اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,272
تعداد مقالات9,554
تعداد مشاهده مقاله2,771,174
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,536,668
راستی, زهرا, ملک افضلی اردکانی, محسن. (1402). بررسی فقهی نکاح موقت طفل ازسوی ولیّ قهری با قصد ایجاد محرمیت. مطالعات فلسفی کلامی, 11(2), 123-143. doi: 10.22034/ijwf.2023.14213.1997
زهرا راستی; محسن ملک افضلی اردکانی. "بررسی فقهی نکاح موقت طفل ازسوی ولیّ قهری با قصد ایجاد محرمیت". مطالعات فلسفی کلامی, 11, 2, 1402, 123-143. doi: 10.22034/ijwf.2023.14213.1997
راستی, زهرا, ملک افضلی اردکانی, محسن. (1402). 'بررسی فقهی نکاح موقت طفل ازسوی ولیّ قهری با قصد ایجاد محرمیت', مطالعات فلسفی کلامی, 11(2), pp. 123-143. doi: 10.22034/ijwf.2023.14213.1997
راستی, زهرا, ملک افضلی اردکانی, محسن. بررسی فقهی نکاح موقت طفل ازسوی ولیّ قهری با قصد ایجاد محرمیت. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 11(2): 123-143. doi: 10.22034/ijwf.2023.14213.1997

بررسی فقهی نکاح موقت طفل ازسوی ولیّ قهری با قصد ایجاد محرمیت

پژوهشنامه اسلامی زنان‌ و‌ خانواده
دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 31، تیر 1402، صفحه 123-143    اصل مقاله (1.56 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ijwf.2023.14213.1997
نویسندگان
زهرا راستی1؛ محسن ملک افضلی اردکانی* 2
1دانش‌پژوه دکتری فقه خانواده، مجتمع آموزش عالی بنت‌الهدی، جامعه المصطفی(ص) العالمیه، قم، ایران./ عضو هیئت علمی گروه فقه، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران.
2استاد فقه و مبانی حقوق اسلامی، جامعه‌المصطفی العالمیه، قم، ایران. (نویسنده مسئول)
چکیده
از جلوه‌‌های ولایت ولی برطفل، اجرای صیغه نکاح بر اوست. این نکاح گاهی با اجل کوتاه و فقط برای محرمیت فرد ثالث با یکی از زوجین واقع می‌‌شود. باتوجه به فقدان قصد ولیّ به وقوع زوجیت بین متعاقدین و نیز عدم امکان تمتع از طفل و همچنین لحاظ نظریه اشتراط مصلحت، عقد موقت طفل با چالش‎هایی مواجه ‌‌است که برخی از آن عبارتند از: آیا چنین نکاحی به لحاظ عدم قصد وقوع زوجیت بین طفل و طرف دیگر، صحیح به‌‌شمارمی‌‌آید؟ آیا بالحاظ غرض استمتاع از عقد موقت و عدم قابلیت طفل نسبت به آن، وقوع عقد موقت بر طفل با اجل محدود صحیح است؟ در فرض مثبت بودن پاسخ‌‌ها، آیا بهانه محرمیت فرد ثالث و یکی از متعاقدین، می‌‌تواند مصلحت را تأمین نماید؟ دراین شرط، مصلحت نسبت به چه کسی اراده شده است، طفل یا خانواده او؟ باتوجه به طفل‌‌بودن یکی از زوجین یا هردو، مصلحت چه معیاری دارد و مرجع تشخیص مصلحت چه کسی است؟ براین‌اساس، پژوهش حاضر باهدف بررسی صحت یا فساد نکاحِ طفل با قصد محرمیت شخص ثالث و یکی از طرفین نکاح و پاسخ به چالش‌های آن به‌شیوه تحلیلی- اسنادی انجام شد. اطلاعات پژوهش با تتبع در منابع، ادله و آراء فقهای امامیه جمع‌آوری و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که از نظر فقدان قصد زوجیت و نیز بنابر نظرآن دسته از فقها که ذات عقد موقت را فقط تمتع می‌‌دانند، صحت این عقد دچار مشکل است. در مورد مصلحت و توابع آن، حکمت ولایت، سیره‌‌عقلا و متشرعه و ادله نقلی موجود، دال بر محوریت مولی‌‌علیه و تمرکز بر حفظ غبطه اوست و ولیّ، با در نظرگرفتن شرایط کودک، متولی تشخیص آن است. رعایت مصلحت کودک در عقد نکاحی که با این هدف اجرا می‌شود همواره باچالش‌های مهمی روبروست، درحالیکه صحت عقد منوط به مصلحت کودک است.
کلیدواژه‌ها
نکاح موقت؛ نکاح طفل؛ محرمیت؛ نکاح به‌قصد محرمیت؛ مصلحت طفل
مراجع
  1. ابن‌منظور، محمدبن مکرم (1414هـ.ق). لسان العرب. لبنان: دارالفکر.
  2. ابوالحسین، احمدبن فارس (1404هـ.ق). معجم مقائیس اللغه. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه.
  3. اردبیلى، احمدبن محمد (1403هـ.ق). مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشادالاذهان. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  4. اصفهانى (کمپانی)، محمدحسین (1418هـ.ق). حاشیه کتاب المکاسب. قم: انوارالهدى.
  5. اصفهانى، راغب (1412هـ.ق). مفردات الفاظ القرآن. لبنان: دارالعلم.
  6. اصفهانى، سیدابوالحسن (1422هـ.ق). وسیله النجاه (مع حواشی الامام الخمینی). قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى(ره).
  7. انصاری دزفولى، مرتضى (1415هـ.ق). کتاب المکاسب. قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى.
  8. انصاری دزفولى، مرتضى (1415هـ.ق). کتاب النکاح. قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصاری.
  9. انصاری شیرازى، قدرت‌‌الله (1429هـ.ق). موسوعه احکام الاطفال و ادلتها. قم: مرکز فقهى ائمه اطهار(ع).
  10. آخوند خراسانى، محمدکاظم (1406هـ.ق). حاشیه المکاسب. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  11. بحرانى، یوسف (1405هـ.ق). الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  12. بنی‌هاشمی، مریم سادات (1399). بررسی صحت نکاح موقت به قصد ایجاد مَحرمیت با فرد ثالث. نشریه فقه، 2(27)، 126–
  13. بهبهانى، محمدباقر (بی‌‌تا). الرسائل الفقهیه. بی‌‌جا: بی‌نا.
  14. جوهرى، اسماعیل (1410هـ.ق). الصحاح-تاج اللغه و صحاح العربیه. لبنان: دارالعلم للملایین.
  15. حسینی عمیدى، عمیدالدین (1416هـ.ق). کنزالفوائد فی حل مشکلات القواعد. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  16. حلی (ابن ادریس)، محمد (1410هـ.ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  17. حلى، جعفربن زهدرى (1428هـ.ق). ایضاح ترددات الشرایع. قم: انتشارات کتابخانه آیت‌‌الله مرعشى.
  18. زبیدی واسطى، محمد (1414هـ.ق). تاج العروس من جواهر القاموس. لبنان: دارالفکر.
  19. سبزوارى، عبدالاعلى (1413هـ.ق). مهذب الاحکام. قم: مؤسسه المنار.
  20. سیفی مازندرانى، على‌‌اکبر (1438هـ.ق). دلیل تحریرالوسیله-کتاب النکاح. قم: بوستان کتاب.
  21. شبیری زنجانى، موسى (1419هـ.ق). کتاب نکاح. قم: مؤسسه پژوهشى رأى‌پرداز.
  22. صاحب‌بن عباد، اسماعیل (1414هـ.ق). المحیط فی اللغه. لبنان: عالم الکتاب.
  23. طباطبایی‌یزدى، محمدکاظم (1428هـ.ق). العروه الوثقى مع التعلیقات. قم: انتشارات مدرسه امام على‌بن ابى طالب(ع).
  24. طریحى، فخرالدین (1416هـ.ق). مجمع البحرین. تهران: کتابفروشى مرتضوى.
  25. طوسى، ابوجعفر محمدبن حسن (1387). المبسوط فی فقه الامامیه. تهران: المکتبه المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه.
  26. طوسى، ابوجعفر محمدبن حسن (1400هـ.ق). النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوى. لبنان: دارالکتاب العربی.
  27. طوسى، محمدبن على (1408هـ.ق). الوسیله الى نیل الفضیله. قم: کتابخانه آیت‌‌الله مرعشى.
  28. عاملى (شهید ثانى)، زین‌‌الدین (1413هـ.ق). مسالک الافهام الى تنقیح شرایع الاسلام. قم: مؤسسه المعارف الاسلامیه.
  29. عاملى (محقق ثانى)، على‌بن حسین (1414هـ.ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد. قم: مؤسسه آل البیت (ع).
  30. عاملى، محمدبن حسن (1409هـ.ق). وسائل الشیعه. قم: مؤسسه آل البیت(ع).
  31. عسکری، ابوهلال (1412هـ.ق). الفروق اللغویه. قم: مکتبه البصیرتی.
  32. علامه حلى، حسن‌بن یوسف اسدى (1413هـ.ق). قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  33. علامه حلى، حسن‌بن یوسف اسدى (بی‌‌تا). تذکره الفقها. قم: مؤسسه آل البیت (ع).
  34. علیدوست، ابوالقاسم (1390). فقه و مصلحت. تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه.
  35. غروی نایینى، محمدحسین (1373). منیه الطالب فی حاشیه المکاسب. تهران: المکتبه المحمدیه.
  36. فاضل لنکرانى، محمد (1421هـ.ق). تفصیل الشریعه فی شرح تحریرالوسیله-النکاح. قم: مرکز فقهى ائمه اطهار (ع).
  37. فراهیدى، خلیل (1410هـ.ق). کتاب العین. قم: نشر هجرت.
  38. فیومى، احمد (بی‌‌تا). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی. قم: منشورات دارالرضی.
  39. کیخا، محمدرضا.، مؤذنی، حمید.، و قاسمی، مرضیه (1399). ارزیابی انتقادی محرمیت مادر زن با نکاح صغیره. نشریه مطالعات اسلامی زنان و خانواده، 12، 125- 144.
  40. مامقانى، محمدحسن (1316). غایه الآمال فی شرح المکاسب. قم: مجمع الذخائر الاسلامیه.
  41. محقق حلى، جعفربن حسن (1408هـ.ق). شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
  42. مصطفوى، حسن (1402هـ.ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: مرکز الکتاب للترجمه و النشر.
  43. مکارم شیرازى، ناصر (1424هـ.ق). کتاب النکاح. قم: انتشارات مدرسه امام على‌بن ابى‌طالب (ع).
  44. مکارم شیرازى، ناصر (1425هـ.ق). انوار الفقاهه-کتاب البیع. قم: انتشارات مدرسه الامام علی‌بن ابی طالب (ع).
  45. موسوی خویى، سیدابوالقاسم (1418هـ.ق). موسوعه الامام الخویی. قم: مؤسسه احیاء آثارالامام الخویی.
  46. موسوی عاملى، محمد (1411هـ.ق). نهایه المرام فی شرح مختصر شرایع الاسلام. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  47. موسوی گلپایگانى، سیدمحمدرضا (1413هـ.ق). هدایه العباد. قم: دارالقرآن الکریم.
  48. موسوی‌خمینى، سیدروح‌‌الله (بی‌‌تا.الف). تحریرالوسیله. قم: مؤسسه دارالعلم.
  49. موسوی‌خمینى، سیدروح‌‌الله (بی‌‌تا.ب). کتاب البیع. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى(ره).
  50. موسوی‌خویى، سیدابوالقاسم (1410هـ.ق). منهاج الصالحین. قم: نشر مدینه العلم.
  51. میرزاى قمى گیلانى، ابوالقاسم (1413هـ.ق). جامع الشتات فی اجوبه السؤالات. تهران: مؤسسه کیهان.
  52. نجفى (صاحب الجواهر)، محمدحسن (بی‌‌تا). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام. لبنان: داراحیاء التراث العربی.
  53. نجفى (کاشف الغطاء)، حسن (1422هـ.ق). انوار الفقاهه-کتاب البیع. نجف: مؤسسه کاشف الغطاء.
  54. نراقى، مولى احمد (1415هـ.ق). مستند الشیعه فی احکام الشریعه. قم: مؤسسه آل‌البیت(ع).
  55. نراقى، مولى احمد (1422هـ.ق). رسائل و مسائل. قم: کنگره نراقیین.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 169
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 176


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب