اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,366
تعداد مقالات10,297
تعداد مشاهده مقاله3,208,879
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,792,583
معلمی, سید مهدی. (1403). رهیافتی به شناسایی مؤلفه‌های قرارداد صوری. مطالعات فلسفی کلامی, 18(49), 227-248. doi: 10.22034/fvh.2023.16364.1797
سید مهدی معلمی. "رهیافتی به شناسایی مؤلفه‌های قرارداد صوری". مطالعات فلسفی کلامی, 18, 49, 1403, 227-248. doi: 10.22034/fvh.2023.16364.1797
معلمی, سید مهدی. (1403). 'رهیافتی به شناسایی مؤلفه‌های قرارداد صوری', مطالعات فلسفی کلامی, 18(49), pp. 227-248. doi: 10.22034/fvh.2023.16364.1797
معلمی, سید مهدی. رهیافتی به شناسایی مؤلفه‌های قرارداد صوری. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 18(49): 227-248. doi: 10.22034/fvh.2023.16364.1797

رهیافتی به شناسایی مؤلفه‌های قرارداد صوری

مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق
مقاله 9، دوره 18، شماره 49، شهریور 1403، صفحه 227-248    اصل مقاله (448.2 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/fvh.2023.16364.1797
نویسنده
سید مهدی معلمی*
استادیار گروه فقه و معارف اسلامی جامعه المصطفی العالمیه خراسان، مشهد، ایران.
چکیده
امروزه موضوع قراردادهای صوری، چالش­ها و مشکلات فراوانی در جوامع اسلامی ایجاد کرده­ است، چرا که بنا بر مبانی فقه اسلامی، قرارداد صوری باطل است، اما در این میان شناخت قرارداد صوری از قرارداد واقعی بسی مشکل می‌نماید. بر این اساس ارائه شاخصی گویا برای شناخت قرارداد‌های صوری ضروری است. برای دستیابی به شاخص باید ابتدا مفهوم و مؤلفه­های قرارداد صوری معین شود تا در مرحله بعد بتوان به نماگرهای قرارداد صوری دست یافت. ازاین‌رو در این مقاله با روش توصیفی، تحلیلی و بر اساس مبانی فقه جواهری تلاش شده است با نگاهی جامع به آموزه­های عقلی و نقلی اسلام، ابتدا اشاره‌ای به مفهوم و مبانی بطلان قرارداد­های صوری در فقه امامیه شود و سپس مؤلفه‌های قرارداد صوری در فقه امامیه ارائه ­گردد. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از این است که نشانه‌ها و امارات صوری بودن قرارداد عبارت‌اند از: عدم آگاهی طرفین از مفاد قرارداد، محابات مبتذل، عدم التزام به لوازم عرفی قرارداد واقعی، لغو حکم شارع با عقود در هم تنیده و استفاده از عناوین پوششی مغایر با ماهیت اصلی قرارداد.
کلیدواژه‌ها
قرارداد صوری؛ تبعیت از قصد؛ مؤلفه شناخت
مراجع
قرآن کریم

نهج البلاغه

  • ابن بابویه، محمد بن على(1378ق‏)، عیون اخبار الرضا‏G، تهران: نشر جهان‏
  • ابن حیون، نعمان بن محمد مغربى(1385ق)، ‏دعائم الإسلام‏، چ2، قم: مؤسسه آل البیتD.
  • ابن فارس، احمد(1404)، معجم مقاییس اللغة، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.‏‏
  • ابن‌ادریس حلّى، محمد(1410)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى‏، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  • ایروانی، على بن عبد الحسین(1406)‌، حاشیة المکاسب‌، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  • بحرانى، یوسف بن احمد(1405)، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة،‌ قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • بحرانى، یوسف(1405)، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، ‏قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  • تمیمى آمدى، عبد الواحد بن محمد(1410)، غرر الحکم و درر الکلم‏، قم: دار الکتاب الإسلامی.
  • جعفری لنگرودی، محمد جعفر(1378)، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، تهران: گنج دانش.
  • جوادی آملی، عبدالله(1387)، تفسیر تسنیم، ج11، قم: نشر اسراء.
  • حسینی عاملی، سید جواد(1419)، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة، بیروت: موسسه آل البیتD.
  • حلی، حسن بن یوسف(1381)، مختلف الشیعة فی احکام الشریعة، قم: بوستان کتاب.
  • حلّى، احمد(1407)، المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  • حلّى، حسن بن یوسف بن مطهر(1419)، نهایة الإحکام فی معرفة الأحکام، ‌قم: مؤسسه آل البیتD.‌
  • حلی(علامه)، حسن بن یوسف(1413)، قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  • حمزه بن على(1417)، غنیة النزوع إلى علمی الأصول و الفروع، قم: مؤسسه امام صادقG.
  • خوانسارى، سیداحمد(1405)، جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، قم: مؤسسه اسماعیلیان‏.
  • خویى، سید ابو القاسم موسوى(1410)،‌ منهاج الصالحین،‌ قم: نشر مدینة العلم.
  • شهید ثانى، زین الدین بن على‌ عاملی(1413)، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام،‌ قم: مؤسسة المعارف الإسلامیه‌.
  • شیخ انصاری، مرتضی(1415)، کتاب المکاسب، قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى‌.
  • طباطبایى، سیدعلى(1418)، ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل، قم: مؤسسه آل‌البیتD.
  • طریحی، فخرالدین بن محمد(1375)، مجمع البحرین، تهران: مرتضوى‏‏.
  • طوسی، محمد بن حسن(1387)، المبسوط فی فقه الإمامیه، تهران: المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه.‌
  • طوسى، محمد بن حسن(1400ق)‌، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوى،‌ بیروت، دار الکتاب العربی.
  • عاملى، شیخ حر(1409)، تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة، قم: مؤسسه آل البیتD.
  • مصباحی، غلامرضا(1373)، «پاره‌ای از مشکلات بانکداری بدون ربا»، مجموعه مقالات پنجمین همایش بانکداری اسلامی، تهران: مؤسسه عالی بانکداری.
  • مکارم شیرازی، ناصر(1360)؛ این کلاه‌های شرعی برای سرهمه کس گشاد است!، مجله درس‌هایی از مکتب اسلام، ش9.
  • مفید، محمّد بن محمد(1413)، المقنعه،‌ قم: کنگره جهانى هزاره شیخ مفید.
  • موسوی خمینی، سید روح الله(1416)، تحریر الوسیله، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • نائینی، شیخ محمد حسین(1352)، أجود التقریرات، قم: مطبعه العرفان‏‏.
  • نائینى، میرزا محمد حسین(1373ق‌)،‌ منیة الطالب فی حاشیه المکاسب‌، تهران: المکتبه المحمدیه.
  • نجفى، محمد حسن(1404)،‌ جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام،‌ بیروت، دار إحیاء التراث العربی‌.
  • هاشمى شاهرودی، ‌سید محمود(با همکاری جمعی از پژوهشگران)(1426)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیتD،‌ قم: مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیتD.
  • نراقی، احمد(1375)، عوائد الایام، قم: دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 186
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 170


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب