اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,334
تعداد مقالات10,007
تعداد مشاهده مقاله2,997,603
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,690,932
الفتلاوی, علی, مهدی نژاد, سید رضا, مقیمی, غلامحسن. (1403). تبیین مسایل اصلی سیاست خارجی عراق پس از سقوط پادشاهی تا سقوط حزب بعث (1958-2003). مطالعات فلسفی کلامی, 12(29), 61-82. doi: 10.22034/mte.2023.15549.1694
علی الفتلاوی; سید رضا مهدی نژاد; غلامحسن مقیمی. "تبیین مسایل اصلی سیاست خارجی عراق پس از سقوط پادشاهی تا سقوط حزب بعث (1958-2003)". مطالعات فلسفی کلامی, 12, 29, 1403, 61-82. doi: 10.22034/mte.2023.15549.1694
الفتلاوی, علی, مهدی نژاد, سید رضا, مقیمی, غلامحسن. (1403). 'تبیین مسایل اصلی سیاست خارجی عراق پس از سقوط پادشاهی تا سقوط حزب بعث (1958-2003)', مطالعات فلسفی کلامی, 12(29), pp. 61-82. doi: 10.22034/mte.2023.15549.1694
الفتلاوی, علی, مهدی نژاد, سید رضا, مقیمی, غلامحسن. تبیین مسایل اصلی سیاست خارجی عراق پس از سقوط پادشاهی تا سقوط حزب بعث (1958-2003). مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 12(29): 61-82. doi: 10.22034/mte.2023.15549.1694

تبیین مسایل اصلی سیاست خارجی عراق پس از سقوط پادشاهی تا سقوط حزب بعث (1958-2003)

مطالعات تاریخی جهان اسلام
مقاله 3، دوره 12، شماره 29، فروردین 1403، صفحه 61-82    اصل مقاله (796.51 K)
نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mte.2023.15549.1694
نویسندگان
علی الفتلاوی* 1؛ سید رضا مهدی نژاد2؛ غلامحسن مقیمی3
1دکترای تاریخ معاصر جهان اسلام، گروه تاریخ تمدن اسلامی، مجتمع تاریخ سیره و تمدن اسلامی، جامه المصطفی العالمیه، عراق.
2گروه تاریخ تمدن اسلامی، مجتمع آموزش عالی تاریخ، سیره و تمدن اسلامی جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران
3گروه تاریخ تمدن اسلامی، مجتمع تاریخ سیره و تمدن اسلامی، جامه المصطفی العالمیه، قم، ایران
چکیده
کشور عراق در سال ۱۹۲۰ از ترکیب سه استان عثمانی تحت قیمومیت بریتانیا شکل گرفت و فیصل اول به عنوان پادشاه عراق انتخاب شد. هرچند در سال ۱۹۳۲ قیمومیت انگلستان به پایان رسید و این کشور رسماً به استقلال دست یافت، اما تا پایان دوره پادشاهی این نظام تحت حمایت بریتانیا بوده و بریتانیا سلطه کاملی بر عراق داشت. نظام سیاسی عراق در سال 1958 طی کودتایی از پادشاهی به جمهوری تغییر یافت و سه جریان کمونیسم، قومگرایان عرب و بعث به عنوان جریان‏های اصلی و حاکم در کشور، توانستند تا سال 2003 زمام امور را بدست گیرند. نوشتار حاضر به این پرسش پاسخ می‌دهد که مسایل اصلی سیاست‌خارجی عراق در دوره زمانی پس از سقوط پادشاهی تا سقوط حزب بعث (1958-2003)،چه می-باشد؟ یافته‏های این پژوهش که با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده نشانگر آن است که بحران فلسطین، وابستگی اقتصادی و کمپانی‌های نفتی، مساله کردها، همگرایی عربی و پروژه‌های وحدت و اتحاد با کشور سوریه مسایلی هستند که بصورت مستمر در راس سیاست‌گذاری‌های جریان‌های حاکم قرار داشته است. شناخت این مسایل می‌تواند راهبردی برای جریان کنونی حاکم (جریان اسلام‌گرایی) بشمار رفته و در سیاستگذاری خرد و کلان سیاست‌خارجی عراق موثر واقع شود.
کلیدواژه‌ها
عراق؛ سیاست‏خارجی؛ کمونیسم؛ قوم‏گرایی عربی؛ بعث
مراجع
  1. الاحدب، عزیز(1971). حرب الایام الستة حقائق وعبر، بیروت: دار النهار للنشر.
  2. اسماعیل‌، طارق‌ یوسف(1369). چپ‌ ناسیونالیستی‌ عرب، مترجم عبدالرحمان‌ عالم، تهران‌ : وزارت امورخارجه، دفترمطالعات سیاسی و بین‌المللی.
  3. إسماعیل، عبدالله(1989). مفاوضات العراق النفطیة 1952-1968، لندن: دار الآلام
  4. الاصفهانی، نبیه(1967). "الدینامیة الجدیدة فی العلاقات العربیة – الایرانیة "،مجلة السیاسة الدولیة ، العدد الأول، القاهرة .
  5. الاهرام(1967). (روزنامه)، القاهرة : شماره ٢٩٣٩٦، ٥ ژوئن ١٩٦٧.
  6. البراوی، راشد(1966). من حلف بغداد الى الحلف الاسلامی ، القاهره: مکتبة النهضة المصریة.
  7. البیاتی، فلاح محمود خضر(1989). "الحلول السیاسیة للقضیة الفلسطینیة وموقف حزب البعث العربی الاشتراکی منها 1948- ١٩٦٧"، (رساله دکتری)، بغداد: معهد الدراسات القومیة والاشتراکیة ،الجامعة المستنصریة .
  8. البیاتی، محمدطارق فخری(2000). "التغلغل الصهیونی فی ترکیا وأثره فی الامن القومی العربی حتى عام 1967"، (پایان­نامه)، بغداد، معهد التاریخ العربی والتراث العلمی.
  9. ترزیان، پییر (1367). داستان اوپک، مترجم عبدالرضا غفرانی. تهران: انتشارات فراندیش،.
  10. التقریر الاقتصادی الفصلی(1983). (گزارش)،شماره 4:11.
  11. الثورة العربیة (1966). (روزنامه)، شماره 774، 26/12/1966.
  12. الجبوری، نصیرمحمود شکر(2004). "السیاسة الخارجیة العراقیة فی ضوء مقررات مجلس الوزراء (1958 - 1963)، (پایان­نامه)، بغداد: کلیة التربیة ابن رشد، قسم التاریخ، جامعة بغداد.
  13. الجمهوریة‏العراقیة(1961). حرکة عدم الانحیاز،سیاسة عدم الانحیاز فی بلغراد ، (سخنرانی) خطاب هاشم جواد وزیر الخارجیة فی مؤتمر بلغراد 1961 ، بغداد: وزارة الخارجیة.
  14. الجمهوریة(1967). (روزنامه)، شماره 2710، 29 ژانویه 1967.
  15. الجمهوریة(1968). (روزنامه)، شماره 1455، 4/2/1968 .
  16. جوانمردی، صاحب(1380). “تراژدی انفال”، ماهنامه روانگه
  17. الحسنی، عبدالرزاق(1974). تاریخ الوزارات العراقیة فی العهد الملکی، بغداد: دار الشؤون الثقافیة العامة.
  18. حسین، لیلی یاسین (2002). نوری السعید و دوره فی حلف بغداد، وأثره فی العلاقات العراقیة-العربیة: ١٩٤٦-١٩٥٨، بیروت: مکتبة الفکر العربی.
  19. حمدانی، قحطان أحمد سلیمان (2008). السیاسة الخارجیة العراقیة: من 14 تموز 1958 إلى 8 شباط 1963،القاهره: دبولی.
  20. حمیدی، جعفرعباس(2005). تاریخ الوزارات العراقیة فی العهد الجمهوری 1958-1968 ، بغداد: بیت الحکمه.
  21. دافت، میشیال کریستیان(1987).المسألة السوریة المزدوجة،ترجمه جبرائیل البیطار، دمشق: مطبوعات وزارة الدفاع.
  22. الدلیمی، حمید فجر ذیاب(1999). "التطورات الاقتصادیة فی العراق 1963-1968"،(رساله دکتری)، بغداد: کلیة التربیة ، الجامعة المستنصریة.
  23. الزبیدی، حسن لطیف(1395). عراق در جستجوی آینده، تهران: اندیشه سازان نور.
  24. زبیدی، حسن لطیف (2007). موسوعة الاحزاب العراقیه، بیروت: دار المحجة البیضاء للطباعة والنشر والتوزیع.
  25. زکی، مامون امین(2020). انجازات العراق الدبلوماسیه اثناء العهد الملکی (1921-1958)، لندن: دارالحکمه.
  26. سعید، زهراء عبد العزیز(2007). "دور العراق السیاسی فی جامعة الدول العربیة (1958- 1968)"، (رساله دکتری)، بغداد: کلیة الآداب، جامعة بغداد.
  27. شرکة النفط الوطنیة (1973). النفط فی العراق من الامتیازات الى الاستثمار الوطنی (1912-1972)، بغداد:مکتب الاعلام والنشر.
  28. الشقیری، احمد(1973). الهزیمة الکبرى مع الملوک والرؤساء العرب من بیت عبدالناصر الى غرفة العملیات،ج2،بیروت: دارالعوده.
  29. الصایغ، یزید یوسف(2002). الحرکة الوطنیة الفلسطینیة ١٩٤٩- ١٩٩٣(مرحلة الکفاح المسلح والبحث عن الدولة)، بیروت: مؤسسة الدراسات الفلسطینیة.
  30. الطلیعة(1963). (روزنامه)، شماره 1820، 21 ژوئیه 1963.
  31. العانی،نوری عبد الحمید وآخرون(2002). تاریخ الوزارات العراقیة فی العهد الجمهوری،بغداد: بیت الحکمه.
  32. عبدالحمید، صبحی(1967). معرکتنا مع الصهیونیه، بغداد: سلسلة منشورات الاتحاد العام لطلبة فلسطین.
  33. عبدالفتاح،فکرت نامق(1981). سیاسة العراق الخارجیة فی المنطقة العربیة، 1953 – 1958، بغداد: دار الرشید للنشر.
  34. عبدالحسین، یاسر(2021). السیاسة الخارجیة للعراق فی مئة عام (1921-2021)، بغداد: دار الشئون الثقافیة العامة.
  35. عبداللطیف، عبدالمجید کامل(2007). المنتظم فی تاریخ العراق المعاصر 1914-1968،تکریت:جامعة تکریت.
  36. فرج، عصام الدین(1998). منظمة التحریر الفلسطینیة ١٩٦٤-١٩٩3، القاهره: مرکز المحروسة للبحوث والتدریب والمعلومات والنشر.
  37. مار، فب(1380). تاریخ نوین عراق، مترجم محمد عباس پور، مشهد: آستان قدس رضوی.
  38. مشتاق، طالب(1969)، أوراق أیامی : مذکرات سفیر عراقی فی ترکیة 1958-1965، بیروت: دار الطلیعة للطباعة والنشر.
  39. المصور (1984).(روزنامه)،القاهره: 19 ژانویه 1984.
  40. المنار(1967). (روزنامه)، شماره 3650 ، 17/2/1967 .
  41. الناهی، احمدعبد الله(2007). "العلاقات العراقیة - السوریة: تداعیات الماضی وآفاق المستقبل"،جریدة الصباح العراقیة، 20/08/2007.
  42. النقیب، عبدالمطلب عبد الخالق(1984). "الاستراتیجیة السوفیتیة والامریکیة فی الخلیج العربی"، (پایان نامه)، بغداد: المعهد العالی للدراسات السیاسیة والدولیة ،الجامعة المستنصریة.
  43. الوثائق الفلسطینیة العربیة (1968). (اسناد)، شماره 476.
  44. وحیدی راد، میکائیل(1396). “کاربست سلاح نفت در جنگ های اعراب و اسرائیل و پیامدهای آن”، تاریخ ایران 21 (زمستان 95-بهار 1396)، 155-181.
  45. وزارت نفت(2020). ویژه نامه شصتمین سال تاسیس اوپک (1960-2020).
  46. الوقائع العراقیة(1967)، (مجله)، شماره (3)، 7/8/1967.
  47. هویدی، امین(2017). کنت سفیرا فی العراق 1963 - 1965 الفرص الضائعة للوحدة العربیة، القاهره: دار المستقبل العربی.
  48. Tutsch، Hans E. (1965). Facets of Arab nationalism. Detroit: Wayne State university Press.
  49. Torrey، Gordon H. (1969). "The Ba’th: Ideology and Practice." Middle East Journal Vol 23:4 (1969): 445-470.
  50. Podeh & Winckler، Elie & Onn(2004). Rethinking Nasserism: Revolution and Historical Memory in Modern Egypt. Florida: University Press of Florida.
  51. Penrose، Edith Penrose and E. F. (1978). Iraq: International Relations and National Development. London: Ernest Benn.
  52. Khadduri، Majid(1969). Independent Iraq 1932-1958 . Oxford: Oxford University press.
  53. Dawisha، Adeed(2009). Arab Nationalism in the Twentieth Century: From Triumph to Despair. Princeton: Princeton University Press.
  54. Daoudi and Dajani، S. (1984). "The 1967 Oil Embargo Revisited." Journal of Palestine Palestine No . 2 Vol .13 winter 1984 : 65-90.
  55. Bashkin، Orit (2011). "HYBRID NATIONALISMS: WAṬANĪ AND QAWMĪ VISIONS IN IRAQ UNDER ʿABD AL-KARIM QASIM، 1958–61." Cambridge University PressRelocating Arab Nationalism (May 2011): 293 - 312.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 186
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 120


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب