فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات118
تعداد شماره‌ها1,255
تعداد مقالات9,395
تعداد مشاهده مقاله2,660,011
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,486,747
عربشاهی, محمد, حق بجانب, محمود, اکرامی رباط خاکستری, جواد. (1402). نقدی بر پنداره جواز فسخ نکاح به‌علت زنای زوج. مطالعات فلسفی کلامی, 11(3), 117-135. doi: 10.22034/ijwf.2023.15290.2059
محمد عربشاهی; محمود حق بجانب; جواد اکرامی رباط خاکستری. "نقدی بر پنداره جواز فسخ نکاح به‌علت زنای زوج". مطالعات فلسفی کلامی, 11, 3, 1402, 117-135. doi: 10.22034/ijwf.2023.15290.2059
عربشاهی, محمد, حق بجانب, محمود, اکرامی رباط خاکستری, جواد. (1402). 'نقدی بر پنداره جواز فسخ نکاح به‌علت زنای زوج', مطالعات فلسفی کلامی, 11(3), pp. 117-135. doi: 10.22034/ijwf.2023.15290.2059
عربشاهی, محمد, حق بجانب, محمود, اکرامی رباط خاکستری, جواد. نقدی بر پنداره جواز فسخ نکاح به‌علت زنای زوج. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 11(3): 117-135. doi: 10.22034/ijwf.2023.15290.2059

نقدی بر پنداره جواز فسخ نکاح به‌علت زنای زوج

پژوهشنامه اسلامی زنان‌ و‌ خانواده
مقاله 6، دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 32، مهر 1402، صفحه 117-135    اصل مقاله (6.69 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ijwf.2023.15290.2059
نویسندگان
محمد عربشاهی* 1؛ محمود حق بجانب2؛ جواد اکرامی رباط خاکستری3
1پژوهشگر فقه و مبانی حقوق، پژوهشکده علوم اسلامی رضوی، بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی، مشهد، ایران/ استاد سطوح عالی حوزه علمیه خراسان، مشهد، ایران. (نویسنده مسئول)
2استادیار فقه و مبانی حقوق، گروه معارف، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد، بجنورد، ایران.
3دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی،دانشگاه سیستان وبلوچستان، زاهدان، ایران./ دانش‌آموخته سطح 4، حوزه علمیه خراسان، مشهد، ایران.
چکیده
ازجمله مواردی که ممکن است زوجه به‌دلیل آن درخواست فسخ نکاح نماید، ارتکاب زوج به زنا می‌باشد. پژوهش حاضر باهدف بررسی نظرات مشهور فقهای امامیه در این موضوع و نقد پنداره جواز فسخ نکاح به‌دلیل زنای زوج انجام شد. ازاین‌رو، آثار فقهی- حقوقی مکتوب در این مسئله مطالعه و داده‌ها به‌شیوه تحلیلی- اسنادی بررسی و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که مشهور علما براساس روایات خاص، روایات دال بر حصر اسباب خیار و اصل لزوم بر این باورند که زنای مرد موجب پدیداری حق فسخ برای زن نمی‌شود، درحالی‌که برخی فقها با استناد به روایات خاص، قاعده لاضرر و تخلف از شرط صفت، این حق را برای زن محفوظ می‌دانند. تحلیل داده‌ها نشان داد اگرچه روایات مورد استناد دسته دوم، مشکل سندی ندارد، باتوجه به ضعف دلالی، اعراض فقها و نیز تعارض با ادله قوی‌تر، از استحکام کافی برخوردار نیست. باتوجه به قرائن و مؤیدات موجود، باید احادیث وجوب تفریق را بر استحباب طلاق حمل کرد، در غیر این صورت، نمی‌توان میان احادیث متعارض جمع نمود و باید به تساقط آنها قائل شد و به ادله عام لزوم عقد رجوع کرد. براین‌اساس، حمل روایات تفریق بر تقیه و فرض شهرت زنا، همچنین استناد به قاعده لاضرر و تخلف از شرط صفت، با اشکالات متعددی روبه‌روست و نمی‌توان با آن حق فسخ را اثبات کرد.
کلیدواژه‌ها
فسخ نکاح؛ دلایل فسخ نکاح؛ زنا؛ زنای زوج؛ استحباب طلاق؛ وجوب طلاق؛ قاعده لاضرر
مراجع
* قرآن کریم (1380). مترجم: مکارم شیرازی، ناصر. تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.

  1. ابن داود، حسن‌بن علی (1383). رجال ابن‌داود. تهران: دانشگاه تهران.
  2. ابن قدامه مقدسی، عبدالرحمن (1415هـ.ق). الشرح الکبیر. قاهره: هجر.
  3. ابن‌حزم اندلسی، علی‌بن احمد (بی‌‌تا). المحلی بالآثار. بیروت: دار‌الفکر.
  4. ابن‌قولویه قمی، جعفر (1356). کامل الزیارات. نجف: دار‌المرتضویه.
  5. اراکی، محمدعلی (1377). کتاب النکاح. قم: نورنگار.
  6. اشعری قمی، احمد (1408هـ.ق). النوادر. قم: مدرسه الامام المهدی (عج).
  7. آل عصفور بحرانی، حسین‌بن محمد (بی‌‌تا). الانوار اللوامع فی شرح مفاتیح الشرائع. قم: مجمع البحوث العلمیه.
  8. بحرانی، یوسف (1363). حدائق الناضره. قم: جامعه المدرسین.
  9. بروجردی، حسین (1373). جامع احادیث الشیعه. قم: مهر.
  10. حرعاملی، محمد‌بن ‌حسن (1409هـ.ق). وسائل الشیعه. قم: مؤسسه آل البیت (ع).
  11. حکیم طباطبایی، سید محمدسعید (1425هـ.ق). مصباح المنهاج کتاب الصوم. بیروت: دار‌الهلال.
  12. خوانساری، سیداحمد (1355). جامع المدارک. تهران: مکتبه الصدوق.
  13. خویی، سید ابوالقاسم (بی‌‌تا). معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرجال. بی‌جا: بی‌نا.
  14. خویی، سیدابوالقاسم (1418هـ.ق). موسوعه الامام الخویی. قم: مؤسسه احیاء آثار الامام الخویی.
  15. داداشی نیاکی، محمدرضا (1400هـ.ش). نقش خیانت زوج در انحلال نکاح. نشریه پژوهش‌های حقوقی، 47(20)،220- 237.
  16. روحانی، سید صادق (1435هـ.ق). فقه الصاد. قم: آیین دانش.
  17. سبحانی، جعفر (1416هـ.ق). نظام النکاح فی الشریعه الاسلامیه الغراء. قم: مؤسسه امام صادق(ع).
  18. سبزواری، محمدباقر (1381). کفایه الفقه. قم: جامعه المدرسین.
  19. سند، محمد (1429هـ.ق). سند العروه الوثقی کتاب النکاح. قم: باقیات.
  20. سیفی، علی‌‌اکبر (بی‌‌تا). دلیل الوسیله کتاب النکاح. قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  21. شبیری زنجانی، سیدموسی (بی‌‌تا). نکاح. قم: مؤسسه پژوهشی رأی‌‌پرداز.
  22. شهید اول، محمد‌بن مکی (1430هـ.ق). موسوعه الشهید الاول. قم: دفتر تبلیغات.
  23. شیخ انصاری، مرتضی (1410هـ.ق). مکاسب مع حواشی الکلانتر. قم: دار‌الکتاب.
  24. شیخ انصاری، مرتضی (1415هـ.ق). کتاب الطهاره. قم: الموتمر العالمی.
  25. شیرازی حسینی، سید محمد (1407هـ.ق). الفقه. قم: مؤسسه الفکر الاسلامی.
  26. صدوق، محمد‌بن علی (1363). من لایحضره الفقیه. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  27. صدوق، محمد‌بن علی (1415هـ.ق). المقنع. قم: پیام امام هادی (ع).
  28. صدوق، محمد‌بن علی (بی‌‌تا). علل الشرایع. قم: مکتبه الداوری.
  29. طباطبایی، سید علی (1418هـ.ق). ریاض المسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل. قم: مؤسسه آل البیت (ع).
  30. طوسی، محمد‌بن حسن (1407هـ.ق). الخلاف. قم: جامعه المدرسین.
  31. طوسی، محمد‌بن حسن (1407هـ.ق). تهذیب الاحکام. تهران: دار‌الکتب الاسلامیه.
  32. طوسی، محمد‌بن حسن (1420هـ.ق). الفهرست. قم: مکتبه المحقق الطباطبایی.
  33. طوسی، محمد‌بن حسن (1427هـ.ق). رجال. قم: دفتر ‌انتشارات‌ اسلامی.
  34. عاملی ترحینی، سیدمحمدحسین (1427هـ.ق). الزبده الفقهیه. قم: دار‌الفقه.
  35. عاملی، سید جواد (بی‌‌تا). مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه. بیروت: دار‌احیاء التراث.
  36. عربشاهی، محمد (1394). کفویت در ازدواج. مشهد: بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی.
  37. عربشاهی، محمد (1398). امکان‌‌سنجی فسخ نکاح به‌دلیل زنای زوجه از دیدگاه فقه امامیه، نشریه فقه، 3(26)، 29- 51.
  38. عربشاهی، محمد (1400هـ.ش). امکان‌‌سنجی فسخ نکاح به‌دلیل برص زوج از دیدگاه فقه امامیه. نشریه فقه و حقوق خانواده، 75(26)، 81- 103.
  39. علامه حلی (1381). ترتیب خلاصه الاقوال فی معرفه الرجال. مشهد: بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی.
  40. علامه حلی (1413هـ.ق). مختلف الشیعه فی احکام الشریعه. قم: دفتر ‌انتشارات ‌اسلامی.
  41. فاضل لنکرانی، محمد (1390). آیین کیفری اسلام. قم: مرکز فقهی ائمه اطهار (ع).
  42. فاضل لنکرانی، محمد (1421هـ.ق). تفصیل الشریعه فی شرح تحریرالوسیله-نکاح. قم: مرکز فقهی ائمه اطهار (ع).
  43. فاضل ‌هندی، محمد‌بن ‌حسن (1416هـ.ق). کشف اللثام و الابهام عن قواعد الاحکام. قم: جامعه مدرسین.
  44. فیض کاشانی، محمد (1406هـ.ق). الوافی. اصفهان: مکتبه امام امیرالمؤمنین (ع).
  45. قمی طباطبایی، سیدحسن (1415هـ.ق). کتاب الحج. بی‌جا: باقری.
  46. قمی، علی‌بن ابراهیم (1404هـ.ق). تفسیر. قم: دار‌الکتاب.
  47. کشی، محمد‌بن عمر (بی‌‌تا). رجال الکشی. قم: بی‌نا.
  48. کلینی، محمد‌بن یعقوب (1407هـ.ق). الکافی. تهران: دار‌الکتب الاسلامیه.
  49. گلپایگانی، سید محمدرضا (1414هـ.ق). الدر المنضود فی احکام الحدود. قم: دار‌القرآن الکریم.
  50. مجلسی اول، محمدتقی (1406هـ.ق). روضه المتقین. قم: کوشانپور.
  51. مجلسی، محمدباقر (1406هـ.ق). ملاذ الاخیار فی فهم تهذیب الاخبار. قم: کتابخانه آیت‌‌الله مرعشی نجفی.
  52. مجلسی، محمدباقر (1420هـ.ق). الوجیزه فی علم الرجال. تهران: همایش بزرگداشت علامه مجلسی.
  53. محقق ثانی (عاملی کرکی، علی) (1414هـ.ق). جامع المقاصد. قم: مؤسسه آل البیت (ع).
  54. محقق داماد، سید مصطفی (1406هـ.ق). قواعد فقه. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
  55. مکارم شیرازی، ناصر (1424هـ.ق). کتاب النکاح. قم: مدرسه ‌امام ‌علی‌بن ‌ابی‌طالب (‌ع).
  56. موسوی اردبیلی، سید عبدالکریم (1427هـ.ق). فقه الحدود و التعزیرات. قم: جامعه المفید.
  57. موسوی‌خمینی، روح‌‌الله (1376). البیع. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  58. موسوی‌خمینی، روح‌‌الله (1392). استفتائات. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  59. مؤمن، محمد (1389). مبانی تحریرالوسیله کتاب الحدود. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
  60. نایینی غروی، میرزا محمدحسین (1373). منیه الطالب فی حاشیه المکاسب. تهران: مکتبه المحمدیه.
  61. نجاشی، احمد‌بن علی (1407هـ.ق). رجال نجاشی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  62. نجفی، محمدحسن (1404هـ.ق). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام. بیروت: دار‌احیاء التراث العربی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 176
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 224


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب