مایکل و هاسکر، ویلیام(1388)، عقل و اعتقاد دینی، ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: طرح نو.
حسینی شاهرودی، سید مرتضی(1392)، «بررسی و نقد انحصارگرایی مسیحی»، جستارهایی در فلسفه و کلام. مطالعات اسلامی: فلسفه و کلام، ش90، ص76-53.
ریچاردز، گلین(1383)، رویکردهای مختلف به پلورالیزم دینی(به سوی الهیات ناظر به همه ادیان)، ترجمه احمدرضا مفتاح، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
Bakker، Freek L.(2011), Fragile Identities: Towards a Theology of Interreligious Hospitality. Exchange40, (4), 379-381. https://doi.org/157254311/10/1163X600780
BEISE KIBLINGER، (2010), Relating Theology of Religions and Comparative Theology. In The new comparative theology: interreligious insights from the next generation(pp. 21-42). T & T Clark.
Basinger، (2000), Religious diversity: Where exclusivists often go wrong. International Journal for Philosophy of Religion47,(1)43,_55. https://doi.org/10/1023/A:,1003839821372
Clooney، Francis X.(2008), Beyond Compare: St. Francis de Sales and Sri Vedanta Desika on Loving Surrender to God. Georgetown University Press.
Cornille، (2020), Meaning and method in comparative theology(First edition). Hoboken: Wiley.
Dehn، (2012), A European(German) View on Comparative Theology: Dialogue with My Own Past. Religions3,(4)1085,_1093. https://doi.org/10/3390/rel3041085
Fredericks، James L.(2010), Introduction. In The New Comparative Theology: Interreligious Insights from the Next Generation. Edited by Francis X. Clooney. London and New York: T & T Clark.P xv.
Fredericks، (1999), Faith among Faiths: Christian Theology and Non‐Christian Religions. New York: Paulist Press.
Hanson، (2006), The hermeneutics of comparative theology. Theology Dept1,_.14
Hedges، (2017), Comparative Theology: A Critical and Methodological Perspective(Vol.1). Boston: Brill. Retrieved from https://brill.com/abstract/journals/rpth/1/1/article-p1_1.xml
Kärkkäinen، Veli-Matti.(2014), Introduction to the Theology of Religions: Biblical، Historical & Contemporary Perspectives. Downers Grove: InterVarsity Press. Retrieved from http://qut.eblib.com.au/patron/FullRecord.aspx?p=2029836
Lindbeck، George A.(2009), The nature of doctrine: religion and theology in a postliberal age(25th anniversary ed). Louisville، Ky: Westminster John Knox Press.
Lindbeck، (1984), The Nature of Doctrine. Louisville: Westminster John Knox Press. Retrieved from https://books.google.com/books/about/The_Nature_of_Doctrine.html?id=vhWcDwyjKxwC
Paul F. Knitter، Introducing Theologies of Religions(Maryknoll، Y: Orbis Books (2002).
Schmidt-Leukel، (2009). Transformation by Integration: How Inter-faith Encounter Changes Christianity. Hymns Ancient and Modern Ltd.
Tillich،Paul، “The Significance of the History of Religions for the Systematic Theologian،” in The Future of Religions New York: Harper & Row، (1966)
Tillich، (1966). The Future of Religions(First Edition). Harper & Row.
Veli-Matti Kärkkäinen، Introduction to the Theology of Religions: Biblical، Historical & Contemporary Perspectives.(Downers Grove: InterVarsity Press، 2014)
von Stosch، (2012). COMPARATIVE THEOLOGY AS CHALLENGE FOR THE THEOLOGY OF THE 21ST CENTURY. Religious Inquiries، 1(2), p5-26.
