اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,272
تعداد مقالات9,554
تعداد مشاهده مقاله2,770,846
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,536,564
عباسی حسین‌آبادی, حسن, عبدالله‌پور, اکرم. (1403). بازخوانی تحلیلی جایگاه «نظر» در خداشناسی کتاب «الیاقوت» ابن‌نوبخت و شارحان آن. مطالعات فلسفی کلامی, 11(20), 237-260. doi: 10.22034/pke.2024.18020.1852
حسن عباسی حسین‌آبادی; اکرم عبدالله‌پور. "بازخوانی تحلیلی جایگاه «نظر» در خداشناسی کتاب «الیاقوت» ابن‌نوبخت و شارحان آن". مطالعات فلسفی کلامی, 11, 20, 1403, 237-260. doi: 10.22034/pke.2024.18020.1852
عباسی حسین‌آبادی, حسن, عبدالله‌پور, اکرم. (1403). 'بازخوانی تحلیلی جایگاه «نظر» در خداشناسی کتاب «الیاقوت» ابن‌نوبخت و شارحان آن', مطالعات فلسفی کلامی, 11(20), pp. 237-260. doi: 10.22034/pke.2024.18020.1852
عباسی حسین‌آبادی, حسن, عبدالله‌پور, اکرم. بازخوانی تحلیلی جایگاه «نظر» در خداشناسی کتاب «الیاقوت» ابن‌نوبخت و شارحان آن. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 11(20): 237-260. doi: 10.22034/pke.2024.18020.1852

بازخوانی تحلیلی جایگاه «نظر» در خداشناسی کتاب «الیاقوت» ابن‌نوبخت و شارحان آن

پژوهشنامه کلام
مقاله 10، دوره 11، شماره 20، مرداد 1403، صفحه 237-260    اصل مقاله (843.46 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/pke.2024.18020.1852
نویسندگان
حسن عباسی حسین‌آبادی* 1؛ اکرم عبدالله‌پور2
1دانشیار گروه و فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه پیام نور، تهران ایران
2استادیار گروه فقه و مبانی حقوق دانشگاه پیام نور تهران، ایران.
چکیده
دربارۀ شناخت‌پذیری خدا و نیز نحوۀ شناخت او در کلام متقدم بحث از «تقلید» و «نظر» مطرح شده است. «تقلید» نگاه درون‌دینی به شناخت خداست و «نظر» نگاهی برون‌دینی به معارف عقلی است. «نظر» در گفتمان جدید در مقابل عمل قرار می‌گیرد و در کلام اسلامی متقدم در حوزۀ خداشناسی اهمیت می‌یابد. این نوشتار که با روش توصیفی، تحلیلی نگارش یافته است، در پی آن است مسئلۀ جایگاه نظر در خداشناسی کتاب «الیاقوت» و شارحان آن را بررسی و تحلیل کند. پرسش این است «نظر» به چه معناست و کاربست«نظر» در خداشناسی کتاب الیاقوت و شارحان او چگونه است؟ روش شناخت خدا نزد آن‌ها چگونه است؟ مؤلف الیاقوت با طرح دوگانۀ «تقلید» و «نظر»، «نظر» را در مقابل «تقلید» قرار داده و راه نظر را انتخاب کرده است. یافته‌های این پژوهش این است که «نظر» در «الیاقوت» و شارحان آن به معنای «تعقل و تفکر» است. جایگاه «نظر» نزد آن‌ها «معرفت‌شناسانه» است و آ‌ن‌ها نه‌تنها بر وجوب شناخت خدا، بلکه به وجوب عقلی نظر نیز دلیل ارائه می‌کنند براین اساس رهیافت آنها «برون‌دینی» است. طرح این مسئله اهمیت روش شناخت خدا را روشن می‌کند.
کلیدواژه‌ها
نظر؛ الیاقوت؛ خداشناسی؛ تقلید؛ ابن‌نوبخت
مراجع
  • آل عبدالجبار بحرانى، سلیمان بن احمد(1430)، إرشاد البشر فی شرح الباب الحادی عشر، محقق: آل سنبل، ضیاء بدر، قم: طلیعة النور.
  • ابن‌نوبخت، ابی اسحاق ابراهیم(1413)، کتاب الیاقوت فی علم الکلام، تحقیق: علی اکبر ضیایی، قم: مکتبه آیه الله العظمی المرعشی النجفی العامه.
  • ارسطو(1384)، متافیزیک، ترجمۀ شرف‌الدین خراسانی. چ3،تهران: انتشارات حکمت.
  • افلاطون(1366)، دورۀ آثار افلاطون، جلد دوم و سوم، ترجمۀ محمدحسن لطفی و رضا کاویانی، تهران: خوارزمی.
  • اعرجی، عمیدالدین(1381)، اشراق اللاهوت فی نقد شرح‌الیاقوت، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
  • اوجاقی، ناصرالدین(1390) «وجوب نظر(به‌کارگیری عقل) در معارف دینی از منظر کلام اسلامی»، معرفت‌ کلامی، س2، ش1، ص: 158-127.
  • بحرانی، کمال‌الدین میثم‌بن‌علی‌بن‌میثم(1434)، قواعد المرام فی علم الکلام، کربلاء: العتبه الحسینیه المقدسه.
  • بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی(1415)، شرح المصطلحات الکلامیة، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
  • بیدهندی، محمد و حسین سلطانی(1395)، «بررسی جایگاه «نظر و تفکر» نزد قاضی عبدالجبار»، تحقیقات کلامی، س4، ش13، ص: 104-87.
  • التفتازانی، سعدالدین(1419)، شرح المقاصد، تحقیق: عبدالرحمن عمیره، تصدیر: صالح موسی شرف، ج1، بیروت: عالم الکتب.
  • جهامی، جیرار،(2006)، الموسوعة الجامعة لمصطلحات الفکر العربی و الإسلامی(تحلیل و نقد)، ج۲، بیروت: مکتبة لبنان ناشرون.
  • حلی، حسن‌بن‌یوسف(1363)، انوار ‌الملکوت فی شرح‌ الیاقوت، تحقیق: محمد نجمی الزنجانی، انتشارات بیدار.
  • ـــــــــــــــــــــــ(1982/ 1387)، نهج الحق و کشف الصدق، تهران: موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان.
  • ـــــــــــــــــــــــ(1410)، رساله السعدیه، مصحح: عبدالحسین محمد على بقال، قم: کتابخانه عمومى حضرت آیت الله العظمى مرعشى نجفى8.
  • ـــــــــــــــــــــــ(1404)،کشف الفوائد فی شرح قواعد العقائد، قم: کتابخانه عمومى حضرت آیت الله العظمى مرعشى نجفى8.
  • ـــــــــــــــــــــــ(1413)، کشف ‌المراد فی تجرید الاعتقاد، مصحح: حسن حسن‌زادۀ آملی، چ4، قم: جماعة المدرسین فی الحوزه العلمیه بقم، مؤسسه النشر الإسلامی.
  • ـــــــــــــــــــــــ(1380)، تهذیب الوصول الی علم الاصول، ج1، لندن: موسسة الامام علیG.
  • ـــــــــــــــــــــــ(1425)، نهایة الوصول الی علم الاصول، ج2، 3، 4 و 5، قم: موسسه الامام الصادقG.
  • راغب اصفهانی، حسین(1430)، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق: صفوان عدنان داوودی، دمشق: دارالقلم/ دارالشامیه.
  • ـــــــــــــــــــــــــ(1383) ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن، ترجمه غلامرضا خسروی حسینی، چ3، تهران: المکتبه المرتضویه لاحیاء آثار الجعفریه.
  • زمخشری، ابوالقاسم محمودبن‌عمروبن‌احمد(بی‌تا)، تفسیر الکشاف(نسخۀ تایپی)، کتابخانۀ مجازی الفبا.
  • شعرانی، ابوالحسن،(1372)، کشف المراد شرح فارسی تجرید الاعتقاد، چ7، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
  • طوسی محمد بن حسن(1400ق)، الاقتصاد الهادی الی طریق الرّشاد، تهران: ناشر مکتبة چهل ستون العامه و مدرستها.
  • ــــــــــــــــــــــــ(1405)، تلخیص المحصل(قواعدالعقائد) چ2، بیروت: دارالضواء.
  • ــــــــــــــــــــــــ(1413)، قواعد العقاید، ملاحظات: علی حسن حازم، بیروت: دارالغربه.
  • عباسی حسین‌آبادی، حسن، نصیری، رضا؛ رسولی شربیانی، رضا و عامری برکی، محمد رضا (1402)، «پژوهشی معرفت‌شناختی دربارۀ «فکر» و «نظر» در مراتب صدور در اثولوجیا»، نشریۀ علمی ذهن، دوره بیست و چهارم، ش96، ص: 200-175.
  • عبدالجباربن‌احمد،(بی‌تا)، شرح الاصول الخمسه، تعلیق: امام احمدبن الحسین بن ابی هاشم، ححقه و قدّم له: عبدالکریم عثمان، بیروت: مکتبة وهبة.
  • علم‌الهدی، مرتضی(1411)، الذخیره فی علم الکلام، تحقیق: السید احمد الحسینی، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
  • عمر، احمد مختار(1429/ 2008)، معجم اللغة العربیة المعاصرة، مجلد الاول، قاهره: عالم الکتب.
  • غرویان، محسن(1386)، ترجمه و شرح باب حادى عشر، قم: دارالعلم.
  • فلوطین(1366)، دورۀ آثار فلوطین، ترجمۀ محمدحسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی.
  • معرفت، محمدهادی(1387)، علوم قرآنی، قم و تهران: مؤسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید و سمت.
  • مقداد، فاضل(1405)، ارشاد الطالبین الی نهج‌المسترشدین، محقق: مهدی رجایی، قم: کتابخانۀ عمومی حضرت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی8.
  • ــــــــــــــ(1370)، الباب الحادی عشر(مع شرحیه النافع یوم الحسر و مفتاح الباب)، محقق: مهدی محقق، چ2، مشهد: آستان قدس رضوی.
  • ملاحمی خوارزمی، محمود بن محمد(1991)، المعتمد فی أصول الدین(ملاحمی)، [بی‌جا]: الهدی.
  • ناشناخته(1382)، هدایة الأصول(شرح فارسی باب حادی عشر)، مصحح: اسماعیل تاجبخش، تهران: مجلس شورای اسلامی، کتابخانه موزه و مرکز اسناد.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 111
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 75


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب