بررسی مولفه های موثر بر مناسبات فاطمیان با دگرباوران خارجی مذهب در مغرب اسلامی

منابع و مأخذ

ابن ابی زرع، ابوالحسن علی بن محمد (1999 م) الانیس المطرب بروض القرطاس فی اخبار الملوک المغرب و تاریخ مدینه فاس، رباط: دارالمنصور.

ابن اثیر، عزالدین (1386) الکامل فی التاریخ، بی‌جا: دار صادر، ج 8.

ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد (1413 ه.ق) تاریخ، بیروت: دارالکتب العلمیه، ج 4 و 6.

ابن دباغ، ابوزید (1987 م)، معالم الایمان فی معرفه اهل قیروان، ویراسته ابراهیم شبوح و دیگران، قاهره.

ابن صغیر (1986 م) اخبار الائمه الرستمیین، به کوشش محمدناصر و ابراهیم بحاز، بیروت: دارالغرب اسلامی.

ابن عذاری، احمد بن محمد (1983 م)، البیان المغرب فی اخبار الاندلس و المغرب، تحقیق ج. س. کولان و لوی پروونسال، بیروت: الدار العربیه للکتاب، ج 1.

ابن هیثم، جعفر بن احمد (1388 ه.ش)، المناظرات؛ پیدایی فاطمیان و گفت‌وگوهای درونی شیعیان در المناظرات، به تحقیق ویلفرد مادلونگ و پل. ای. واکر، ترجمه محمد جاودان و امیر جوان آراسته، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.

ادریس عمادالدین (1985 م)، تاریخ الخلفاء الفاطمیین بالمغرب، به تحقیق محمد یعلاوی، بیروت: دارالغرب الاسلامی.

اسماعیل عبدالرزاق، محمود (1985 م)، الخوارج فی بلاد المغرب حتی منتف القرن الرابع الهجری، بی‌جا: دارالبیضاء، دارالثقافه.

اصطخری، ابواسحاق ابراهیم (1368 ه.ش)، مسالک و ممالک، به اهتمام ایرج افشار، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

بکری، ابوعبید عبدالله بن عبدالعزیز (1911 م)، المغرب فی وصف بلاد افریقیه و المغرب، تحقیق البارون دوسلان، الطبعه الثانی، الجزایر: بی‌نا.

جیهانی، ابوالقاسم (1368 ه.ش)، اشکال العالم، ترجمه عبدالسلام کاتب، تعلیقات فیروز منصوری، تهران: به نشر.

چلونگر، محمد علی (1386)، زمینه های پیدایش خلافت فاطمیان، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

حریری، محمد عیسی (1408 ه.ق)، الدوله الرستمیه بالمغرب الاسلامی حضارتها و علاقتها الخارجیه بالمغرب و الاندلس، کویت: دارالقلم.

درجینی، ابی العباس احمد بن سعید (بی­تا)، طبقات مشایخ بالمغرب، تحقیق ابراهیم طلای، قسطنطنیه: مطبعه البعث.

دشراوی، فرحات (1994)، الخلافه الفاطمیه بالمغرب، محقق حمادی ساحلی، بیروت: دارالغرب الاسلامی.

دفتری، فرهاد (1375 ه.ش)، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ترجمه فریدون بدره­ای، تهران: فروزان روز.

سلاوی، احمد (1428 ه.ق)، الاستقصاءلاخبار دول المغرب الاقصی، تحقیق محمد عثمان، بیروت: دارالکتب العلمیه، ج 1.

شهرستانی، محمد بن عبدالکریم (1413)، الملل و النحل، محقق: احمد فهیمی محمد، بیروت: دارالکتب العلمیه.

شهیدی پاک، محمدرضا (1389)، تاریخ تحلیلی مغرب، قم: مرکز ترجمه و نشر المصطفی (ص).

صابری، حسین (1388)، تاریخ فرق اسلامی، تهران: سمت، ج 1.

صنهاجی، ابوعبدالله (بی­تا)، اخبار ملوک بنی عبید و سیرتهم، تحقیق عبدالحلیم عویس و تهامی نقره، قاهره: دارالصحوه.

قاضی عیاض (1998 م)، ترتیب المدارک و تقریب المسالک لمعرفه اعلام مذهب مالک، به کوشش محمد سالم هاشم، دارالکتب العلمیه، ج 2.

قاضی نعمان، ابوحنیفه (1416 ه.ق)، افتتاح الدعوه، بیروت: دارالاضواء.

------------------(1996 م)، المجالس و المسایرات، تحقیق الحبیب الفقی، ابراهیم شبوح و محمد یعلاوی، بیروت: دارالمنتظر، الطبعه الاولی.

کردی، رضا (1389)، تاریخ سیاسی خوارج شمال آفریقا، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

لقبال، موسی (1976 م)، دور الکتامه فی تاریخ الخلافه الفاطمیه منذ تاسیسها الی منتصف القرن الخامس الهجری، الجزایر: الشرکه الوطنیه للنشر و التوزیع.

مالکی، ابوبکر عبدالله بن محمد (1983 م)، ریاض النفوس فی طبقات علماء القیروان و افریقیه، تحقیق بشیر البکوش و مراجعه محمد العروسی المطوی، دارالغرب الاسلامی، ج 2.

مقدسی، محمد بن احمد (1361 ه.ش)، احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، تهران: شرکت مولفان و مترجمان.

مقریزی، احمد بن علی (1416 ه.ق)، اتعاظ الاحنفاء باخبار الائمه الفاطمیین الخلفاء، چاپ محمد حلمی محمد احمد، قاهره: وزاره الاوقاف، ج 1 و 2.

------------------(1423 ه.ق)، المواعظ و الاعتبار فی ذکر الخطط و الاثار به تحقیق ایمن فواد سید، لندن: موسسه الفرقان للتراث الاسلامی ، ج 1 و 2.

واکر، پل. ای (1383 ه.ش)، پژوهشی در یکی از امپراتوری های اسلامی؛ تاریخ فاطمیان و منابع آن، ترجمه فریدون بدره­ای تهران: مروارید.

یاقوت حموی، شهاب الدین ابوعبدالله (1995 م)، معجم البلدان، بیروت: دار صادر، ج 3.

مقالات

شهیدی پاک، محمدرضا (1385)، مهدویت در غرب اسلامی، نشریه تاریخ اسلام، سال 7، شماره 27، صفحات 127-158.

فضلی، زینب (1397 ه.ش)، سیاست اقتصادی و ناکامی مذهبی فاطمیان، پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی، سال 51، شماره 2، صفحات 245-264.

فضلی،زینب، احمدرضا، خضری ( 1391)، بازخوانی سیاست مذهبی فاطمیان در مغرب، مطالعات اسلامی: تاریخ و فرهنگ، سال 44،شماره88،صفحات 27-46.

مرادی خلج، محمد مهدی، بیاتی، سمیه، (1398 ه.ش) نقش سیاست ورزی در تغییر و تعدیل اندیشه های سیاسی خوارج بنی مدرار و بنی رستم، دوفصلنامه مطالعات تاریخی جهان اسلام، سال 7، شماره 14، صفحات 309 تا 325.