اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,317
تعداد مقالات9,878
تعداد مشاهده مقاله2,898,392
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,614,812
یعقوب زاده, هادی, مافی تبار, آمنه. (1402). بازیابی زمینه‌های تمایز عمامه به مثابه کسوت روحانیت شیعه در عصر قاجار. مطالعات فلسفی کلامی, 17(43), 7-32. doi: 10.22034/skh.2023.14550.1349
هادی یعقوب زاده; آمنه مافی تبار. "بازیابی زمینه‌های تمایز عمامه به مثابه کسوت روحانیت شیعه در عصر قاجار". مطالعات فلسفی کلامی, 17, 43, 1402, 7-32. doi: 10.22034/skh.2023.14550.1349
یعقوب زاده, هادی, مافی تبار, آمنه. (1402). 'بازیابی زمینه‌های تمایز عمامه به مثابه کسوت روحانیت شیعه در عصر قاجار', مطالعات فلسفی کلامی, 17(43), pp. 7-32. doi: 10.22034/skh.2023.14550.1349
یعقوب زاده, هادی, مافی تبار, آمنه. بازیابی زمینه‌های تمایز عمامه به مثابه کسوت روحانیت شیعه در عصر قاجار. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 17(43): 7-32. doi: 10.22034/skh.2023.14550.1349

بازیابی زمینه‌های تمایز عمامه به مثابه کسوت روحانیت شیعه در عصر قاجار

مجله سخن تاریخ
مقاله 1، دوره 17، شماره 43، مهر 1402، صفحه 7-32    اصل مقاله (1.33 M)
نوع مقاله: علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/skh.2023.14550.1349
نویسندگان
هادی یعقوب زاده* 1؛ آمنه مافی تبار2
1استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه هنر تهران، ایران
2استادیار، عضو هیئت علمی گروه طراحی پارچه و لباس، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران، ایران
چکیده
عمامه یکی از وجوه تمایز پوشش علمای دینی شیعیان در ایران به حساب می‌آید که روزگاری پوشش مشترک مردانه در کلیت این سرزمین بود. معمولاً زمینة تفکیک این نوع پوشش از عامه مردم به دوره پهلوی نسبت داده می‌شود درحالیکه بایست پیدایی این تحدید را در اعصار پیش‌تر بازجست. هدف این مقاله، واکاوی در زمینه‌های انحصار عمامه به پوشش روحانیت شیعه است. بنابراین پرسش آن خواهد بود که «در مطالعه روند تاریخی پوشش مردانه، چگونه و از چه زمان، عمامه، به عنوان سرجامة خاص روحانیت شیعه در ایران شناخته شد و به وجه تمایز پوشش ایشان بدل گردید؟» فرضیه آنکه شالوده این انفکاک در عصر قاجار پا می‌گیرد و با رواج انواع دیگر سرجامه در این دوره، عمامه به عنوان وجه ممیز با روحانیت شیعه نسبت پیدا می‌کند. نتیجه این پژوهش با مطالعه سفرنامه‌ها، مدارک و اسناد تاریخی، به صورت توصیفی - تحلیلی نشان می‌دهد که در عصر قاجار، روحانیون دینی شیعه به‌رغم عامه مردم با عدول از شیوه تبلیغی دربار و با حفظ پوشش سنتی خود؛ ازجمله عمامه درمقابل روند قدرتمند مدرنیزاسیون ایستادگی می‌کنند و با حفظ سرپوش عمامه، به آن جنبه نمادین می‌بخشند.
کلیدواژه‌ها
روحانیت در عصر قاجار؛ سرپوشهای عصر قاجار؛ لباس روحانیت؛ عمامه؛ روحانیت شیعه
مراجع
قرآن مجید

  1. ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمان بن علی بن محمد (1412ق). المنتظم فی تاریخ الامم والملوک، تحقیق: محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، چ اول.
  2. ابن شهر آشوب، محمد بن علی مازندرانی (1379ق). مناقب آل ابی طالب‏(ع)، قم، نشر علامه، چ اول.
  3. ابن طاووس، علی بن موسی (1411ق). مهج الدعوات و منهج العبادات، تحقیق و تصحیح: کرمانی، ابوطالب و محرر، محمد حسن، قم، دار الذخائر، چ اول.
  4. احمدى میانجى، على‏ (1426 ق‏). مکاتیب الأئمة علیهم السلام‏، محقق/مصحح: فرجى، مجتبى‏، قم، دارالحدیث، چ اول.
  5. اربلی، علی بن عیسی (1381ق). کشف الغمه فی معرفه الائمه، محقق/مصحح: رسولى محلاتى، سید هاشم،‏ بنى‏هاشمى، تبریز، چ اول.
  6. بحرانى، سید هاشم بن سلیمان‏ (1374). البرهان فی تفسیر القرآن‏، محقق/مصحح: قسم الدراسات الإسلامیة مؤسسة البعثة، قم، موسسه بعثه، چ اول.
  7. برقى، احمد بن محمد بن خالد (1371ق). المحاسن، محقق و مصحح: محدث، جلال الدین، ‏قم، دارالکتب الإسلامیة، چ دوم.
  8. جعفریان، رسول (1390). حیات فکری- سیاسی امامان شیعه، تهران، علم.
  9. حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق). وسائل‏الشیعه، تحقیق و تصحیح: موسۀ آل‏البیت‏(ع)، قم، موسسه آل‏البیت‏(ع)، چ اول.
  10. حسن بن علی، امام یازدهم‏(ع) (1409ق). التفسیر المنسوب الی الامام الحسن العسکری‏(ع)، محقق و مصحح: مدرسه امام مهدى‏(ع)، قم، مدرسة الإمام المهدی عجل الله تعالى فرجه الشریف‏، چ اول.
  11. حموی، شهاب‏الدین ابوعبدالله یاقوت بن عبدالله (1995م). معجم البلدان، بیروت، دار الصادر، چ دوم.
  12. حمیرى، عبدالله بن جعفر (1413ق). قرب الاسناد، محقق/مصحح: مؤسسة آل البیت‏(ع)،‏ قم، مؤسسة آل البیت‏(ع)، چ اول.
  13. رافعی قزوینی، عبدالکریم بن محمد (1408). التدوین فی اخبار قزوین، تصحیح و تنظیم: عطاردی قوچانی، عزیز الله، بیروت، دار الکتب العلمیه.
  14. شبراوی، جمال الدین (1423ق). الاتحاف بحب الاشراف، قم، دارالکتاب.
  15. صدوق، محمد بن على (1413ق). من لا یحضره الفقیه، تحقیق و تصحیح: غفاری، علی اکبر، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه، چ دوم.
  16. _______ (1378ق)، عیون أخبار الرضا‏(ع)،‏ محقق/مصحح: لاجوردى، مهدى‏، تهران، نشر جهان‏، چ اول.
  17. صفار، محمد بن حسن‏ (1404 ق‏). بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلّى الله علیهم‏،  تحقیق و تصحیح: کوچه باغى، محسن بن عباسعلى‏، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‏، چ دوم.
  18. صفری فروشانی و معصومه اخلاقی (1393). حیات اقتصادی امامان از صلح امام حسن‏(ع) تا آغاز غیبت صغری، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه؛ مشهد، بنیاد پژوهش‏های اسلامی آستان قدس رضوی، چ اول.
  19. طبرسى، احمد بن على ‏(1403ق). الإحتجاج على أهل اللجاج، تحقیق و تصحیح: خرسان، محمد باقر، مشهد، نشر مرتضی، چ اول.
  20. طبرسى، فضل بن حسن‏ (1390ق). إعلام الورى بأعلام الهدى( ط- القدیمة)، تهران، اسلامیه، چ سوم.
  21. طبرسی، حسن بن فضل (1370). مکارم الاخلاق، قم، الشریف الرضی، چ چهارم.
  22. طبری، محمد بن جریر آملی صغیر (1413ق). دلائل الائمه، تحقیق: موسسه بعثت، قم، موسسه بعثت، چ اول.
  23. طوسى، محمد بن الحسن‏ (1411ق‏). کتاب الغیبة للحجة، محقق/مصحح: تهرانى، عباد الله و ناصح، على احمد، قم، دار المعارف الإسلامیة، چ اول.
  24. ______ (1390ق). الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، محقق: سید حسن موسوی خرسان، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چ اول.
  25. ______ (1407ق). تهذیب الاحکام، تحقیق: سید حسن موسوی خرسان، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چ چهارم.
  26. عیاشی، محمد بن مسعود (1380ق). التفسیر العیاشی، تحقیق و تصحیح: سید هاشم رسولی محلاتی، تهران، المکتبه العلمیه الاسلامیه، چ اول.
  27. قزوینی، محمد بن حسن (1397). ضیافة الاخوان و هدیة الخلان، تصحیح: حسینی اشکوری، احمد، قم، مجمع الذخائر الاسلامیة.
  28. قطب‏الدین راوندی، سعید بن هبه الله (1409ق). الخرائج وا لجرائح، تحقیق و تصحیح: موسسه امام مهدی‏(ع)، قم، موسسه امام مهدی‏(ع)، چ اول.
  29. کشی، محمد بن عمر (1409ق). رجال الکشی(إختیار معرفة الرجال)‏، تحقیق و تصحیح: طوسی، محمد بن حسن مصطفوی، حسن، مشهد، موسسه نشر دانشگاه مشهد، چ اول.
  30. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی، تحقیق و تصحیح: غفاری علی اکبر و آخوندی، محمد، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چ چهارم.
  31. مجلسی، محمد بن باقر بن محمد تقی (1403ق). بحارالانوار، تحقیق و تصحیح: جمعی از محققان، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چ دوم.
  32. مفید، محمد بن محمد (1413ق). الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، تحقیق و تصحیح: موسسه آل البیت‏(ع)، قم، کنگره شیخ مفید، چ اول.
  33. نجاشی، احمد بن على‏ (1365). رجال النجاشی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعه لجامعة المدرسین بقم المشرفه‏، چ ششم.
  34. نجفی، سید محمد باقر (1364). مدینه‏شناسی، (بی جا): (بی نا).
  35. نوری، حسین بن محمد تقی (1408ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، تحقیق و تصحیح: موسسه آل البیت‏(ع)، قم، موسسه آل البیت‏(ع)، چ اول.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 151
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 108


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب