فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,267
تعداد مقالات9,447
تعداد مشاهده مقاله2,713,218
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,513,971
خوش فر, محسن, ابراهیم, مینا, طائبی اصفهانی, فاطمه. (1403). زمان ایمان اهل کتاب به حضرت عیسی ع با تکیه بر تفسیر روایی تطبیقی آیۀ 159 نساء. مطالعات فلسفی کلامی, 11(20), 121-150. doi: 10.22034/pht.2024.15872.1414
محسن خوش فر; مینا ابراهیم; فاطمه طائبی اصفهانی. "زمان ایمان اهل کتاب به حضرت عیسی ع با تکیه بر تفسیر روایی تطبیقی آیۀ 159 نساء". مطالعات فلسفی کلامی, 11, 20, 1403, 121-150. doi: 10.22034/pht.2024.15872.1414
خوش فر, محسن, ابراهیم, مینا, طائبی اصفهانی, فاطمه. (1403). 'زمان ایمان اهل کتاب به حضرت عیسی ع با تکیه بر تفسیر روایی تطبیقی آیۀ 159 نساء', مطالعات فلسفی کلامی, 11(20), pp. 121-150. doi: 10.22034/pht.2024.15872.1414
خوش فر, محسن, ابراهیم, مینا, طائبی اصفهانی, فاطمه. زمان ایمان اهل کتاب به حضرت عیسی ع با تکیه بر تفسیر روایی تطبیقی آیۀ 159 نساء. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 11(20): 121-150. doi: 10.22034/pht.2024.15872.1414

زمان ایمان اهل کتاب به حضرت عیسی ع با تکیه بر تفسیر روایی تطبیقی آیۀ 159 نساء

پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی (علمی پژوهشی)
مقاله 6، دوره 11، شماره 20، شهریور 1403، صفحه 121-150    اصل مقاله (701.93 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/pht.2024.15872.1414
نویسندگان
محسن خوش فر1؛ مینا ابراهیم* 2؛ فاطمه طائبی اصفهانی3
1استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه، قم، ایران
2طلبه سطح 4 رشته تفسیر تطبیقی موسسه آموزش عالی فاطمه الزهراء س خوراسگان اصفهان، ایران
3طلبه سطح 4 رشته تفسیر تطبیقی مرکز تخصصی تفسیر فاطمه الزهراء خوراسگان اصفهان
چکیده
دربارۀ ایمان اهل کتاب به حضرت عیسی ع در ذیل آیه ۱۵۹ سوره نساء، مفسران فریقین اختلاف‌نظر دارند. این تعدد نظرات به دلیل تفاوت در تعیین مرجع ضمیرهای «بِهِ» و «قَبْلَ مَوْتِهِ» در این آیه است. دیدگاه‌های مفسران به شش دسته تقسیم می‌شود که به ایمان اهل کتاب به حضرت عیسی ع پیش از رحلت ایشان، یا پیش از مرگ اهل کتاب، یا ایمان به پیامبر اسلام ع در لحظه مرگ، یا به پیامبر اسلام ع و حضرت علی ع هنگام رحلت، یا ایمان همگان به پیامبر اسلا م ع در زمان رجعت، و یا اعتراف فرزندان حضرت زهرا ع به امامت امام خود در هنگام رحلت اشاره دارد. در این پژوهش، با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، ادله و دیدگاه‌های هر دسته ارزیابی و بررسی شده است. دیدگاهی که ایمان اهل کتاب را به زمان حضور حضرت عیسی ع پیش از وفات او و نیز در عصر ظهور امام زمان ع و رجعت حضرت عیسی ع مرتبط می‌داند، با توجه به سیاق آیه و دیگر دلایل تأیید شده است. همچنین دیدگاه‌هایی که ناظر به دیگر اهل‌بیت هستند، از باب جری و تطبیق بر مصادیق حاضر و یا تأویل، می‌تواند بر زمان ظهور امام زمان ع که در همان دوران حضرت عیسی ع از آسمان فرود می‌آید، صدق کند. هرچند ظاهر آیه به گروه خاصی اشاره دارد، حکم آن عام است و همه انسان‌ها در تمام دوران‌ها را دربرمی‌گیرد.
کلیدواژه‌ها
بازگشت حضرت عیسی؛ عصر ظهور؛ آیۀ 159 نساء؛ ایمان اهل کتاب
مراجع
  1. قرآن کریم.
  2. ابن‌فارس، أحمد بن فارس، معجم ییس اللغة - قم، بی‌نا، 1404ق.
  3. ابن‏انبارى، عبدالرحمن بن محمد، البیان فى غریب اعراب القرآن، 2 جلد، قم: موسسة دارالهجرة، 1362ش.
  4. ابن‌بابویه، محمد بن على‏، کمال الدین و تمام النعمة، چاپ دوم‏، تهران‏: اسلامیه‏، 1395ق.‏
  5. ابن‏جزى، محمد بن احمد، التسهیل لعلوم التنزیل، 2 جلد، بیروت: شرکة دارالأرقم بن أبی‌الأرقم، 1416ق.
  6. ابن‏جوزى، عبدالرحمن بن على، تذکرة الأریب فی تفسیر الغریب (غریب القرآن الکریم)، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1425ق.
  7. ابن‏جوزى، عبدالرحمن بن على، زاد المسیر فى علم التفسیر، 4 جلد، بیروت: دارالکتاب العربی، 1422ق.
  8. ابن‏عاشور، محمدطاهر، تفسیر التحریر و التنویر المعروف بتفسیر ابن‌عاشور، بیروت: مؤسسة التاریخ العربی، 1420ق.
  9. ابن‏عبدالسلام، عبدالعزیز بن عبدالسلام، تفسیر العز بن عبد السلام، دارالکتب العلمیة، بیروت: منشورات محمد علی بیضون، 1429ق.
  10. ابن‏عجیبه، احمد، البحر المدید فى تفسیر القرآن المجید، قاهره، حسن عباس زکی، 1419ق.
  11. ابن‏عرفه، محمد بن محمد، تفسیر ابن‌عرفة، 4 جلد، بیروت: دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، 2008 م.
  12. ابن‏عطیه، عبدالحق بن غالب، المحرر الوجیز فى تفسیر الکتاب العزیز، بیروت: دارالکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون، 1422ق.
  13. ابن‌غضائرى، احمد بن حسین‏، الرجال، قم‏: موسسه علمى فرهنگى دارالحدیث، سازمان چاپ و نشر، 1422ق‏.
  14. ابن‏کثیر، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم (ابن‌کثیر)، بیروت: دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، 1419ق.
  15. ابن‌ماجه، محمد بن یزید، سنن الحافظ أبى عبدالله محمد بن یزید القزوینی ابن‌ماجه، بیروت: دارالجیل، 1418ق.
  16. ابوالفتوح رازى، حسین بن على، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، 20 جلد، مشهد مقدس: آستان قدس رضوى، بنیاد پژوهشهاى اسلامى، 1408ق.
  17. ابوحمزه ثمالى، ثابت بن دینار، تفسیر القرآن الکریم (ثمالی)، بیروت: دارالمفید، 1420ق.
  18. ابوحیان، محمد بن یوسف، البحر المحیط فى التفسیر، بیروت: دارالفکر، 1420ق.
  19. ابوحیان، محمد بن یوسف، تفسیر النهر الماد من البحر المحیط، بیروت: دارالجنان، 1407ق.
  20. ابوجیب، سعدى‏، القاموس الفقهی لغة و اصطلاحا، چاپ دوم، دمشق‏: دارالفکر، 1408 ه. ق.
  21. اسماعیل صینى، محمود، المکنز العربى المعاصر، بیروت: مکتبة لبنان ناشرون‏، 1414ق.
  22. آلوسى، محمود بن عبدالله، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، 16 جلد، بیروت: دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، 1415ق.
  23. بخارى، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، جمهوریة مصر العربیة، قاهره: وزارة الاوقاف، المجلس الاعلى للشئون الاسلامیة، لجنة إحیاء کتب السنة، 1410ق.
  24. بغوى، حسین بن مسعود، تفسیر البغوى المسمى معالم التنزیل، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1420ق.
  25. بقاعى، ابراهیم بن عمر، نظم الدرر فى تناسب الآیات و السور، بیروت: دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، 1427ق.
  26. بیضاوى، عبدالله بن عمر، أنوار التنزیل و أسرار التأویل (تفسیر البیضاوى)، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1418ق.
  27. ترمذى، محمد بن عیسى، الجامع الصحیح و هو سنن الترمذی، 6 جلد، قاهره: دارالحدیث، 1419ق.
  28. ثعالبى، عبدالرحمن بن محمد، تفسیر الثعالبى المسمى بالجواهر الحسان فى تفسیر القرآن، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1418ق.
  29. ثعلبى، احمد بن محمد، الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1422ق.
  30. جرجانى، حسین بن حسن، جلاء الأذهان و جلاء الأحزان (تفسیر گازر)، تهران: دانشگاه تهران: 1378ق.
  31. جرجانى، عبدالقاهر بن عبدالرحمن، درج الدرر فى تفسیر القرآن العظیم، عمان: دارالفکر، 1430ق.
  32. جوهرى، اسماعیل بن حماد، الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة، بیروت: دارالعلم للملایین، 1376ق‏،
  33. حجازى، محمد محمود، التفسیر الواضح، بیروت: دارالجیل، 1413ق.
  34. حلی، حسن بن علیّ بن داود، الرجال( لابن‌داود)، تهران: دانشگاه تهران: 1342 ش‏
  35. حلى، حسن بن یوسف بن مطهر، خلاصة الاقوال، ‏قم: دارالذخائر، ‏1411 ق‏؛
  36. حویزى، عبدعلى بن جمعه‏، تفسیر نور الثقلین‏، قم‏: اسماعیلیان‏، 1415 ق؛
  37. خازن، على بن محمد، تفسیر الخازن المسمى لباب التأویل فی معانی التنزیل، بیروت: دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، 1415ق.
  38. دروزه، محمد عزه، التفسیر الحدیث: ترتیب السور حسب النزول، بیروت: دارالغرب الإسلامی، 1421ق.
  39. دقیق العاملی، معین، الجری والتطبیق عند مفسری الامامیه، قراء فی المفهوم و الثمرات، رساله الثقلین، بی‌تا.
  40. دینورى، عبدالله بن محمد، تفسیر ابن‌وهب المسمى الواضح فى تفسیر القرآن الکریم، بیروت: دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، 1424ق.
  41. رستم نژاد، مهدی، گونه شناسی روایات تفسیری، فصلنامه علوم قرآن و حدیث حسنا، شماره 1، بی‌تا.
  42. رضایی اصفهانی، محمد علی، تجلی جاودانگی قرآن در قاعده جری و تطبیق، اندیشه دینی، شماره 25، 1386.
  43. زجاج، ابراهیم بن سرى، اعراب القرآن (زجاج)، قم، دارالتفسیر، 1416ق.
  44. زحیلى، وهبه، التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج، 32 جلد، دمشق: دارالفکر 1411ق.
  45. زمخشرى، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فى وجوه التأویل، بیروت: دارالکتاب العربی، 1407ق.
  46. زمخشرى، محمود بن عمر، موسسه مطالعات اسلامی تهران: دانشگاه تهران: 1386 ه. ش‏.
  47. سبزوارى، محمد، ارشاد الاذهان الى تفسیر القرآن، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات، 1406ق.
  48. سمرقندى، نصر بن محمد، تفسیر السمرقندى المسمى بحر العلوم، بیروت: دارالفکر، 1416ق.
  49. سمین، احمد بن یوسف، الدر المصون فى علوم الکتاب المکنون، بیروت: دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، 1414ق.
  50. سیواسى، احمد بن محمود، عیون التفاسیر، بیروت: دار صادر، 1427ق.
  51. شاه‏عبدالعظیمى، حسین، تفسیر اثنى عشرى، تهران: میقات، 1363ش.
  52. شریعت، محمد جواد، چهارده روایت در قرائت قرآن مجید، تهران: انتشارات اساطیر، 1386ش.
  53. صاحب، اسماعیل بن عباد، المحیط فى اللغة، بیروت: عالم الکتب‏، 1414ق.
  54. صادقى تهرانى، محمد، البلاغ فى تفسیر القرآن بالقرآن، قم: مکتبة محمد الصادقی الطهرانی، 1419ق.
  55. صدر، محمد باقر، دروس فی علم الأصول (طبع انتشارات اسلامى)، قم: مؤسسة النشر الإسلامی، بی‌تا.
  56. طباطبایى کربلایى، على بن محمد على‏، ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل،قم: مؤسسة آل البیتb لإحیاء التراث، ‏1404 ه. ق‏،
  57. طباطبایى، محمدحسین، تفسیر البیان فى الموافقة بین الحدیث و القرآن، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات، 1427ق.
  58. طبرانى، سلیمان بن احمد، التفسیر الکبیر: تفسیر القرآن العظیم (الطبرانى)، اردن – اربد: دارالکتاب الثقافی 2008م.
  59. طبرسى، فضل بن حسن، ترجمه تفسیر جوامع الجامع، مشهد مقدس: آستان قدس رضوى، بنیاد پژوهش‌هاى اسلامى، 1375ش.
  60. طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصر خسرو، 1372ش.
  61. طبرى، محمد بن جریر، جامع البیان فى تفسیر القرآن (تفسیر الطبرى)، بیروت: دارالمعرفة، 1412ق.
  62. طیب، عبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران: اسلام، 1369ش.
  63. عکبرى، عبدالله بن حسین، التبیان فی إعراب القرآن، عربستان – ریاض: بیت الأفکار الدولیة، 1419ق.
  64. عیاشى، محمد بن مسعود، التفسیر (تفسیر العیاشی)، تهران: مکتبة العلمیة الاسلامیة، 1380ق.
  65. فخر رازى، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1420ق.
  66. فراء، یحیى بن زیاد، معانى القرآن (فراء)، 3 جلد، قاهره: الهیئة المصریة العامة للکتاب، 1980م.
  67. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم: نشر هجرت، 1409ق.
  68. فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، بیروت: مکتبه العصریه، 1428ق.
  69. فیض کاشانى، محمد بن شاه مرتضى، تفسیر الصافی، تهران: مکتبة الصدر، 1415ق.
  70. قرطبى، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، تهران: ناصر خسرو، 1364ش.
  71. قمى، على بن ابراهیم، تفسیر القمی، قم: دارالکتاب، 1363ش.
  72. کاشانى، محمد بن مرتضى، تفسیر المعین، قم: کتابخانه عمومى حضرت آیت الله العظمى مرعشى نجفىe، 1410ق.
  73. کرمانى، محمود بن حمزه، البرهان فى متشابه القرآن، المنصوره: دارالوفاء، 1998م.
  74. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران: دارالکتب الإسلامیة، 1407ق.
  75. کوفى، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات الکوفی، تهران: وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی، مؤسسة الطبع و النشر، 1410ق.
  76. ماتریدى، محمد بن محمد، تأویلات أهل السنة (تفسیر الماتریدى)، بیروت: دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، 1426ق.
  77. ماوردى، على بن محمد، النکت و العیون تفسیر الماوردى، بیروت: دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، چاپ: 1.
  78. مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (علیهم السلام)، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1403ق.
  79. محلى، محمد بن احمد، تفسیر الجلالین، بیروت: مؤسسة النور للمطبوعات، 1416ق.
  80. مدرسى، محمدتقى، من هدى القرآن، تهران: دار محبی الحسین، 1419ق.
  81. مراغى، احمد مصطفى، تفسیر المراغى، بیروت: دارالفکر، بی‌تا.
  82. مزی، یوسف، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، تحقیق: بشار عواد معروف، بی‌جا، بی‌نا، 1413ق.
  83. مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، قاهره: دارالحدیث، 1412ق.
  84. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش.
  85. معرفت، محمد هادى، شبهات و ردود حول القرآن الکریم، قم: موسسه التمهید، 1423ق.
  86. مغنیه، محمدجواد، التفسیر الکاشف، قم: دارالکتاب الإسلامی، 1424ق.
  87. مقاتل بن سلیمان، تفسیر مقاتل بن سلیمان، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1423ق.
  88. مکى بن حموش، الهدایة إلى بلوغ النهایة، جامعة الشارقه، امارات - شارجه: کلیة الدراسات العلیا و البحث العلمی 1429ق.
  89. مهائمى، على بن احمد، تفسیر القرآن المسمى تبصیر الرحمن و تیسیر المنان، بیروت: عالم الکتب، 1403ق.
  90. میبدى، احمد بن محمد، خلاصه تفسیر ادبى و عرفانى قرآن مجید، ترجمه: کشف الاسرار، تهران: اقبال، 1352ش.
  91. میبدى، احمد بن محمد، کشف الاسرار و عدة الابرار (معروف به تفسیر خواجه عبدالله انصارى)، تهران: امیرکبیر، 1371ش.
  92. النجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام،حققه و علق علیه و اشرف علی طبعه عباس القوچانی.
  93. نحاس، احمد بن محمد، اعراب القرآن (نحاس)، 5 جلد، بیروت: دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، 1421ق.
  94. نخجوانی، نعمت الله محمود، الفواتح الهیه والمفاتح الغیبیه، مصر: دارالرکابی للنشر، 1999م.
  95. نسفى، عبدالله بن احمد، تفسیر النسفى مدارک التنزیل و حقایق التاویل، بیروت: دارالنفائس، 1416ق.
  96. نظام الاعرج، حسن بن محمد، تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان، بیروت: دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، 1416ق.
  97. نیشابورى، محمود بن ابوالحسن، إیجاز البیان عن معانی القرآن، بیروت: دارالغرب الإسلامی، 1415ق.
  98. نیشابورى، محمود بن ابوالحسن، وضح البرهان فى مشکلات القرآن، بیروت: دارالقلم، 1410ق.
  99. واحدى، على بن احمد، الوجیز فى تفسیر الکتاب العزیز (واحدى)، بیروت: دارالقلم، 1415ق.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 287
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 230


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب