فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات118
تعداد شماره‌ها1,255
تعداد مقالات9,395
تعداد مشاهده مقاله2,660,182
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,486,820
نژادمحمدی, مریم, پنجه, معصومعلی, رودگر, قنبرعلی. (1403). بازنمایی فاطمیان در تاریخ‌نگاری دودمانی ایوبیان: پژوهشی برپایۀ مُفَرِّج‌الکُروب فی اخبار بنی‌اَیّوب ابن‌واصل. مطالعات فلسفی کلامی, 18(45), 7-26. doi: 10.22034/skh.2023.15278.1381
مریم نژادمحمدی; معصومعلی پنجه; قنبرعلی رودگر. "بازنمایی فاطمیان در تاریخ‌نگاری دودمانی ایوبیان: پژوهشی برپایۀ مُفَرِّج‌الکُروب فی اخبار بنی‌اَیّوب ابن‌واصل". مطالعات فلسفی کلامی, 18, 45, 1403, 7-26. doi: 10.22034/skh.2023.15278.1381
نژادمحمدی, مریم, پنجه, معصومعلی, رودگر, قنبرعلی. (1403). 'بازنمایی فاطمیان در تاریخ‌نگاری دودمانی ایوبیان: پژوهشی برپایۀ مُفَرِّج‌الکُروب فی اخبار بنی‌اَیّوب ابن‌واصل', مطالعات فلسفی کلامی, 18(45), pp. 7-26. doi: 10.22034/skh.2023.15278.1381
نژادمحمدی, مریم, پنجه, معصومعلی, رودگر, قنبرعلی. بازنمایی فاطمیان در تاریخ‌نگاری دودمانی ایوبیان: پژوهشی برپایۀ مُفَرِّج‌الکُروب فی اخبار بنی‌اَیّوب ابن‌واصل. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 18(45): 7-26. doi: 10.22034/skh.2023.15278.1381

بازنمایی فاطمیان در تاریخ‌نگاری دودمانی ایوبیان: پژوهشی برپایۀ مُفَرِّج‌الکُروب فی اخبار بنی‌اَیّوب ابن‌واصل

مجله سخن تاریخ
دوره 18، شماره 45، فروردین 1403، صفحه 7-26    اصل مقاله (751.62 K)
نوع مقاله: علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/skh.2023.15278.1381
نویسندگان
مریم نژادمحمدی1؛ معصومعلی پنجه* 2؛ قنبرعلی رودگر3
1دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران
2استادیار تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3استادیار گروه آموزش الهیات، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
چکیده
تاریخ فاطمیان را می‌توان در آثار گونه‌گون، از منابعِ موافق اسماعیلی گرفته تا منابعِ مخالف سنی و شیعی دوازده-امامی، بازجست. این مقاله بر یکی از منابع سنی یعنی مُفَرِّج‌الکُروب فی اخبار بنی‌اَیّوب متمرکز شده و با رویکرد «توصیفی–تحلیلی» و بر پایۀ مطالعات کتابخانه‌ای، این پرسش را پی‌گرفته که سیمای فاطمیان در این کتاب چگونه بازنمایده شده-است؟ اهمیت موضوع از آن جهت است که مفرج‌الکروب اساساً تاریخ دودمانی ایوبیان است و از این روی تحلیل بازنمایی سیمای فاطمیان در تاریخ دودمانی دشمنان و جانشینان ایشان، می‌تواند عیار دقیقی برای سنجش بی‌طرفی ابن‌واصل باشد. آنچه ابن‌واصل دربارۀ فاطمیان آورده، مشتمل بر برخی روایدادهای تاریخی، عقاید فاطمیان و ذکر برخی از اشعار سروده-شده درباره آنها است. در مسئله نسب فاطمیان دیدگاه ابن‌واصل بر رد انتساب ایشان به علویان است، امّا در ذکر روایت‌های تاریخی مرتبط با فاطمیان کمتر دست به ارزش‌داوری زده و بدون جانب‌داری از ایوبیان به ذکر رویدادها پرداخته‌است. با این همه به‌ هنگام ذکر عقاید و باورهای فاطمیان روایت او قالب ردیه‌نویسی گرفته و متضمن بدگویی از فاطمیان است.
کلیدواژه‌ها
ابن واصل؛ مُفَرِّج‌الکُروب فی اخبار بنی‌اَیّوب؛ تاریخ‌نگاری دودمانی؛ ایوبیان؛ فاطمیان
مراجع
  1. قرآن کریم
  2. ابن‌اثیر، ابوالحسن‌ علی بن‌ ابى‌ الکرم‌. (1938). الکامل فی التاریخ، تصحیح عبد الوهاب النجار، قاهره: إدارة الطباعة المنیریة.
  3. ابن‌اثیر، ابوالحسن‌ علی بن‌ ابى‌ الکرم‌. (1936). التاریخ الباهر فی دولة الاتابکیه، تحقیق عبدالقادر طلیمات، بغداد و قاهره : درالکتب الحدیثه و مکتبة المثنی.
  4. ابن تغری بردی، ابوالمحاسن یوسف. (1375). النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و قاهره، قاهره: دارالکتب المصریه.
  5. ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد.(1975). العبر و دیوان‌ المبتدا و الخبر فی‌ ایا‌م‌ العرب‌ و العجم‌ و البربر و من‌ عا‌صرهم‌ من‌ ذوی السلطا‌ن‌ الاکبر، بیروت: دار الفکر.
  6. ابن خلکان، ابوالعبّاس احمد بن محمّد. (1944). وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان، تحقیق احسان عباس، بیروت: دارصادر.
  7. ابن دواداری، ابوبکر بن عبدالله بن ایبک. (1972) کنز الدرر و جامع الغرر؛جلد هشتم زَهر المُرُوج من قسمة فلک البروج یا الدرة الزکیة فی أخبار دولة الملوک الترکیة. تحقیق ولرخ هاریمان. قاهره: مکتبة المؤید.
  8. ابن عماد حنبلی، أبوالفلاح عبدالحی بن احمد. (1406). شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، تحقیق عبدالقادر ارناووط، دمشق و بیروت: دارابن کثیر.
  9. ابن کثیر دمشقی، إسماعیل بن عمر. (1407). البدایة والنهایة، بیروت: دارالفکر.
  • ابن‌واصل، محمدبن سالم، تاریخ ایوبیان. (1953). مفرج‌الکروب فی اخبار بنی ایوب، تصحیح جمال‌الدین شیال و حسنین محمد ربیع، قاهره: مکتبة جامعه الاسکندریه.
  1. ابن‌واصل، محمدبن سالم، تاریخ ایوبیان. (1383). مفرج‌الکروب فی اخبار بنی ایوب، تصحیح جمال‌الدین شیال و حسنین محمد ربیع، ترجمه پرویز اتابکی، تهران: علمی و فرهنگی.
  • ابن الوردی الصدیقی، أبی‌حفص عمر بن مظفر. (1996). تاریخ ابن الوردی، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  1. ابوشامه، شهاب‌الدین عبدالرحمن بن اسماعیل، الروضتین فی اخبار الدولتین النوریه و الصلاحیه، تصحیح ابراهیم شمس الدین، بیروت: دارالکتب العلمیه، ۲۰۰۲م.
  • ابوالفدا، اسماعیل بن علی(1325). تاریخ أبی‌الفداء المسمی المختصر فی أخبار البشر. قاهره: المطبعة الحسینیة المصریة.
  • بروکلمان، کارل (۱۴۲۹). تاریخ الأدب العربی، قم: دارالکتاب الاسلامی.
  1. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله ( 1429). کشف الظنون عن أسامی الکتب و الفنون، بیروت: دار الکتب العلمیة، ج 1 و 22.
  • ذهبی، شمس‌الدین أبو عبد الله محمد بن أحمد. (1409). تاریخ الإسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، عمرعبدالسلام تدمری، بیروت: دارالکتاب العربی.
  • ذهبی، شمس‌الدین أبو عبد الله محمد بن أحمد. (1405). سیر أعلام النبلاء، تصحیح شیخ شعیب الأرناؤوط، بیروت: مؤسسة الرسالة.
  • سبکی، تاج‌الدین عبدالوهاب بن تقی‌الدین. (1413). طبقات الشافعیة الکبرى، تحقیق محمود محمد طناحی د. عبد الفتاح محمد الحلو، قاهره: هجر للطباعة والنشر والتوزیع.
  1. سجادی، سیدصادق و هادی عالم‌زاده. (1393). تاریخ‌نگاری در اسلام، تهران: سمت.
  • سیوطی، جلال‌الدین عبدالرحمان بن ابی‌بکر. (1418). حسن المحاضرة فی اخبار مصر و القاهره، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  1. سیوطی، جلال‌الدین عبدالرحمان بن ابی‌بکر. (1964). بغیة الوعاة فی طبقات اللغویین والنحاة، تحقیق محمد أبوالفضل إبراهیم :یدا لبنان : المکتبة العصریة.
  2. صفدی، صلاح الدین خلیل بن أیبک. (1911). نکت الهمیان، قاهره: مطبعة الجمالیة.
  3. صفدی، صلاح الدین خلیل بن أیبک. (2000). الوافی بالوفیات، تحقیق أحمد الأرناؤوط و ترکی مصطفى، بیروت: دارإحیاء التراث.
  4. عینی، محمود. (1988). عقد الجمان فی تاریخ أهل الزمان: العصر الأیوبی، تحقیق محمد محمدامین، قاهره، الهیئة المصریة العامة للکتاب.
  5. قلقشندی، أحمد بن علی بن أحمد. (1971). صبح الأعشى فی صناعة الإنشاء، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  6. ماجد، عبدالمنعم. (1994). ظهور الخلافة الفاطمیة وسقوطها فى مصر، قاهره: دارالفکرالعربی.
  7. مقریزی، احمد بن علی. (1393). اتّعاظ الحنفا بأخبار الأئمة الفاطمیّین الخلفا، تحقیق محمد حلمی محمد احمد، قاهره: المجلس الاعلی للشوون الاسلامیه.
  8. مقریزی، احمد بن علی. (1418). المواعظ والاعتبار بذکر الخطط والاثار، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  9. ناصری طاهری، عبدالله. (1379). فاطمیان در مصر، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
  • یمنی، عماره.(2000). دیوان الشاعر عمارة بن أبی الحسن علی بن محمد بن زیدان القحطانی، شرح و تحقیق عبدالرحمنبنیحیى الاریانی و احمد عبدالرحمن المعلمی. دمشق: مطبعة عکرمة.
  1. هیرشلر،کنراد. (1395). تاریخ‌نگاری عربی در دوره‌ی میانه (مولف در مقام کنشگر)، زهیر صیامیان گرجی، تهران: سمت.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 268
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 87


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب