اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,364
تعداد مقالات10,247
تعداد مشاهده مقاله3,191,577
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,784,355
میرزائی, محمد, کریمی, مصطفی, سلیمی, علی, شعاعی, علی اصغر. (1402). تحلیل مفهوم آنومی در قرآن با تاکید بر سوره مبارکه بقره. مطالعات فلسفی کلامی, 17(32), 121-146. doi: 10.22034/qve.2023.8469
محمد میرزائی; مصطفی کریمی; علی سلیمی; علی اصغر شعاعی. "تحلیل مفهوم آنومی در قرآن با تاکید بر سوره مبارکه بقره". مطالعات فلسفی کلامی, 17, 32, 1402, 121-146. doi: 10.22034/qve.2023.8469
میرزائی, محمد, کریمی, مصطفی, سلیمی, علی, شعاعی, علی اصغر. (1402). 'تحلیل مفهوم آنومی در قرآن با تاکید بر سوره مبارکه بقره', مطالعات فلسفی کلامی, 17(32), pp. 121-146. doi: 10.22034/qve.2023.8469
میرزائی, محمد, کریمی, مصطفی, سلیمی, علی, شعاعی, علی اصغر. تحلیل مفهوم آنومی در قرآن با تاکید بر سوره مبارکه بقره. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 17(32): 121-146. doi: 10.22034/qve.2023.8469

تحلیل مفهوم آنومی در قرآن با تاکید بر سوره مبارکه بقره

قرآن و علم
دوره 17، شماره 32، شهریور 1402، صفحه 121-146    اصل مقاله (10.67 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/qve.2023.8469
نویسندگان
محمد میرزائی* 1؛ مصطفی کریمی2؛ علی سلیمی3؛ علی اصغر شعاعی4
1دانش آموخته دانشگاه علوم و معارف قرآن «نویسنده مسئول»
2استادیار موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
3استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
4عضو هیات علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
چکیده
آنومی ازجمله مفاهیم کلان در آسیب‌های اجتماعی است که یکی از علل مهم شکل‌گیری این آسیب‌ها را تبیین می‌کند. آنومی به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن، فرد قطعیت‌های گذشته را ازبین‌رفته می‌یابد و وجدان جمعی توانایی پشتیبانی و راهنمایی اخلاقی او را از دست می‌دهد. شناخت عوامل آسیب‌های اجتماعی، نقش مهمی در پیشگیری و درمان آنها دارد. سئوالی که وجود دارد این است که آیا قرآن – به‌عنوان مهم‌ترین منبع معرفتی مسلمانان - به مفهوم آنومی در جامعه اسلامی توجه داشته است. هدف این تحقیق، آشکارکردن توجه قرآن به مفهوم آنومی است. آشکارکردن توجه قرآن به این مفهوم، مقدمه بحث از راهکارهای قرآن برای مقابله با این وضعیت است. روش تحقیق، تحلیل محتوای کیفی با رویکرد ترکیبی است. یافته‌ها نشان می‌دهد که عواملی که منجر به وضعیت آنومی در ابتدای حکومت اسلامی در مدینه شده‌اند عبارتند از: مرجعیت علمی اهل کتاب، القائات اهل کتاب، تغییر قبله و نومسلمانی. ازجمله آثار آنومی که در قرآن بازتاب یافته‌اند، عبارتند از: ضعیف‌شدن اعتبار باورها، ارزش‌ها، هنجارهای اسلامی، شکل‌گیری دلبستگی‌ها و آگاهی‌های دوگانه، سرگردانی افراد در انتخاب نظام‌های اعتقادی و ارزشی موجود و متزلزل‌شدن آنان در عمل‌کردن یا پایبندماندن به باورها، ارزش‌ها و هنجارهای اسلامی.
کلیدواژه‌ها
آنومی؛ قرآن؛ سوره بقره؛ جامعه اسلامی؛ شهر مدینه؛ اهل کتاب
مراجع

 

  1. قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی رضایی‌اصفهانی و جمعی از اساتید جامعة المصطفی، انتشارات بین‌المللی المصطفی، قم: چاپ دوم، 1388.
  2. آرون، ریمون، مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه‌شناسی، ترجمه: باقر پرهام، چ 4، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1377.
  3. آزادارمکی، تقی؛ شریفی‌ساعی، محمدحسین، «تبیین جامعه شناختی روابط جنسی آنومیک در ایران»، خانواده پژوهی، س7، ش 28، ص 435 ـ 462، 1390.
  4. ابن‌عاشور، محمد بن طاهر، التحریر و التنویر، بیروت: موسسه التاریخ العربی، 1420.
  5. افقی، نادر؛ صادقی، عباس، «مطالعه تطبیقی ارزش‌ها و هنجارها و رابطه آنها با آنومی (مطالعه موردی دانشجویان ساکن در خوابگاههای دانشگاه گیلان)»، تحقیقات فرهنگی، ش 8، ص 65 ـ 106، 1388.
  6. بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران: مؤسسه البعثه، 1415.
  7. بوریل، گیبسون؛ مورگان، گارت، نظریه‌های کلان جامعه‌شناختی و تجزیه و تحلیل سازمان. ترجمه: محمدتقی نوروزی، تهران: سمت و مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1383
  8. چلبی، مسعود، جامعه‌شناسی نظم: تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران: نی،
  9. دورکیم، امیل، «دوگانگی طبیعت بشری و شرایط اجتماعی آن»، ترجمه: مسعود گلچین، فصلنامه علوم اجتماعی (دانشگاه علامه طباطبایی)، د 6، ش 10، ص 139 ـ 11، 1377.
  10. دورکیم، امیل، خودکشی، ترجمه: نادر سالارزاده، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، 1378.
  11. دهقانیان، حمید، الگوی تأثیر آنومی بر سبک‌مند شدن زندگی: با تأکید بر مدیریت بدن، رساله دکتری رشته جامعه‌شناسی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1400.
  12. رابرتسون، یان، درآمدی بر جامعه: با تأکید بر نظریه‌های کارکردگرایی، ستیز و کنش متقابل نمادین، ترجمه: حسین بهروان، چ 2، مشهد: آستان قدس رضوی، 1374.
  13. رجب‌زاده، احمد، «آنومی سیاسی با تکیه بر نظر شهروندان تهرانی»، نامه علوم اجتماعی، ش 21، ص 319 ـ 348، 1382.
  14. رجب‌زاده، احمد، مسعود کوثری، «آنومی سیاسی در اندیشه دورکیم»، علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، ش 37، ص 31 ـ 45، 1381.
  15. رفیع‌پور، فرامرز، آنومی یا آشفتگی اجتماعی: پژوهشی در زمینه پتانسیل آنومی‌در شهر تهران، تهران: سروش، 1378.
  16. سراج‌زاده، سیدحسین؛ پویافر، محمدرضا، «دین و نظم اجتماعی: بررسی رابطه دینداری با احساس آنومی و کجروی در میان نمونه‌ای از دانشجویان»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت معلم، ش 63، ص 71 ـ 106، 1387.
  17. سفیری، خدیجه، روش تحقیق کیفی، چ 2، تهران: پیام پویا، 1388.
  18. سلیمی، علی و محمد داوری، جامعه‌شناسی کجروی (مجموعه مطالعات کجروی و کنترل اجتماعی: کتاب 1)، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ویراست 2، چ 2، 1387.
  19. سلیمی، علی، «پیوندهای قدرت و کجروی الگویی تلفیقی بر اساس آموزه‌های قرآن»، اسلام و علوم اجتماعی: 27-62، 1393.
  20. سلیمی، علی، «کاربرد تحلیل محتوای کیفی در استخراج تحلیلهای اجتماعی قرآن کریم: گزارشی تحلیلی از روش یک تحقیق»، روش‌شناسی علوم انسانی، د 25، ش 97، ص 75 ـ 99، 1397.
  21. سلیمی، علی، تحلیل‌های ساختی و تضاد در نظریۀ قرآنی کجروی: بر اساس آرای تفسیری شیعه، رساله دکتری رشته جامعه‌شناسی، گرایش نظری فرهنگی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1393.
  22. سلیمی، علی، محمود ابوترابی و محمد داوری، همنشینی و کجروی: نگاهی به دیدگاه‌های اسلامی و یافته‌های اجتماعی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سازمان فرهنگی ‌ـ اجتماعی شهرداری تهران: 1388.
  23. سید بن قطب بن ابراهیم شاذلی، فی ظلال القرآن، بیروت: دارالشروق، 1425.
  24. طالقانی، سیدمحمود، پرتوی از قرآن، تهران: انتشار، چ 4، 1362.
  25. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات، 1390‌ق.
  26. فضل‌الله، محمدحسین، من وحی القرآن، بیروت: دار الملاک، 1419.
  27. کوثری، مسعود، «آنومی اجتماعی و اعتیاد به مواد مخدر»، اعتیادپژوهی، د ۲، ش ۵ (ج ۲)، ص ۱۳ ـ ۳۰، 1382.
  28. محسنی‌‌تبریزی، علیرضا؛ سلیمی، علی، «تحلیل محتوای کیفی قیاسی و بهره‌گیری از آموزه‌های اسلامی در علوم اجتماعی»، روش‌شناسی علوم انسانی، 18(72)، ص 135 ـ 158، 1391.
  29. مدرسی، سیدمحمدتقی، من هدی القرآن، تهران: دار محبی الحسین، 1419.
  30. مراغی، احمدبن‌مصطفی، تفسیر المراغی، بیروت: داراحیاء التراث العربی،
  31. مرجایی، سیدهادی، «سنجش و بررسی احساس آنومی در میان جوانان»، مطالعات جوانان، ش 5، ص 23 ـ 60، 1382.
  32. مکارم‌شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامی، 1371.
  33. مهدیان‌فر، رضا، شیوه الگوزدایی از چهره‌های منفی در تربیت از نگاه قرآن، قرآن و علم، ش 31، از ص 58، پاییز و زمستان 1401.
  34. وایت، رابرت و فیونا هینز، جرم و جرم‌شناسی: متن درسی نظریه‌های جرم و کجروی، ترجمه علی سلیمی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چ 4، 1390.
  35. ورسلی، پیتر، نظم اجتماعی در نظریه‌های جامعه‌شناسی (مجموعه علوم اجتماعی: 4)، ترجمه سعید معیدفر، تهران: تبیان،
  36. Cho, Ji Young, Eun-Hee Lee (2014). 'Reducing Confusion about Grounded Theory and Qualita-tive Content Analysis: Similarities and Differences'. The Qualitative Report (19-64). pp. 1-20.
  37. Clinard, Marshall B., Robert F. Meier (2010). Sociology of Deviant Behavior. Belmont, CA, Wadsworth Cengage Learning, 14th
  38. Forman, Jane, Laura Damschroder (2008). "Qualitative Content Analysis". in Robert Baker and Wayne Shelton (eds.). Emperical Methods for Bioethics: A Primer (Advances in Bioethics 11). Oxford: Linacre House, Jordan Hill. pp. 39-62.
  39. McLaughlin, Eugene, John Muncie (eds.)(2001). Sage Dictionary of Criminology. London, Sage Public-ations.
  40. Ritzer, George (ed.) (2007). The Blackwell Encyclopedia of Sociology. Oxford, Blackwell Publishing Ltd.
  41. Rock, Paul (2001). 'Deviance'. in A. Kuper & J. Kuper (eds.). The Social Science Encyclopedia. New York, Routledge. 2nd Pp. 182-185.
  42. Shoham, Shlomo Giora, Paul Knepper, Martin Kett (2010). International Handbook of Criminology. London, CRC Press.

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 224
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 187


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب