اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,364
تعداد مقالات10,247
تعداد مشاهده مقاله3,191,411
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,784,223
حکیم زاده, فرزانه. (2). بازخوانی اهداف تأسیس بیت‌‌الحکمه و مواضع اهل‌بیت(ع) در قبال آن. مطالعات فلسفی کلامی, 3(4), 115-132.
فرزانه حکیم زاده. "بازخوانی اهداف تأسیس بیت‌‌الحکمه و مواضع اهل‌بیت(ع) در قبال آن". مطالعات فلسفی کلامی, 3, 4, 2, 115-132.
حکیم زاده, فرزانه. (2). 'بازخوانی اهداف تأسیس بیت‌‌الحکمه و مواضع اهل‌بیت(ع) در قبال آن', مطالعات فلسفی کلامی, 3(4), pp. 115-132.
حکیم زاده, فرزانه. بازخوانی اهداف تأسیس بیت‌‌الحکمه و مواضع اهل‌بیت(ع) در قبال آن. مطالعات فلسفی کلامی, 2; 3(4): 115-132.

بازخوانی اهداف تأسیس بیت‌‌الحکمه و مواضع اهل‌بیت(ع) در قبال آن

تاریخ اهل بیت علیهم السلام
دوره 3، شماره 4، اردیبهشت 1402، صفحه 115-132    اصل مقاله (608.89 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسنده
فرزانه حکیم زاده*
دانش‌آموخته سطح چهار، مدیر گروه علمی تاریخ اسلام، جامعة‌الزهرا (س)، قم، ایران.
چکیده
تأسیس بیت‌‌الحکمه نهضتی علمی بود که در عرض نهضت اهل‌‌‌بیت (ع) در صدر اسلام شروع شد و بخش مهمی از فعالیت‌‌های آن ناظر به ترجمه علوم عقلی و طبیعی از دیگر ملل بود. ترجمه متون فلسفی و منطقی یونان و حتی ایران باستان که ریشه در فلسفه ارسطویی داشت، می‌‌توانست خط فکری جدیدی را به مسلمانان عرضه نماید و بنیادهای معرفتی شیعه امامیه و حتی اهل‌‌ تسنن را به ‌‌خطر بیندازد. براین‌اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی و بازخوانی اهداف تأسیس بیت‌الحکمه و و تقویت آن ازسوی خلفای عباسی انجام شد. نتایج بررسی‌ها نشان داد که فعالیت اصلی بیت‌‌الحکمه ترجمه کتب وارداتی در علوم گوناگون بود. باتوجه به فعالیت‌‌های اهل‌بیت(ع) و گسترش مکتب امامیه، عباسیان برای از رونق انداختن نظام معرفتی شیعه به ایجاد بیت‌‌الحکمه و ترجمه متون از دیگر ملل روی آوردند. باوجود اینکه فعالیت‌‌های بیت‌‌الحکمه به‌‌دلیل نشر نظام معرفتی یونان برای جامعه اسلامی زیان‌‌بار بود، اما شیعیان بامدیریت اهل‌‌بیت(ع) و تولید محتوای مناسب از این بحران به‌‌خوبی عبور کردند.
 
کلیدواژه‌ها
بیت‌الحکمه؛ مکتب علمی اهل بیت(ع)؛ مأمون؛ ترجمه کتب در صدر اسلام؛ نهضت ترجمه در صدر اسلام؛ مواجهه اهل‌بیت (ع) با ترجمه کتب
مراجع
  1. ابن‌خلدون، عبدالرحمان (1385هـ.ق). المقدمة. مترجم: گنابادی، محمد. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  2. ابن‌شهر آشوب، محمد‌بن علی (1379هـ.ق). مناقب آل ابی طالب. قم: انتشارات علامه.
  3. ابن‌عدی، عبدالله (بی‌تا). الکامل فی ضعفاء الرجال. بیروت: دارالفکر.
  4. ابن‌کثیر، اسماعیل‌بن کثیر (1351هـ.ق). البدایه و النهایه. بیروت: مکتبه المعارف.
  5. اربلی، علی‌بن عیسی. (بی‌تا). کشف الغمه فی معرفة الائمه. محقق: رسولی، سید هاشم. تبریز: بی‌جا.
  6. اسدحیدر (بی‌تا). الامام الصادق و المذاهب الاربعه. اصفهان: مکتبة الامام امیر المومنین (ع).
  7. آلوسی، محمودشکری (1373هـ.ق). مختصر التحفه الاثناعشریه. محقق: محب‌الدین الخطیب. قاهره: دارالنشر.
  8. آمدی، سیف‌الدین (1423هـ.ق). أبکار الافکار فی اصول الدین. محقق: احمد محمد مهدی. قاهره: دارالکتب.
  9. امین، احمد (2003م). ضحی الاسلام. مصر: المکتبه الاسره القاهره.
  10. اندلسی، صاعد (۱۳۷۶). االتعریف بطبقات الامم. محقق: جمشیدنژاد، غلامرضا. تهران: بی‌نا.
  11. اولیری، دلیسی‌اونز (1374). انتقال علوم یونانی به عالم اسلام. مترجم: آرام، احمد. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  12. بخاری، اسماعیل (1401هـ.ق). صحیح البخاری. بیروت: دارالفکر.
  13. برنجکار، رضا (1378). آشنایی با فرق و مذاهب. قم: مؤسسه فرهنگی طه.
  14. بروکلمان، کارل (بی‌تا). تاریخ الادب العربی. مصر: المنظمة العربیة و الثقافة و العلوم.
  15. بغدادی، عبدالقاهر (1415هـ.ق). الفرق بین الفرق. محقق: ابراهیم رمضان. بیروت: دارالفتوی.
  16. جان‌احمدی، فاطمه (1379). نهضت ترجمه؛ نتایج و پیامدهای آن. نشریه تاریخ اسلام، 4، 6 -142.
  17. جعفریان، رسول (1376). حیات فکری و سیاسی امامان شیعه (ع). قم: مؤسسه انصاریان.
  18. حرانی، حسن‌بن علی‌بن شعبه (1363هـ.ق). تحف العقول. مترجم: غفاری، علی‌اکبر. قم: انتشارات آل علی(ع).
  19. خوارزمی، موفق‌بن احمد (بی‌تا). جامع المسانید. بیروت:‌دارالکتب العلمیه.
  20. الدیوه‌‌جی، سعید (1387). بیت‌‌الحکمه. مترجم: دادگر، رضا.، و امین، میثاق. نشریه اقوام و مذاهب، 2(7)، ص 211 – 266.
  21. ذهبی، شمس‌الدین (1374). تذکره الحفاظ. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
  22. ربانی گلپایگانی، علی (1377). فرق و مذاهب کلامی. قم: مرکز جهانی علوم اسلامی.
  23. روزنتال، فرانتز (1385). میراث کلاسیک اسلام. مترجم: پلاسید، علیرضا. تهران: طهوری.
  24. زرکلی، خیرالدین (1980م). الاعلام. بیروت: دارالعلم للملایین.
  25. زیدان، جرجی (1392). تاریخ تمدن اسلام. مترجم: جواهرکلام، علی. تهران: امیرکبیر.
  26. سبحانی، جعفر (1427هـ.ق). بحوث فی الملل و النحل. قم: مؤسسةالامام الصادق (ع).
  27. شهرستانی، محمدبن عبدالکریم (1364). الملل و النحل. قم: الشریف الرضی.
  28. صدوق، محمد‌بن علی (1398هـ.ق). التوحید. محقق: حسینی، هاشم. قم: جامعه مدرسین.
  29. صدوق، محمد‌بن علی (1404هـ.ق). عیون اخبار الرضا (ع). تهران: اعلمی.
  30. صدوق، محمد‌بن علی (بی‌تا). امالی. مترجم: کمره‌اى، محمد باقر. تهران: چاپخانه فردوسی.
  31. صفدی، صلاح‌الدین (1420هـ.ق). الوافی بالوفیات. بیروت: داراحیاء التراث.
  32. طبرسی، فضل‌بن حسن (1390هـ.ق). اعلام الوری باعلام الهدی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  33. طوسی، محمد‌بن حسن (1417هـ.ق). الفهرست. محقق: قیومی، جواد. بی‌جا: بی‌نا.
  34. طوسی، محمد‌بن حسن (بی‌تا). اختیارمعرفة الرجال. بی‌جا: مرکز نشریه آثار علامه مصطفوی.
  35. عبدلی مهرجردی، حمیدرضا (1395). کتاب از بیت‌الحکمه سیاسی تا نهضت ترجمه فرهنگی. تهران: گیتا.
  36. عیاشی، محمدبن مسعود (1380). تفسیر عیاشی. تهران: مکتبةالاسلامیة.
  37. فضل‌الله، محمدجواد (1401هـ.ق). الامام الصادق. بیروت: دارالزهراء.
  38. قاضی عبدالجبار، ابوالحسن (1965 م). المحیط بالتکلیف. به‌کوشش عمرعزمی. قاهره: بی‏نا.
  39. قفطى، علی‌‌بن یوسف (1426هـ.ق). اخبار العلماء بأحکام الحکماء. محقق: ابراهیم شمس الدین. بی‌جا: بی‌نا.
  40. کراجکی، محمدبن‌علی (1405هـ.ق). کنز الفوائد. محقق: شیخ عبدالله نعمه. بیروت: دارالاضواء.
  41. کراوس، پول (1965م). التراجم الارسططالیة المنسوبة إلی ابن‌المقفع. مترجم: بدوی، عبدالرحمن. بی‌جا: بی‌نا.
  42. کلینی، محمد‌بن یعقوب (1387). اصول کافی. قم: دارالحدیث.
  43. گوتاس، دیمیتری (1381). تفکر یونانی فرهنگ عربی. مترجم: حنایی‌کاشانی، محمدسعید. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  44. گوستاولوبون (1380). تمدن اسلام و عرب. مترجم: گیلانی، فخرداعی. تهران: کتابفروشی علمی.
  45. لی، آلدومیه (1379). علوم اسلامی و نقش آن در تحول علمی جهان اسلام. مترجم: شجاع‌رضوی، محمدرضا.، و علوی، اسدالله. مشهد: بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی.
  46. مایرهوف، ماکس (1965م). من الاسکندریة الی بغداد. مترجم: بدوی، عبدالرحمن. بیروت: دارالقم.
  47. مجلسی، محمدباقر (1386). بحارالأنوار. قم: انتشارات الاسلامیه.
  48. المزی، یوسف‌بن عبدالله (1413هـ.ق). تهذیب الکمال. محقق: بشارعواد، بیروت: مؤسسه الرساله.
  49. مسعودی، علی‌بن حسین (1374). مروج الذهب و معادن الجوهر. مترجم: پاینده، ابوالقاسم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  50. مفید، محمد‌بن محمد (1416هـ.ق). الارشاد فی معرفه حجج الله من العباد. قم: مؤسسه آل‌البیت لاحیاء التراث.
  51. مکارم‌شیرازی، ناصر (1366). مجموعه آثار دومین کنگره جهانی امام رضا (ع). مشهد: آستان قدس رضوی.
  52. ناجی، عبدالجبار.، و آجرلو، فرزانه (1390). نقش مستشرقین در انتقال دستاوردهای بیت‌‌الحکمه به غرب. نشریه پیام بهارستان، 13(3)، 89- 151.
  53. نجاشی، احمدبن علی (1418هـ.ق). الرجال. مصحح: شبیری زنجانی، موسی. قم: جامعه مدرسین.
  54. ندیم، ابوالفرج (1366). الفهرست. محقق: تجدد، محمدرضا. تهران: انتشارات امیرکبیر.
  55. واقدی، محمد‌بن عمر (بی‌تا). فتوح الشام. بیروت: دارالجیل.
  56. ولایتی، علی‌اکبر (1389). آفرینندگان فرهنگ و تمدن اسلام و بوم ایران. تهران: امیر کبیر.
  57. یاقوت حموی، شهاب‌‌الدین (1990م). معجم البلدان. به‌کوشش فرید عبدالعزیز الجندی. بیروت: دارالکتب العلمیه.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 109
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 58


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب