بیژنی, یاور, بوشاسب گوشه, فیض اله, جدیدی, ناصر. (1403). روابط نسل اول و دوم آل بویه با خلفای عباسی با تأکید بر تمایلات ایران گرایی. مطالعات فلسفی کلامی, 12(29), 83-104. doi: 10.22034/mte.2022.9956.1398
یاور بیژنی; فیض اله بوشاسب گوشه; ناصر جدیدی. "روابط نسل اول و دوم آل بویه با خلفای عباسی با تأکید بر تمایلات ایران گرایی". مطالعات فلسفی کلامی, 12, 29, 1403, 83-104. doi: 10.22034/mte.2022.9956.1398
بیژنی, یاور, بوشاسب گوشه, فیض اله, جدیدی, ناصر. (1403). 'روابط نسل اول و دوم آل بویه با خلفای عباسی با تأکید بر تمایلات ایران گرایی', مطالعات فلسفی کلامی, 12(29), pp. 83-104. doi: 10.22034/mte.2022.9956.1398
بیژنی, یاور, بوشاسب گوشه, فیض اله, جدیدی, ناصر. روابط نسل اول و دوم آل بویه با خلفای عباسی با تأکید بر تمایلات ایران گرایی. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 12(29): 83-104. doi: 10.22034/mte.2022.9956.1398
روابط نسل اول و دوم آل بویه با خلفای عباسی با تأکید بر تمایلات ایران گرایی
1گروه تاریخ، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران.
2گروه تاریخ، واحد نجف‌آباد ، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
3گروه تاریخ، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران
چکیده
شکل ارتباط با دستگاه خلافت عباسی از مسائل مهم حکومت های ایرانی است، که از سده 3 هجری شکل گرفتند. آل بویه رابطه خود را در قابل امارت استیلاء و امیرالامرایی با دستگاه خلافت عباسی تثبیت نمودند. نقطه تمایز رابطه حکومت آل بویه با دستگاه خلافت عباسی نسبت به دیگر حکومت های همزمان ایشان تمایلات ایرانگرایی آشکار ایشان بود. مسئله اصلی و هدف این پژوهش تبیین و تحلیل تمایلات ایرانگرای نسل اول حاکمان بویه در بستر سیاسی و فرهنگی- اجتماعی عصر ایشان و تأثیر آن بر رابطه ایشان با دستگاه خلافت عباسی است. گردآوری داده های تاریخی و باستان شناختی با استفاده از روش مطالعه کتابخانه ای و توصیف و تحلیل آن ها این نتیجه را آشکار نمود که عضدالدوله دیلمی به منظور مقابله با ادعاهای سیاسی و تبارشناسی سایر دودمان های کهن ایرانی، همانند خاندان باوندی، تبارنامه خاندان خود، منتسب به ساسانیان، را در متن گزارش تاریخی کتاب التاجی وارد نمود. او همچنین شیوه حکومت یکپارچه را، بر اساس الگوی حکومت ساسانیان، در پیش گرفت. اما نسل اول خاندان بویه و به ویژه عضدالدوله با وجود تسلط بر دستگاه خلافت عباسی، به دلیل ملاحظات سیاسی و مذهبی، تمایلات ایرانگرای خود را به ذکر عنوان شاهنشاه و دریافت این لقب از خلیفه محدود نمودند.
آمدی، ا. (1332). الاحکام فی اصول الاحکام [نسخه خطی]، استنساخ عباس بن محمد الشیرازی 1234ه.، بی جا.
ابن اثیر، ع. (1371). الکامل (تاریخ بزرگ اسلام و ایران)، ترجمة ابوالقاسم حالت و عباس خلیلى، ج9 ،17،19 ،20 و22، تهران، ایران: مؤسسه مطبوعاتى علمى.
ابن جوزی، ع. (1412ه.ق/1992م.). المنتظم فى تاریخ الأمم و الملوک، ج 7 و 14، تحقیق محمد عبد القادر عطا و مصطفى عبد القادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة.
اشپولر، ب. (1369). تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، ترجمۀ مریم میراحمدی، ج1 و 2، تهران، ایران: انتشارات علمی و فرهنگی.
انصاری قمی، ح. (1379- 1380). «اندیشۀ سیاسی در اسلام و ایران طی دورۀ قرون میانه»، فصلنامۀ تاریخ روابط خارجی، شمارۀ 5 و6، زمستان 1379 و بهار 1380، 6 - 38.
ایمانی فر (رویگر)، م. (1389). تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در دوره آل بویه، تهران: بی جا.
بیدگلی، علی؛ کوهکن، محمودرضا. (1394). بازیابی الزامات و کارکردهای نهاد شاهی در عصر عضدالدوله، فصلنامه علمی شیعه شناسی، دوره 13، شماره 49، 82-55.
بیرونى، ا. (1380). آثار باقیه (از مردمان گذشته)، ترجمه و تعلیق پرویز سپتمان (اذکائی)، تهران، ایران: نشر نی.
بیهی، ابوالفضل. (1375). تاریخ بیهقی، تصحیح دکترعلی اکبر فیاضبا مقدمه دکتر محمد جعفر یاحقی، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی، چاپ سوم.
بوسه، ه. (1390). «ایران در عصر آلبویه»، تاریخ ایران کمبریج، ج4، گردآوری زیر نظر ریچارد نلسون فرای، ترجمۀ حسن انوشه، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر، چاپ نهم، 217-263.
پناهی، ع. (بهار 1390). «روابط مذهبی آل بویه با خلافت عباسی»، فقه و تاریخ تمدن، دوره 7، شماره 27، صص 105-124.
ذهبی، شمس الدین. (بی تا). تاریخ الاسلام، تحقیق عمر عبدالسلام تدمری، وقایع سال364، بی نا: بی جا.
سیوطی، ع. (1394). تاریخ خلفا. ترجمه فاریابی ، تهران: نشر احسان.
صابی، ا. (1977م.). المنتزع من کتاب التاجی لأبی اسحاق الصابی، تحقیق و شرح الدکتور محمد حسین الزبیدی، منشورات وزارة الاعلام الجمهوریة العراقیة: کتاب التراث.
صابی، هلال بن محسن. (1346). رسوم دارالخلافه. ترجمة محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
طرطوشی، م. (1369ه.ق/1990م.). سراج الملوک، تحقیق جعفرالبیاتی، قبرس: ریاض الرئیس.
خلعتبری، ا. و طباطبایی، ک. (پاییز 1389). «بررسی روابط حکومت آل بویه و خلافت عباسی با تکیه بر جریان استقلال طلبی ایرانیان»، مسکویه، دوره 5، شماره 14، صص 77-96.
غزالی، ا. (1373). کیمیای سعادت، ج1، به کوشش حسین خدیو جم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
فارابی، م. (1379). اندیشه های اهل مدینه فاضله، مترجم سید جعفر سجادی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
فقیهی، ع. ا. (1357). آلبویه و اوضاع زمان ایشان با نموداری از زندگی مردم در آن عصر، گیلان، ایران: صبا.
فقیهی، علی‌اصغر. (۱۳۸۹). تاریخ آل بویه. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
فرکلاف، ن. (1379). تحلیل انتقادی گفتمان، مترجمان فاطمه شایسته‌پیران و دیگران، ویراستاران محمد نبوی، مهران مهاجر، تهران، ایران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر مطالعات و توسعه رسانهها.
فیرحی، د. (1378). قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام (دورۀ میانه)، تهران، ایران: نشر نی.
کرمر، ج. (1375). احیای فرهنگی در عهد آلبویه، ترجمۀ محمد سعید حنایی کاشانی، تهران، ایران: نشر دانشگاهی.
مورگان، د. (1374). ایران در سده‌های میانه، ترجمۀ فرخ جوانمردیان، تهران، ایران: مؤسسه فرهنگی و انتشاراتی فروهر.
مسعودی، ع. (1374). مروج الذهب ومعادن الجوهر ،جلد1، 2، بکوشش آ. پاینده، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
مستوفی، ح.(1364). تاریخ گزیده، تحقیق عبدالحسین نوایی، تهران: امیرکبیر.
مسکویه، ا. (1376). تجارب الأمم، ترجمۀ علی نقی منزوی، ج 5 و6، تهران، ایران: توس.
ماوردی، ع. (1422ه.ق/2001م.). الاحکام السلطانیه و الولایات الدینیه، دراسه و تحقیق جاسم الحدیثی، بغداد: المجمع العلمی.
مقریزی، ا. (1997م.). السلوک لمعرفه دول الملوک، ج1، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت: دارلکتب العلمیه.
ندیم، م.، و صفا، م. (1395). «گفتمان نسبشناسی آلسامان در روایت بلعمی»، مجلۀ جستارهای تاریخی، دورۀ 7، شمارۀ 1، بهار و تابستان 1395، 139-160.
نرشخى، ا. (1363). تاریخ بخارا، ترجمۀ أبونصر أحمد بن محمد بن نصر القباوى، تلخیص محمد بن زفر بن عمر، تحقیق محمد تقى مدرس رضوى، ج1، تهران، ایران: توس.
هروی، ج. (1388). تاریخ سامانیان (عصر طلایی ایران بعد از اسلام)، تهران، ایران: انتشارات امیرکبیر.
یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب. (1356). تاریخ یعقوبی، ج2، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
یورگنسن، م.، و فیلیپس، ل. (1393). نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران، ایران: نشر نی.
Bahrami, M. (1946). “Some Objects Recently Discovered in Iran,” Bulletin of the Iranian Institute 6-7, pp. 71-77.
--------------- (1952). “A Gold Medal in the Freer Gallery of Art,” in Archaeologica Orientalia in Memoriam Ernst Herzfeld, Locust Valley, N.Y., pp. 5-20.
Biddulph, C. H. (1964). “Countermarked coins of the Shahs of Persia,” Journal of the Numinastic Society Museum Notes 24, pp. 69-85.
Bürgel, J. C. (1965). Die hof korrespondenz Adud al-daulas, Wiesbaden.
Kent, R. G. (1953). Old Persian: Grammar, Texts, Lexicon, New Haven Connecticut.
Madelung, W. (1969). The assumption of the title Shāhānshāh by the Bûyds and begin of the deylam (Dawlat Al-Deylam). JNES, Vol 28 (1), Jan. 1969, 84-108.
