فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات118
تعداد شماره‌ها1,255
تعداد مقالات9,395
تعداد مشاهده مقاله2,660,091
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,486,783
مطهری, حمیدرضا, صالحی, نجمه. (1402). روایت غدیر در کتاب «تاریخ الاسلام» شمس ‏الدین ذهبی. مطالعات فلسفی کلامی, 17(43), 93-108. doi: 10.22034/skh.2023.16990.1459
حمیدرضا مطهری; نجمه صالحی. "روایت غدیر در کتاب «تاریخ الاسلام» شمس ‏الدین ذهبی". مطالعات فلسفی کلامی, 17, 43, 1402, 93-108. doi: 10.22034/skh.2023.16990.1459
مطهری, حمیدرضا, صالحی, نجمه. (1402). 'روایت غدیر در کتاب «تاریخ الاسلام» شمس ‏الدین ذهبی', مطالعات فلسفی کلامی, 17(43), pp. 93-108. doi: 10.22034/skh.2023.16990.1459
مطهری, حمیدرضا, صالحی, نجمه. روایت غدیر در کتاب «تاریخ الاسلام» شمس ‏الدین ذهبی. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 17(43): 93-108. doi: 10.22034/skh.2023.16990.1459

روایت غدیر در کتاب «تاریخ الاسلام» شمس ‏الدین ذهبی

مجله سخن تاریخ
مقاله 5، دوره 17، شماره 43، مهر 1402، صفحه 93-108    اصل مقاله (576.07 K)
نوع مقاله: علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/skh.2023.16990.1459
نویسندگان
حمیدرضا مطهری1؛ نجمه صالحی* 2
1دانشیار پژوهشکده تاریخ و سیره اهل‏بیت (ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران.
2مدرس مجتمع آموزش عالی بنت الهدی جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران.Salehi@hoda.miu.ac.ir
چکیده
عالمان شیعی بر قطعی بودن رویداد غدیر خم و حتمی بودن دلالت آن بر ولایت و خلافت بلافصل امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) تأکید کرده‌اند اما در مقابل دانشمندان اهل سنت درباره حدیث غدیر موضع یکسانی ندارند، لذا بررسی آثار دانشمندان به ویژه مورخان اهل سنت در میزان و نحوه‌ی نقل حدیث غدیر و گزارش واقعه بسیار مهم است و در تبیین این حادثه اهمیت دارد. شمس الدین ذهبی(748هـ) صاحب کتاب پرحجم و مشهور "تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر والاعلام" از جمله عالمان پرآوازه‌ی اهل سنت است که این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی و بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای، در صدد کشف نحوه‌ی چگونگی گزارش ذهبی از حادثه غدیر و رویکرد و موضع وی، در بیان گزارش غدیر است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که ذهبی در موارد متعدد، افزون بر نقل آیه اکمال و تأیید صحت آن، حدیث غدیر را نقل و حادثه روز غدیر را گزارش و سه رویکرد تحریف غدیر، تضعیف راویان حدیث غدیر و تأیید واقعه غدیر اتخاذ نموده است. وی به سبب گرایش مذهبی و تمایل به مکتب تاریخنگاری شام با دلالت حدیث غدیر بر عقاید شیعی موافق نبوده و آن را نقد کرده است.
کلیدواژه‌ها
ذهبی؛ تاریخ الاسلام؛ حدیث غدیر؛ تاریخ‏نگاری
مراجع
قرآن کریم

  1. ابن تیمیه الحرانی (1386ش). مختصر منهاج السنه النبویه، اختصار: الشیخ عبدالله بن محمود الغنیمان، ترجمه: اسحاق بن عبدالله العوضی، بی جا، بی نا.
  2. ابن تیمیه الحرانی، ابوالعباس أحمد بن عبدالحلیم (۱۴۰۶ق). منهاج السنه النبویه، تحقیق: د. محمد رشاد سالم، مصر، مؤسسه قرطبه، الطبعه: الأولى.
  3. ابن حجر عسقلانی (1414). الدرر الکامله فی اعیان المأئه الثامنه، بیروت، بی نا.
  4. ابن حنبل، احمد (1313ق). المسند، قاهره، مطبعه المنیریه.
  5. ابن خرداذبه (1889م). عبیدالله بن عبدالله، المسالک و الممالک، تصحیح: دی خویه، لیدن، بریل.
  6. ابن طاووس، علی بن موسی (الف 1413ق). التحصین لاسرار ما زاد من کتاب الیقین، تصحیح: اسماعیل انصاری زنجانی، قم، مؤسسه دار الکتاب.
  7. ــــــــــ (ب 1413ق). الیقین باختصاص مولانا علی بامره المؤمنین، تصحیح: اسماعیل انصاری زنجانی، قم ، دار الکتاب.
  8. ــــــــــ (ج 1418ق). اقبال الاعمال، تصحیح: جواد قیومی، قم، مکتب الاعلام الاسلامی.
  9. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر (1990م). البدایه و النهایه، بیروت، مکتبة المعارف.
  10. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب، بیروت، دارالصادر.
  11. ابی‏حاتم الرازی، عبدالرحمن بن محمد بن إدریس (بی تا). تفسیر ابن ابی‏حاتم، تحقیق: أسعد محمد الطیب، بیروت، المکتبه العصریه صیدا.
  12. جوهری، اسماعیل بن حماد (1956م). الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، تحقیق: احمد عبدالغفور عطار، قاهره.
  13. حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله (1422/2002م). مستدرک الصحیحین، بیروت، انتشارات دار الکتب العلمیه ،چاپ دوم.
  14. حموی، یاقوت (الف 1357ق). معجم الادباء (ارشاد الاریب الی معرفه الادیب)، تصحیح: دکتر احمد فرید رفاعی، قاهره، دار المأمون و مکتبه عیسی البابی الحلبی.
  15. ــــــــ (ب 1977م). معجم البلدان، بیروت، دار الصادر.
  16. خرمشاهى، بهاءالدین، احمد حاج سید جوادى، و کامران فانى، (1379ش). دائره دائرة المعارف تشیع، تهران، انتشارات شهید سعید محبى.
  17. خطیب بغدادی، احمد بن علی (2011م). تاریخ بغداد، بیروت، نشر دارالکتب العلمیه.
  18. خواند میر، غیاث‏الدین (1379ش). رجال (کتاب حبیب السیرفی اخبار افراد البشر)، گردآوری عبدالحسین نوایی، تهران، انجمن آثار مفاخر فرهنگی.
  19. ذهبی، شمس‏الدین محمد بن احمد (الف 1413/1993). تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق: عمر عبدالسلام تدمرى، بیروت، دارالکتاب العربى.
  20. ــــــــ (ب 1413ق). سیر اعلام النبلاء، بیروت، موسسه الرساله.
  21. ــــــــ (بی تا). زغل العلم، بی جا، بی تا.
  22. ــــــــ (1387ش). مختصر تاریخ ابن الدبیثی(ج1)، قم، مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی.
  23. ــــــــ (1422). تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، بیروت، تدمری.
  24. ــــــــ (بی تا). میزان الاعتدال، تحقیق: علی محمد بجاوی، بیروت، انتشارات دارالفکر، بی تا.
  25. ــــــــ (1419ق). تذکرةالحفاظ(ج4)، تحقیق: زکریا عمیرات، چاپ اول، بیروت، دارالکتب العلمیه.
  26. ــــــــ (بی تا). رسالة «طرق حدیث مَن کُنتُ مَولاه فعَلی مَولاه»، تحقیق: و تعلیق: علامه سید عبدالعزیز طباطبایی، انتشارات دلیل ما، بی‌تا.
  27. سبکی، عبدالوهاب بن علی (1964). طبقات الشافعیه الکبری، قاهره، چاپ محمود طناخی و عبدالفتاح محمد حلو.
  28. شافعی، محمد بن ادریس (2001م). کتاب الام، تحقیق: رفعت فوزی عبدالمطلب، المنصوره، دار الوفاء.
  29. شیخ صدوق، محمد بن علی (1429ق). کتاب من لایحضره الفقیه، تصحیح: علی اکبر غفاری، قم، مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین.
  30. شیخ مفید، محمد بن محمد (1430ق). المقنعه، قم، مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین.
  31. طبرسی، احمد بن علی (1386ق، 1966م). الإحْتِجاجُ عَلی أهْلِ اللّجاج، نجف اشرف، انتشارات النعمان.
  32. طبرسی، فضل بن حسن (1372ش). مجمع البیان فی تفسیر القرآن (ج3)، تهران، ناصرخسرو.
  33. العاملی النباطی، علی بن محمد (1384ق). الصراط المستقیم الی مستحقی التقدیم، تصحیح: میخائیل رمضان، نجف، مکتبة الحیدریه.
  34. غزالی، ابوحامد محمد بن محمد (۱۴۲۴ق/۲۰۰۳م). سر العالمین و کشف ما فی الدارین، تحقیق: محمد حسن محمد حسن إسماعیل وأحمد فرید المزیدی، چاپ اول، بیروت،  دارالکتب العلمیه.
  35. فتال نیشابوری، محمد بن احمد (1375ش). روضه الواعظین و بصیرة المتعظین، قم، انتشارات رضی.
  36. کلینی، محمد بن یعقوب (1377ق). الکافی، تصحیح: علی اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
  37. مقدسی، محمد بن احمد (1877م). احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، تصحیح: دی خویه، لیدن، بریل.
  38. نوری، محمد و مهریزی، مهدی ، زمانی نژاد، علی اکبر (1384ش). مأخذ شناسی ابوالفتوح رازی، قم، دارالحدیث.
  39. هیثمی، علی بن ابی‏بکر (1414ق/1994م). بغیه الرائد فی تحقیق مجمع الزوائد، بیروت، انتشارات دارالفکر.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 124
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 55


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب