اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,272
تعداد مقالات9,554
تعداد مشاهده مقاله2,770,487
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,536,377
غفوری الحسنی, خالد, غفوری, مصطفی. (1402). عدم زوال مالکیت مرتد با ارتداد. مطالعات فلسفی کلامی, 1(2), 142-162. doi: 10.22034/ils.2024.14998.1062
خالد غفوری الحسنی; مصطفی غفوری. "عدم زوال مالکیت مرتد با ارتداد". مطالعات فلسفی کلامی, 1, 2, 1402, 142-162. doi: 10.22034/ils.2024.14998.1062
غفوری الحسنی, خالد, غفوری, مصطفی. (1402). 'عدم زوال مالکیت مرتد با ارتداد', مطالعات فلسفی کلامی, 1(2), pp. 142-162. doi: 10.22034/ils.2024.14998.1062
غفوری الحسنی, خالد, غفوری, مصطفی. عدم زوال مالکیت مرتد با ارتداد. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 1(2): 142-162. doi: 10.22034/ils.2024.14998.1062

عدم زوال مالکیت مرتد با ارتداد

گفتمان حقوق اسلامی معاصر
دوره 1، شماره 2، اسفند 1402، صفحه 142-162    اصل مقاله (395.2 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ils.2024.14998.1062
نویسندگان
خالد غفوری الحسنی* 1؛ مصطفی غفوری2
1استادیار گروه فقه و اصول، دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران
2دانشجو دکتری فقه و حقوق، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
فارغ از این­که در نظام حقوق جزایی کشور، ارتداد، عمل مجرمانه باشد یا خیر، طبق اصل 167 قانون اساسی و ماده 3 قانون آیین دادرسی مدنی، آثار مدنی ناشی از ارتداد علیه شخص مرتد إعمال می‌گردد. همچنین مطابق دیدگاه فقهی امامیه، مرتد فطری حتی اگر در حال حیات باشد، میت حکمی تلقی می‌گردد. بنابراین تمام یا بیشتر احکام میت بر او مترتب می‌شود، از جمله: تقسیم اموال او بین ورثه­اش، انتفای مالکیت و اهلیت تملک و بطلان تصرفات مالی وی با استناد به اجماع و سنت. این دیدگاه امامیه از سایر فرق اسلامی متفاوت است. این تحقیق به بازنگری و بررسی ادله این حکم و تشریح دلالت آن­ها برآمده و با اثبات عدم تمامیت اجماع قدما در این مسأله، هیچ دلالت صریح یا ظهوری از سنت را در این خصوص ثابت نمی‌داند. ازاین­رو، در این حکم، باید به ادله عام رجوع کرد که نتیجه آن، نفی موت حکمی مرتد فطری است. بنابراین می‌بایست وی همچون سایر افراد در نظر گرفته شود؛ یعنی مانند دیگران، مالک اموال خود بوده و اموالش جز بعد از فوت وی، تقسیم نمی‎گردد. همچنین تصرفات مالی او صحیح می­باشد. روش این تحقیق، روش توصیفی تحلیلی بوده و روش اجتهاد اصولی متعارف، شامل ادله اثباتی آن است
کلیدواژه‌ها
مالکیت؛ ارتداد؛ مرتد فطری؛ مرتد ملی؛ موت حکمی؛ قانون اساسی؛ قانون آیین دادرسی مدنی
مراجع
* قرآن کریم.

 

  1. ابن إدریس حلّی، ابو جعفر محمّد بن منصور. (1410‍ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم: مؤسسه انتشارات اسلامی.
  2. ابن الأثیر شیبانی، عزّ الدین علی بن أبی مکرم. (بی‌تا) اُسد الغابة فی معرفة الصحابة ، دار الکتاب العربی ـ بیروت (اُفسیت منشورات مؤسّسة إسماعیلیان ـ إیران).
  3. ابن برّاج، قاضی عبدالعزیز بن برّاج طرابلسی. (1411ق). المهذّب، قم: مؤسسه انتشارات اسلامی.
  4. ابن حزم اندلسی، علی بن أحمد بن سعید. (بی­تا). المحلّی بالآثار، بیروت: دار الآفاق الجدیدة.
  5. ابن حمزة طوسی، ابو جعفر محمّد بن علی. (1408ق). الوسیلة الی نیل الفضیلة، قم: کتابخانة مرعشی نجفی.
  6. ابن زهرة حلبی، حمزه بن علی. (1417ق). غنیة النـزوع الی علمی الاُصول والفروع، قم: مؤسسة امام صادق.
  7. ابن سعید، یحیی بن سعید حلّی هذلی. (1405ق). الجامع للشرائع، قم: مؤسّسة سیّدالشهداء العلمیة.
  8. ابن فارس، أبو الحسین أحمد بن فارس بن زکریا .(بی‌تا) معجم مقاییس اللغة، دار الکتب العلمیةـ قم.
  9. ابن فهد اسدی حلّی، جمال‌الدین أحمد بن محمد. (1407ق). المهذّب البارع فی شرح المختصر النافع، قم: مؤسسه انتشارات اسلامی.
  10. ابو الصلاح حلبی، تقیّ‌الدین بن نجم. (1403ق). الکافی فی الفقه، اصفهان: کتابخانه عمومی امام امیرالمؤمنین علی علیه­السلام، تحقیق: رضا استادی.
  11. اردبیلی، مولى احمد بن محمد. (بی­تا). مجمع الفائدة والبرهانفی شرح إرشاد الأذهان، قم: مؤسسه انتشارات اسلامی.
  12. اصفهانی، بهاءالدین محمد بن حسن . (1416ه‍). کشف اللثام عن قواعد الأحکام، مؤسسة انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرّسین ـ قم، چ 1 .
  13. آخوند خراسانی، محمّدکاظم. (1409ه‍). کفایة الاُصول ، مؤسّسة آل البیت ^ لإحیاء التراث، قم ، چ1.
  14. حرّعاملی، محمّد بن حسن. (1412ق). تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، مؤسسة آل البیت لإحیاء التراث.
  15. خمینی، روح الله. (1390 ه‍) تحریر الوسیلة، چاپخانه آداب ـ نجف اشرف، چ2 ، اُفست دار الکتب العلمیة .
  16. خویی ، أبو القاسم. (1410ق). تکملة المنهاج، قم: مدینة العلم.
  17. راغب الإصفهانی. (1412ه‍) مفردات ألفاظ القرآن، دار القلم ـ دمشق، چ 1.
  18. راوندی ، قطب الدین سعید بن عبدالله. (1405ق). فقه القرآن، قم: منشورات مکتبة آیة الله المرعشی النجفی.
  19. سبزواری، عبدالأعلى. (1413ق). مهذّب الأحکام فی بیان الحلال والحرام، قم: مؤسسة المنار.
  20. سلار، ابو یعلى حمزة بن عبدالعزیز دیلمی. (1414ق). المراسم العلویة فی الأحکام النبویة،قم: معاونت فرهنگی مجمع جهانی اهل البیت.
  21. شهید اول، محمد بن مکی. (1412ق). الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  22. ــــــــــــــــــــ. (1410ق). اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة، قم: مؤسسة فقه الشیعة.
  23. شهید ثانی، زین‌الدین جبعی. (1413ق). مسالک الأفهام الی تنقیح شرائع الإسلام، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة.
  24. شیعه علی و شیخ الاسلامی، «مقایسه آثار مدنی ارتداد در فقه اسلامی و حقوق ایران»، دوفصلنامه فقه مقارن، شماره 13، 1398ش، ص271-296.
  25. صدوق ، محمد بن علی بن بابویه. (1415ق). المقنع، قم: مؤسسه امام هادی علیه­السلام.
  26. ــــــــــــــــــــــــــ. (بی­تا). مَن لا یحضره الفقیه، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  27. طباطبایی عاملی، علی. (1422ق). ریاض المسائل فی بیان أحکام الشرع بالدلائل، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  28. طباطبائی یزدی، محمدکاظم. (1428ق). العروة الوثقى، قم: مدرسه امام علی بن ابی طالب علیه­السلام.
  29. طوسی، محمد بن حسن. (1404ق). اختیار معرفة الرجال المعروف بـ (رجال الکشّی)، قم: مؤسسه آل البیت.
  30. ـــــــــــــــــــــــــــ . (1363). الاستبصار فیما اختلف من الأخبار، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  31. ــــــــــــــــــــــــــ . (1390ق). تهذیب الأحکام، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
  32. ــــــــــــــــــــــــــ . (1407ق)، الخلاف، قم: مؤسسة نشر اسلامی.
  33. ـــــــــــــــــــــــــــ . (1415ق)، رجال الطوسی، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  34. ـــــــــــــــــــــــــــ . (1407ق)، المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران: المکتبة المرتضویة.
  35. عسکری، أبو هلال حسن بن عبدالله، الفروق اللغویة ، مؤسسة انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرّسین ـ قم، چ1/ 1412 ه‍
  36. علامه حلّی، حسن بن یوسف بن مطهّر اسدی. (1410ق). إرشاد الأذهان الی أحکام الإیمان، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  37. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1412ق)، مختلف الشیعة، مؤسسة انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرّسین ـ قم، چ 1 .
  38. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1420ق)، تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب الإمامیة، قم: مؤسسه امام صادق علیه­السلام.
  39. ـــــــــــــــــــــــــــــ . (1417ق)، خلاصة الأقوال فی معرفة الرجال، قم: مؤسسة نشر الفقاهة.
  40. ـــــــــــــــــــــــــــــ . (1413ق). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال والحرام، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  41. فراهیدی، أبو عبد الرحمان الخلیل بن أحمد، کتاب العین، مؤسّسة دار الهجرةـ إیران، چ 2، 1409 ه‍ .
  42. فیومی، احمد بن محمد بن علی مقری، المصباح المنیر فی شرح غریب الشرح الکبیر للرافعی، مؤسّسة دار الهجرةـ إیران، چ 1، 1405 ه‍ .
  43. کاشف الغطاء، محمدحسین. (1359ق). تحریر المجلّة، نجف اشرف: المکتبة المرتضویة.
  44. کلینی، محمد بن یعقوب. (1388ق). الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
  45. محقق حلّی، نجم‌الدین ابوالقاسم جعفر بن حسن. (1409ق). شرائع الاسلام فی مسائل الحلال والحرام، تهران: استقلال.
  46. مرتضی، علم الهدی علی بن حسین. (1415ق). الانتصار، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  47. مفید، ابوعبدالله محمد بن محمد بن نعمان. (1410ق). المقنعة، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  48. نراقی، مولی احمد بن محمد مهدی. (1415ق). مستند الشیعة فی أحکام الشریعة، قم: مؤسسة آل البیت.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 74
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 87


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب