اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,272
تعداد مقالات9,554
تعداد مشاهده مقاله2,769,951
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,536,228
نعمتی, زینب, مستقیمی, مهدیه السادات. (1401). تحلیل کلامی نظریات تفسیری متکلمین درباره مفهوم «لقاءالله». مطالعات فلسفی کلامی, 9(17), 131-155. doi: 10.22034/pke.2023.14924.1723
زینب نعمتی; مهدیه السادات مستقیمی. "تحلیل کلامی نظریات تفسیری متکلمین درباره مفهوم «لقاءالله»". مطالعات فلسفی کلامی, 9, 17, 1401, 131-155. doi: 10.22034/pke.2023.14924.1723
نعمتی, زینب, مستقیمی, مهدیه السادات. (1401). 'تحلیل کلامی نظریات تفسیری متکلمین درباره مفهوم «لقاءالله»', مطالعات فلسفی کلامی, 9(17), pp. 131-155. doi: 10.22034/pke.2023.14924.1723
نعمتی, زینب, مستقیمی, مهدیه السادات. تحلیل کلامی نظریات تفسیری متکلمین درباره مفهوم «لقاءالله». مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 9(17): 131-155. doi: 10.22034/pke.2023.14924.1723

تحلیل کلامی نظریات تفسیری متکلمین درباره مفهوم «لقاءالله»

پژوهشنامه کلام
دوره 9، شماره 17، اسفند 1401، صفحه 131-155    اصل مقاله (873.89 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/pke.2023.14924.1723
نویسندگان
زینب نعمتی* 1؛ مهدیه السادات مستقیمی2
1دکتری تفسیر تطبیقی جامعه المصطفی العالمیه، مشهد، ایران
2دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشکده الهیات دانشگاه قم
چکیده
مسئله «لقاءالله» با هویتی کلامی یکی از مسائل مهم قرآنی است که خداوند درباره تصدیق و تکذیب آن «وعده و وعید» فراوانی داده است واز اصول اعتقادات یا فروع اصلی آن‌ها محسوب می‌شود. به همین جهت تأملات پژوهشی پیرامون آن دارای ضرورت است و تضارب آراء دیدگاه‌های کلامی وعرفانی درباره این مفهوم ازیک سو واختلاف نظر امامیه واهل تسنن پیرامون آن از سوی دیگر بر ضرورت تحقیق می‌افزاید. این مقاله با هدف بررسی تطبیقی نظرات مفسرین امامیه واهل تسنن سعی نموده است به روش توصیفی، تحلیلی به استقراء وسیع در آرای ایشان پرداخته و به تحلیل تأثیر مبانی کلامی ایشان در نظرات تفسیری آنان درباره مساله لقاءالله بپردازد. از یافته‌های تحقیق این است که نشان داده مبنای کلامی نظیر «تجسیم» و «تشبیه» زمینه‌ساز تفسیر لقاءالله به مواردی نظیر رؤیت جسمانی است و مبنایی نظیر «تنزیه صرف» زمینه‌ساز تفسیر لقاءالله به مواردی شبیه لقاء ثواب و عقاب است. امامیه با مبانی کلامی که با مشی معتدل بین تنزیه و تشبیه جمع نموده‌اند با حمل لقاءالله بر شهود باطنی و رؤیت تجلیات الهیه، دارای موضع تفسیری متفاوتی شده‌اند.
کلیدواژه‌ها
لقاءالله؛ تفاسیر کلامی؛ مسئله کلامی؛ مفسرین فریقین
مراجع
قرآن کریم

نهج البلاغه

  • آخوند خراسانی، ملامحمد کاظم(1412)، کفایة الاصول، قم: دارالعلم.
  • آشتیانی، جلال الدین(1381)، شرح بر زاد المسافر، قم: بوستان کتاب.
  • آمدی، سیف الدین(1423)، أبکار الافکار فی اصول الدین، قاهره: دارالکتب.
  • ابوالفتوح رازی، حسین بن علی(1408)، تفسیر روض الجنان و روح الجنان، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس.
  • اشعری، ابوالحسن(1400)، مقالات الاسلامیین، آلمان: ویسبادن.
  • ابن جزی، محمد بن احمد(1416)، التسهیل لعلوم تنزیل، بیروت: دارالارقم.
  • ابن عطیه، عبدالحق بن غالب(1424)، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، لبنان/ ایران: دارالکتب العلمیه.
  • ابن قیّم، ابن جوزیه(1410)، تفسیر ابن قیم، بیروت: مکتب الدراسات والبحوث العربیه و الاسلامیه.
  • ابن کثیر، اسماعیل بن عمر(1419)، تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • ابوحیان، محمد بن یوسف(1420)، البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: دارالفکر.
  • امام خمینی، سید روح الله(1376)، مصباح الهدایه الی الخلافه و الولایه، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی9.
  • باقلانى، ابوبکر(1425)، الإنصاف فیما یجب اعتقاده، لایجوز اعتقاده، لایجوز الجهل به، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • بروجردی، حسین بن رضا(1416)، تفسیر صراط المستقیم، قم: انصاریان.
  • بغوی، حسین بن مسعود(1420)، تفسیر معالم التنزیل، بیروت: دار احیاء التراث.
  • بلاغی، محمد جواد(بی‌تا)، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، قم: وجدانی.
  • بیضاوی، عبدالله بن عمر(1418)، انوار التنزیل و اسرار التأویل، بیروت: دار احیاء التراث.
  • بیهقی، ابوبکر(1417)، الاسماء و الصفات، بیروت: دارالجیل.
  • پانی، پته ثناءالله(1412)، تفسیر المظهری، پاکستان، کویته: مکتب رشیدیه.
  • تفتازانی، سعد الدین(1409)، شرح المقاصد، قم: الشریف رضی.
  • ثعالبی، عبدالرحمن ابن محمد(1418)، تفسیر الثعالبى المسمى بالجواهر الحسان فى تفسیر القرآن‏، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  • جرجانى، حسین بن حسن(1378)، جلاء الأذهان و جلاء الأحزان(تفسیر گازر)، تهران: دانشگاه تهران.
  • حائری طهرانی، علی(1338)، مقتنیات الدرر، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  • حسنى واعظ، محمود بن محمد(1381)، دقائق التأویل و حقائق التنزیل، تهران: میراث مکتوب.
  • حنفی ماتریدی، ابوالثناء(1995م)، التمهید لقواعد التوحید، بیروت: دارالغرب الاسلامی.
  • خامه‌گر، محمد(1386)، ساختار هندسی سوره‌های قرآن، تهران: انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی.
  • خواجه نصیر الدین طوسی(بی‌تا)، قواعد العقائد مع تعلیقات سبحانی، قم: موسسه امام صادقG.
  • خویی، سید ابوالقاسم(بی‌تا)، البیان فی تفسیر القرآن، قم: موسسه احیاء آثار امام خویی.
  • ذهبی، محمد حسین(1962م)، التفسیر و المفسرون، بیروت: داراحیاء تراث.
  • رضایی اصفهانی، محمد علی(1381)، پژوهشی در اعجاز علمی قرآن، رشت: کتاب مبین.
  • زغلول، محمد حمود(1999م)، التفسیر بالرأی، دمشق: مکتبه الفارابی و مکتبة الاسد.
  • زمخشری، محمود بن عمر(1407)، کشاف عن حقایق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتب العربی.
  • زید بن على بن الحسین(1412)، تفسیر الشهید زید بن على المسمى تفسیر غریب القرآن، بیروت: الدارالعالمیه.
  • سبحانی، جعفر(1412)، الالهیات علی هدی الکتاب و السنه و العقل، چ36، قم: المرکز العالمی للدراسات الاسلامیه.
  • شریف رضی، محمد بن حسین(1406)، حقایق التأویل فی متشابه التنزیل، بیروت: دارالاضواء.
  • شعرانی، ابوالحسن(1386)، پژوهش‌های قرآنی علامه شعرانی، قم: بوستان کتاب.
  • شهرستانی، محمد ابن عبدالکریم(1364)، الملل و النحل، قم: الشریف الرضی.
  • شهید مطهری، مرتضی(1372)، مجموعه آثار، قم: صدرا.
  • شیخ حرعاملی، محمدبن حسن(1409)، وسائل الشیعه، قم: موسسه آل البیتD.
  • صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم(1360)، شواهد الربوبیه، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1366)، شرح اصول کافی، تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
  • صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم(بی‌تا)، الرسائل، تهران: مصطفوی.
  • طباطبایی، محمد حسین(1390)، المیزان فی تفسیر القرآن، لبنان، بیروت: دارالعلم.
  • طباطبایی، محمد حسین(1388)، قرآن در اسلام، قم: بوستان کتاب.
  • طبرسی، فضل بن حسن(1412)، جوامع الجامع، قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم.
  • طبرسی، فضل بن حسن(1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصرخسرو.
  • طوسی، محمد بن حسن(بی‌تا)، التبیان، بیروت: دار احیاء التراث.
  • طوفى، سلیمان بن عبدالقوى‌(1426)، الإشارات الالهیه الى المباحث الاصولیه، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • طیب، عبدالحسین(1369)، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران: اسلام.
  • عبده، محمد(2005)، رسالة التوحید، قاهره: مکتبة الاسره.
  • فخر رازی، محمد بن عمر(1420)، تفسیر کبیر(مفاتیح الغیب)، بیروت: داراحیاء التراث عربی.
  • فیض کاشانی، ملا محسن(1375)، اصول المعارف، چ3 قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  • قدسی، احمد(1399)، مبانی و قواعد استنباط از قرآن و حدیث، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی9.
  • کاتب دینوری، ابو محمد(1405)، الاختلاف فی اللفظ و الرد على الجهمیة و المشبهة، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • کاشانی، ملا فتح الله(بی‌تا)، منهج الصادقین فی الزام المخالفین، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
  • ماتریدی، محمد بن محمد(1426)، تأویلات اهل سنت، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • مرادی، محمد(1382)، امام علیG در قرآن، تهران: هستی نما.
  • معرفت، محمد هادی(1418)، التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب، مشهد: الجامعة الرضویة للعلوم الاسلامیه.
  • مغنیه، محمد جواد(1424)، تفسیر کاشف، قم: دارالکتاب الاسلامی.
  • مقاتل بن سلیمان(1423)، تفسیر مقاتل بن سلیمان، لبنان، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  • مکارم شیرازی، ناصر(1424)، الامثل فی تفسیر کتاب الله المنزل، قم: مدرسه امام علی بن ابی‌طالبG.
  • نائینی، محمد حسین(1352)، اجود التقریرات(خویی)، قم: عرفان.
هواری، هود بن محکم(1426)، تفسیر کتاب الله العزیز، بیروت: دارالبصائر.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 120
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 121


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب