اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,350
تعداد مقالات10,139
تعداد مشاهده مقاله3,047,138
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,720,464
رضا طوسی, حمید, کریمی, علی احمد. (1402). جواز یا منع استفاده از سلاح‌های کشتارجمعی از دیدگاه قرآن و حقوق بین‌الملل. مطالعات فلسفی کلامی, 17(32), 223-248. doi: 10.22034/qve.2023.8473
حمید رضا طوسی; علی احمد کریمی. "جواز یا منع استفاده از سلاح‌های کشتارجمعی از دیدگاه قرآن و حقوق بین‌الملل". مطالعات فلسفی کلامی, 17, 32, 1402, 223-248. doi: 10.22034/qve.2023.8473
رضا طوسی, حمید, کریمی, علی احمد. (1402). 'جواز یا منع استفاده از سلاح‌های کشتارجمعی از دیدگاه قرآن و حقوق بین‌الملل', مطالعات فلسفی کلامی, 17(32), pp. 223-248. doi: 10.22034/qve.2023.8473
رضا طوسی, حمید, کریمی, علی احمد. جواز یا منع استفاده از سلاح‌های کشتارجمعی از دیدگاه قرآن و حقوق بین‌الملل. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 17(32): 223-248. doi: 10.22034/qve.2023.8473

جواز یا منع استفاده از سلاح‌های کشتارجمعی از دیدگاه قرآن و حقوق بین‌الملل

قرآن و علم
دوره 17، شماره 32، شهریور 1402، صفحه 223-248    اصل مقاله (11.51 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/qve.2023.8473
نویسندگان
حمید رضا طوسی1؛ علی احمد کریمی* 2
1استادیار جامعه المصطفی(ع) العالمیه - قم ایران
2فارغ التحصیل دکتری قرآن و حقوق ، جامعه المصطفی العالمیه ، قم، ایران ( نویسنده مسئول) از کشور افغانستان
چکیده
امروزه خطر سلاح‌های کشتارجمعی بشر را تهدید می‌کند. نبود قانون مصوب در ممنوعیت استفاده ازاین‌گونه سلاح‌ها فعالان حقوق بین‌الملل را بر آن داشته است تا راه چاره‌ای بیابند. در این مقاله با روش‌شناسی مقایسه‌ای به توصیف و تحلیل دو دیدگاه قرآن و حقوق بین‌الملل در خصوص نظریه منع استفاده از سلاح‌های کشتارجمعی می‌پردازیم. از مقایسه این دو دیدگاه درمی‌یابیم که قاعده منع اعتداء در مکتب قرآن و قاعده منع تجاوز در حقوق بین‌الملل به‌عنوان یکی از بهترین ادله در ممنوعیت استفاده از سلاح‌های کشتارجمعی شناخته شده‌اند. منع توسل به زور کشورها را ملزم می‌دارد که از هیچ‌گونه سلاحی بر علیه دیگران استفاده نکنند. در مقام دفاع مشروع نیز رعایت تناسب و ضرورت الزامی است. حال‌آنکه با استفاده از سلاح‌های کشتارجمعی رعایت این دو ممکن نیست. قرآن و حقوق بین‌الملل عرفی در ممنوعیت استفاده از سلاح‌های کشتارجمعی در مقام دفاع مشروع هم‌نظر هستند؛ اما در حقوق بین‌الملل همان‌طور که دیوان بین‌المللی دادگستری بیان می‌کند نمی‌توان مانع استفاده از سلاح هسته‌ای توسط کشوری شد که بقایش در گرو استفاده از آن است؛ اما دیدگاه قرآن و فقه اسلامی استفاده از سلاح‌های کشتارجمعی را حتی در چنین شرایطی نیز جایز نمی‌داند.
کلیدواژه‌ها
سلاح‌های کشتارجمعی؛ قرآن؛ حقوق بین‌الملل؛ منع تجاوز؛ منع اعتداء؛ دفاع مشروع
مراجع
 

  1. قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی رضایی‌اصفهانی و جمعی از اساتید جامعة المصطفی، انتشارات بین‌المللی المصطفی، قم: چاپ دوم، 1388.
  2. ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمرو، تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1419ق.
  3. تبریزی، جواد، منهاج الصالحین، قم: مجمع الإمام المهدی (عج)، 1426ق.
  4. جوادی‌آملی، عبدالله، تسنیم: تفسیر قرآن کریم (ج9)، قم: اسراء، 1385.
  5. حسینی، ابراهیم، اصل منع توسل به‌زور و موارد استثنایی در اسلام و حقوق بین‌الملل، قم: دفتر نشر معارف، 1382ش.
  6. حسینی‌زندآبادی، حسین و دیگران، واکاوی تطبیقی دفاع مشروع در فقه امامیه و حقوق بین‌الملل، پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی (فقه و مبانی حقوقی اسلامی)، 14(53)، 80-67، 1397.
  7. حقی‌بروسی، اسماعیل، روح البیان، بیروت: دارالفکر، بی‏تا.
  8. حکمت‌نیا، محمود، سلاح‏های کشتارجمعی و مبانی فقهی و حقوقی ممنوعیت استفاده از آن‌ها، فصلنامه حقوق اسلامی، ش38، ص87 -53، 1392ش.
  9. حلّی، جعفر بن حسن، نکت النهایة، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1412ق.
  10. خسروی، علی‌اکبر، حقوق بین‌الملل (دفاع مشروع)، تهران: مؤسسه فرهنگی آفرینه، 1373.
  11. خمینی، روح‌الله، تحریر الوسیله‏‏ (ترجمۀ فارسی)، تهران: ‏‏مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی،1385ش
  12. خوئی، ابوالقاسم، منهاج الصالحین، قم: نشر مدینه العلم، 1410ق.
  13. راغب‌اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، بیروت: درالقلم للطباعة و النشر و التوزیع، 1430.
  14. راوندی، قطب‌الدین سعید بن هبةالله، فقه القرآن فی شرح آیات الأحکام، قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، 1405.
  15. رزمجو، علی‌اکبر، رزمجو، محدثه، استفاده از باکتری وبا در یمن توسط عربستان از منظر حقوق بین‌الملل، دو فصلنامه سیاست و روابط بین‌الملل، سال دوم، شماره دوم، ص 53-68، 1397ش.
 

  1. زارع، اکبر، نیاورانی، صابر، ممنوعیت استفاده از سلاح‌های شیمیایی در قامت قاعده آمره بین‌المللی در پرتو گزارش کمیسیون حقوق بین‌الملل درباره قاعده آمره، فصلنامه تحقیقات حقوقی، شماره 91، ص 377-400، 1399ش.
  2. زمخشری، جارالله محمود بن عمر، الفائق فی غریب الحدیث، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1417.
  3. سبحانی، جعفر، مبانی حکومت اسلامی، ترجمه و نگارش داوود الهامی، قم: مؤسسه علمی و فرهنگی سید الشهداءg، 1370ش.
  4. سیوطی، جلال‌الدین، الدر المنثورفى تفسیر المأثور، قم: کتابخانه آیهالله مرعشى نجفىe، 1404.
  5. صدقی، ابوالفضل، دفاع در برابر جنگ بیولوژیک و بیوتروریسم، مطالعات راهبردی بسیج، بهار و تابستان، شماره 18 و 19، 1382ش.
  6. ضیایی‌بیگدلی، محمدرضا، حقوق بین‌الملل عمومی، تهران: گنج دانش، 1387.
  7. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، 1417.
  8. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، 1360.
  9. طوسی، محمد بن حسن، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت: دارالکتاب العربی، 1400.
  10. طوسی، محمد بن حسن، الخلاف، قم: مؤسسه نشر الاسلامی، 1416ق.
  11. عاملی‌جبعی، زین الدین، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیه، قم: داوری، 1410ق.
  12. عاملی‌جبعی، زین‌الدین، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، قم: مؤسسه المعارف الاسلامیه، 1413.
  13. عبدالتوّاب، سیدمحمد، الدفاع الشرعی فی الفقه الاسلامی، قاهره: عالم الکتاب، 1983.
  14. عبدی، حسن، هاشمی، محمدجواد، بررسی تحلیلی مفهوم سلاح‏های کشتارجمعی و تطبیق آن بر دیدگاه اسلامی با تأکید برآرای مقام معظم رهبری امام خامنه‌ای «مدّ ظلّه العالی»، فصلنامه سیاست، ش8، ص 732-709، 1397ش.
  15. فاضل‌لنکرانی، محمدجواد، قرآن و مشروعیت جهاد ابتدایی، قرآن، فقه و حقوق اسلامی، 3(5)، 50-13، 1395.
  16. فخررازی، محمدبن عمر، مفاتیح الغیب، تهران: اساطیر، 1379.
  17. فیض‌کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، الصافی فی تفسیر القرآن، تهران: مکتبة الصدر، 1415.
  18. کلینی، محمد بن یقعوب، الکافی، قم: دارالحدیث، 1429.
  19. مدنی، جلالدین، حقوق بین‌الملل عمومی و اصول روابط دول، تهران: جنگ جاودانه، 1390ش.
  20. مروارید، علی‌اصغر، الینابیع الفقهیه، بیروت: الدار الإسلامیة، 1410ق.
  21. مسایلی، محمود، ارفعی، عالیه، جنگ و صلح از دیدگاه حقوق و روابط بین‌الملل، تهران: وزارت امور خارجه، 1373.
  22. مشهدی‌قمی، محمد، کنز الدقائق، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، 1407ق.
  23. مکارم‌شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الإسلامیه، 1377.
  24. میرمحمدی، مصطفی، آل‌کجباف، حسین، مهدی‌هادی، حسین، آیات جهاد و اصل ممنوعیت توسل به زور، همخوانی یا تقابل، قرآن، فقه و حقوق اسلامی، 3(5)، 116-89، 1395.
  25. نادری، محمدتقی، دفاع مشروع؛ موضوع ماده 15 منشور ملل متحد، تهران: چاب خانه زیبا، 1351.
  26. نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1404.
  27. وحیدخراسانی، حسین، منهاج الصالحین، قم: مدرسه امام باقرg، 1428ق.
  28. Bantekas, Ilias, Susan, Nash (2003), International Criminal Law, London, Cavendish.
  29. Malanczuk, Peter (1997), Akehurst’s Modern Introduction to International Law, London.
  30. Wheelis, M. (2006). Deadly cultures: biological weapons since 1945. Harvard University Press
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 243
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 198


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب