فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات118
تعداد شماره‌ها1,255
تعداد مقالات9,395
تعداد مشاهده مقاله2,660,181
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,486,815
صارمی, علی, جلالی زاده, جلال, مریوانی, ناصر. (1403). واکاوی حجیّت خبر واحد در اعتقادات و تکفیر منکرین آن از دیدگاه امامیه و شافعیه. مطالعات فلسفی کلامی, 11(20), 291-318. doi: 10.22034/pht.2024.13180.1314
علی صارمی; جلال جلالی زاده; ناصر مریوانی. "واکاوی حجیّت خبر واحد در اعتقادات و تکفیر منکرین آن از دیدگاه امامیه و شافعیه". مطالعات فلسفی کلامی, 11, 20, 1403, 291-318. doi: 10.22034/pht.2024.13180.1314
صارمی, علی, جلالی زاده, جلال, مریوانی, ناصر. (1403). 'واکاوی حجیّت خبر واحد در اعتقادات و تکفیر منکرین آن از دیدگاه امامیه و شافعیه', مطالعات فلسفی کلامی, 11(20), pp. 291-318. doi: 10.22034/pht.2024.13180.1314
صارمی, علی, جلالی زاده, جلال, مریوانی, ناصر. واکاوی حجیّت خبر واحد در اعتقادات و تکفیر منکرین آن از دیدگاه امامیه و شافعیه. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 11(20): 291-318. doi: 10.22034/pht.2024.13180.1314

واکاوی حجیّت خبر واحد در اعتقادات و تکفیر منکرین آن از دیدگاه امامیه و شافعیه

پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی (علمی پژوهشی)
مقاله 12، دوره 11، شماره 20، شهریور 1403، صفحه 291-318    اصل مقاله (673.01 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/pht.2024.13180.1314
نویسندگان
علی صارمی* 1؛ جلال جلالی زاده2؛ ناصر مریوانی3
1دانش آموخته دکتری فقه شافعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2استادیار دانشگاه تهران، ایران، (نویسنده مسئول)
3. استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده
موضوع حجیّت داشتن خبر واحد در اعتقادات دینی و تکفیر منکرین این‌گونه اخبار از مباحث چالشی در حوزه معرفت‌شناسی دینی است، و دو مذهب امامیه و شافعیه نیز از آن مستثنی نیستند. در این مقاله؛ آرای علمای دو مذهب توصیف عینی گردیده و موضوع پس از تبیین کامل، تحلیل تطبیقی شده است. اکثر علمای امامیه و شافعیه حجیّت این اخبار را در مسائل غیر اعتقادی پذیرفته و به آیات؛ نبأ و نفر، روایات قطعی-الصدور، اجماع و سیره عقلا استناد نموده‌اند. متقدمین امامیه قائل به عدم حجیّت اخبار آحاد در اعتقادات ولی متأخرین آنها حجیّت این اخبار را در اعتقادات اگر محتف به قرائن باشد قبول دارند. شافعیه نیز خبر واحد را اگر محفوف به قرائن یا مورد قبول امت باشد، مفید علم دانسته‌ و در اثبات اعتقادات حجت می‌دانند. علمای دو مذهب، به دلیل تنوع طرق حصول علم و یقین نسبت به اخبار آحاد و استدلالی بودن علم حاصل از این اخبار، منکرین آن را تکفیر ننموده‌اند. نزدیکی دیدگاه دو مذهب، دلیل بر وجود اشتراکات علمی و نظری جهت همگرایی و تقریب بین آنهاست.
کلیدواژه‌ها
خبر؛ حجیت؛ علم؛ اعتقاد؛ مذهب
مراجع
  1. ابن‌‌الحاجب، امام ابن‌حاجب، مختصر المنتهی الأصولی، القاهرة: کتب العلمیة، 1326ق.
  2. ابن‌‌النجار، شیخ حمد بن أحمد بن عبدالعزیز، شرح الکوکب المنیر؛ تحقیق: دکتر محمد الزحیلی و دکتر نزیه حماد، الریاض: مکتبة العبیکان، 1418ق.
  3. ابن‌‌فارس، ابوالحسن أحمد، معجم مقاییس اللغة، تحقیق: عبدالسلام هارون، بیروت: دارالفکر، 1399ق.
  4. أبویعلی، قاضی محمد بن الحسین الفراء البغدادی الحنبلی، العدﺓ فی أصول الفقه، تحقیق: دکتر محمد عبدالقادر محمد عطا، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1423ق.
  5. أرموی، سراج‌الدین محمد بن ابی‌بکر، التحصیل من المحصول؛ تحقیق: دکتر عبدالمجید علی ابوزنید، بیروت: مؤسسة الرسالة، 1408ق.
  6. استرآبادی، محمد امین، الفوائد المدنیة، چاپ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1426ق.
  7. إسنوی، جمال‌الدین عبدالرحیم بن الحسن، نهایة السول فی شرح منهاج الأصول، بیروت: عالم الکتب، بی‌تا.
  8. أشقر، دکتر عمر سلیمان، العقیدﺓ فی الله، الأردن: دارالنفائس، 1421ق.
  9. اصفهانی، شمس‌الدین محمود بن عبدالرحمن، بیان المختصر فی شرح مختصر ابن‌الحاجب، السعودیة: دارالمدنی، 1406ق.
  10. آل‌‌تیمیة، عبدالسلام عبدالحلیم احمد بن عبدالحلیم، المسودﺓ؛ تحقیق: محمد محی‌الدین عبدالحمید، القاهرة: المدنی، بی‌تا.
  11. آمدی، سیف‌‌الدین ابی‌‌الحسن علی بن ابی‌علی بن محمد، الإحکام فی أصول الأحکام، بیروت: دارالکتب العلمیة، بی‌تا.
  12. انصاری، مرتضی، فرائد الاصول، قم: مجمع الفکر الاسلامی، 1419ق.
  13. إیجی، علامه قاضی عضدالدین عبدالرحمن، شرح مختصر المنتهی الأصولی؛ تحقیق: محمد حسن اسماعیل، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1424ق.
  14. بجنوردی، حسن، القواعد الفقهیة، چاپ اول، قم: نشر الهادی، 1419ق.
  15. بخاری، علاءالدین عبدالعزیز بن أحمد بن محمد، کشف الأسرار شرح أصول البزدوی، بیروت: دارالکتاب الإسلامی، بی‌تا.
  16. بصری، ابوالحسین محمد بن علی بن الطیب المعتزلی، المعتمد فی أصول الفقه، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1403ق.
  17. بکری الأندلسی، عبدالله بن عبدالعزیز، معجم ما استعجم، تحقیق: مصطفی السقا، بیروت: عالم الکتب، 1403ق.
  18. بنانی، حاشیة البنانی علی متن جمع الجوامع، بیروت: دارالفکر، 1420ق.
  19. بیضاوی، ناصرالدین عبدالله بن عمر بن محمد، منهاج الوصول إلى علم الأصول، القاهرة: مطبعة محمد علی صبیح، بی‌تا.
  20. تبریزی، موسی بن جعفر، أوثق الوسائل فی شرح الرسائل، قم: چاپ افست، 1397ق.
  21. تفتازانی، سعدالدین، شرح المختصر، قم: دارالحکمة، بی‌تا.
  22. جزائری، محمد جعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، قم: مؤسسة دارالکتاب، 1415ق.
  23. جوینی، امام‌الحرمین عبدالملک بن عبدالله بن یوسف ابوالمعالی، الإرشاد إلى قواطع الأدلة فی أصول الاعتقاد، القاهرة: مکتبة الخانجی، 1950م.
  24. جوینی، امام‌الحرمین عبدالملک بن عبدالله بن یوسف ابوالمعالی، البرهان فی أصول الفقه، تحقیق: دکتر عبدالعظیم محمود الدیب المنصورة، مصر: دارالوفاء، 1418ق.
  25. جوینی، امام‌الحرمین عبدالملک بن عبدالله بن یوسف ابوالمعالی، التلخیص فی أصول الفقه، تحقیق: محمد حسن محمد حسن اسماعیل، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1424ق.
  26. جیانی، محمد بن عبدالملک بن مالک الطائی، الألفاظ المؤتلفة، تحقیق: دکتر محمد حسن عواد، بیروت: دارالجیل، 1411ق.
  27. حلبی، ابوالصلاح تقی بن نجم، تقریب المعارف، قم: نشرالهادی، 1404ق.
  28. حلّی، حسن بن یوسف، نهایة الوصول إلى علم الأصول، قم: مؤسسة امام صادقg، 1425ق.
  29. خرسانی، محمد کاظم، کفایة الاصول، قم: مؤسسة آل‌البیت، 1409ق.
  30. خوئی، ابوالقاسم، مصباح الاصول، تهران: کتابفروشی داوری، 1417ق.
  31. رازی، فخرالدین محمد بن عمر بن الحسین، المحصول فی علم أصول الفقه، تحقیق: طه جابر العلوانی، بیروت: مؤسسة الرسالة، 1418ق.
  32. رملی، شهاب‌الدین احمد بن احمد بن حمزه، غایة المأمول فی شرح ورقات الأصول، تحقیق: عثمان یوسف حاجی احمد الأصولی، بیروت: مؤسسة الرسالة ناشرون، 1426ق.
  33. سبکی، علی بن عبدالکافی و عبدالوهاب بن علی، الإبهاج فی شرح المنهاج، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1416ق.
  34. سید مرتضی، الشافی فی الامامة، چاپ دوم، تهران: مؤسسة امام صادق، 1410ق.
  35. شافعی، ابوعبدالله محمد بن ادریس، الأم، بیروت: دارالمعرفة، 1393ق.
  36. شافعی، ابوعبدالله محمد بن ادریس، الرسالة، تحقیق: احمد محمد شاکر، بیروت: دارالکتب العلمیة، بی‌تا.
  37. شافعی، ابوعبدالله محمد بن ادریس، جماع العلم، دمشق: چاپ احمد بدرالدین حسّون، 1424ق.
  38. شوکانی، علامه محمد بن علی بن محمد، إرشاد الفحول إلى تحقیق الحق من علم الأصول، تحقیق: احمد عزو عنایة، بیروت: دارالکتب العربی، 1419ق.
  39. شیرازی، ابواسحاق ابراهیم بن علی بن یوسف، التبصرة فی أصول الفقه، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1424ق.
  40. شیرازی، ابواسحاق ابراهیم بن علی بن یوسف، اللمع فی أصول الفقه، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1424ق.
  41. شیرازی، ابواسحاق ابراهیم بن علی بن یوسف، شرح اللمع، تحقیق: عبدالمجید ترکی، بیروت: دارالغرب الاسلامی، 1408ق.
  42. صدر، سید محمد باقر، بحوث فی علم الاصول، قم: مؤسسة دائرة المعارف فقه اسلامی، 1417ق.
  43. طباطبایی، محمد حسین، اصول فلسفه و روش رئالیسم، چاپ پنجم، تهران: صدرا، 1375ق.
  44. طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1417ق.
  45. طوسی، محمد بن حسن، الاستبصار، نجف: چاپ حسن موسوی خرسان، 1375ق.
  46. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: داراحیاء التراث العربی، بی‌تا.
  47. طوسی، محمد بن حسن، عدة الاصول، قم: چاپخانه ستاره، 1417ق.
  48. عاملی، السید محمدجواد، مفتاح الکرامة، چاپ اول، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1419ق.
  49. شهیدثانی، زین‌الدین بن علی عاملی، المقاصد العلیه فی شرح الرسالة الالفیة، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1420ق.
  50. عبادی، شهاب‌الدین ابوالعباس احمد بن قاسم الصباغ، الشرح الکبیر علی الورقات، تحقیق: محمد حسن محمد، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1424ق.
  51. عطار، شیخ حسن، حاشیة العطار علی شرح المحلی، مصر: مطبعة مصطفی محمد، بی‌تا.
  52. علم الهدی، سید مرتضی، الذریعة إلى اصول الشریعة، تحقیق: ابوالقاسم گرجی، تهران: دانشگاه تهران، بی‌تا.
  53. غزالی، ابوحامد محمد بن محمد، المستصفی من علم الأصول، تحقیق: دکتر محمد سلیمان الأشقر، تهران: نشر احسان، 1424ق.
  54. فیروزآبادی، مجدالدین محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، تحقیق: مکتب تحقیق التراث در مؤسسة الرسالة، چاپ هشتم، بیروت: مؤسسة الرسالة للطباعة و النشر و التوزیع، 1426ق.
  55. قرافی، شهاب‌الدین ابوالعباس احمد بن ادریس، شرح تنقیح الفصول فی اختصار المحصول، القاهرة: المکتبة الأزهریة، 1973م.
  56. قیروانی، احمد بن عبدالرحمن، التوضیح شرح التنقیح، تونس: المطبعة التونسیة، 1328ق.
  57. محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، چاپ دوم، قم: مؤسسة اسماعیلیان، 1408ق.
  58. مفید، محمد بن محمد، الاختصاص، قم: نشر المؤتمر العالمی لألفیة الشیخ المفید، 1413ق.
  59. موسوی قزوینی، سید علی، تعلیقه علی معالم الأصول، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1427ق.
  60. میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن، قوانین الاصول، تهران: کتابفروشی علمیة اسلامیة، 1378ق.
  61. نائینی، محمد حسین، فوائد الاصول، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، 1409ق.
  62. هاشمی، سید احمد، جواهر البلاغة، تهران: مؤسسة الصادق، 1381ق.
  63. سبحانی، جعفر، الموجز فی اصول الفقه، چاپ سوم، قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، 1373ق.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 86
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 70


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب