ارزیابی کتاب های جغرافیایی اسلامی از دیدگاه زکریا بن محمد قزوینی(د.٦٨٢)

الف. منابع فارسی و عربی

1. ابن­فقیه، احمد‌بن‌محمد، 1416ق، البلدان، تصحیح: یوسف الهادی، بیروت، عالم الکتب.
2. ـــــ ، 1379ش، البلدان، ترجمه مختصر: محمدرضا حکیمی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران.
3. ابوحامد غرناطی، 2006م، الرحلة غرناطی (تحفة الالباب و نخبة الإعجاب و رحلة الی اربة و آسیة)، قدم لها: قاسم وهب، الطبعة الأولی، عمان، دار الفارس.
4. ابوریحان بیرونی، محمد‌بن‌احمد، 1380ش، آثارالباقیة عن القرون الخالیة، تحقیق: پرویز اذکایی، تهران، مرکز نشر میراث مکتوب.
5. ابودلف، مسعربن‌المهلهل الخزرجی، بی‌تا، الرسالة الثانیة لابی دلف، تحقیق: بطرس بولغاکوف و انس خالدوف، ترجمه و تعلیق: محمد منیر مرسی، عالم الکتب.
6. اشپولر،برتولد، 1351ش، تاریخ مغول در ایران، ترجمه: محمود میرآفتاب، تهران، بنیاد ترجمه و نشر کتاب.
7. اصطخری، ابراهیم‌بن‌محمد، 2004م، المسالک و الممالک، محقق/ مصحح:محمد جابر عبدالعال حینى، قاهره،‏ الهیئة العامة لقصور الثقافة‏.
8. ـــــ ، 1340ش، المسالک و الممالک، تصحیح: ایرج افشار، تهران، بنیاد ترجمه و نشر کتاب.
9. بکرى، عبدالله‌بن‌عبدالعزیز، 1992م، المسالک و الممالک، 2 جلد، محقق/ مصحح: آدریان فان لیوفن و اندرى فیرى، بیروت، دار الغرب الاسلامی‏.
10. بی­نام، خرداد و تیر 1327ش، «کتاب آثارالبلاد قزوینی و ترجمه احوال شعرای فارسی»، مجله یادگار، سال چهارم، شماره 9 و10.
11. توانا، مینا، یونس فرهمند، تابستان 1369، «مسالک و الممالک بکری: ارزیابی گزارش­های او در باره ایران»، تاریخ و تمدن اسلامی، دوره 13، شماره 25، تهران، دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات.
12. جاسم، عطا سلمان، 2006م/1427ق، «زکریا القزوینی سیرته و آثاره»، جامعة الواسط.
13. خلیفه، مجتبی، اسفند 1384، «سفرنامه ابوحامد غرناطی، مکمل گزارش­های ابن­فضلان»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شماره 99و100، تهران، خانه کتاب.
14. رضا، عنایت‌الله، 1389ش، مدخل «جغرافیا»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج18، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
15. ـــــ ، 1370ش، مدخل «ابن­فقیه»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج4، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
16. ـــــ ، 1378ش، مدخل «ابودلف»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج5، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
17. صادقی، مسعود و اشکواری، محمدجواد، بهار 1393، «احمدبن‌عمر‌بن‌انس العذری؛ نخستین جغرافی­دان عجایب­نگار اندلسی»، تهران، مجله مطالعات تاریخ اسلام، سال 6، شماره 20.
18. صفا، ذبیح‌الله، 1369، تاریخ ادبیات ایران، تهران، انتشارات فردوس.
19. طبری، محمدبن‌ایوب، 1391ش، تحفة ­الغرائب، تصحیح: جلال متینی، تهران، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
20. عذری، احمدبن‌عمر‌بن‌أنس المعروف بابن الدلائی، 1965م، نصوص عن الأندلس من کتاب ترصیع الأخبار و تنویع الآثار و البستان فی غرائب البلدان و المسالک إلی جمیع الممالک، تحقیق: الدکتور عبدالزیز الأهوانی، مدرید، مطبعة معهد الدراسات الإسلامیة.
21. علائی، سیروس، پاییز 1372، جهان‌نمای زکریای قزوینی، مجله ایران‌شناسی، شماره 19، تهران، بنیاد مطالعات ایران.
22. قزوینی، زکریا‌بن‌محمد، 1373ش، آثارالبلاد و اخبارالعباد، ترجمه: میرزا جهانگیر قاجار، تهران، امیرکبیر.
23. ـــــ ، 1998م، آثارالبلاد و اخبارالعباد، بیروت، دار صادر.
24. ـــــ ، 1395ش، آثارالبلاد و اخبارالعباد، ترجمه: محمد مراد‌بن‌عبدالرحمن، تصحیح: احمد شاهمرادی، تهران، مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
25. کراچکوفسکی، ایگناتی ایلیانوویچ، 1379ش، تاریخ نوشته­های جغرافیایی در جهان اسلامی، ترجمه: ابوالقاسم پاینده، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
26. کرمانی، اوحدالدین، 1366، دیوان رباعیات، به کوشش: احمد ابومحبوب، مقدمه: باستانی پاریزی، تهران، سروش.
27. مسعودی، علی‌بن‌الحسین، 1970م، مروج الذهب و معادن الجوهر، الترجمة الفرنسیة: باعتناء الأستاذین دمینار باربیه و دکورتل پاوه، تهران، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
28. ـــــ ، 1409ق، مروج الذهب و معادن الجوهر، اسعد داغر، قم، دار الهجرة.
29. محمود، وسن ابراهیم حسین، 2014م، «القزوینی و منهجه فی کتاب آثارالبلاد و اخبارالعباد»، مجله الاستاذ، المجلد الأول، العدد 211.
30. معصومی، عبدالله، بهار 1399، «شیوه تاریخ­نگاری مروج­الذهب و معادن الجوهر مسعودی»، پژوهشنامه تاریخ، سیاست و رسانه، 13ـ32، سال سوم، شماره اوّل.
31. مقدسی، محمد‌بن‌احمد، بی‌تا، أحسن التقاسیم فی معرفة الأقالیم، بیروت، دار صادر.
32. ـــــ ، 1361ش، أحسن التقاسیم فی معرفة الأقالیم، 2 جلد، ترجمه: على­نقى منزوى، تهران، شرکت مؤلفان و مترجمان‏.
33. مینورسکی، ولادیمیر، 1351ش، سفرنامه ابودلف در ایران، ترجمه: سید ابوالفضل طباطبایی، تهران، انتشارات زوّار.
34. هروی، على‌بن‌ابوبکر، 1423ق، الإشارات إلی معرفة الزیارات، محقق/ مصحح: على‏عمر، قاهره‏، مکتبة الثقافة الدینیة‏.
35. یاقوت‌بن‌عبدالله (یاقوت حموی)، 1995م، معجم­ البلدان، 7 جلد، بیروت، دار صادر.
36. ـــــ ، 1380، معجم ­البلدان، 2 جلد، علی­نقی منزوی، تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور (پژوهشگاه).

ب. منابع انگلیسی

1. C.E. Bosworth, 1990, Encyclopaedia Iranica, ĀŢĀR AL-BELĀD, Center for Iranian Studies Columbia University NewYork ,VOL.װ. 8, pp.909.
2. M.Streck, 1987, AL_ĶAZWİNİ, The Encyclopaedia of Islam , Leiden, Newyork, Kobenhavn, Koln: E.J. BriLL, 4/841-844.