اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,366
تعداد مقالات10,296
تعداد مشاهده مقاله3,211,213
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,793,850
ملکی نهاوندی, محمد. (1402). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم تحول در روش های مفرد شناسی کلمات قرآن در سده اخیر. مطالعات فلسفی کلامی, 1(2), 63-82. doi: 10.22034/alls.2023.15436.1072
محمد ملکی نهاوندی. "التحقیق فی کلمات القرآن الکریم تحول در روش های مفرد شناسی کلمات قرآن در سده اخیر". مطالعات فلسفی کلامی, 1, 2, 1402, 63-82. doi: 10.22034/alls.2023.15436.1072
ملکی نهاوندی, محمد. (1402). 'التحقیق فی کلمات القرآن الکریم تحول در روش های مفرد شناسی کلمات قرآن در سده اخیر', مطالعات فلسفی کلامی, 1(2), pp. 63-82. doi: 10.22034/alls.2023.15436.1072
ملکی نهاوندی, محمد. التحقیق فی کلمات القرآن الکریم تحول در روش های مفرد شناسی کلمات قرآن در سده اخیر. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 1(2): 63-82. doi: 10.22034/alls.2023.15436.1072

التحقیق فی کلمات القرآن الکریم تحول در روش های مفرد شناسی کلمات قرآن در سده اخیر

مطالعات زبان و ادبیات عربی
دوره 1، شماره 2، شهریور 1402، صفحه 63-82    اصل مقاله (398.42 K)
نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/alls.2023.15436.1072
نویسنده
محمد ملکی نهاوندی*
استادیار گروه علوم قرآنی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران.
چکیده
بررسی معانی کلمات قرآن کریم همیشه یکی از دغدغه های جدی جامعه قرآنی بوده و در این میان گروههای مختلفی نقش آفرینی کرده اند: لغوی ها، مفسران، فقها و...، نگارش های ارزنده ای در این زمینه داشته اند. بی شک یکی از محوری ترین گروهها برای بررسی کلمات عربی، لغوی ها می باشند و در این میان ابن فارس که از مهمترین لغوی های قرن چهارم هجری به شمار میرود با طرح موضوع «اصل معنایی»، تحولی شگرف در موضوع لغت شناسی زبان عربی ایجاد کرد. «اصل معنایی» پس از ابن فارس به بوته فراموشی سپرده شد و بجز اندکی به این موضوع مهم نپرداختند. این اصل، هر چند به ظاهر تنها مورد توجه ابن فارس قرار گرفته اما دیگر لغوی ها نیز در کتب خود از اصل معنایی استفاده کرده و عملا بدان معتقد شدند. علاوه بر وجود شواهد گوناگون دال بر قبول اصل معنایی در کلام لغوی ها، دیگر دلیل برای اثبات این حقیقت لغوی در زبان عربی، پذیرش آن توسط لغت شناسی قوی با داشتن جایگاهی ممتاز همچون ابن فارس می باشد. قرنها پس از او، قرآن شناس قرن حاضر حسن مصطفوی با قبول «اصل معنایی» و تک اصل دانستن همه مواد عربی، به بررسی و شرح کلمات قرآن پرداخت. با مقایسه عملکرد ایشان ـ در بررسی کلمات و محور قرار دادن «اصل معنایی»ـ نسبت به دیگر کتاب هایی که به کلمات قرآن پرداخته اند، تغییرات و زیبایی های شگرفی در معانی کلمات قرآن دیده می شود،
کلیدواژه‌ها
التحقیق فی کلمات القرآن؛ مصطفوی؛ اصل معنایی؛ ابن فارس
سایر فایل های مرتبط با مقاله
مراجع
  1. قرآن کریم.
  2. ابن اثیر جزرى، مبارک‌بن‌محمد. (1367ش). النهایة فی غریب الحدیث و الأثر. جامعه مدرسین.
  3. ابن انباری، محمد‌بن‌قاسم. (بی‌تا). شرح القصائد السبع الطوال الجاهلیات. تحقیق عبدالسلام هارون. دار المعارف.
  4. ابن خلکان. احمد‌بن‌محمّد برمکی اِربِلی. (1972م‌). وفیات الأعیان. دار صادر.
  5. ابن درید، محمدبن‌حسن. (1988م). جمهرة اللغة، دار العلم للملایین.
  6. ابن سیده، علی‌بن‌اسماعیل. (1998م). المخصص فی اللغة. دار الکتب العلمیة.
  7. ابن سیده، على‌بن‌اسماعیل. (1421ق). المحکم و المحیط الأعظم. دار الکتب العلمیة.
  8. ابن شهرآشوب. (۱۳۸۰ق). معالم العلماء فی فهرست کتب الشیعة و أسماء المصنفین قدیماً و حدیثاً. المطبعة الحیدریة.
  9. ابن عاشور، محمد الطاهر. (١٩٨٤م). تفسیر التحریر و التنویر. دار التونسیة للنشر.
  10. ابن فارس، احمدبن‌فارس. (1404ق). معجم مقاییس اللغة. مکتب الاعلام الاسلامی.
  11. ابن قتیبه، دینوری ابومحمد عبدالله‌بن‌مسلم. (1393ق). تأویل مشکل القرآن. تحقیق السید احمد صقر. دار التراث القاهرة.
  12. ابن قتیبه، دینوری ابومحمد عبدالله‌بن‌مسلم. (2000م). تفسیر غریب القرآن. دار الهلال.
  13. ابن منظور، محمدبن‌مکرم. (1414ق). لسان العرب. دار صادر.
  14. احمد ابراهیم. (1429ق). التحریر و التنویر. دار المحدثین.
  15. ازهرى، محمدبن‌احمد. (1421ق). تهذیب اللغة. دار احیاء التراث العربی.
  16. امین، سیدمحسن. (1403ق). أعیان الشیعه. دار التعارف للمطبوعات.
  17. اندلسی، ابوحیان. (بی‌تا). البحر المحیط فى التفسیر. دار الفکر.
  18. انصاری، ابوزید. (1981م). النوادر فی اللغة. تحقیق محمد عبدالقادر احمد. دار الشروق القاهرة.
  19. آقابزرگ تهرانى، محمدمحسن. (بی‌تا). الذریعة إلى تصانیف الشیعة. دارالأضواء بیروت.
  20. بحرانی، هاشم‌بن‌سلیمان. ‏(1416ق‏). البرهان فی علوم القرآن. مؤسسة البعثة.
  21. بلخی، مقاتل‌بن‌سلیمان. (1423 ق‏)، تفسیر مقاتل‌بن‌سلیمان. تحقیق عبدالله محمود شحاته. دار إحیاء التراث‏‏.
  22. ثعالبی، عبدالرحمن‌بن‌محمد. (بی‌تا). تفسیر الثعالبى. دار احیاء التراث العربی.
  23. ثعلبی، احمدبن‌محمود. (1381 ق). الکشف و البیان (تفسیر ثعلبى). دار احیاء التراث العربی.
  24. جزی الکلبی، ابوالقاسم. (1995م). التسهیل لعلوم التنزیل. دار الکتب العلمیه.
  25. جوهرى، اسماعیل‌بن‌حماد. (1376ق). الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة. دار العلم للملایین.
  26. حامد محمد شعبان. (1434ق). نشریه منبر الإسلام. شماره 12.
  27. حقی، اسماعیل‌بن‌مصطفی. (1985م). تفسیر روح البیان. دار احیاء التراث العربی.
  28. حموی، یاقوت. (2012م). معجم الأدباء إرشاد الأریب إلى معرفة الأدیب. دار الغرب الإسلامی.
  29. حمیری، نشوان‌بن‌سعید. (بی‌تا). شمس العلوم. عالم الکتب.
  30. خویى، ابوالقاسم. (1372 ه ش). معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة. بی‌نا.
  31. راغب اصفهانى، حسین‌بن‌محمد. (1412ق). مفردات ألفاظ القرآن. دار القلم.
  32. رمضان، عبدالتواب. (1995م). بحوث و مقالات فی فقه اللغة. مکتبة الخانجی.
  33. زبیدی، محمدمرتضی. (1289ق). تاج العروس من جواهر القاموس. دار الهدایة.
  34. زجاجی، عبدالرحمن‌بن‌اسحاق. (1406ق). اشتقاق أسماء الله. تحقیق عبدالحسین المبارک. مؤسسة الرسالة.
  35. زجاجی، عبدالرحمن‌بن‌اسحاق. (1995م). تفسیر رسالة أدب الکاتب. تحقیق دکتور عبدالفتاح سلیم. دار العروبة.
  36. زرکشی، محمدبن‌عبدالله. (1410ق). البرهان فی علوم القرآن. دار المعرفة.
  37. زرکلى، خیرالدین (1989م). الأعلام (قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین). دار العلم للملایین.
  38. زمخشری، محمودبن‌عمر. (1430ق). الکشاف. دار المعرفة.
  39. زمخشری، محمودبن‌عمر. (1979م). أساس البلاغة. دار الصادر.
  40. زمخشری، محمودبن‌عمر. (2005م). الفائق فی غریب الحدیث. المکتبة العصریة.
  41. زیدی، عبدالله یحیی. (1985م). غریب القرآن و تفسیره. عالم الکتب.
  42. سماح ادریس. (بی‌تا). قرائة نقدیة فی معجم مقاییس اللغة لابن فارس. مجله الآداب. شماره‌های 7، 8 و 9.
  43. سیوطی، جلال‌الدین. (بی‌تا). معترک الأقران فى إعجاز القرآن. دار الفکر العربی.
  44. صفدى، خلیل‌بن‌ایبک. (1381ق). الوافی بالوفیات. جهان.
  45. طباطبایى، محمدحسین. (1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن. مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
  46. طبرانی، أبوالقاسم سلیمان‌بن‌احمد. (1983م). المعجم الکبیر. تحقیق حمدی‌بن‌عبدالمجید السلفی. مکتبة العلوم و الحکم.
  47. طبرسی، فضل‌بن‌الحسن. (1995م). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
  48. طبری، محمدبن‌جریر. (1980م). جامع البیان فى تفسیر القرآن. دار المعرفة.
  49. طریحی، فخر الدین‌بن‌محمد. (1375ش). مجمع البحرین. تحقیق سیداحمد حسینی. کتابخانه مرتضوی.
  50. طوسی، محمدبن‌حسن. (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن. تحقیق احمد قصیرعاملی.‌ دار احیاء التراث العربی.
  51. طوسى، محمدبن‌حسن. (1271ق). فهرست کتب الشیعة و أصولهم و أسماء المصنفین و أصحاب الأصول. کلکته.
  52. طیب حسینی، سیدمحمود. (1395ش). روش‌شناسی قاموس قرآن در شرح کلمات قرآن. مجله نامه جامعه.
  53. عزالدین اسماعیل. (1967م). المصادر العربیة و اللغویة فی التراث العربی. بی‌نا.
  54. عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم. (1382ش). طبقات مفسرین شیعه. نوید اسلام.
  55. عیاشی، محمدبن‌مسعود. (بی‌تا). تفسیر العیاشى. مؤسسة البعثة.
  56. غازی مختار طلاس. (1999م). احمدبن‌فارس اللغوی دراسة فی آرائه اللغویة و النحویة. دار الطلاس.
  57. فخر رازی، أبوعبدالله محمدبن‌عمر. (1420ق‏). التفسیر الکبیر مفاتح الغیب. دار احیاء التراث العربی‏.
  58. فراهیدى، خلیل‌بن‌احمد. (1409ق). کتاب العین. نشر هجرت.
  59. فضل‌الله، محمدحسین. (۱۹۹۸م). من وحى القرآن. دار الملاک.
  60. فیروزآبادی، محمدبن‌یعقوب. (1952م). القاموس المحیط. دار الجیل.
  61. فیض کاشانی، محمدبن‌شاه‌مرتضی. (1388ش). تفسیر الصافی. ذوی القربی.
  62. فیومى، احمدبن‌محمد. (1414ق). المصباح المنیر فى غریب الشرح الکبیر للرافعى. مؤسسة دار الهجرة.
  63. قمى، عباس. (1357ق). الکنى و الألقاب. بیدار.
  64. مصطفوی، حسن. (1385ش). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. انتشارات علامه مصطفوی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 235
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,171


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب