اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,350
تعداد مقالات10,139
تعداد مشاهده مقاله3,047,055
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,720,431
روح الهی امیری, زهرا. (2). رویکردهای کلامی ائمه اطهار(ع) در روایات تاریخی کتاب اصول کافی. مطالعات فلسفی کلامی, 3(4), 9-28.
زهرا روح الهی امیری. "رویکردهای کلامی ائمه اطهار(ع) در روایات تاریخی کتاب اصول کافی". مطالعات فلسفی کلامی, 3, 4, 2, 9-28.
روح الهی امیری, زهرا. (2). 'رویکردهای کلامی ائمه اطهار(ع) در روایات تاریخی کتاب اصول کافی', مطالعات فلسفی کلامی, 3(4), pp. 9-28.
روح الهی امیری, زهرا. رویکردهای کلامی ائمه اطهار(ع) در روایات تاریخی کتاب اصول کافی. مطالعات فلسفی کلامی, 2; 3(4): 9-28.

رویکردهای کلامی ائمه اطهار(ع) در روایات تاریخی کتاب اصول کافی

تاریخ اهل بیت علیهم السلام
مقاله 2، دوره 3، شماره 4، اردیبهشت 1402، صفحه 9-28    اصل مقاله (617.33 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسنده
زهرا روح الهی امیری*
استادیار گروه تاریخ اسلام، مجتمع آموزش عالی بنت‌الهدی، جامعه‌المصطفی العالمیه، قم، ایران/ هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم، ایران.
چکیده
منابع روایی شیعه با استناد از روایات معصومان محتوای متنوعی از گزاره‌های تاریخی، اعتقادی، کلامی و فقهی را در بردارد. پژوهش حاضر به‌روش کیفی از نوع تحلیلی و با هدف بررسی رویکردهای کلامی ائمه اطهار(ع) درروایات تاریخی کتاب اصول کافی انجام شد و به این سؤال که ائمه اطهار(ع) با چه رویکردی تاریخ را بیان نموده‌اند، پاسخ داد. نتایج بررسی‌ها نشان داد که ائمه اطهار(ع) با رویکرد افزایش و اصلاح آگاهی‌های اعتقادی جامعه از روایات تاریخی بهره برده‌اند. این مهم، به‌واسطه گسترش قلمرو اسلامی و چالش‌های فکری ایجاد شده در جامعه که ابزاری راهبردی در هدایت جامعه است، جلوه می‌کند. براین‌اساس، پژوهش حاضر با تحلیل محتوای کیفی 105 روایت تاریخی کتاب اصول کافی، هفت عنوان از مباحث کلامی را استخراج نمود. این مباحث از نظر محتوایی چالش‌های کلامی شیعیان را در عصر حضور نشان می‌دهد و تاریخ به‌مثابه ابزاری برای رفع شبهات عمل کرده است. حجم بیشتر روایات در رابطه با خصوصیات امام، عصمت و انتخاب جانشین پیامبر(ص) از طرف خداوند، دانش امام، ویژگی‌های پیامبران پیشین در اثبات امامت ائمه و چالش‌های فکری شیعیان است.
کلیدواژه‌ها
ائمه اطهار؛ رویکرد کلامی ائمه(ع)؛ آگاهی‌های اعتقادی و کلامی؛ روایات تاریخی کتاب اصول کافی؛ روایت تاریخی
مراجع
  1. ابن‌منظور، محمدبن مکرم (1414هـ.ق). لسان العرب. مصحح: میردامادی، جمال‌‌الدین. بیروت: دارالفکر.
  2. ایجی، عضدالدین عبدالرحمان بن احمد (بی‌‌تا). المواقف فی علم الکلام. بیروت: عالم الکتب.
  3. جعفریان‏، رسول (1381). حیات فکرى و سیاسى ائمه‏. قم‏: انصاریان‏.
  4. حسینی زبیدی، محمدمرتضى (1414هـ.ق). تاج العروس من جواهر القاموس. مصحح: على، هلالى.، و سیرى، على. بیروت: دارالفکر.
  5. راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد (1412هـ.ق). مفردات الفاظ قرآن کریم. بیروت: دمشق‏، دارالقلم.
  6. ربانی گلپایگانی، علی (1387). درآمدی بر علم کلام. قم: دارالفکر.
  7. ربانی گلپایگانی، علی (1368). جبر و اختیار، بحث‌‌های استاد جعفر سبحانی. قم: مؤسسه تحقیقاتی سیدالشهداء.
  8. رنجبر، محسن (1389). قرائت‌ها و رویکردهای عاشورا از صفویه تا مشروطه با تأکید بر مقاتل. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
  9. زرین کوب، عبدالحسین (1390). تاریخ در ترازو. تهران: مؤسسه انتشارات امیر کبیر.
  10. سلیمانی امیری، جواد (1398). نقد نظریه عدم جواز تأثیر باورهای کلامی در تاریخ‌‌پژوهی. نشریه تاریخ اسلام در آیین پژوهش، 2، 61- 82.
  11. صدوق، محمدبن على (1398). کتاب التوحید. مصحح: حسینى، هاشم. قم: جامعه مدرسین.
  12. طباطبایی، محمدحسین (1417هـ.ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ مدرسین حوزه علمیه.
  13. طبرى‏، محمدبن جریربن رستم (1413هـ.ق). دلائل الامامه. قم‏: بی‌‌نا.
  14. فانی اصفهانی، سیدعلی علامه (1394). بداء از نظر شیعه. مترجم: بنی سعید لنگرودی، سیدمحمد باقر. قم: انتشارات امام علی‌بن ابی طالب (ع).
  15. فخر رازی، محمدبن عمر (1420هـ.ق). مفاتیح الغیب. بیروت: داراحیاء التراث العربى.
  16. فرمانیان، مهدی.، و جندقی، احسان (1393). امامت و مسئله بداء در اسماعیل‌بن جعفر؛ بررسی روایت «ما بدا لله مثل ما بدا فی اسماعیل». نشریه تحقیقات کلامی، 5، 57- 72.
  17. قدردان قراملکی، محمدحسن (1388). پاسخ به شبهات کلامی ـ دفتر چهارم: امامت. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  18. کاشفی، محمدرضا (1387). کلام شیعه ماهیت مختصات و منابع. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  19. کریپندورف، کلوس (1383). تحلیل محتوامبانی روش‌شناسی. مترجم: نایبی، هوشنگ. تهران: نشر نی.
  20. مسعودی، على‌بن حسین (1426هـ.ق). اثبات الوصیه للامام على بن ابى طالب‏. قم‏: انصاریان‏.
  21. مشکور، محمدجواد (1387). فرهنگ فرق اسلامی. مشهد: بنیاد پژوهش‌‌های اسلامی.
  22. مصباح یزدی، محمدتقی (1395). راه و راهنماشناسی. تصحیح: کریمی، مصطفی. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
  23. مطهری، مرتضی (1389). مجموعه آثار. تهران: انتشارات صدرا.
  24. مفید، محمدبن محمد (1413هـ.ق). الارشاد فی معرفه حجج الله على العباد. قم‏: کنگره شیخ مفید.
  25. مفید، محمدبن محمد (1414هـ.ق). تصحیح اعتقادات الامامیه. مصحح: درگاهى، حسین. قم: کنگره شیخ مفید.
  26. مکارم شیرازی، ناصر (1374). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  27. گودرزوند چگینی، رسول (1394). بررسی احادیث تاریخی اصول کافی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه معارف اسلامی. قم.
  28. خواجه، ابوذر (1397). مقایسه تاریخ و سیره رسول خدا (ص) در سه کتاب کافی کلینی، صحیح مسلم و سنن ترمزی. ‌پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه باقرالعلوم (ع). قم.
  29. الویری، محسن (1397). تاریخ پیامبران در روایات امام باقر (ع). همایش علوم اسلامی، اخلاق و هنر در جهان تشیع، دانشگاه کلن.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 85
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 52


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب