اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,354
تعداد مقالات10,164
تعداد مشاهده مقاله3,094,484
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,729,756
بهمنی, فرانک. (1403). بازتقریر عدالت الهی در پرتو جستاری در هستی‌شناسی کلامی امام خمینی و فخررازی. مطالعات فلسفی کلامی, 11(20), 163-190. doi: 10.22034/pke.2024.17758.1833
فرانک بهمنی. "بازتقریر عدالت الهی در پرتو جستاری در هستی‌شناسی کلامی امام خمینی و فخررازی". مطالعات فلسفی کلامی, 11, 20, 1403, 163-190. doi: 10.22034/pke.2024.17758.1833
بهمنی, فرانک. (1403). 'بازتقریر عدالت الهی در پرتو جستاری در هستی‌شناسی کلامی امام خمینی و فخررازی', مطالعات فلسفی کلامی, 11(20), pp. 163-190. doi: 10.22034/pke.2024.17758.1833
بهمنی, فرانک. بازتقریر عدالت الهی در پرتو جستاری در هستی‌شناسی کلامی امام خمینی و فخررازی. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 11(20): 163-190. doi: 10.22034/pke.2024.17758.1833

بازتقریر عدالت الهی در پرتو جستاری در هستی‌شناسی کلامی امام خمینی و فخررازی

پژوهشنامه کلام
مقاله 7، دوره 11، شماره 20، مرداد 1403، صفحه 163-190    اصل مقاله (1013.43 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/pke.2024.17758.1833
نویسنده
فرانک بهمنی*
استادیار فلسفه و کلام اسلامی، گروه معارف اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه یاسوج،یاسوج، ایران
چکیده
شناخت خداوند و صفات او، اساس تمام باورهای دینی و شرط لازم ایمان و عمل است، لذا شبهه و اختلال نظری در این حوزه، صدمات جبران‌ناپذیری بر نظام اعتقادی و در نتیجه سلوک عملی انسان خواهد گذاشت. پژوهش حاضر با هدف تبیین بازتقریر عدالت الهی در پرتو جستاری در هستی­‌شناسی متکلمین، درصدد است برخی شبهات وارده بر عدل الهی را رفع نماید. روش پژوهش توصیفى، تحلیلى ­است و داده‌­هاى تحقیق از طریق بررسى اسنادى، فیش‌بردارى و با رویکرد استدلالی تحلیل شده است. کتاب‌های امام خمینی و فخر رازی، جامعه تحقیق، و سایر منابع ناظر به اهداف پژوهش، به عنوان منابع تبیینی و تکمیلی مورد استفاده قرارگرفته ­است. یافته‌­ها حاکی از آن است که «ایجاد» از منظر فخر رازی، فعل مستقیم الهی است و انسان نقش ایجادی ندارد. حسن و قبح مبتنی‌بر ارادۀ شارع است و عادل بودن خداوند نیز بدین‌جهت است که خداوند است، لیکن امام خمینی معتقد است انسان به عنوان فاعل مختار در خلق و ایجاد نقش دارد و حسن و قبح، ذاتی و مبتنی بر عقل است. بنابراین خداوند عادل است، زیرا مرتکب قبیح نمی­گردد و ساحت الهی از خلق ناقص منزه است.
کلیدواژه‌ها
عدالت الهی؛ هستی‌شناسی؛ فاعلیت انسان؛ علیّت؛ امامیه و اشاعره
مراجع
قرآن کریم

  • ابن فارس، احمد(1411)، معجم مقائیس اللغه، بیروت: دارالفکر.
  • ابن منظور، محمد بن مکرم(1414)، لسان العرب، بیروت: دارالفکر للطباعه و النشر والتوزیع.
  • اشعری، علی بن اسماعیل(۱۹۵۵)، اللمع فی الرد علی اهل الزیغ و البدع، مصر: حموده غرابه.
  • بهمنی، فرانک و سعید بهمنی(1402)، «واکاوی روش پاسخ­دهی ارتباطی قرآن با اصحاب شبهه»‌، پژوهشنامه کلام، ش 9، ص: 172-145.
  • تفتازانی، سعدالدین(1412)، شرح المقاصد، قم: الشریف الرضی.
  • حلی(علامه)، حسن بن یوسف‌‌(1407)، کشف‌ المراد، قم‌: مکتبة المصطفوی.
  • جرجانی، علی بن محمد(1907)، شرح المواقف، مصر: محمد بدرالدین نعسانی حلبی.
  • جوادی آملی، عبد الله(۱۳۸۵)، توحید در قرآن، قم: اسراء.
  • خمینی، سید روح‌الله(۱۳۸۷)، تهذیب الاصول، تهران: تنظیم و نشر آثار امام خمینی9.
  • ــــــــــــــــــــــ(۱۴۰۰)، دانشنامه امام خمینی، تهران: تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  • ــــــــــــــــــــــ(۱۴۱۰)، تعلیقات علی شرح الفصوص الحکم و مصباح الانس، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  • ــــــــــــــــــــــ(۱۳۸۸)(الف)، شرح چهل حدیث، تهران: تنظیم و نشر آثار امام خمینی9.
  • ــــــــــــــــــــــ(۱۳۸۸)(ب)، آداب الصلاة، تهران: تنظیم و نشر آثار امام خمینی9.
  • ــــــــــــــــــــــ(بی‌تا)، کشف الاسرار، تهران: تنظیم و نشر آثار امام خمینی9.
  • ــــــــــــــــــــــ(۱392)، انوارالهدایه فی التعلیقه علی الکفایه، تهران: تنظیم و نشر آثار امام خمینی9.
  • ــــــــــــــــــــــ(1386)، مصباح الهدایه، تهران: تنظیم و نشر آثار امام خمینی9.
  • ــــــــــــــــــــــ(1381)، تقریرات فلسفه، تهران: تنظیم و نشر آثار امام خمینی9.
  • ــــــــــــــــــــــ(1412)، الطلب و الاراده، تهران: تنظیم و نشر آثار امام خمینی9.
  • ــــــــــــــــــــــ(1386)(ب)، شرح دعاء السحر، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی9.
  • ــــــــــــــــــــــ(1376)، تنقیح الأصول، تهران: تنظیم و نشر آثار امام خمینی9.
  • دغیم، سمیح(2001)، موسوعة مصطلحات الإمام فخر الدین الرازی، بیروت : مکتبة لبنان ناشرون.
  • رازی، فخرالدین(1359)، تلخیص المحصل، تهران: دانشگاه تهران.
  • ـــــــــــــــــ(1414)، القضا والقدر، بیروت: دارالکتب العربی.
  • ـــــــــــــــــ(1987)، المطالب العالیه من العلم الالهی، بیروت: احمد حجازی سقا.
  • ـــــــــــــــــ(1986)، الأربعین فی أصول الدین، قاهره: مکتبة الکلیات الأزهریة
  • ـــــــــــــــــ(1420)(الف)، المحصول فی علم أصول الفقه، تحقیق: علی محمد معوض و عادل احمد عبدالموجود، بیروت: المکتبة العصریة.
  • ـــــــــــــــــ(1420)(ب)، تفسیر مفاتیح الغیب، بیروت: دار إحیاء التراث العربی
  • ـــــــــــــــــ(1406)، لوامع البینات شرح أسماء الله تعالی والصفات، قاهره: مکتبة
  • ـــــــــــــــــ(1411)(الف)، المباحث المشرقیة، قم: انتشارات بیدار.
  • ـــــــــــــــــ(1411)(ب)، المحصل، عمان: دار الرازی.
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد(1416)، مفردات الفاظ قرآن، بیروت: دارالشامیه.
  • ربانی گلپایگانی، علی(۱۳۶۸)، جبر و اختیار، قم: مؤسسه تحقیقاتی سیدالشهداء.
  • طباطبایی، سید محمدحسین(۱۳۸۶)، نهایة الحمکه(تعلیقات غلامرضا فیاضی)، قم: موسسه امام خمینی9.
  • طباطبایی، محمدحسین(1387)، نهایت فلسفه، قم: بوستان کتاب.
  • علیزاده، بهرام(1391)، «مسئله اختیار؛ آیا ارادۀ آگاهانه توهم است؟»، قبسات، ش66، ص: 202-181.
  • ع‍ری‍ب‍ی‌، م‍ح‍م‍د ی‍اس‍ی‍ن(1992)، المنطلقات الفکریة عند الامام الفخر الرازی، بیروت: دار الفکر.
  • فیومى، احمد بن محمد(1405)، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، قم: مؤسسه دارالهجره.
  • قرافی، احمد بن ادریس(1416)، نفائس الاصول فی شرح المحصول، [بی­جا]: [بی­نا]
  • مطهری، مرتضی(1390)، مجموعه آثار، تهران: صدرا.
  • مهدوی نژاد، محمد حسین(1387)، ایمان‌گرایی خرد پیشه در اندیشه فخر رازی، تهران: دانشگاه امام صادقG.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 411
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 370


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب