اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,364
تعداد مقالات10,247
تعداد مشاهده مقاله3,191,579
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,784,355
محمدی, جمال, زارعی, سمیرا. (1403). پدیدارشناسی دلالت‌‌های زنانگی در میان زنان سرپرست خانوار. مطالعات فلسفی کلامی, 12(1), 53-81. doi: 10.22034/ijwf.2024.17004.2151
جمال محمدی; سمیرا زارعی. "پدیدارشناسی دلالت‌‌های زنانگی در میان زنان سرپرست خانوار". مطالعات فلسفی کلامی, 12, 1, 1403, 53-81. doi: 10.22034/ijwf.2024.17004.2151
محمدی, جمال, زارعی, سمیرا. (1403). 'پدیدارشناسی دلالت‌‌های زنانگی در میان زنان سرپرست خانوار', مطالعات فلسفی کلامی, 12(1), pp. 53-81. doi: 10.22034/ijwf.2024.17004.2151
محمدی, جمال, زارعی, سمیرا. پدیدارشناسی دلالت‌‌های زنانگی در میان زنان سرپرست خانوار. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 12(1): 53-81. doi: 10.22034/ijwf.2024.17004.2151

پدیدارشناسی دلالت‌‌های زنانگی در میان زنان سرپرست خانوار

پژوهشنامه اسلامی زنان‌ و‌ خانواده
دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 34، فروردین 1403، صفحه 53-81    اصل مقاله (908.32 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ijwf.2024.17004.2151
نویسندگان
جمال محمدی* 1؛ سمیرا زارعی2
1دانشیار گروه جامعه‌‌شناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. (نویسنده مسئول)
2کارشناسی ارشد گروه جامعه‌‌شناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.
چکیده
پژوهش حاضر باهدف بررسی پدیدارشناسی دلالت‌‌های زنانگی و فهم و تفسیر زنان سرپرست خانوار از زنانگی‌‌، به‌روش پدیدارشناسی ماکس وان مَنِن انجام شد. زنانگی، در رویکرد نظری پژوهش، معادل اجرای بدن‌‌مند نقش‌‌ها، رفتارها و خصایلی است که در شرایط نابرابری جنسیتی، به‌‌شیوه‌‌ای گفتمانی، تولید و به‌‌تدریج مسلط می‌‌شود. در پژوهش حاضر بازنمودهای ادراک زنان سرپرست خانوار از این زنانگی مسلط، در چهار حوزه روابط اجتماعی، فضای کنش، زمان زیسته و بدن زیسته بررسی شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه خانواده‌‌های زن‌‌سرپرست شهرستان بهار بود که تعداد 23 نفر از ایشان به‌‌شیوه هدفمند از نوع ملاکی با بیشینه پراکنش، برای ورود به پژوهش انتخاب شدند. داده‌‌ها با استفاده از مصاحبه عمیق فردی تا رسیدن به اشباع نظری در مصاحبه‌ها جمع‌آوری و به‌روش کیفی از نوع ‌تحلیل مضمون تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که زنان سرپرست خانوار در حوزه روابط اجتماعی، واقعیت‌‌هایی مثل ایفای نقش‌‌های متعارض، انزوای تدریجی، بیگانگی از خود، چندچهره‌‌گی و تناقض ارتباطی را تجربه می‌‌کنند. همچنین مهم‌‌ترین مؤلفه‌‌های فضای کنشی که در آن زیست می‌کنند عبارتند از: احساس ناامنی، دلزدگی از محیط، بی‌‌اعتمادی به دیگری، سیطره کلیشه‌‌های جنسیتی و تضاد زندگی خصوصی و عمومی. براین‌اساس، تجربه زیسته این زنان از زمان، متضمن عناصری همچون ملال، زمان‌‌پریشی، گسیختگی زمان و گذر کُند زمان است. در چنین وضعیتی آنها بدن خود را در چارچوب مقولاتی مانند بدن به‌‌مثابه ابزار کار، بدن به‌‌مثابه طعمه جنسی، شرم بدنی، بدن‌‌آگاهی وارونه و بدن به‌‌منزله سرمایه، درک و تفسیر می‌‌کنند. بنابراین، می‌‌توان گفت که مؤلفه‌‌های این چهار حوزه در زندگی روزمره زنان سرپرست خانوار پیوندی متقابل با هم دارند که زنان سرپرست خانوار را به‌سوی پذیرش زنانگیِ مسلط سوق می‌‌دهد. زیست متعارض و هویت پرتناقض این زنان در جامعه مردسالار بیش از آنکه باعث شکل‌‌گیری خودآیینی و خودپنداره قوی زنانه در ایشان شود، سبب واپس‌‌روی آنها به‌‌سمت درونی‌‌سازی خصایل و رفتارهایی که به‌‌طور سنتی برچسب زنانه خورده‌‌اند، می‌شود.
کلیدواژه‌ها
زنان سرپرست خانوار؛ تجربه زیسته از زمان؛ زیست متعارض؛ تناقض ارتباطی؛ انزوای تدریجی؛ دلالت‌های زنانگی
مراجع
  1. احمدنیا، شیرین.، و کامل قالیباف، آتنا (1396). زنان سرپرست خانوار در تهران: مطالعه کیفی تجربیات، چالش‌‌ها و ظرفیت‌‌های آنها. نشریه رفاه اجتماعی، 17(65 )، 103-137.
  2. افراسیابی، حسین.، و جهانگیری، ساناز (1395). آسیب‌شناسی تعاملات اجتماعی زنان سرپرست خانوار (مطالعه کیفی شهرستان شاهین‌شهر). نشریه زن در توسعه و سیاست، 14(4)، 431-450.
  3. ایروانی، محمدرضا (1390). بررسی مقایسه­ای سلامت روانی زنان سرپرست خانوار شاغل و زنان عادی شاغل شهرستان ساری در سال 1388. نشریه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، 6 (17)، 117-146.
  4. بارکر، کریس (1387). مطالعات فرهنگی. مترجم: فرجی مهدی.، و حمیدی، نفیسه. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  5. ‌‌بلالی ‌‌میبدی، فاطمه.، حسین‌‌پور، مریم.، محمودی، مینو.، مهربخش، شکوفه.، و حاجی‌‌مقصودی، سعیده (1389). شیوع افسردگی در زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد کرمان. نشریه دنا، 5(1-2)، 11- 17.
  6. بلداجی، ام‌‌لیلا تاتینا.، فروزان، آمنه.، و رفیعی، حسن (1390). کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور و زنان شاغل خدماتی. نشریه رفاه اجتماعی، 11(40)، 9- 28.
  7. تبریزی‌ ‌کاهو، غلامرضا.، صالحی، کیوان.، کشاورز افشار، حسین.، و مدنی، یاسر (1400). پدیدارشناسی ادراک زنان سرپرست خانوار از خود در دو عرصه خصوصی و عمومی. نشریه پژوهش‌‌های جامعه‌‌شناسی معاصر، 10(19)، 251- 293.
  8. جمالی، محمود.، سپاه‌‌منصور، مژگان.، و فلاحیان، معصومه (1392). مقایسه بهزیستی روان‌‌شناختی زنان سرپرست خانواده با زنان دارای سرپرست. نشریه زن در توسعه و سیاست، 11(4)، 531- 542.
  9. حسنی، کوهستان.، و محمدی، جمال (1401). پدیدارشناسی شرم بدنی در تجربه زنانه از فضاهای جمعی (زنان شهر سنندج). نشریه پژوهش‌‌نامه زنان، 13(4)، 77- 112.
  10. حسینی، سیداحمد.، ستاره‌فروزان، آمنه.، و امیرفریار، معصومه (1388). بررسی سلامت روان زنان سرپرست‌خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر تهران. نشریه پژوهش اجتماعی، 2(3)، 117-137.
  11. خانی، سعید.، خضری، فرشید.، و یاری، کتایون (1396). مطالعه آسیب‌پذیری اجتماعی زنان سرپرست ‏خانوار و زنان دارای ‏سرپرست در منطقه سلطان‌‌‏آباد شهر تهران.نشریه زن در توسعه و سیاست، 15(4)، 597- 620.
  12. خسروی، زهره (1380). بررسی آسیب‌‌های روانی-اجتماعی زنان سرپرست خانواده. نشریه علوم انسانی الزهرا، 11(39)، 71- 94.
  13. رستگارخالد، امیر.، و عظیمی، هاجر (1394). بررسی تعارض شغلی-خانوادگی زنان سرپرست خانوار. نشریه زن در توسعه و سیاست، 12(3)، 425- 448.
  14. ستاره‌‌فروزان، آمنه.، و بیگلریان، اکبر (1382). زنان سرپرست خانوار: فرصت‌‌ها و چالش‌‌ها. نشریه زن در توسعه و سیاست، 1(5)، 35- 58.
  15. شهبازی، نسرین.، ویسانی، یوسف.، دل‌‌پیشه، علی.، سایه‌‌میری، کوروش.، نادری، زهرا.، سهراب‌‌نژاد، علی.، و مامی، شهرام (1394). ارتباط وضعیت اقتصادی-اجتماعی با سلامت عمومی در زنان سرپرست خانوار. نشریه علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 23(1)، 56- 62.
  16. صلحی، مهناز.، شعبانی ‌‌همدان، مرضیه.، و صالحی، مسعود (1395). تأثیر مداخله‌‌ آموزشی مبتنی بر الگوی پرسید- پروسید روی کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی تهران. نشریه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت ایران، 4(4)، 259- 270.
  17. کرمانی، مهدی.، خراسانی، محمدمظلوم.، بهروان، حسین.، و نوغانی، محسن (1391). عوامل مؤثر بر توانمندی زنان سرپرست خانوار مورد مطالعه: زنان شاغل در مراکز کوثر شهرداری تهران در سال 1391. نشریه جامعه‌‌شناسی ایران، 14(3)، 116- 148.
  18. کیمیایی، سیدعلی (1390). شیوه‌‌های توانمندسازی زنان سرپرست خانوار. نشریه رفاه اجتماعی، 11(40)، 63- 92 .
  19. گولومبوک، س.، و فی‌‌وش، ر (1384). رشد جنسیت. مترجم: م. شهرآرای. تهران: انتشارات ققنوس.
  20. مختاری، مریم.، و دهقانی، حمیده (1400). تجربه زیسته زنان سرپرست خانوار در مناسبات اجتماعی در شهر یاسوج. نشریه مطالعات زن و خانواده، 9(3)، 78- 101.
  21. معیدفر، سعید.، و حمیدی، نفیسه (1386). زنان سرپرست خانوار: نگفته­ها و آسیب­های اجتماعی. نشریه نامه علوم اجتماعی، 15، 131- 158.
  22. یحیی­زاد، حسین.، و خدری، بهزاد (1394). عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی زنان سرپرست خانوار در شهرستان مریوان. نشریه رفاه اجتماعی، 15(56)، 151-184.
 

  1. Butler, J. (1990). Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. New York: Routledge.
  2. Crossley, N. (1995). Merleau-Ponty, the elusive body and carnal sociology. Body and Society, 1 (1), 43– 66.
  3. Daly, M. (1984). Pure Lust: Elemental Philosophy. Boston: Beacon Press.
  4. Ferrante, J. (2010). Sociology: A Global Perspective. Belmont, CA: Thomson Wadsworth.
  5. MacKinnon, C. (1989). Toward a Feminist Theory of the State. Harvard University Press.
  6. Milestone, K. (2011). Gender and Popular Culture. Polity Press.
  7. Monaghan, L. (2002). Embodying gender, work and organization: solidarity, cool loyalties and contested hierarchy in a masculinist occupation. Gender, Work and Organization, 9 (5), 504– 536.
  8. Schippers, M., & Sapp, E. G. (2012). Reading Pulp Fiction: Femininity and power in second and third wave feminist theory. Feminist Theory, 13(1), 27- 42.
  9. Turner, B. (1984). The Body and Social Theory. Thousand Oaks, CA: Sage.
  10. Ussher, J. M. (1997). Fantasies of femininity: Reframing the boundaries of sex. Rutgers University Press.
  11. Van Manen, M. (2016). Researching lived experience: Human science for an action sensitive pedagogy. Routledge University Press.
  12. Waskul, D., & Phillip, V. (2006), Body/ Embodiment: Symbolic Interaction and the Sociology of the Body. England: Ashgate Publishing.
  13. Ziegler, K. A. (2008). “Formidable-femininity”: Performing gender and third wave feminism in a women's self-defense class. Southern Illinois University at Carbondale.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 240
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 139


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب