اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,317
تعداد مقالات9,878
تعداد مشاهده مقاله2,898,704
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,615,381
البیاتی, منتظر, قائمی نیا, علیرضا, جزایری, سید حمید. (1402). نقد دیدگاه عالم سبیط نیلی در تشخیص قرائت صحیح قرآن. مطالعات فلسفی کلامی, 11(20), 107-130. doi: 10.22034/qer.2023.8454
منتظر البیاتی; علیرضا قائمی نیا; سید حمید جزایری. "نقد دیدگاه عالم سبیط نیلی در تشخیص قرائت صحیح قرآن". مطالعات فلسفی کلامی, 11, 20, 1402, 107-130. doi: 10.22034/qer.2023.8454
البیاتی, منتظر, قائمی نیا, علیرضا, جزایری, سید حمید. (1402). 'نقد دیدگاه عالم سبیط نیلی در تشخیص قرائت صحیح قرآن', مطالعات فلسفی کلامی, 11(20), pp. 107-130. doi: 10.22034/qer.2023.8454
البیاتی, منتظر, قائمی نیا, علیرضا, جزایری, سید حمید. نقد دیدگاه عالم سبیط نیلی در تشخیص قرائت صحیح قرآن. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 11(20): 107-130. doi: 10.22034/qer.2023.8454

نقد دیدگاه عالم سبیط نیلی در تشخیص قرائت صحیح قرآن

مطالعات قرائت قرآن
دوره 11، شماره 20، شهریور 1402، صفحه 107-130    اصل مقاله (9.81 M)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/qer.2023.8454
نویسندگان
منتظر البیاتی* 1؛ علیرضا قائمی نیا2؛ سید حمید جزایری3
1دانش پژوه دوره دکتری تفسیر تطبیقی. جامعه المصطفی العالمیه. قم. ایران
2دانشیار و عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ، قم، ایران
3دانشیار و عضو هیات علمی جامعة المصطفی ص العالمیه، قم، ایران
چکیده
قرائت قرآن مهمترین کلید ورود به خزانه معرفت قرآن است‌. لکن پس از پیامبرk اختلاف قرائات به فزونی رفت و متخصصان علوم قرآنی برای یافتن قرائت صحیح قواعد مختلفی را ارائه کردند‌. در این میان عالم سبیط نیلی متفکر و قرآن‌پژوه شیعه عراقی، تلاش نمود با استفاده از واج‌شناسی، رویکرد قصدگرایی و تفسیر قرآن به قرآن، وجود ترادف و مشترک لفظی در قرآن را نفی کند و هرگونه تقدیر یا حذف الفاظ یا تغییر ترتیب واژه‌ها در آیات را بیانگر تغییر معنا و مقصود الهی داند و معیار دورن متنی را برای تشخیص قرائت صحیح ارائه نماید‌. لکن سخن او در خصوص تشخیص قرائت صحیح قرآن دارای اشکالاتی است؛ مانند: پیشنهاد قرائت صحیح پیش از بررسی قرائات مختلف، خلط میان تثبیت یک قرائت در مصحف کنونی با ترجیح یک قرائت بر قرائات دیگر‌. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و کتابخانه‌ای، به نقد و بررسی معیار نیلی در این زمینه می‌پردازد، و بیان می‌کند که یکی از معیارهای تشخیص قرائت صحیح قرآن، استفاده از روابط درون متنی، از جمله همنشینی واژه‌ها، نغماهنگ و پیوستگی آیات است‌.
کلیدواژه‌ها
عالم سبیط نیلی؛ نظام قرآنی؛ قرائات؛ قصدگرایی؛ معیار تشخیص قرائت صحیح قرآن‌
مراجع
  1. قرآن کریم، مدینه منوره: مجمع ملک فهد لطباعه المصحف الشریف، 1423ق‌.
  2. ابن‌جزری، شمس‌الدین محمد، النشر فی القرائات العشر، مصر: مکتبه التجاریه الکبری، 1945م‌.
  3. ابن‌فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، قم: مکتب الاعلام الاسلامی، 1404ق‌.
  4. ابن‌مجاهد، ابوبکر أحمد بن موسی، کتاب السبعه فی القرائات، مصر: ‌دارالمعارف، 1972م‌.
  5. ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت: دار صادر، چاپ سوم، 1414ق‌.
  6. ابوشامه، عبدالرحمن بن اسماعیل، المرشد الوجیز الی علوم تتعلق بالکتاب العزیز، بیروت: ‌دارالکتب العلمیة، 1424ق‌.
  7. اسکندرلو، محمدجواد، رضوی اصیل، سیدمجتبی، مبانی قرائی تفسیر، دوفصلنامه علمی مطالعات قرائت قرآن، شماره 12، 1398ش‌.
  8. اعراب، سعید، القراء و القرائات بالمغرب، بیروت: ‌دارالغرب الاسلامی، 1990م‌.
  9. آلوسی، سید محمود، روح المعانی، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1405ق‌.
  • بابایی، علی‌اکبر، عزیزی‌کیا، غلامعلی، روحانی‌راد، مجتبی، رجبی، محمود، روش‌شناسی تفسیر قرآن، قم: انتشارات سمت، 1385ش‌.
  • بلاشر، رژی، در آستانه قرآن، ترجمه: محمود رامیار، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1370ش‌.
  • ثعلبی نیشابوری، احمد بن ابراهیم، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1422ق‌.
  • جوان آراسته، حسین، درسنامه علوم قرآنی، قم: بوستان کتاب، 1377ش‌.
  • حاجی اسماعیلی، محمدرضا، گستره جغرافیای تاریخی قرائات در جهان اسلام، دو فصل نامه علمی تخصصی قرائت پژوهی، شماره 2، 1393ش.
  • حلی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، مشهد: مجمع البحوث الاسلامیه، 1412ق‌.
  • خویی، ابوالقاسم، البیان فی تفسیر القرآن، قم: منشورات انوار الهدی، چاپ هشتم، 1401ق‌.
  • دانی، عثمان بن سعید، التیسیر فی القرائات السبع، بیروت: ‌دارالکتاب العربی، چاپ دوم، 1984م‌.
  • دمیاطی، شهاب‌الدین احمد، اتحاف فضلاء البشر فی القرائات الاربعه عشر، بیروت: ‌دارالکتب العلمیه، چاپ سوم، 1422ق‌.
  • ذهبی، شمس‌الدین محمد، معرفة القراء الکبار على الطبقات والأعصار، مصر: مطبعه ‌دارالکتاب الحدیث، 1967م‌.
  • ذوقی، امیر، ملاک‌های ترجیح قرائت و توسعه آن، تهران: دانشگاه امام صادقg، 1396ش‌.
  • راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: ‌دارالشامیه، 1412ق‌.
  • رضایی اصفهانی، محمدعلی، منطق تفسیر قرآن1، قم: جامعة المصطفی العالمیة، 1387ش‌.
  • زرقانی، محمد عبدالعظیم، مناهل العرفان فی علوم القرآن، بیروت: ‌دارالکتب العلمیة، چاپ چهارم، 1424ق‌.
  • زرکشی، محمد بن عبدالله، البرهان فی علوم القرآن، قاهره: دار احیاء الکتب العربیه، 1957م‌.
  • سرخسی، ابوبکر محمد بن احمد، اصول السرخسی، بیروت: دارالمعرفه، 1418ق‌.
  • سیوطی، جلال‌الدین عبدالرحمن، بغیة الوعاة فی طبقات اللغویین والنحاة، سوریه: مطبعه عیسی البابی الحلبی و شرکاء، 1964م‌.
  • جفری، آرثر، مقدمتان فی علوم القرآن، قاهره: مکتبه الخانجی، چاپ دوم، 1972م‌.
  • ضباع، علی محمد، الاضائه فی بیان اصول القراءه، قاهره: مکتبة الازهر للتراث، 1999م‌.
  • طباطبایی، سید محمدحسین، قرآن در اسلام، تهران: دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم، 1353ش‌.
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصرخسرو، چاپ دوم، 1370ش‌.
  • طبری، محمد بن جریر، جامع البیان فی تأویل القرآن، بیروت: دارالکتب العلمیه، 2004م‌.
  • طوسی، محمد بن الحسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی،‌ بی‌تا‌.
  • عاملی، زین‌الدین بن علی شهید ثانی، المقاصد العلیه فی شرح الرساله الألفیه، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه‌ قم: 1420ق‌.
  • عاملی، محمد بن مکی شهید اول، ذکری الشیعه فی أحکام الشریعه، قم: مؤسسه آل البیت، 1419ق‌.
  • عسقلانی، شهاب‌الدین ابن‌حجر، فضائل القرآن، بیروت: دار و مکتبة الهلال، 2003م‌.
  • عسکری، مرتضی، القرآن الکریم و روایات المدرستین، ایران: المجمع العلمی الاسلامی، چاپ دوم، 1416ق‌.
  • عطار، حسن، حاشیه العطار علی جمع الجوامع، بیروت: ‌دارالکتب العلمیه،‌ بی‌تا‌.
  • فراء، یحیی بن زیاد، معانی القرآن و اعرابه، بیروت: عالم الکتاب، 1988م‌.
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1407ق‌.
  • گلدزیهر، ایگناز، مذاهب التفسیر الاسلامی، ترجمه طباطبایی، سید ناصر، تهران: ققنوس، 1383ش‌.
  • معرفت، محمد هادی، التمهید فی علوم القرآن، قم: موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید، 2007م‌.
  • معرفت، محمد هادی، آموزش علوم قرآنی، قم: نشر یاران، چاپ نهم، 1387ش‌.
  • مقدسی، محمد بن احمد، احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، ترجمه: منزوی، علی نقی، تهران: کوشش، چاپ دوم، 1385ش‌.
  • مکی بن ابی طالب، الابانه عن معانی القرائات، دمشق: دارالمأمون للتراث، 2006م‌.
  • نوردی، عبدالحمید، صادقیان، احمد، یزدی، محمدجواد کوچک، راهکارهای علمی رفع اختلاف قرائات، دو فصل نامه علمی مطالعات قرائت قرآن، شماره 13، 1398ش.
  • نووی، یحیی بن شرف، المجموع شرح المهذب، بیروت: ‌دارالفکر،‌ بی‌تا‌.
  • نیلی، عالم سبیط، اللغه الموحده، بیروت: دارالمحجه البیضاء، 2008م‌.
  • نیلی، عالم سبیط، النظام القرآنی، قم: ذوی القربی، 1427ق‌.
  • حاجی اسماعیلی، محمدرضا، گستره جغرافیای تاریخی قرائات در جهان اسلام، دوفصلنامه علمی تخصصی ‌قرائت‌پژوهی، شماره 2، 1393ش‌.
  • نوردی، عبدالحمید، صادقیان، احمد، یزدی، محمدجواد کوچک، راهکارهای علمی رفع اختلاف قرائات، دوفصل‌نامه علمی مطالعات قرائت قرآن، شماره 13، 1398ش‌.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 194
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 185


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب