اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,350
تعداد مقالات10,139
تعداد مشاهده مقاله3,047,060
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,720,432
فقیه, علی. (1403). بازشناسی دلایل عقلی عصمت و تبیین تمایز آنها از یکدیگر. مطالعات فلسفی کلامی, 11(20), 5-27. doi: 10.22034/pke.2024.17174.1800
علی فقیه. "بازشناسی دلایل عقلی عصمت و تبیین تمایز آنها از یکدیگر". مطالعات فلسفی کلامی, 11, 20, 1403, 5-27. doi: 10.22034/pke.2024.17174.1800
فقیه, علی. (1403). 'بازشناسی دلایل عقلی عصمت و تبیین تمایز آنها از یکدیگر', مطالعات فلسفی کلامی, 11(20), pp. 5-27. doi: 10.22034/pke.2024.17174.1800
فقیه, علی. بازشناسی دلایل عقلی عصمت و تبیین تمایز آنها از یکدیگر. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 11(20): 5-27. doi: 10.22034/pke.2024.17174.1800

بازشناسی دلایل عقلی عصمت و تبیین تمایز آنها از یکدیگر

پژوهشنامه کلام
مقاله 1، دوره 11، شماره 20، مرداد 1403، صفحه 5-27    اصل مقاله (843.73 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/pke.2024.17174.1800
نویسنده
علی فقیه*
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده علوم قرآنی بندرعباس، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، بندر عباس، ایران.
چکیده
مسئله‌ای که در‌‌باره مباحث عصمت‌پژوهی مطرح است، لزوم بازشناسی و مشخص کردن تمایز دلایل عقلی عصمت انبیا از یکدیگر است. گاهی «دلیل وثوق» و «دلیل تنفیر» با هم خلط شده و هر دو یک دلیل واحد دانسته شده، در حالی‌که دلیل وثوق مربوط به حوزه شناخت و عقل است و دلیل تنفیر مربوط به حوزه گرایش و احساسات و ایجاد نفرت طبع است. گاهی دیگر «دلیل لزوم تبعیت از نبی» با دلیل تنفیر خلط شده است، درحالی‌که دلیل تنفیر، معصیت را سبب تنفیر و کاهش آرامش نفس مردم می‌داند، اما دلیل لزوم تبعیت از نبی، معصیت نبی را با اطاعت مطلق از ایشان منافی می‌داند، زیرا پیروی از معصیت جایز نیست. گاهی نیز «دلیل نقض غرض ارشاد مردم» با دلیل لزوم تبعیت از نبی خلط شده است. عمده تمرکز دلیل نقض غرض ارشاد بر روی اثبات عصمت از خطا و فراموشی و عصیان در تغییر عمدی وحی یا نرساندن وحی است، اما عمده تمرکز دلیل لزوم تبعیت از نبی بر روی اثبات عصمت از گناهان است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی، تحلیلی درصدد تبیین تمایز این دلایل از یکدیگر و نشان دادن اشتباهاتی است که در این زمینه صورت گرفته است.
کلیدواژه‌ها
خلط دلایل عصمت؛ دلیل نقض غرض؛ دلیل لزوم تبعیت از نبی؛ دلیل وثوق؛ دلیل تنفیر
مراجع
قرآن کریم

  • ابن‌منظور، محمدبن مکرم(‎۱۴۱۰)، لسان العرب، بیروت: دارالفکر.
  • اترک، حسین(1397)، «نقد و بررسی راه‌کار «ترک أولی» در توجیه خطاهای انبیا»، پژوهش‌های فلسفی کلامی، ش76، ص: 56-29.
  • بامیانى، على(1420)، خلافة الإمام علیG بین النصوص الدینیة و التغطیة الإعلامیة، بیروت: مؤسسة السیدة زینبK.
  • بحرانى، ابن میثم(1406)، قواعد المرام فی علم الکلام، تحقیق: سید احمد حسینى‏، قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‏.
  • جوادی آملی، عبدالله(1381)، وحی و نبوت در قرآن، قم: مرکز نشر اسراء.
  • جوهرى، اسماعیل(‎۱۴۰۷)، الصحاح: تاج اللغه و صحاح العربیه، به کوشش: احمد عبدالغفور عطار، بیروت: دارالعلم للملایین.
  • حر عاملی، محمد بن حسن(بی‌تا)، التنبیه بالمعلوم من البرهان على تنزیه المعصوم عن السهو والنسیان، [بی‌جا]: [بی‌نا].
  • حلى، حسن بن یوسف(1413)، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، تصحیح و مقدمه و تحقیق و تعلیقات: حسن حسن‌زاده آملى، قم: مؤسسة النشر الإسلامی‏‏‏.
  • ـــــــــــــــــــــــــ(1982)، نهج الحق و کشف الصدق، تعلیقات از عین الله حسنى ارموى، بیروت: دارالکتاب اللبنانی
  • خرازى، سید محسن(1417)، ‏بدایة المعارف الإلهیة فی شرح عقائد الإمامیة، قم: مؤسسة النشر الإسلامی‏.
  • ربانی گلپایگانی، علی(1380)، الکلام المقارن، [بی‌جا]: دفتر نماینده مقام معظم رهبری در امور اهل سنت بلوچستان.
  • سبحانى، جعفر(1412)، الإلهیات على هدى الکتاب و السنة و العقل، قم: المرکز العالمی للدراسات الإسلامیة.
  • ـــــــــــــــــ(1425 )، عصمة الأنبیاء، قم: مؤسسه امام صادقG.
  • شعرانى،‏ ابوالحسن(بی‌تا)، شرح فارسى تجرید الاعتقاد، تهران: انتشارات اسلامیه‏.
  • فاضل سیوری، مقداد بن عبدالله(1405)، إرشاد الطالبین إلى نهج المسترشدین، تحقیق: سید مهدى رجائى‏، قم: انتشارات کتابخانه آیت‌الله مرعشى نجفی8‏.
  • طباطبایى، سید محمد حسین(‏1417)، ‏المیزان فى تفسیر القرآن‏، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ مدرسین حوزه علمیه قم.
  • طریحی، فخرالدین(1985)، مجمع البحرین، بیروت‌: دارالمکتبة‌ الهلال‌.
  • طوسى،‏ محمد بن حسن(1406)، الاقتصاد فیما یتعلق بالاعتقاد، بیروت، دار الأضواء.
  • ــــــــــــــــــــــــــ‏(1414)، الرسائل العشر، ‏قم: مؤسسة النشر الإسلامی‏.
  • طوسى،‏ محمد بن محمد(1407)، تجرید الاعتقاد، تحقیق: حسینى جلالى، ‏قم:‏ دفتر تبلیغات اسلامى.
  • محمدى،‏ على(1378)، شرح کشف المراد، قم: دار الفکر.
  • مرتضی، على بن الحسین(1250)، تنزیه الأنبیاءD‏، قم: الشریف الرضی.
  • مصباح یزدی، محمدتقی(1395)، راه و راهنماشناسی، تصحیح و بازنگری: مصطفی کریمی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی9.
  • مظفر، محمد حسن(1422)، ‏دلائل الصدق لنهج الحق،‏ قم: مؤسسة آل البیتD.
  • مفید، محمد بن محمد بن نعمان( 1413)، تصحیح اعتقادات الإمامیة، قم: المؤتمر العالمی للشیخ المفید.
  • میرباقری، محمدعلی و میرهادی نائینی(1395)، مردانی شبیه ما، [بی‌جا]: [بی‌نا].
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 175
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 106


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب