فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات119
تعداد شماره‌ها1,257
تعداد مقالات9,411
تعداد مشاهده مقاله2,686,355
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,501,566
فتاحی زاده, فتحیه, عترت دوست, محمد, موسوی, زهره سادات. (1403). تعیین چهارچوب جواز متعه و تحلیل انتقادی روایات ناظر بر نهی و ترغیب. مطالعات فلسفی کلامی, 11(20), 185-212. doi: 10.22034/pht.2024.14142.1356
فتحیه فتاحی زاده; محمد عترت دوست; زهره سادات موسوی. "تعیین چهارچوب جواز متعه و تحلیل انتقادی روایات ناظر بر نهی و ترغیب". مطالعات فلسفی کلامی, 11, 20, 1403, 185-212. doi: 10.22034/pht.2024.14142.1356
فتاحی زاده, فتحیه, عترت دوست, محمد, موسوی, زهره سادات. (1403). 'تعیین چهارچوب جواز متعه و تحلیل انتقادی روایات ناظر بر نهی و ترغیب', مطالعات فلسفی کلامی, 11(20), pp. 185-212. doi: 10.22034/pht.2024.14142.1356
فتاحی زاده, فتحیه, عترت دوست, محمد, موسوی, زهره سادات. تعیین چهارچوب جواز متعه و تحلیل انتقادی روایات ناظر بر نهی و ترغیب. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 11(20): 185-212. doi: 10.22034/pht.2024.14142.1356

تعیین چهارچوب جواز متعه و تحلیل انتقادی روایات ناظر بر نهی و ترغیب

پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی (علمی پژوهشی)
مقاله 8، دوره 11، شماره 20، شهریور 1403، صفحه 185-212    اصل مقاله (11.22 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/pht.2024.14142.1356
نویسندگان
فتحیه فتاحی زاده1؛ محمد عترت دوست2؛ زهره سادات موسوی* 3
1استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات دانشگاه الزهرا(س)تهران ایران
2استادیار دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، گروه علوم قرآن و حدیث، تهران، ایران
3استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات دانشگاه الزهرا(س)تهران ایران، (نویسنده مسئول)
چکیده
یکی از احکام اختصاصی مکتب تشیع، مسئله جواز متعه یا ازدواج موقت است. در کتب اربعه حدود 137 روایت(با حذف مکررات) نقل‌شده که ناظر بر حلیتّ متعه بر مبنای آیه 24 سوره نساء بوده که در این میان، 11روایت خاص و چالش‌برانگیز وجود دارد که بیانگر دو رویکرد متفاوت تشویق و توبیخ نسبت به متعه از سوی امام معصوم(ع) است. در 5 روایت، شیعیان به این عمل ترغیب شده و در 6 روایت با رویکردی متفاوت، از این اقدام نهی و حکم آن، تحریم شده است.
وجود این روایات خاص در کتب اربعه، زمینه‌ساز به وجود آمدن یک چالش تاریخی پیرامون این مسئله گردیده است به‌گونه‌ای که برخی عالمان دینی، حُکم به کراهت این نوع از نکاح در شرایطی خاص داده‌اند که ابهامات جدی در این زمینه ایجادشده است.
روش تحقیق: در این پژوهش تلاش شده به‌منظور شفاف‌سازی موضع امام معصوم(ع) نسبت به متعه، روایات خاصی که در کتب اربعه شیعه، در مقام تبیین این امر هستند، مورد تحلیل انتقادی قرارگرفته و در دو بخش تحلیل سندی و متنی، وضعیت اسناد روایات از حیث شخصیت رجالی راویان و اتصال سند و نیز وضعیت متن روایات با توجه به روش‌های مقبول نقد حدیث، موردبررسی قرار گیرند.
به‌رغم وجود ضعف سندی و متنی در هر دو دسته روایات نهی و ترغیب، می‌توان از برآیند کلی ، چهارچوب جواز متعه به معنای موارد جایز و غیرمجاز را کشف و شناسایی نمود. نگاه کلی وساختاری به مجموعه این روایات، نشان می‌دهند که ائمه اطهار(ع) به دنبال ترسیم یک چهارچوب نظام‌مند برای این مسئله بوده‌اند.
کلیدواژه‌ها
اعتبار سنجی؛ ترغیب؛ ثواب؛ روایات متعه؛ نهی
مراجع
  1. قرآن کریم.
  2. ابطحی، محمدعلی، تهذیب المقال فی تنقیح کتاب الرجال، نجف: مطبعه الحیدریه، 1389ق.
  3. ابن‌بابویه، محمدبن علی، من لایحضره الفقیه، قم: موسسه النشر الاسلامی، 1404ق.
  4. ابن‌غضائری، احمدبن حسین، الرجال، قم: دارالحدیث، 1422ق.
  5. ایزدی، مهدی، روش‌شناسی نقد متن حدیث، تهران: دانشگاه امام صادقg، 1394ش.
  6. پاکتچی، احمد، علل الحدیث، انجمن علمی دانشجویی الهیات، تهران: دانشگاه امام صادقg، 1388ش.
  7. حرعاملی، محمدبن حسن، الرجال، قم: دارالحدیث، 1385ش.
  8. حسینی شیرازی، علیرضا، اعتبارسنجی احادیث شیعه: زیرساخت‌ها، فرایندها، پیامدها، تهران: مؤسسه علمی فرهنگی امام هادیg، 1398ش.
  9. حلی، حسن بن یوسف، خلاصه الاقوال، قم: موسسه نشر الفقاهه، 1417ق.
  10. خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، قم: الثقافه الاسلامیه فی العالم، 1390ش.
  11. شبیری زنجانی، محمد جواد، توضیح الاسناد المشکله فی الکتب الاربعه، قم: دارالحدیث، 1429ق.
  12. شوشتری، محمد تقی، قاموس الرجال، قم: موسسه النشر الاسلامی، 1378ش.
  13. شیرزاد، محمدحسن، شیرزاد، محمدحسین، و نورایی، محسن، «جریان فکری ادب و بازخوانی دلایل اخراج و بازگشت احمد برقی به قم»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، شماره 35، 1396ش.
  14. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1393ق.
  15. طباطبایی، سید محمد حسین، سنن النبیk، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1386ش.
  16. طوسی، محمد بن الحسن، رجال الطوسی، قم: جامعه مدرسین، 1415ق.
  17. طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1365ش.
  18. طوسی، محمدبن حسن، الاستبصار فی ما اختلف من الاخبار، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1363ق.
  19. طوسی، محمدبن حسن، الفهرست، قم: موسسه نشر الفقاهه، 1417ق.
  20. عاملی، زین‌الدین بن علی، الرعایه فی علم الدرایه، قم: مکتبة آیت‌الله المرعشی العامه، 1408ق.
  21. غفاری صفت، علی‌اکبر؛ صانعی‌پور، محمدحسن، دراسات فی علم الدرایه، تهران: سمت، 1388ش.
  22. غلامعلی، مهدی، سندشناسی حدیث، قم: دارالحدیث، 1398ش.
  23. فتاحی‌زاده، فتحیه، مبانی و روش‌های نقد حدیث در کتب اربعه، قم: دانشگاه قم، 1389ش.
  24. فخررازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، تهران: اساطیر، 1379ش.
  25. کرکی، حسن بن جعفر، فوائد الرجالیه، قم: دارالحدیث، 1374ش.
  26. کشی، محمدبن عمر، اختیار معرفه الرجال، قم: موسسه النشر الاسلامی، 1407ق.
  27. کلینی، محمد‌بن یعقوب، الکافی، قم: دارالحدیث، 1407ق.
  28. مجلسی، محمدتقی، روضة‌المتقین، بیروت: دارالمصطفی لاحیاء التراث العربی، 1430ق.
  29. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1403ق.
  30. محمدی‌ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، قم: دارالحدیث، 1393ش.
  31. مسعودی، عبدالهادی، آسیب‌شناسی حدیث، تهران: سمت، 1392ش.
  32. مفید، محمد بن محمد، خلاصة الایجاز فی المتعه، تهران: انتشارات کنگره هزاره شیخ مفید، 1372ش.
  33. موسوی، زهره سادات؛ فتاحی‌زاده، فتحیه؛ عترت‌دوست، محمد، «تحلیل محتوای روایات متعه در منابع حدیثی شیعه»، مطالعات فهم حدیث، دوره 8، شماره 2، 1400ش.
  34. نجاشی، احمدبن علی، الرجال، موسسه نشر الاسلامیه، قم: 1365ش.
  35. نجف، محمدمهدی، الجامع لرواه اصحاب الامام الرضاg، مشهد: الموتمر العالمی لامام رضاg، 1407ق.
  36. نوبختی، ابومحمد حسن بن موسی، فرق الشیعه، نجف: مطبعة الحیدریه، 1936م.
  37. نوری، حسین بن محمد، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم: موسسه آل‌البیت، 1420ق.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 122
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 98


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب