اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,364
تعداد مقالات10,246
تعداد مشاهده مقاله3,191,161
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,784,111
عباس زاده, شهربانو, موسوی, سید محسن. (1403). بررسی مبنای روایی شیخ طبرسی در ترجیح قرائت صحیح با تأکید بر قرائات اهل‌بیت ع. مطالعات فلسفی کلامی, 12(22), 43-64. doi: 10.22034/qer.2024.9443
شهربانو عباس زاده; سید محسن موسوی. "بررسی مبنای روایی شیخ طبرسی در ترجیح قرائت صحیح با تأکید بر قرائات اهل‌بیت ع". مطالعات فلسفی کلامی, 12, 22, 1403, 43-64. doi: 10.22034/qer.2024.9443
عباس زاده, شهربانو, موسوی, سید محسن. (1403). 'بررسی مبنای روایی شیخ طبرسی در ترجیح قرائت صحیح با تأکید بر قرائات اهل‌بیت ع', مطالعات فلسفی کلامی, 12(22), pp. 43-64. doi: 10.22034/qer.2024.9443
عباس زاده, شهربانو, موسوی, سید محسن. بررسی مبنای روایی شیخ طبرسی در ترجیح قرائت صحیح با تأکید بر قرائات اهل‌بیت ع. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 12(22): 43-64. doi: 10.22034/qer.2024.9443

بررسی مبنای روایی شیخ طبرسی در ترجیح قرائت صحیح با تأکید بر قرائات اهل‌بیت ع

مطالعات قرائت قرآن
دوره 12، شماره 22، شهریور 1403، صفحه 43-64    اصل مقاله (788.69 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/qer.2024.9443
نویسندگان
شهربانو عباس زاده1؛ سید محسن موسوی2
1دانش آموخته دکتری علوم قرآن وحدیث، دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
2استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
چکیده
شیخ طبرسی اختلاف در قرائت‌ها را متعلق به دوره پس از نزول قرآن می‌داند. او با اتخاذ مبنای روایی، تلاش می‌کند تا قرائت وحیانی را به صورت قطعی تعیین یا به‌طور ظنی ترجیح دهد. وی در ترجیح قرائات، نه یک‌جانبه و متعصبانه عمل می‌کند و نه به صورت یک‌طرفه قرائات دیگر را نادیده می‌گیرد؛ بلکه گاهی قرائات دیگری را بر قرائت اهل‌بیتb ترجیح می‌دهد و دلایل آن را نیز بیان می‌کند. اما در اکثر موارد، قرائت اهل‌بیتb را به دلایل مختلف، صحیح‌تر و ارجح‌تر می‌داند، که در این پژوهش به بررسی آن پرداخته می‌شود. هدف از این پژوهش، شناساندن یک مبنای جدید در ترجیح قرائات از دیدگاه طبرسی است که در هیچ منبعی به آن اشاره نشده و با توجه به وفور موارد و مثال‌های مرتبط در تفسیر "مجمع البیان"، تصمیم به بررسی آن گرفته شده است. سؤال اصلی این است که شیخ طبرسی در ترجیح قرائت صحیح، بیشتر به کدام معیار و مبنا تکیه می‌کند و چرا؟ این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی مبنای روایی شیخ طبرسی در ترجیح قرائت صحیح، با تأکید بر قرائات اهل‌بیتb می‌پردازد. علاوه بر توضیح این مبنا، جایگاه آن از نظر طبرسی نیز بیان می‌شود و سپس مصادیق آن با دلایل ترجیح ذکر می‌گردد. در نهایت، با بررسی کتاب و نظرات طبرسی در ذیل آیات مختلف، به این نتیجه می‌رسیم که شیخ طبرسی در انتخاب قرائت صحیح، بیشتر بر مبنای روایی و قرائت اهل‌بیتb تأکید دارد و حدیث و روایت اهل‌بیتb در قرائت قرآن از نظر او بالاترین و قطعی‌ترین معیار است. این نتیجه از اینجا به دست می‌آید که از میان تمام قرائات، قرائت اهل‌بیتb فرد را از تردید در انتخاب بهترین قرائت نجات می‌دهد؛ زیرا بر اساس منابع معتبر و مورد تأیید مسلمانان، یعنی روایات، قرآن و اجماع، اهل‌بیتb بهترین الگو و میراث‌دار نبوت هستند و استناد به قرائات آن‌ها، بهترین گزینه در انتخاب قرائت صحیح است.
کلیدواژه‌ها
قرائت صحیح؛ قرائت اهل‌بیت؛ قرائت واحد؛ اختلاف قرائت؛ مبنای روایی؛ طبرسی؛ مجمع البیان
مراجع
  1. حاجی‌اکبری، فاطمه، بررسی اختلاف قرائات در مجمع البیان، قم: دانشکده حدیث قم، 1390ش.
  2. حویزى، عبدعلى بن جمعه‏، تفسیر نور الثقلین‏، قم‏: اسماعیلیان‏، 1415ق‏.
  3. خوئى، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، تهران: الثقافة الاسلامیة، 1390ق.
  4. دهقانی، محمد، دست رنج، فاطمه، حسن بیگی، علی، احسانی، کیوان. (1402). بررسی تطبیقی ارتباط الفاظ با معانی در قرآن کریم با تأکید بر تفاسیر؛ مجمع‌‌البیان، المیزان و تسنیم. مطالعات تفسیر تطبیقی، 8(2)، 112-137. doi: 22034/csq.2024.190553
  5. دیاری بیدگلی، محمدتقی، «نقش و کارکرد روایات تفسیری معصومان با تاکید بر دیدگاه علامه طباطبایی»، دو فصلنامه حدیث پژوهی، دانشگاه کاشان، سال3، شماره5، 1390ش.
  6. ذوقی، امیر، ملاک‌های ترجیح قرائت و توسعه آن، تهران: دانشگاه امام صادقg، 1396ش.
  7. ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، بیروت: دار احیاء التراث العربى، بى‏تا.
  8. رجبی، محمود، روش تفسیر قرآن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، انتشارات سبحان، 1391ش.
  9. زنجانى، ابوعبداللّه، تاریخ قرآن، تهران‏: منظمة الاعلام الاسلامى‏، بى‏نا، 1404ق.
  10. سیوطى، جلال‌الدین، ترجمه الاتقان فى علوم القرآن‏، مترجم: ابوعبدالله زنجانى‏ و سید مهدى حائرى قزوینى، ‏ تهران‏: امیر کبیر، 1380ش.
  11. شیخلى، بهجت عبدالواحد، اعراب القرآن، بیروت: دار الفکر، 1427ق.
  12. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالمعرفة، 1408ش.
  13. طبرسى، فضل بن حسن‏، ترجمه تفسیر مجمع البیان، محقق: محمد مفتح، مترجم: حسین‏نورى همدانى و احمد بهشتى، تصحیح: هاشم رسولى و‏ سید آقا موسوى کلانترى، تهران‏: فراهانى‏، بی‌تا.
  14. طبرسى، فضل بن حسن، جوامع الجامع، قم: حوزه علمیه قم، 1412ق.
  15. علوی، زینب، «ترجیح روایت (ابوبکر شعبه بن عیاش) بر روایت حفص از قرائت عاصم در تفسیر مجمع البیان» دو فصلنامه علمی ترویجی مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق، سال 7، شمارۀ 26، 1392ش.
  16. علوی، زینب، بررسی اختلاف قرائات ونظام ترجیح قرائت‌‌ها در تفسیر مجمع البیان، دانشگاه فردوسی مشهد (دانشکده الهیات)، راهنما: مهدی جلالی و سیدکاظم طباطبایی پور، 1392ش.
  17. قاسمی حامد، مرتضی، محمدی انویق، مجتبی، پیرچراغ، محمدرضا. (1402). گونه‌‌شناسی اختلافات مصاحف صحابه و امصار و تأثیر آنها در پیدایش قرائات. فصلنامه قرآن، فرهنگ و تمدن، 4(1)، 63-84. doi: 22034/jksl.2023.376033.1171
  18. قرطبى، محمد بن احمد‏، جامع الاحکام القرآن‏، تهران: ناصر خسرو‏، 1364ش.
  19. کلینى، محمد بن یعقوب‏، اصول الکافی، سید جواد مصطفوى، تهران: کتاب فروشى علمیه اسلامیه‏، 1369ش.
  20. کلینى، محمد بن یعقوب‏، الکافی، محقق: على‌اکبر غفارى و محمد آخوندى، تهران: دارالکتب الإسلامیة‏، 1407ق.
  21. گراوند، نجمه، «بررسی چگونگی تاثیر اختلاف قرائات در برداشتهای تفسیری مجمع البیان»، فصلنامه مطالعات قرآن و حدیث، سال 7، شمارۀ 1، 1392ش.
  22. متقی هندی، علی بن حسام، کنزالعمال فی سنن الاقوال و الافعال، بیروت: موسسة الرسالة، 1413ق.
  23. مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى، بحارالأنوار، محقق: جمعى از محققان‏، بیروت: دار إحیاء التراث العربی‏‏، 1403ق.‏
  24. مرادى، محمد، امام علىg و قرآن‏، تهران: هستى نما‏‏، 1382ش.
  25. معرفت، محمدهادی، التمهید فی علوم القرآن، قم: موسسه نشر اسلامی، 1415ق.
  26. مؤدب و خوشنویس، سیدرضا و علی، «بررسی چیستی و جایگاه مبانی زبانی و ادبی در اختیار قرائات در تفسیر مجمع البیان»، فصلنامه علمی پژوهشی« پژوهش‌های ادبی- قرآنی»، سال 6، شمارۀ 2، 1397ش.
  27. نکونام‏، جعفر، پژوهشى در مصحف امام على، رشت: کتاب مبین‏، 1382ش.
  28. نوری و بیدگلی، شهلا و دیاری محمدتقی، « قرائات منسوب به اهل بیت»، دو فصلنامه مطالعات قرائت قرآن، دورۀ 2، شمارۀ 2، 1393ش.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 294
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 148


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب