اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,366
تعداد مقالات10,297
تعداد مشاهده مقاله3,208,621
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,792,477
کاویار, حسین, دیانی, عبدالرسول, عبداللهی, محمد جواد. (1403). امکان تعزیر زوجه ناشزه. مطالعات فلسفی کلامی, 18(49), 175-200. doi: 10.22034/fvh.2023.12467.1500
حسین کاویار; عبدالرسول دیانی; محمد جواد عبداللهی. "امکان تعزیر زوجه ناشزه". مطالعات فلسفی کلامی, 18, 49, 1403, 175-200. doi: 10.22034/fvh.2023.12467.1500
کاویار, حسین, دیانی, عبدالرسول, عبداللهی, محمد جواد. (1403). 'امکان تعزیر زوجه ناشزه', مطالعات فلسفی کلامی, 18(49), pp. 175-200. doi: 10.22034/fvh.2023.12467.1500
کاویار, حسین, دیانی, عبدالرسول, عبداللهی, محمد جواد. امکان تعزیر زوجه ناشزه. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 18(49): 175-200. doi: 10.22034/fvh.2023.12467.1500

امکان تعزیر زوجه ناشزه

مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق
مقاله 7، دوره 18، شماره 49، شهریور 1403، صفحه 175-200    اصل مقاله (477.9 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/fvh.2023.12467.1500
نویسندگان
حسین کاویار* 1؛ عبدالرسول دیانی2؛ محمد جواد عبداللهی3
1استادیار گروه حقوق، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اراک، اراک، ایران
2وکیل پایه یک دادگستری و استادیار گروه حقوق دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران
3گروه حقوق، دانشکده حقوق و اقتصاد، واحد خمینی شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.
چکیده
یکی از پیچیده‌ترین مباحث فقهی و حقوقی، بحث نشوز زوجه است. عدم تمکین زوجه از روی عصیان، به زوج حق می­دهد  که تعهدش به پرداخت نفقه ساقط شود، حق قسم زوجه از بین برود، دعوای الزام به تمکین را طرح و در نهایت زوجه را طلاق دهد. سالیان دراز است که محاکم حکم الزام به تمکین صادر می­کنند، ولی نمی­توانند آن ­را مانند سایر احکام اجرا کنند. چگونه امکان دارد اجرائیۀ دادگاه، زنی را به زور به اطاعت جسمی و روحی از شوهرش مجبور کند؟! پس، به ناچار دعوای تمکین بی­اثر می­ماند و تنها  ضمانت اجرای مدنی نشوز زوجه، محرومیت از نفقه، سقوط حق قسم و طلاق است. سؤال این نوشتار این است که آیا این ظرفیت در حقوق ایران وجود دارد که در قبال زوجه­ای که از وظایف زوجیت استنکاف می­کند، علاوه بر واکنش­های مدنی، متوسّل به واکنش­های کیفری شد یا خیر؟ فرضیه­ای که به اثبات می­رسد این است که علی­رغم تردید در کارایی ضمانت اجراهای کیفری در کانون خانواده، جرم­انگاری استنکاف زوجه از وظایف زوجیت، به دلیل مغایرت چنین استنکافی با مصالح متعالی شریعت و آثار منفی اجتماعی آن، ضروری است؛ البته در این ارتباط مجازات در صورتی ممکن خواهد بود که نشوز زوجه در دادگاه به اثبات برسد؛ روش تحقیق اسنادی و کتابخانه­ای است.
کلیدواژه‌ها
تعزیر؛ استنکاف از وظایف زوجیت؛ زوجه؛ تمکین؛ نشوز
مراجع
قرآن کریم

  • ابن ادریس حلّی، محمّد بن منصور بن احمد(1410)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ج2 و 3، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین.
  • ابن منظور، ابوالفضل محمّد بن مکّرم(1414)، لسان العرب، ج5، چ3، بیروت: دارالفکر.
  • امامی، حسن(بی­تا)، حقوق مدنی، ج4، چ1، تهران: انتشارات اسلامیه.
  • باقی­زاده، رضا(1398)، تنبیه بدنی زن و کرامت انسانی او، چ2، تهران: انتشارات شبنما.
  • باقری، احمد(1390)، خانواده در اسلام و ایران، چ3، تهران: شهرآب.
  • بحرانی، یوسف بن احمد(1405)، حدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة، ج24، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین.
  • بلاغی نجفی، محمّدجواد(1420)، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، قم: بنیاد بعثت.
  • جعفری لنگرودی، محمّدجعفر(1386)، حقوق خانواده، چ4، تهران: کتابخانه گنج دانش.
  • ـــــــــــــــــــــــــــــــــ(1391)، مجموعه محشی قانون مدنی، چ4، تهران: کتابخانه گنج دانش.
  • حرّعاملی، محمّد بن حسن(1409)، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، ج21، قم: مؤسسه آل البیتD.
  • حسینی طهرانی، محمّدحسین(بی­تا)، رساله بدیعه، چ1، مشهد: نشر علامه طباطبایی.
  • داوودی، سعید(1382)، زنان و سه پرسش، قم: انتشارات مدرسه امام علیG.
  • دیّانی، عبدالرسول(1387)، حقوق خانواده، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
  • ـــــــــــــــــــ(1394)، ادله اثبات دعوی در امور مدنی و کیفری، چ2، تهران: بنیاد حقوقی میزان
  • ــــــــــــــــــــ(1389)، «اثبات امر عدمی و امر قصدی»، پژوهشنامه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران، س5، ش 18و19.
  • راوندی، قطب­الدین ابوالحسین(1405)، فقه القرآن، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی9.
  • سیستانی، سید علی(1417)، منهاج الصالحین، ج3، چ5، قم: انتشارات دفتر معظّم له.
  • شبیری زنجانی، موسی(1419)، کتاب نکاح، ج25، قم: مؤسسه پژوهشی رأی پرداز.
  • شهید ثانی، زین الدّین بن علی عاملی(1413)، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، ج8 و 14، قم: مؤسسة المعارف الاسلامیه.
  • شیخ طوسی، ابوجعفر محمّد بن الحسن(1387)، المبسوط فی فقه الامامیه، ج4، چ3، تهران: المکتبه المرتضویه.
  • صدوق: محمّد بن علی بن بابویه(1413)، من لایحضره الفقیه، ج3، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین.
  • صفائی، حسین و اسدالله امامی(1384)، مختصر حقوق خانواده، چ9، تهران: نشر میزان.
  • طاهری، حبیب الله(1418)، حقوق مدنی، ج3، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین.
  • طباطبایی، علی بن محمّد(1418)، ریاض المسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل، ج12، قم: مؤسسه آل البیتD.
  • طبرسی، ابوعلی فضل بن حسن(1351)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج5، ترجمه احمد بهشتی، تهران: انتشارات فراهانی.
  • علّامه حلی، حسن بن یوسف بن مطهّر اسدی(1413)، قواعد الاحکام فی معرفة الحلال و الحرام، ج3، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین.
  • علی آبادی، رحیمه(1389)، تحلیل جرم­شناختی ضمانت­های کیفری مربوط به خانواده در ایران، پایان­نامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه علوم قضایی.
  • فاضل مقداد: مقداد بن عبدالله سیوری(1425)، کنز العرفان فی فقه القرآن، ج2، قم: نشر مرتضوی.
  • فاضل هندی، محمّد بن حسن اصفهانی(1416)، کشف اللثام و الابهام عن قواعد الاحکام، ج7، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین.
  • فخر رازی، فخرالدین(1420)، التفسیر الکبیر، بیروت: دارالاحیار التراث العربی.
  • فیض کاشانی، محمّدمحسن(بی­تا)، مفاتیح الشرائع، ج2، قم: کتابخانۀ آیت الله مرعشی نجفی.
  • کاتوزیان: امیرناصر(1382)، حقوق خانواده، ج1، چ6، تهران: شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا.
  • محبّی، مرضیه(1390)، «نقد دو رای وحدت رویه هیأت عمومی دیوان عالی کشور(حقوق خانواده )»، فصلنامۀ وکیل مدافع(ارگان داخلی کانون وکلای دادگستری خراسان)، س1، ش2.
  • محدّث نوری، حسین(1408)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم: مؤسسه آل البیتD.
  • محقّق داماد، مصطفی(1382)، بررسی فقهی حقوق خانواده، چ10، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
  • مصطفوی، حسن(1402)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج12، تهران: مرکز الکتاب للترجمه و النشر.
  • مکارم شیرازی، ناصر(1383)، تعزیر و گسترۀ آن، قم: مدرسه امام علیG.
  • ــــــــــــــــــــــ(1387)، تفسیر نمونه، ج3، چ36، تهران: دارالکتب الاسلامیّه.
  • ــــــــــــــــــــــ(1424)، کتاب نکاح، ج6، قم: انتشارات مدرسه امام علیG.
  • منتظری، حسین­علی(1409)، دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الاسلامیة، ج2، چ2، قم: نشر تفکّر.
  • موسوی بجنوردی، محمّد(1382)، فقه زنان، فصلنامه ریحانه، س1، ش2.
  • موسوی خمینی، سید روح‌الله(1425)، تحریرالوسیله(ترجمه)، ترجمه علی اسلامی، ج3، چ21، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین.
  • ـــــــــــــــــــــــــــــــ(بی­تا)، تحریر الوسیله، ج2، قم: دارالعلم.
  • نجفی، محمّدحسن(1404)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج31، چ7، بیروت: دارالاحیاء الترّاث العربی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 364
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 251


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب