فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,267
تعداد مقالات9,447
تعداد مشاهده مقاله2,712,684
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,513,808
منهاجی, مجید. (1403). بررسی و تحلیل سیاست های فرهنگی استعمار فرانسه و پیامدهای منفی آن در الجزایر (1830- 1954م). مطالعات فلسفی کلامی, 12(29), 31-60. doi: 10.22034/mte.2021.9962.1399
مجید منهاجی. "بررسی و تحلیل سیاست های فرهنگی استعمار فرانسه و پیامدهای منفی آن در الجزایر (1830- 1954م)". مطالعات فلسفی کلامی, 12, 29, 1403, 31-60. doi: 10.22034/mte.2021.9962.1399
منهاجی, مجید. (1403). 'بررسی و تحلیل سیاست های فرهنگی استعمار فرانسه و پیامدهای منفی آن در الجزایر (1830- 1954م)', مطالعات فلسفی کلامی, 12(29), pp. 31-60. doi: 10.22034/mte.2021.9962.1399
منهاجی, مجید. بررسی و تحلیل سیاست های فرهنگی استعمار فرانسه و پیامدهای منفی آن در الجزایر (1830- 1954م). مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 12(29): 31-60. doi: 10.22034/mte.2021.9962.1399

بررسی و تحلیل سیاست های فرهنگی استعمار فرانسه و پیامدهای منفی آن در الجزایر (1830- 1954م)

مطالعات تاریخی جهان اسلام
مقاله 2، دوره 12، شماره 29، فروردین 1403، صفحه 31-60    اصل مقاله (1.06 M)
نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mte.2021.9962.1399
نویسنده
مجید منهاجی*
دکترای تاریخ اسلام، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
چکیده
استعمارفرانسه در الجزایر را باید از زاویه‌های مختلفی نگریست،که مهم‌ترین بعد آن سیاست‌های فرهنگی است. برخلاف دیگر استعمارگران اروپایی، استعمارفرانسه پیوسته به مسائل فرهنگی مستعمرات خویش توجه می‌کرد؛ به‌گونه‌ای که اهداف و برنامه-های خویش را ازطریق سیاست‌های فرهنگی پیش می‌برد. الجزایر یکی از مستعمرات مهم فرانسه بود، که بزرگترین نمونه‌های استعمار در تاریخ استعمارمدرن اروپا به‌شمار می‌رود. فرانسه در الجزایر پیش و بیش از موضوع نظامی به سیاست‌های فرهنگی آگاهانه و منظم توجه کرد. استراتژی استعمارفرانسه در زمینه فرهنگی در الجزایر مبتنی بر کاربست همه ابزارهای موجود درراستای از بین‌بردن ساختارهای فرهنگی و معنوی آنجا بود، تا ساختارهای فرانسوی–غربی و دیگر اهداف خود را جایگزین سازد. استعمارفرانسه در نخستین گام به مبارزه با زبان عربی و محدودسازی آن و تحریف تاریخ اسلام و الجزایر پرداخت؛ از این‌رو مدرسه فرانسوی را برای جذب نخبگان تاسیس کردند و تا حدودی موفق شدند با استفاده از روزنامه، تئاتر، سینما، رادیو و... فرهنگ غربی_فرانسوی را ترویج کنند.
پژوهش حاضر رویکردی توصیفی-تحلیلی دارد و هدف اصلی آن، بررسی سیاست‌های فرهنگی استعمارفرانسه در الجزایر در طول دوران استعمار و پیامدهای منفی آن است. پرسش‌های اصلی این پژوهش عبارتنداز: سیاست‌های فرهنگی استعمارفرانسه در الجزایر و پیامدهای آن دربین سال‌های 1830تا1954م.چیست؟نقش مدرسه فرانسوی درالجزایر درپیشبرد سیاست‌های فرهنگی استعمارچیست؟ رهیافت‌های این پژوهش نشان می‌دهد که استعمارفرانسه پنج اقدام راهبردی درزمینه سیاست‌های فرهنگی در الجزایر انجام داد: 1-منع زبان عربی و ترویج زبان قبایلی و فرانسوی2-ترویج حس بربری‌گرایی3-تربیت نخبگان متمایل به خویش 4-فشار و کنترل مساجد و زاویه‌ها5-کاربست رسانه و هنر.
کلیدواژه‌ها
الجزایر؛ استعمارفرانسه؛ مدرسه فرانسوی؛ توطئه بربری‌گرایی
مراجع
منابع

کتاب

  1. ابراهیمی،الطاهر(2004).منظومه التشریع المدرسی و المردد التربوی للمدرسه الجزائریه، الجزائر:جامعه قسنطینه.
  2. الابراهیمی،احمدطالب(بی­تا).من تصفیه الاستعمار الی الثوره الثقافیه، ترجمه: حنفی بن عیسی، الجزائر:الشرکه الوطنیه.
  3. ادیب،عایده(1982).تطور الادب القصصی الجزائری(1925–1960)، ترجمه: محمدصقر، الجزائر:دیوان المطبوعات الجامعیه الجزائر.
  4. بلعزوز،العربی(2015).الجالیات الاوربیه فی الجزائر(1830– 1954)التطور و الخصوصیات، الجزائر:جامعه الجزائر.
  5. بل،الفرید(1981).الفرق الاسلامیه فی شمال الافریقی، منذ الفتح العربی حتی الیوم، ترجمه: عبدالرحمن بدوی، بیروت: دارالمغرب الاسلامی.
  6. بلمهدی، علی بشیر(2011).الخطاب الدینی فی الجزائر و مساله الهویه الوطنیه (1925–1965)، الجزائر:جامعه وهران.
  7. بن­خده،بن­یوسف(2012).جذور اول نوفمبر 1954، ترجمه: مسعود حاج مسعود، الجزائر:دارالشاطبیه.
  8. بن­نبی،مالک(بی­تا).الصراع الفکری فی البلاد المستعمره، دمشق:دارالفکر.
  9. بوعزیز،یحیی(2009).السیاسه الاستعماریه (1830-1954)، الجزائر:دارالبصائر.
  10. بوعلی،ناجی(2006).عن الهویه و فلسفتها، سلسله ندوات و ملتقیات، معهد علم الاجتماع المرکز الجامعی بمعسکر، الجزائریون و رحله البحث عن الهویه، تلسمان:نشر ابن­خلدون.
  11. ترکی،رابح(1981).التعلیم القومی و الشخصیه الوطنیه (1939-1956)، الجزائر:الشرکه الوطنیه.
  12. ــــــ،ـــــــ(1986).الشیخ عبدالحمیدبن بادیس، رائدالاصلاح و التربیه فی الجزائر، الجزائر:الشرکه الوطنیه.
  13. حاجی،فرید(2013). السیاسه الثقافیه الفرنسیه فی الجزائر(1837–1937)، المنطلق السیروره المآل، الجزائر:دارالخدونیه للنشر و التوزیع.
  14. حباسی،شاوش(1998). من مظاهر الروح الصلیبیه الاستعمار الفرنسی بالجزائر 1830 – 1962، الجزائر:دارهومه.
  15. حجازی،محمود(1970). اللغه العربیه عبر القرون، القاهره:دارالمعارف.
  16. الحصری،ساطع(1963).ما هی القومیه، بیروت:دارالعلم للملایین.
  17. حلوش،عبدالقادر(2010).سیاسه فرنسا التعلیمیه فی الجزائر، الجزائر:شرکه دارالامه.
  18. حمانی،احمد(1984).صراع بین السنه و البدعه، قسنطینه:دارالبعث.
  19. الجابری،محمدعابد(1989).التعلیم فی المغرب العربی دراسه تحلیلیه نقدیه لسیاسه التعلیم فی المغرب-تونس-الجزائر، الدارالبیضاء:دارالنشر المغربیه.
  20. الجابری،محمدصالح(2007). النشاط العلمی و الفکری للماجرین الجزائریین بتونس(1900-1962)، الجزائر: دارالحکمه.
  21. خالد،حامد(2012).مدخل الی علم الاجتماع، الجزائر:الموسسه الوطنیه.
  22. الخطیب،احمد(1985).جمعیه العلماء المسلمین الجزائریین و اثرها الاصلاحی فی الجزائر، الجزائر:الموسسه الوطنیه للکتاب.
  23. خلیل،سلمی(2013).المهاجرون الجزائریون فی البلاد العربیه و نشاطهم اتجاه الثوره التحریریه(1954-1962)، الجزائر:جامعه بسکره.
  24. جلال،محمد(2000).التعلیم فی الجزائر (1930-1954)، الجزائر:جامعه الجزائر.
  25. جمال،مخلوفی(2019).السیاسه الثقافیه الاستعماریه فی الجزائر،خلال الفتره 1900-1954، الجزائر:جامعه احمد بن بله.
  26. جولیان،شارل اندری(1976).افریقیا الشمالیه تسیر، ترجمه: المنجی سلیم و اخرون، تونس:الدارالتونسیه و الشرکه الوطنیه.
  27. ربیع،حامد(1974).الحرب النفسیه فی المنطقه العربیه، بیروت: الموسسه العربیه الدراسات و النشر.
  28. رسیلر،کمیل(2016).السیاسه الثقافیه الفرنسیه فی الجزائر، الاهداف و الحدود 1830-1962، ترجمه:نذیر طیار، بی­جا: دار کتابات جدیده للنشر الاکترونیکی.
  29. الزبیر،سیف­الاسلام(1982).تاریخ الصحافه فی الجزائر، الجزائر:الشرکه الوطنیه.
  30. زوزو،عبدالحمید(2012).الفکر السیاسی للحرکه الوطنیه الجزائریه و الثوره التحریریه، الجزائر:دارهومه.
  31. دراجی،محمد(207).الاسلام فی الجزائر فی العهد العثمانی (مواقف الامام الابراهیمی)، الجزائر:عالم الافکار.
  32. دلیو،فضیل(1980).مقدمه فی وسائل الاتصال الجماهیریه، الجزائر:دیوان المطبوعات الجامعیه.
  33. سعدالله،ابوالقاسم(2013).ابحاث و آراء فی تاریخ الجزائر، الجزائر:دارالمغرب الاسلامی.
  34. ــــــــ،ــــــــــ(1983).الحرکه الوطنیه الجزائریه، ج2(1900–1930)، الجزائر:الشرکه الوطنیه.
  35. ــــــــ،ـــــــــــ(1998).تاریخ الجزائر الثقافی، ج4(1830-1954)، بیروت: دارالغرب الاسلامی.
  36. ــــــــ،ـــــــــــ(1998).تاریخ الجزائر الثقافی، ج9(1830-1954)، بیروت: دارالغرب الاسلامی.
  37. سعیدونی،ناصرالدین(2000).الجزائر منطلقات و آفاق مقاربات للواقع الجزائری من خلال قضایا و مفاهیم تاریخیه، بیروت: دارالمغرب الاسلامی.
  38. ــــــــــ،ـــــــــــــ(1913).فی الهویه و الانتماء الحضاری، بی­جا: البصائر الجدیده.
  39. سیف­الاسلام،الزبیر(1982).تاریخ الصحافه فی الجزائر، الجزائر: الجزائر الشراکه الوطنیه.
  40. شتره،خیرالدین(2008).الطلبه الجزائرین بجامع الزیتونیه (1990-1954)، الجزائر: دارالبصائر.
  41. شهبی،عبدالعزیر(2007).الزوایا الصوفیه و العزابه و الاحتلال الفرنسی فی الجزائر، الجزائر: دارالغرب.
  42. الطیبی،محمد(2009).الجزائر عشیه الغزو الاحتلالی، دراسه فی الذهنیات و البنیات و المآلات، الجزایر: دارابن الندیم.
  43. العمری،مومن(2003).الحرکه الثوریه فی الجزائر من نجم شمال افریقیا الی جبهه التحریر الوطنی (1926-1954)، قسنطینه: دارالطلیعه.
  44. العقون،عبدالرحمن(1986).الکفاح القومی السیاسی من خلال مذکرات معاصره(1947-1954)، الجزائر:الموسسه الوطنیه.
  45. فارس،محمد خیرالدین(1989). تاریخ الجزائر الحدیث، الجزائر: دیوان المطبوعات الجامعیه.
  46. فضلاء،محمدالحسن(2000).من اعلام الاصلاح فی الجزائر، الجزائر: دارهومه.
  47. مادی،الحسین(2004).السیاسه التعلیمیه بالمغرب و رهانات المستقبل، المغرب: منشورات مجله علوم التربیه.
  48. محند،الطیب سی­الحاج(2004).لاله­فاطمه­نسومر و دورهافی المقاومه الشعبیه للاحتلال الفرنسی، دورالطریقه الرحمانیه فی تعبئه و قیاده المقاومه الشعبیه فی مناطق القبائل، تیزی وزو: فرع المرکزالثقافی الاسلامی.
  49. المدنی،احمدالتوفیق(1956).هذه هی الجزائر، القاهره: مکتبه للنهضه المصریه.
  50. هلال،عمار(1995).ابحاث و دراسات فی تاریخ الجزائر المعاصره(1830–1962)، الجزائر دیوان المطبوعات الجامعیه.
  51. ـــــ،ـــــــ(2007).الهجره الجزائریه نحو بلاد الشام (1847-1918)، الجزائر: دارهومه.
  52. یحیاوی،رزیقه (2015).الاستشراق الفرنسی و جهوده فی دراسه و نشر التراث الجزایری، الجزائر: جامعه باقنه.
مقالات

  1. بتقه،سلیم(2012).«المتخیل الکولونیالی من وهم المکتوب الی زیف المرئی المضمر و المنظور»، جامعه محمد خیضر، مجله المخبر، ع 8.
  2. برومنداعلم،عباس(1390).«جهادصوفیان درمغرب اسلامی؛مقاومت امیرعبدالقادرالجزایری و دیگرشیوخ صوفیه دربرابراستعمارفرانسه1830-1890»، مجله پژوهش­نامه تاریخ اسلام،ش2، صص 25-44.
  3. بوخلخال،عبدالله(1997).«وضع اللغه العربیه فی الجزائر، مجله لغتنا العربیه فی معرکه الحضاره»، القاهره، ع 17-18.
  4. بلوفه،عبدالقادر جیلالی(2005).«قیمه و وزن الکتابه التاریخیه فی المشروع الاستعماری الفرنسی»، المجله المعیار،ع10.
  5. البوعبدلی،المهدی(1973).«موقف المورخین الاجانب من التاریخ الجزائر»، مجله الاصاله، س3، ع14 – 15.
  6. بوقرن،عبدالله(2005).«دور المدرسه الاستعماریه فی الاستلاب الحضاری»، مجله المعیار، ع 10.
  7. سامعی،اسماعیل(2005).«مجهود الاستعمار فی تاصیل تاریخ الجزائر خلیفه لمشروع الاستلاب الثقافی»، المعیار، ع10.
  8. سعدالله،ابوالقاسم(1973).«موقف المورخین الاجانب من تاریخ الجزائر»، مجله الاصاله، س3، ع14 – 15.
  9. سطحی،سعاد(2005).«وسائل المشروع الثقافی الاستعمار فی القضاء علی الهویه الوطنیه»، مجله المعیار، قسنطنیه، ع 10.
  10. العربی،اسماعیل(1973).«موقف مساهمه المورخین الاجانب من تاریخ الجزائر»، مجله الاصاله، س3، ع14 – 15.
  11. یقدح،الزبیر(2005).»المدرسه الاستعماریه فی الجزائر«، مجل المعیار، ع 10.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,399
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 357


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب