اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,350
تعداد مقالات10,139
تعداد مشاهده مقاله3,046,950
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,720,373
فلاح تفتی, فاطمه, مصلح, مجتبی. (1402). تحلیل قواعد فقه سیاسی در خطبه غدیر. مطالعات فلسفی کلامی, 17(48), 229-253. doi: 10.22034/fvh.2023.14376.1654
فاطمه فلاح تفتی; مجتبی مصلح. "تحلیل قواعد فقه سیاسی در خطبه غدیر". مطالعات فلسفی کلامی, 17, 48, 1402, 229-253. doi: 10.22034/fvh.2023.14376.1654
فلاح تفتی, فاطمه, مصلح, مجتبی. (1402). 'تحلیل قواعد فقه سیاسی در خطبه غدیر', مطالعات فلسفی کلامی, 17(48), pp. 229-253. doi: 10.22034/fvh.2023.14376.1654
فلاح تفتی, فاطمه, مصلح, مجتبی. تحلیل قواعد فقه سیاسی در خطبه غدیر. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 17(48): 229-253. doi: 10.22034/fvh.2023.14376.1654

تحلیل قواعد فقه سیاسی در خطبه غدیر

مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق
دوره 17، شماره 48، بهمن 1402، صفحه 229-253    اصل مقاله (1.05 M)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/fvh.2023.14376.1654
نویسندگان
فاطمه فلاح تفتی1؛ مجتبی مصلح* 2
1استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات دانشگاه علامه طباطبایی، تهران
2طلبه سطح چهار حوزه علمیه قم و دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران
چکیده
خطبه غدیر مهم‌ترین سند حقّانیت مکتب اهل بیت(ع) است که در آن پیامبر اکرم` به‌تفصیل در مورد جانشینی خود به ایراد سخن پرداخته­اند. سخنان ایشان در حجةالوداع و در میان انبوه جمعیت، مهم‌ترین و کاملترین خطبه­ای است که ایشان، علی علیه­السلام و ائمه بعد از ایشان را به‌عنوان وصیّ خود معرفی کردند. این پژوهش به‌منظور دستیابی به این فرضیه صورت‌گرفته است که قواعد فقه سیاسی مستخرج از این خطبه می­تواند به‌ عنوان اصولی راهگشا و کاربردی برای اداره حکومت اسلامی قرار بگیرد. این مقاله با روش کتابخانه­ای به جمع‌آوری اطلاعات پرداخته و تجزیه‌وتحلیل داده­ها که این پژوهش از آن بهره گرفته است، روش توصیفی، تحلیلی است. تحلیل خطبه غدیر از منظر فقه­سیاسی نگاهی نو به این خطبه است که تاکنون به آن پرداخته نشده است و این نوع نگاه می­تواند سرآغازی برای تحلیل خطبه­هایی دیگر از این منظر باشد. این پژوهش نشان می­دهد مهم‌ترین قواعد و ارکان فقه­سیاسی در این خطبه جای گرفته است. ازاین­رو می­توان ادعا کرد این خطبه سیاسی­ترین خطبه­ای است که رسول اکرم` در طول 23 سال رسالت خود ایراد نمودند. مباحثی نظیر ضرورت تشکیل حکومت، مراعات مصلحت اقوی به جهت حفظ کیان اسلام، تعاون که ذیل آن از نقش مردم در تشکیل حکومت و نحوه مشارکت سیاسی آنان بحث می‌شود، از جمله نتایج این پژوهش است.
کلیدواژه‌ها
فقه سیاسی؛ قواعد فقه سیاسی؛ خطبه غدیر؛ حکومت اسلامی
مراجع
قرآن­کریم.

  • ابن­منظور، محمدبن­مکرم(1414)، لسان­العرب، چ3، بیروت: دار صادر.
  • ابن­اثیر، مبارک­بن­محمد(1367)، النهایة فی غریب الحدیث­والأثر، چ4، قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
  • ابن­بابویه، محمدبن­علی(1378)، عیون أخبار الرضاG، مصحح: مهدی ­لاجوردی، تهران: نشرجهان.
  • ابن­ابی­الحدید، عبدالحمید(1337)، شرح نهج­البلاغه، مصحح: محمد ابوالفضل ­ابراهیم، قم: کتابخانه عمومی آیت ­الله­مرعشی­نجفی.
  • ابن­جوزی، یوسف ­بن ­قزاوغلی(1376)، تذکرة الخواص، قم: الشریف الرضی.
  • ابن­زهره، حمزه­بن­علی(1417)، غنیة ­النزوع الی علمی الاصول­ و الفروع، محقق: ابراهیم­بهادری، قم: مؤسسه الامام­الصادقG.
  • ابن­طاووس، علی­بن­موسی(1419)، اقبال ­الاعمال، چ2، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  • ابن­طاووس، علی­بن­موسی(1413)، التحصین لأسرار ما زاد من کتاب الیقین، مصحح: اسماعیل انصاری­زنجانی­خوئینی، قم: مؤسسه دارالکتاب.
  • امینى،عبدالحسین(1387)، الغدیر، ترجمه محمدتقی­ واحدی و دیگران، چ2، تهران: مرکزچاپ­ونشر بنیاد بعثت.
  • انصاری، مرتضى(1414)، رسائل الفقهیة، قم: کنگره­جهانی بزرگداشت شیخ ­اعظم ­انصارى.
  • ایزدهی، سیدسجاد(1393)، مصلحت در فقه­ سیاسی شیعه، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  • بنایی، علی(1395)، «راهبرد تقیه در مکتب امامیه؛ شرایط، اقسام­ و احکام­ آن»، پژوهش‌های اعتقادی­کلامی، س5، ش 21.
  • جوهری، اسماعیل­بن­حمّاد(1376)، الصحاح، مصحح: احمد عبدالغفور عطّا، بیروت: دارالعلم الملایین.
  • خمینی، سید روح الله(1398)، ولایت فقیه(حکومت اسلامی)، چ33، تهران: مؤسسه تنظیم­ونشرآثار امام­خمینی9.
  • راغب ­اصفهانی، حسین ­بن­ محمد(1412)، مفردات ­ألفاظ­ القرآن، بیروت: دارالقلم.
  • رحمانی، ناصرعلی(1394)، راهکارهای فقه­سیاسی­شیعه برای گسترش­ و مشارکت سیاسی، قم: ترجمه و نشر المصطفی`.
  • سبزواری، محمدباقربن­محمدمؤمن(1423)، کفایة ­الاحکام، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  • شبان­نیا، قاسم(1395)، فلسفه­ سیاست، قم: انتشارات ­مؤسسه ­آموزشی وپژوهشی ­امام خمینی9.
  • شریعتی، روح الله(1393)، قواعد فقه­ سیاسی، چ2، قم: پژوهشگاه علوم ­و فرهنگ اسلامی.
  • شهید اول، محمد بن مکى(بی­تا)، القواعد و الفوائد، قم: کتابفروشى مفید.
  • طبرسی، احمدبن­على(1403)، الإحتجاج على أهل­اللجاج، مشهد: نشرمرتضى.
  • طوسی، محمدبن­حسن(1400)، النهایة فی مجرد الفقه­ و الفتاوی، چ2، بیروت: دار الکتاب ­العربی.
  • طوسى، محمدبن­حسن(1387)، الجمل ­و العقود فی­ العبادات، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
  • طوسی، محمدبن­حسن(1375)، الاقتصاد الهادی إلى طریق­الرشاد، تهران: انتشارات­کتابخانه­جامع چهل‌ستون.
  • طباطبایی، سید محمدحسین(1417)، المیزان فی تفسیرالقرآن، چ5، قم: دفتر انتشارات ­اسلامی جامعه مدرسین­حوزه­ علمیه ­قم.
  • علامه­حلّی، حسن­بن­یوسف(1370)، الباب­الحادی­عشر مع شرحیه­النافع یوم الحشرومفتاح الباب، مصحح: مهدی محقق، چ2، مشهد: مؤسسه­ چاپ ­و انتشارات آستان­قدس­رضوی.
  • ـــــــــــــــــــــــــــــ(1413)، مختلف ­الشیعه فی احکام ­الشریعه، مصحح: گروه­ پژوهش دفتر انتشارات اسلامی، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه­ مدرسین­حوزه­ علمیه ­قم.
  • ـــــــــــــــــــــــــــــ(1412)، منتهی ­المطلب فی تحقیق المذهب، مصحح: بخش­فقه در جامعه ­پژوهش‌هاى اسلامى‌، قم: مجمع البحوث ­الاسلامیه.
  • عمیدزنجانی، عباسعلی(1368)، فقه ­سیاسی، چ2، تهران: امیر کبیر.
  • کرکی، علی­بن­حسین(1414)، جامع­ المقاصد فی شرح ­القواعد، مصحح: گروه­ پژوهش­مؤسسه آل­البیت­D‌، چ2، قم: مؤسسه ­آل­البیت D ­.
  • کلینی، محمدبن­یعقوب(1407)، الکافی، تهران: دارالکتب­الإسلامیة، چاپ­چهارم.
  • مجلسی، محمدباقر(1403)، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، چ2، بیروت: دارإحیاء التراث ­العربی.
  • مرادی، علی اصغر و اباصلت فروتن(1389)، واژه­نامه فقه ­سیاسی، قم: مرکز فقهی ­ائمه­ اطهارD.
  • مصباح­یزدی، محمدتقی(1396)، نظریه ­سیاسی ­اسلام، چ8، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی­وپژوهشی امام­خمینی9.
  • مطهری، مرتضى(1384)، مجموعه ­آثار استاد شهید مطهرى، چ2، تهران: صدرا.
  • مفید، محمدبن­محمد(1413)، الاختصاص، مصحح: علی­اکبر غفاری، قم: دار المفید.
  • مفید، محمدبن­محمد(1414)، تصحیح ­إعتقادات ­الإمامیة، مصحح: حسین درگاهی، چ2، قم: دار المفید.
  • محقق­حلّی، جعفر(1408)، شرائع­الإسلام فی مسائل الحلال­والحرام‌، مصحح: عبدالحسین محمدعلی بقال، چ2، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
  • مکارم­شیرازی، ناصر(1374)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب­الاسلامیه.
  • موحدی، محمدعلی(1393)، ناگفته­هایی از اسناد خطبه­ غدیر، قم: دفتر نشرمعارف.
  • نائینى، میرزا محمدحسین­غروى(1424)،تنبیه ­الأمة و تنزیه ­الملة، قم: انتشارات ­دفتر تبلیغات ­اسلامی­حوزه علمیه ­قم.
  • نوروزی، محمدجواد(1395)، فلسفه­سیاست، چ16، قم: انتشارات ­مؤسسه ­آموزشی ­و پژوهشی­امام خمینی.
  • هلالی، سلیم­بن­قیس(1405)، کتاب سلیم­بن­قیس­هلالی، مصحح: محمد انصاری­زنجانی­خوئینی، قم: الهادی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 269
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 206


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب