اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,272
تعداد مقالات9,554
تعداد مشاهده مقاله2,770,591
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,536,422
یزدانی, غلام رضا, موسوی خراسانی, سید محمد حسن, کرمی, فرزانه. (1402). مبانی فقهی حق مالکیت خصوصی زن با رویکردی به فقه مقارن و قوانین حقوقی. مطالعات فلسفی کلامی, 11(4), 147-168. doi: 10.22034/ijwf.2023.15856.2089
غلام رضا یزدانی; سید محمد حسن موسوی خراسانی; فرزانه کرمی. "مبانی فقهی حق مالکیت خصوصی زن با رویکردی به فقه مقارن و قوانین حقوقی". مطالعات فلسفی کلامی, 11, 4, 1402, 147-168. doi: 10.22034/ijwf.2023.15856.2089
یزدانی, غلام رضا, موسوی خراسانی, سید محمد حسن, کرمی, فرزانه. (1402). 'مبانی فقهی حق مالکیت خصوصی زن با رویکردی به فقه مقارن و قوانین حقوقی', مطالعات فلسفی کلامی, 11(4), pp. 147-168. doi: 10.22034/ijwf.2023.15856.2089
یزدانی, غلام رضا, موسوی خراسانی, سید محمد حسن, کرمی, فرزانه. مبانی فقهی حق مالکیت خصوصی زن با رویکردی به فقه مقارن و قوانین حقوقی. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 11(4): 147-168. doi: 10.22034/ijwf.2023.15856.2089

مبانی فقهی حق مالکیت خصوصی زن با رویکردی به فقه مقارن و قوانین حقوقی

پژوهشنامه اسلامی زنان‌ و‌ خانواده
دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 33، اسفند 1402، صفحه 147-168    اصل مقاله (637.86 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ijwf.2023.15856.2089
نویسندگان
غلام رضا یزدانی* 1؛ سید محمد حسن موسوی خراسانی2؛ فرزانه کرمی3
1استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران.
2استادیارگروه حقوق خصوصی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران.
3دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران.
چکیده
با استناد به مبانی فقهی، گروهی از محققین استقلال مالکیت زن را‌ به‌رسمیت شناخته و گروهی دیگر منکر استقلال وی در دارایی خود هستند. البته قانون مدنی ایران به صراحت از استقلال دارایی زن سخن گفته و مقرر نموده است که زن می‌تو‌اند به‌طور مستقل در دارایی خود‌ تصرفات مالکانه داشته باشد. مسئله مالکیت خصوصی زن در فقه اسلامی از مسائل چالش برانگیزی است که رسیدن به چارچوب مناسب و طرح دیدگاه‌های آن با تحلیل مبانی فقهی، راهی است برای راستی آزمایی دیدگاه‌هایی که عدم مالکیت زن را مطرح نموده‌اند. پژوهش حاضر باهدف بررسی مبانی فقهی استقلال مالکیت خصوصی زن قبل از ازدواج و پس از آن با رویکردی به فقه مقارن و قوانین حقوقی، به‌روش تحلیلی- اسنادی انجام شد. بدین‌منظور براساس تحلیل منابع مربوطه، دیدگاه‌ رقیب مورد مطالعه قرار گرفت و چالش اساسی این مسئله یعنی، رویارویی حق استقلال مالی زن با اصل تحکیم خانواده و لزوم اطاعت از شوهر بررسی شد. نتایج بررسی‌ها نشان داد که در فقه اسلامی و قوانین حقوقی، اصل استقلال مالکیت زن و تصرفات ناشی از آن، پس از ازدواج تا بدانجاست که با اصل تحکیم خانواده و لزوم اطاعت از شوهر در تزاحم نباشد.
کلیدواژه‌ها
حق مالکیت زن؛ دارایی زن؛ مالکیت خصوصی زوجه؛ تصرف مالکانه؛ تحکیم خانواده؛ لزوم اطاعت از همسر
مراجع
* قرآن کریم (1387ش). مترجم: الهی قمشه‌ای، مهدی. تهران: نشر دانش‌پژوه.

  1. ‏ابن‌بابویه، محمد‌بن‌علی (۱۴۰۵هـ.ق). من لا یحضره الفقیه. بیروت: دارالاضواء.
  2. ‏ابن‌عصفور، علی‌بن‌مؤمن (۱۴۲۴هـ.ق). الشرح الکبیر. بیروت: دارإحیاء التراث العربی.
  3. ‏ابن‌قدامه، عبدالله‌بن‌احمد (۱۴۱۷هـ.ق). المغنی. ریاض: دارعالم الکتب.
  4. ابن‌نجیم، زین‌الدین بن ابراهیم (بی‌تا). البحر الرائق شرح کنز الدقائق. بیروت: دارالکتاب الاسلامی.
  5. ‏‏آندلسی، ابن‌رشد (۱۹۵۲). بدایه المجتهد. ‌بی‌جا: بی‌نا.
  6. ‏باریکلو، علیرضا (۱۳۹۹). حقوق اموال و مالکیت. تهران: میزان.
  7. ‏بحرانی‌، یوسف‌بن‌احمد (۱۳۶۳). الحدائق الناضره. بی‌جا: بی‌نا.
  8. ‏بیضاوی، عبدالله‌بن‌عمر (۱۴۲۱هـ.ق). تفسیر البیضاوی. بیروت: دارالرشید.
  9. ‏بیهقی، احمد‌بن‌حسین (۱۴۲۹هـ.ق). السنن الکبرى. بیروت: دارالحدیث.
  10. ‏تبریزی، جواد (۱۳۸۵). المسائل المنتخبه. قم: دارالصدیقه الشهیده(س).
  11. ‏ترحینی عاملی، محمدحسن (۱۳۸۵). الزبده الفقهیه. قم: دار‌الفقه.
  12. ‏جرجانی، ابوالفتح‌بن‌مخدوم (بی‌تا). تفسیر شاهی. تهران: نوید.
  13. ‏جزیری، عبدالرحمن (بی‌تا). الفقه علی مذاهب الاربعه. قم: داراحیاء التراث العربی.
  14. ‏جوادی‌آملی، عبدالله (۱۳۹۵). زن‌ در آیینه‌ جلال‌ و جمال‌. قم: ‏اسراء.
  15. ‏حائری، سیدعلی (۱۴۱۸هـ.ق). ریاض المسائل. قم: مؤسسه ‌آل‌البیت.
  16. ‏حرعاملی، محمد‌بن‌حسن (1372). تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه. قم: مؤسسه ‌آل‌البیت(ع).
  17. ‏حسینی شیرازی، عبدالهادی (۱۳۷۴). وسیله النجاه. بی‌جا: المطبعه الحیدریه.
  18. ‏حسینی‌مراغی، عبدالفتاح‌بن‌علی (۱۴۱۷هـ.ق). العناوین الفقهیه. قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
  19. ‏حلی، نجم‌الدین (۱۴۰۹هـ.ق). شرایع الاسلام. قم: دارالزهرا.
  20. خوانسارى، احمدبن یوسف‌ (1405هـ.ق). جامع المدارک فی شرح مختصر. ‌قم: مؤسسه اسماعیلیان.‌
  21. ‏خوئی، سیدابوالقاسم (۱۴۱۳هـ.ق). معجم رجال الحدیثو تفصیل طبقات الرجال. بی‌جا: بی‌نا.
  22. ‏خوئی، سیدابوالقاسم (1422هـ.ق). صراط النجاه فی أجوبه الاستفتاءات. قم: دارالصدیقه الشهیده (س).
  23. ‏خوئی، سیدابوالقاسم‌ (بی‌تا). مبانی العروه الوثقی. تهران: مطبعه الآداب.
  24. ‏راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد (بی‌تا). معجم مفردات الفاظ القرآن. بیروت: دارالکاتب العربی.
  25. ‏راوندى، قطب‌الدین سعید‌بن‌عبداللّه (۱۴۰۵هـ.ق). فقه القرآن. قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشى.
  26. ‏روحانی، محمدصادق (بی‌تا). فقه الصادق. قم: مؤلف.
  27. ‏زمخشری، محمود‌بن‌عمر (۱۴۰۷هـ.ق). الکشا. بیروت: دارالکتاب العربی.
  28. ‏سبزواری‌، سیدعبدالاعلی‌ (۱۳۸۸). مهذب‌الاحکام. قم: دارالتفسیر.
  29. ‏سیفی مازندرانی، علی‌اکبر (۱۴۲۹هـ.ق). دلیل تحریر الوسیله - احکام الأسره. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
  30. ‏شا‌شی‌، محمد‌بن‌احمد (۱۹۸۸). حلیه العلماء فی معرفه مذاهب الفقهاء. مکتبه‌ الرسا‌له‌ الحدیثه‌.
  31. ‏شافعی، محمد‌بن‌ادریس (1410هـ.ق). الأم. قم: دارالمعرفه.‎
  32. ‏شاهین، محمدعبدالقادر (۱۴۱۹هـ.ق). مختصر المزنی فی‌ فروع الشا‌فعیه‌. قم: دارالکتب العلمیه.
  33. ‏شبیری زنجانی، موسی (۱۳۸۲). کتاب نکاح. قم: رأی‌ پرداز.‎
  34. ‏صفائی‌، حسین.، و امامی‌، اسدالله‌ (۱۳۹۳). مختصر حقوق خانواده. تهران: نشر میزان.
  35. ‏طاهری، محسن (۱۳۹۵). محشای قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: جنگل.
  36. ‏طباطبائی‌، سیدمحمدحسین‌ (۱۳۶۳). تفسیرالمیزان‌. قم: انتشارات دارالعلم.
  37. ‏طبرسی، فضل‌بن‌حسن (۱۳۵۰). تفسیر مجمع البیان. قم: فراهانی.
  38. ‏طبرسی، فضل‌بن‌حسن (۱۴۰۸هـ.ق). مجمع البیان. قم: دارالمعرفه. ‎
  39. طبری، ابوجعفر محمدبن جریر (2001). جامع البیان عن تأویل القرآن. بی‌جا: دارالهجره.
  40. ‏طوسی، محمد‌بن‌حسن (۱۳۶۳). الاستبصار. قم: دار‌الکتب‌الاسلامیه‌.
  41. ‏طوسی، محمد‌بن‌حسن (۱۳۶۵). تهذیب الأحکام. قم: دارالکتب الإسلامیه.
  42. ‏‏علامه‌حلى، حسن‌بن‌یوسف‌ (۱۴۱۳هـ.ق). قواعد الأحکام. قم: انتشارات اسلامى.
  43. ‏علامه‌حلى، حسن‌بن‌یوسف‌ (۱۴۱۴هـ.ق). تذکره الفقهاء. قم: مؤسسه ‌آل‌البیت (ع).
  44. ‏غزالی، محمد‌بن‌محمد (۱۴۱۷هـ.ق). العزیز شرح الوجیزه. قم: دارالکتب العلمیه.
  45. ‏فاضل مقداد، مقداد‌بن‌عبدالله (بی‌تا). کنز العرفان. قم: دفتر نشر نوید اسلام.
  46. ‏فاضل موحدی لنکرانی، محمد (۱۳۸۱). تفصیل الشریعه. قم: مرکز فقه الأئمه الأطهار (ع).‎
  47. ‏فهیمی، فاطمه (۱۳۸۵). حقوق مالی زن: مطالعه تطبیقی در حقوق اسلام. قم: دانشگاه قم.
  48. ‏قاضی عبدالوهاب، عبدالوهاب‌بن‌علی (۲۰۰۸). التلقین فی الفقه المالکی. دارالکتب العلمیه.
  49. القرافی، ابوالعباس (1996). انوار البروق فی انواء الفروق. قاهره: دارالسلام.
  50. ‏کاشف‌الغطاء، حسن (1422هـ.ق). أنوار الفقاهه. قم: مؤسسه کاشف الغطاء العامه.
  51. ‏کلینی، محمد‌بن‌یعقوب (۱۴۲۹هـ.ق). الکافی. قم: دارالحدیث للطباعه و النشر.
  52. ‏گلپایگانی، محمدرضا (۱۳۷۱). هدایه العباد. قم: دارالقرآن الکریم.
  53. ‏ماوردی، علی‌بن‌محمد (۱۴۱۴هـ.ق). الحاوی الکبیر. قم: دارالکتب العلمیه.
  54. ‏مجلسی، محمدباقر (۱۳۸۸). بحارالانوار. قم: مؤسسه دارالکتب الاسلامیه.
  55. مجمع الفقه الاسلامی الدومی الدوره (2005). دوبی الامارات العربیه المتحده من 09/14 ابریل، قرار و فتوی عن اختلاف الزوج و الزوجه الموظفه عن انفصال الذمه المالیه بین الزوجین.
  56. ‏مسرور، جعفر‌بن‌حسن (۱۳۹۰). بررسی استقلال و امتیازات مالی زن. زاهدان: دانشگاه سیستان و بلوچستان.
  57. ‏مقدس اردبیلی، احمد‌بن‌محمد (بی‌تا). زبده البیان فی أحکام القرآن. قم: مکتبه المرتضویه.
  58. ‏مکارم‌شیرازی، ناصر (۱۳۸۰الف‌). تفسیر نمونه. قم: دارالکتب الاسلامیه. ‎
  59. مکارم‌شیرازی، ناصر (۱۳۸۰ب‌). کتاب النکاح. قم: مدرسه الإمام علی‌بن‌أبی طالب(ع).
  60. ‏مکارم‌شیرازی، ناصر (۱۳۸۲). برگزیده تفسیر نمونه. قم: دارالکتب الإسلامیه.
  61. ‏منتظری، حسینعلی (بی‌تا). معارف و احکام بانوان. قم: مبارک.
  62. موسوی‌خمینى، سیدروح اللّه (۱۳21). کتاب البیع. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  63. ‏موسوی‎خمینى، سیدروح اللّه (۱۳۷۰). صحیفه‌ نور. تهران: فرهنگ‌و ارشاداسلامی‌.
  64. ‏موسوی‌خمینى، سیدروح اللّه (۱۳۷۸). تحریر الوسیله. قم: دارالعلم.
  65. ‏موسوی‌سبزواری، عبدالاعلی (بی‌تا). جامع الأحکام الشرعیه. قم: مؤسسه المنار.
  66. ‏نجفی، محمدحسن (۱۴۰۴هـ.ق). جواهرالکلام. قم: مکتبه الاسلامیه.
  67. ‏نوری‌، حسین‌بن‌محمد‌تقی‌ (۱۳۱۸). مستدرک الوسائل. قم: کتابفروش خوانساری.
  68. نووی، ابوزکریا (1408هـ.ق). تحریر الفاظ التنبیه. دمشق: دارالقلم.
  69. ‏نووی، یحیی‌بن‌شرف (۱۴۲۳هـ.ق). روضه الطالبین. بیروت: دارعالم الکتب.
  70. نیشابوری، مسلم‌بن حجاج (بی‌تا). صحیح مسلم. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
  71. ‏وزارت اوقاف کویت (۱۴۱۴هـ.ق). الموسوعه الفقهیه. کویت: وزاره الأوقاف.
 

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 265
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 187


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب