اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,364
تعداد مقالات10,247
تعداد مشاهده مقاله3,191,411
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,784,223
علی نژاد, حجت, موسوی, سید محسن. (1402). پژوهشی در اختلاف قرائت آیه نخست سورۀ انفال. مطالعات فلسفی کلامی, 11(21), 67-76. doi: 10.22034/qer.2024.9078
حجت علی نژاد; سید محسن موسوی. "پژوهشی در اختلاف قرائت آیه نخست سورۀ انفال". مطالعات فلسفی کلامی, 11, 21, 1402, 67-76. doi: 10.22034/qer.2024.9078
علی نژاد, حجت, موسوی, سید محسن. (1402). 'پژوهشی در اختلاف قرائت آیه نخست سورۀ انفال', مطالعات فلسفی کلامی, 11(21), pp. 67-76. doi: 10.22034/qer.2024.9078
علی نژاد, حجت, موسوی, سید محسن. پژوهشی در اختلاف قرائت آیه نخست سورۀ انفال. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 11(21): 67-76. doi: 10.22034/qer.2024.9078

پژوهشی در اختلاف قرائت آیه نخست سورۀ انفال

مطالعات قرائت قرآن
مقاله 3، دوره 11، شماره 21، اسفند 1402، صفحه 67-76    اصل مقاله (822.52 K)
نوع مقاله: مقاله علمی ترویجی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/qer.2024.9078
نویسندگان
حجت علی نژاد* 1؛ سید محسن موسوی2
1دانش آموخته دکتری علوم وقرآ ن وحدیث، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران (نویسنده مسئول)
2استادیار گروه علوم قرآن وحدیث دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
چکیده
یکی از آیات مورد اختلاف در علم قرائت، آیۀ اول سورۀ انفال است. علاوه بر قرائت مشهور «یَسْئَلُونَکَ عَنِ الْأَنْفالِ»، به‌صورت «یسئلونک الانفالَ» نیز قرائت شده و این اختلاف، سبب اختلاف در تفسیر آیه شده است. جمع‌آوری مطالب در این‌ پژوهش به‌ روش کتابخانه‌ای بوده و به شیوۀ توصیفی- تحلیلی پردازش شده است. پس از بررسی‌ها مشخص شد که مراد از «یَسْئَلُونَکَ»، پرسش از خود انفال است؛ نه حکم انفال. همچنین قرائت «یَسْئَلُونَکَ الْأَنْفالَ» با احادیث شیعه و نیز با سیاق آیه موافق بوده و این قرائت به‌جز شرط تواتر، تمامی شرایط صحت قرائات را دارا است. بنابراین قرائت «یَسْئَلُونَکَ الْأَنْفالَ»، چون با نقل واحد روایت شده قابل قبول نیست و طبق اصل لزوم متواتربودن قرآن، مردود شمرده می‌شود و نمی‌توان این قرائت را از ناحیه خداوند دانست؛ هرچند سایر شروط قرائت صحیح را داشته باشد و مسند نیز باشد، باز در صورت عدم تواتر حجیت ندارد و نمی‌توان به‌عنوان قرآن‌بودن، به این قرائت به آن نگاه کرد
کلیدواژه‌ها
اختلاف قرائت؛ تواتر قرآن؛ آیۀ نخست سورۀ انفال‌‌: جنگ بدر؛ حکم انفال
مراجع
  1. قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی، 1380ش.
  2. ابن‌العربی، محمد بن عبدالله بن ابوبکر، احکام القرآن، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا.
  3. ابن‌جنی، عثمان، ‏المحتسب فی تبیین وجوه شواذ القراءات و الإیضاح عنها، بیروت: دارالکتب العلمیة، بی‌تا.
  4. ابن‌خالویه، حسین‌ بن‌ احمد، مختصر فی شواذ القرآن من کتاب البدیع، قاهره: مکتبة المتنبی، بی‌تا.
  5. ابن‌عطیه، عبدالحق بن غالب، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1422ق.
  6. ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت: دارصادر، 1414ق.
  7. ازهری، محمد بن احمد، تهذیب اللغة، بیروت: داراحیاء التراث العربی، 1421ق.
  8. بغدادی، علاء‌الدین علی بن محمد، لباب التأویل فی معانی التنزیل، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1415ق.
  9. بغوی، حسین بن مسعود، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، بیروت: داراحیاء التراث العربی، 1420ق.
  10. ثعلبی نیشابوری، ابواسحاق احمد بن ابراهیم، الکشف و البیان عی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیا التراث العربی، 1422ق.
  11. جصاص، احمد بن علی، احکام القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1405ق.
  12. جلالوند، بهزاد. حسینی‌زاده، عبدالرسول. و علوی مهر، حسین. (1401). واکاوی رابطۀ اختلاف قرائت در تفاوت دیدگاه فریقین ذیل آیۀ شش سورۀ مائده. مطالعات قرائت قرآن, 10(18), 229-254. doi: 10.22034/qer.2022.7199
  13. حسینی شیرازی، سید محمد، تقریب القرآن الی الاذهان، بیروت: دارالعلوم، 1424ق.
  14. حسینی همدانی، سید محمدحسین، انوار درخشان، تهران: کتابفروشی لطفی، 1404ق.
  15. حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، نهایة الوصول الی علم الاصول، قم: موسسه امام صادقj، 1425ق.
  16. حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، قم: انتشارات اسماعیلیان، 1415ق.
  17. خویی، ابوالقاسم، البیان فی تفسیر القرآن، قم: موسسة احیاء آثار الامام خویی، بی‌تا.
  18. خویی، ابوالقاسم، منهاج الصادقین، قم: مدینة العلم، 1410ق.
  19. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دارالعلم دارالشامیة، 1412ق.
  20. رامیار، محمود، تاریخ قرآن، تهران: انتشارات امیر کبیر، 1384ق.
  21. زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دار الکتب العربی، 1407ق.
  22. سبزواری نجفی، محمد بن حبیب الله، الجدید‌ فی تفسیر القرآن المجید، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات، 1406ق.
  23. سیوطی‌‌: لال‌الدین، الاتقان فی علوم القرآن، بیروت: دارالکتب العربیة، 1421ق.
  24. سیوطی‌‌: لال‌الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم: کتابخانه ‌آیت‌الله مرعشی نجفی، 1404ق.
  25. سیوطی‌‌: لال‌الدین، لباب النقول فی اسباب النزول، بیروت: موسسة الکتب الثقافیة، 1422ق.
  26. شوکانی، محمد بن علی، فتح القدیر، بیروت: دار ابن‌کثیر، 1414ق.
  27. صادقی تهرانی، محمد، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن، قم: انتشارات فرهنگ اسلامی، 1365ش.
  28. صادقی, حسن. (1401). بررسی تطبیقی آیه انفال از دیدگاه مفسران فریقین. مطالعات تفسیر تطبیقی, 7(شماره اول), 170-189.
  29. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفترانتشارات اسلامی، 1417ق.
  30. طباطبایی، سید محمدحسین، قرآن در اسلام، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1372ش.
  31. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، تهران: انتشارات دانشگاه تهران: 1377ش.
  32. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات ناصرخسرو، 1372ش.
  33. طبری، محمد بن جریر‌‌: امع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالمعرفه، 1412ق.
  34. طوسی، محمدبن حسن، التبیان فی تفسیرالقرآن، بیروت: داراحیاء التراث العربی، بی‌تا.
  35. طوسی، محمدبن حسن، تهذیب الاحکام، تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1364ش.
  36. طیب حسینی، سیدعبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیرالقرآن، تهران: انتشارات اسلام، 1378ش.
  37. فاضل مقداد‌‌: مال‌الدین مقدادبن عبدالله، کنز العرفان فی فقه القرآن، بی‌جا: مجمع جهانی تقریب مذاهب، 1419ق.
  38. فخرالدین رازی، محمدبن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1420ق.
  39. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم: انتشارات هجرت، 1410ق.
  40. فضل الله، سید محمدحسین، تفسیر مِن وحی القرآن، بیروت: دارالملاک للطباعة و النشر، 1419ق.
  41. فیض کاشانی، ملامحسن، تفسیر الصافی، تهران: انتشارات الصدر، 1415ق.
  42. قرشی، سید علی‌اکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران: بنیادبعثت، 1377ش.
  43. قرشی، سید علی‌اکبر، قاموس القرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1371ش.
  44. قشیری، عبدالکریم بن هوازن، لطایف الاشارات، مصر: الهیئة المصریة العامه للکتاب‏، بی‌تا.
  45. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، قم: دارالکتب، 1367ش.
  46. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی، ۱۴۲۱ق.
  47. الماوردی، علی بن محمد، الاحکام السلطانیة، بیروت: دارالفکر، 1966م.
  48. مسلم بن حجاج نیشابوری، ابو حسین صحیح مسلم، ارومیه: انتشارات حسینی اصل،1390.
  49. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش.
  50. معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، بی‌جا:‌ مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۱ش.
  51. معرفت، محمدهادی، تاریخ قرآن، تهران: انتشارات سمت، 1368ش.
  52. معرفت، محمدهادی، علوم قرآنی، قم: التمهید، 1381ش.
  53. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1374ش.
  54. موسوی همدانی، سید محمدباقر، ترجمه تفسیر المیزان، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1374ش.
  55. واحدی، علی بن احمد، اسباب النزول، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1411ق‌.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 226
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 127


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب