فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,267
تعداد مقالات9,447
تعداد مشاهده مقاله2,712,678
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,513,805
ضائفی, راحله, الویری, محسن, روح الهی امیری, زهرا, خان‌محمدی, کریم. (1402). پیامبر اکرم(ص) و فراگرد ارتباطی زن در خانواده عصر نبوی (برپایه روایات برگزیده از بحارالانوار). مطالعات فلسفی کلامی, 11(1), 119-148. doi: 10.22034/ijwf.2023.13522.1943
راحله ضائفی; محسن الویری; زهرا روح الهی امیری; کریم خان‌محمدی. "پیامبر اکرم(ص) و فراگرد ارتباطی زن در خانواده عصر نبوی (برپایه روایات برگزیده از بحارالانوار)". مطالعات فلسفی کلامی, 11, 1, 1402, 119-148. doi: 10.22034/ijwf.2023.13522.1943
ضائفی, راحله, الویری, محسن, روح الهی امیری, زهرا, خان‌محمدی, کریم. (1402). 'پیامبر اکرم(ص) و فراگرد ارتباطی زن در خانواده عصر نبوی (برپایه روایات برگزیده از بحارالانوار)', مطالعات فلسفی کلامی, 11(1), pp. 119-148. doi: 10.22034/ijwf.2023.13522.1943
ضائفی, راحله, الویری, محسن, روح الهی امیری, زهرا, خان‌محمدی, کریم. پیامبر اکرم(ص) و فراگرد ارتباطی زن در خانواده عصر نبوی (برپایه روایات برگزیده از بحارالانوار). مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 11(1): 119-148. doi: 10.22034/ijwf.2023.13522.1943

پیامبر اکرم(ص) و فراگرد ارتباطی زن در خانواده عصر نبوی (برپایه روایات برگزیده از بحارالانوار)

پژوهشنامه اسلامی زنان‌ و‌ خانواده
دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 30، فروردین 1402، صفحه 119-148    اصل مقاله (1.74 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ijwf.2023.13522.1943
نویسندگان
راحله ضائفی* 1؛ محسن الویری2؛ زهرا روح الهی امیری3؛ کریم خان‌محمدی4
1دانشجوی دکترای تاریخ اهل بیت(ع)، گروه تاریخ اسلام، مجتمع آموزش عالی بنت‌الهدی، جامعه‌المصطفی العالمیه، قم، ایران. (نویسنده مسئول)
2استاد تاریخ اسلام، مدیر گروه تاریخ اسلام، دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران.
3استادیار تاریخ اسلام، گروه تاریخ اسلام، دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران.
4دانشیار فرهنگ و ارتباطات، گروه مطالعات فرهنگ وارتباطات، دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران.
چکیده
ترسیم الگویی صحیح از رفتار زن در دایره ارتباطات خانوادگی می‌تواند گامی به‌سوی سلامت و تعالی جامعه باشد. ازاین‌رو، راهبری و روشنگری زنان در اندیشه، تفکر و عملکرد، در مطالعات و برنامه‌های رهبران و سیاستگذاران علوم اجتماعی جایگاهی ویژه دارد. بررسی ابعاد شخصیتی زن ازجمله کنش‌های کلامی و غیرکلامی و فراگردهای ارتباطی وی در جایگاه مادری، همسری و دختری همواره مورد توجه معصومین(ع) و به‌ویژه رسول اکرم(ص) بوده است. پژوهش حاضر باهدف ارائه تبیینی از تعاملات ارتباطی زن در خانواده متعادل از منظر رسول اکرم(ص) انجام شد. ازاین‌رو، کلیه منابع مکتوب مربوطه مورد بررسی قرار گرفت و عناصری که از سوی پیامبراکرم(ص) برای زن به‌مثابه منبع پیام خانواده توصیه و یا در رفتارهای ایشان گزارش شده است، با مدل ارتباطی آندروش و پوستروم کدگذاری و تحلیل شد. بدین‌منظور 10 روایت نخست از بخش روایات نقل شده از پیامبر اکرم(ص) درباره تعامل ارتباطی زنان در خانواده از کتاب بحارالانوار استخراج و پس از کدگذاری مؤلفه‌های ارتباطی آنها، در قالب نظریه بومی شده آندروش و پوستروم مقوله‌بندی و واکاوی شد. نتایج نشان داد که پیامبر اکرم(ص) با واکنش‌های اصلاحی، ترمیمی، ایجابی و سلبی خود نسبت به عملکرد و رفتار زنان عصر خویش که برگرفته از رویکردهای مادی و غیردینی جامعه عرب بود، آنها را به‌سوی بینش الهی و فرا‌مادی و توجه به ملاک‌های اسلامی فرا می‌خواند.
کلیدواژه‌ها
سیره پیامبر(ص)؛ زن در عصرنبوی؛ نقش ارتباطی زن؛ خانواده؛ ارتباطات کلامی و غیرکلامی در خانواده
مراجع
  1. قرآن کریم (1388). مترجم: مکارم شیرازی، ناصر. قم: اسوه.
  2. ابن‌بابویه (شیخ صدوق)، محمدبن علی (1413هـ.ق). من لایحضره الفقیه. قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علیمه.
  3. ابن‌سعد، محمد (بی‌تا). طبقات الکبری. بیروت: دارصادر.
  4. ابن‌طیفور، احمدبن ابی طاهر (1942). بلاغات النساء. النجف الاشرف: نشر المکتبه المرتضویه.
  5. ابن‌ماجه، محمدبن یزید (بی‌تا). سنن ابن ماجه. محقق: محمد فؤاد عبدالباقی. بیروت: دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع.
  6. حنبل، احمدبن محمد ( 1995م). مسند. محقق: احمد محمد شاکر. قاهره: دارالحدیث.
  7. بخاری، محمدبن اسماعیل (1401هـ.ق). صحیح البخاری. استانبول: بی‌نا.
  8. بلاذری، احمدبن یحیی (1424هـ.ق). فتوح البلدان. محقق: سهیل زکار.، و ریاض زرکلی. بیروت: دارالفکر.
  9. پارسانیا، حمید (1391). جهان‌های اجتماعی. قم: کتاب فردا.
  10. ترمذی، محمدبن عیسی (1412هـ.ق). سنن ترمذی. محقق: عبدالوهاب عبداللطیف. مدینه: مکتبه الایمان.
  11. جرجی زیدان (1394). تاریخ تمدن اسلامی. مترجم: جواهرکلام، علی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
  12. حسن‌‌آبادی، معصومه (1397). نقش زن در تحقق حیات طیبه و موانع آن از منظر قرآن و روایات. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شیراز.
  13. دورانت، ویل (1380). تاریخ تمدن؛ عصر ایمان. مترجم: طاهری، ابوالقاسم. تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی.
  14. ریتزر، جورج (1392). مبانی نظریه جامعه‌‌شناسی معاصر و ریشه‌های کلاسیک آن. مترجم: مسمی‌‌پرست، شهناز. تهران: نشر ثالث.
  15. زیبایی‌‌نژاد، محمدرضا.، و سبحانی، محمدتقی (1384). درآمدی بر نظام شخصیت زن در اسلام. قم: هاجر.
  16. سالم، عبدالعزیز (1970). تاریخ العرب فی العصر الجاهلیه. بیروت: دارالنهضه العربیه للطباعه.
  17. طباطبایی، محمدحسین (1417هـ.ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
  18. طباطبایی، محمدحسین (بی‌تا). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
  19. طبرسی، فضل بن حسن (1406هـ.ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. محقق: رسولی محلاتی، سیدهاشم. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
  20. طبری، محمدبن جریر (۱۹۷۲). جامع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دارالمعرفه.
  21. علامه، عاطفه (1393) نقش زن در ایجاد خانواده متعادل. نشریه زن و فرهنگ، 20(6)، 41 -51.
  22. جواد علی (1978). المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام. بیروت: دارالعلم للملایین مکتبة النهضة.
  23. فرهنگی، علی‌‌اکبر (1387). ارتباطات انسانی. تهران: خدمات فرهنگی رسا.
  24. کلینی، محمدبن یعقوب‌بن اسحاق (1365). الکافی. تهران: دارالکتب العلمیه.
  25. کوزر، لوئیس.، و روزنبرگ، برنارد (1385) نظریه‌های بنیادی جامعه‌شناختی. تهران: نی.
  26. کوئن، بروس (1387). مبانی جامعه‌شناسی. مترجم: توسلی، غلام‌عباس. تهران: سمت.
  27. مجلسی، محمدباقر (1403هـ.ق). بحار الانوار لدرر الاخبار الائمه الاطهار. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
  28. مجیدکاظم، شاکر (2014). التنشئه الاجتماعیه عند العرب قبل الاسلام. لبنان: مطبعه البصائر.
  29. محسنیان‌‌راد، مهدی (1391). ارتباطات انسانی. تهران: انتشارات سمت.
  30. محسنیان‌‌راد، مهدی (1392). ارتباط‌‌شناسی. تهران: انتشارات سروش.
  31. مسلم‌بن حجاج (بی‌تا). الجامع الصحیح. بیروت: دارالفکر.
  32. مظفر، محمدرضا (1403هـ.ق). اصول الفقه. بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
  33. معالیقی، الدکتور منذر (1421هـ.ق). صفحات مطویه من تاریخ العرب الجاهلیه. بیروت: دارالتراث العربی.
  34. مورتون دوچ.، و روبرت م. کراوس (1386). نظریه‌ها در روان‌‌شناسی اجتماعی. مترجم: کتبی، مرتضی. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه.
  35. مهریزی، مهدی (1382). شخصیت و حقوق زن در اسلام. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  36. میلاد، زکی (2001). الاسلام و المراه تجدید التکفیر الدینی. بیروت: المرکز الثقافی العربی.
  37. نصیری، محمد (1393). تاریخ اسلام. قم: نشر معارف.
  38. نوری همدانی، حسین (1382). جایگاه بانوان در اسلام. قم: مؤسسه مهدی موعود.
  39. سلیماتو جلو.، بهادر، رقیه (1399). نقش زن در استحکام خانواده اسلامی. پژوهش‌های اسلامی جنسیت و خانواده، 4(3)، 81-99.
  40. Andersch, E. G., Staats, L. C., & Bostrom, R. N. (1969). Communication in Andersch Every Day Use. San Francisco: Rinehart Press.
  41. Barnuld, D. C. (1962). Toward a Meaning-centered philosophy of communication. Journal of Communication, 11, 198- 202.
  42. Beth, A. (1970). Family Communication. London: Sage Publication.
  43. Srikantan, K. S. (1977). The Family planning program in the Socioeconomic Context. New York: University of Greenwich.
  44. Watson, J., & Hill, A. (2012). Dictionary of media and communication studies. New York: University of Greenwich with West Kent College.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 220
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 188


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب