فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,267
تعداد مقالات9,447
تعداد مشاهده مقاله2,713,210
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,513,971
الرحمن, محمد میزان, عبدالمحمدی, حسین, ضیایی, محمدرضا. (1403). بررسی رابطه سازمان وکالت و مسأله خمس از عصر امام کاظم (ع) تا پایان غیبت صغری. مطالعات فلسفی کلامی, 18(46), 58-78. doi: 10.22034/skh.2024.17269.1469
محمد میزان الرحمن; حسین عبدالمحمدی; محمدرضا ضیایی. "بررسی رابطه سازمان وکالت و مسأله خمس از عصر امام کاظم (ع) تا پایان غیبت صغری". مطالعات فلسفی کلامی, 18, 46, 1403, 58-78. doi: 10.22034/skh.2024.17269.1469
الرحمن, محمد میزان, عبدالمحمدی, حسین, ضیایی, محمدرضا. (1403). 'بررسی رابطه سازمان وکالت و مسأله خمس از عصر امام کاظم (ع) تا پایان غیبت صغری', مطالعات فلسفی کلامی, 18(46), pp. 58-78. doi: 10.22034/skh.2024.17269.1469
الرحمن, محمد میزان, عبدالمحمدی, حسین, ضیایی, محمدرضا. بررسی رابطه سازمان وکالت و مسأله خمس از عصر امام کاظم (ع) تا پایان غیبت صغری. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 18(46): 58-78. doi: 10.22034/skh.2024.17269.1469

بررسی رابطه سازمان وکالت و مسأله خمس از عصر امام کاظم (ع) تا پایان غیبت صغری

مجله سخن تاریخ
دوره 18، شماره 46، شهریور 1403، صفحه 58-78    اصل مقاله (588.79 K)
نوع مقاله: علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/skh.2024.17269.1469
نویسندگان
محمد میزان الرحمن1؛ حسین عبدالمحمدی* 2؛ محمدرضا ضیایی3
1دکترای تاریخ اهل‌بیت(ع)، مجتمع تاریخ سیره و تمدن اسلامی، جامعة المصطفی(ص)، بنگلادش
2دانشیار مجتمع آموزش عالی تاریخ، سیره و تمدن اسلامی، جامعه المصطفی(ص) العالمیه، قم
3دکتری تاریخ اسلام و پژوهشگر همکار پژوهشگاه بین المللی المصطفی(ص). قم، ایران.
چکیده
سازمان وکالت شبکه‌ای است که توسط امام صادق علیه السلام با اهداف خاصی تشکیل شد. در این شبکه امام(ع) به عنوان رهبر سازمان، در نقاط مختلف جهان اسلام وکلائی داشت که یکی از وظایف آنان جمع آوری خمس از شیعیان و تحویل آن به امام معصوم(ع) بوده است. مسأله این پژوهش رابطه میان سازمان وکالت و خمس از زمان امام کاظم (ع) تا پایان غیبت صغری است. حاصل پژوهش بیانگر این است که یکی از اهداف سازمان وکالت جمع آوری خمس بوده که در عصر امام کاظم (ع) به دلیل گسترش قلمرو جغرافیایی شیعیان توجه ویژه‌ای به خمس گردید و تعداد وکلای آن حضرت در مناطق مختلف بیشتر شد. در دوره امام رضا (ع) و امام جواد (ع) نیز اهداف سازمان وکالت با نظم و انسجام بیشتری تعقیب گردید. در عصر امام جواد تا امام عسکری (ع) به خاطر جوّ خفقان علیه شیعیان و عدم دسترسی به امام، شبکه وکالت بر تعقیب اهداف ائمه پیشین از جمله اخذ و تحویل خمس و آماده کردن مردم برای عصر غیبت تأکید داشت. در عصر غیبت صغرا نیز نوّاب خاص امام زمان (عج) در جغرافیای تشیع به جمع آوری و ساماندهی وجوهات از جمله خمس پرداختند و از رهگذر آن رابطه امام با شیعیان محفوظ ماند. این مقاله با گردآوری داده‌های کتابخانه‌ای و با روش توصیفی- تحلیلی رابطه میان سازمان وکالت و خمس را مورد بررسی قرار داده است. پیشینه پژوهش نشان می دهد نقش سازمان وکالت در دریافت خمس با این رویکرد کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
کلیدواژه‌ها
خمس؛ سازمان وکالت؛ ائمه علیهم السلام؛ غیبت صغری
مراجع
قرآن کریم.

  1. ا بن سعد الهاشمی البصری، محمد ،(1410ق) الطبقات الکبری، تحقیق محمدعبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة.
  2. ابن حجرعسقلانی، احمدبن على،(1415ق) الاصابة فی تمییز صحابة، تحقیق عادل احمد، بیروت، دارالفکر.
  3. ابن شهرآشوب، محمدبن علی،(1412ق)، مناقب آل ابی‌طالب، بیروت، دارالاضواء، چاپ دوم.
  4. ابن طاووس، على بن موسى،(1420ق)، طرف من الأنباء و المناقب - مشهد، چاپ: اول.
  5. ابن فارس، احمد، (1404ق)، معجم مقاییس اللغة، قم: نشر دفتر تبلیغات.
  6. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، (بی‌تا)، تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دار المعرفة
  7. ابن منظور، محمدبن مکرم، (1405ق) لسان العرب، قم: نشر ادب الحوزة.
  8. أبو یوسف الأنصاری، یعقوب بن إبراهیم،(بیتا)، الخراج، تحقیق طه عبد الرءوف سعد ، سعد حسن محمد، قاهره، المکتبة الأزهریة للتراث.
  9. اربلی، ابوالحسن على بن عیسی،(1381ق) کشف الغمة فی معرفة الأئمة علیهم السلام، تحقیق رسولی محلاتی و بنى هاشمى، تبریز، بی نا.
  10. بخاری، محمدابن اسماعیل، (1410ق)، صحیح البخاری، قاهره: لجنة إحیاء کتب السنة،
  11. بلاذری، أبو الحسن أحمد بن یحیى،(1988م) فتوح البلدان، بیروت، دار و مکتبة الهلال.
  12. بیضاوی، عبدالله بن عمر، (1408ق)، انوار التنزیل، بیروت: دار الکتب العلمیة.
  13. جاسم، حسین، (1367)، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم(عج)، تهران، امیرکبیر، چاپ اول.
  14. جعفریان، رسول،(1381)، حیات فکری و سیاسی ائمه(ع)، قم، انصاریان، چاپ ششم.
  15. جوهری، اسماعیل ابن حماد (1407ق) الصحاح، الطبعة الرابعه بیروت: دارالعلم الملائین
  16. حر عاملی، محمدبن حسن، (1409ق)، وسائل الشیعة، قم: مؤسسه اهل البیت (ع).
  17. خامنه ای، سیدعلی، (1391) انسان دویست و پنجاه ساله، چاپ 12، تهران: نشر مؤسسه ایمان جهادی.
  18. خمینی، روح الله، (1409ق)، تحریر الوسیلة، قم، دار الکتب العلمیة.
  19. خویی، سیدابوالقاسم، (1413ق) معجم رجال الحدیث، چ پنجم، قم: بی‌نا.
  20. دزفولى، مرتضى بن محمد امین انصارى،(1415ق) کتاب الخمس (للشیخ الأنصاری)، در یک جلد، کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى، قم - ایران، اول.
  21. راوندى، قطب الدین ، سعید بن هبة الله‏،(1409ق) الخرائج و الجرائح‏، تحقیق و تصحیح: مؤسسة الإمام المهدى علیه السلام‏، قم، مؤسسه امام مهدى عجل الله تعالى فرجه الشریف‏، چاپ اول.
  22. زمخشری، محمودبن عمر، تفسیر الکشّاف، بیروت، دارالمعرفة، 1400ق،
  23. سیوطی، جلال الدین، (1404) الدر المنثور فى تفسیر المأثو، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی.
  24. صدوق، محمدبن علی، (1406ق) الفقه المنسوب للإمام الرضا علیه السلام، مشهد: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
  25. ___________، (1415ق) المقنع، قم: مؤسسه امام مهدى“.
  26. ___________، (1385ق)، عیون اخبارالرضا، نجف: مکتبة الحیدریة
  27. ____________،(1380ش) کمال الدین، ترجمه منصور پهلوان، تصحیح، علی اکبر غفاری، انتشارات دار الحدیث، چاپ اول.
  28. _____________،(1372) عیون أخبار الرضا:، ترجمه علی اکبرغفارى وحمید رضا مستفید، تهران، نشر صدوق‏، چاپ اول.
  29.  
  30. طبرسی، (1360)، ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات فراهانی
  31. طبری، محمد بن جریر، (1422ق)، جامع البیان، بیروت: دارالاعلام.
  32. ________ ، (1387ق) تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبوالفضل ابراهیم، ط الثانیة، بیروت، دارالتراث.
  33. طوسى، محمد بن الحسن‏، (1390ق)، الإستبصار فیما اختلف من الأخبار، مصحح، خرسان، حسن موسوى، ‏تهران: دار الکتب الإسلامیة
  34. ________ ، (1407ق) تهذیب الاحکام، چ چهارم، تهران، دار الکتب الإسلامیه.
  35. ________ ، (1411ق) الغیبة، تحقیق عبادالله طهرانی و علی احمد ناصح، قم: المعارف اسلامیه.
  36. ________ ، (1348) اختیار معرفة الرجال، دانشکده الهیات و معارف اسلامی
  37. عبدالله بن عمر بیضاوی، (1418ق) انوارالتنزیل و أسرار التأویل، بیروت: دار احیاء التراث العربی
  38. عیاشى، محمدبن مسعود، (1380ق) تفسیر العیّاشی، تهران، المطبعة العلمیة.
  39. فراهیدى، خلیل بن أحمد،)1409ق( کتاب العین - قم، چاپ: دوم.
  40. کشی، محمدبن عمر، (1409ق) رجال، تحقیق محمدبن حسن طوسی، مشهد، دانشگاه مشهد.
  41. کلینی، محمدبن یعقوب، (1407ق)، الکافی، مصحح: على اکبر غفارى و محمد آخوندى، چاپ 4، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
  42. کوئن، بروس، (1395ش)، درآمدی بر جامعه شناسی، ترجمه محسن ثلاثی، چ41، تهران: نشر توتیا.
  43. مجلسی، محمدباقر، (1403ق) بحار الأنوار، چ دوم، بیروت، دارإحیاء التراث العربی.
  44. مدرسی طباطبایی، حسین( 1386) مکتب در فرایند تکامل، تهران، کویر، چاپ سوم.
  45. معین، محمد، (1385)، فرهنگ فارسی، چاپ دوم، تهران: نشر هنرور
  46. مفید، محمدبن نعمان، (بی‌تا) الارشاد، ترجمه رسولی محلاتی، تهران: بی‌تا،
  47. ________ ، (1413ق) الاختصاص، تحقیق علی اکبر غفاری، قم: المؤتمر العالمى لالفیة الشیخ المفید.
  48. نجفى، صاحب الجواهر، محمد حسن،(1404ق) جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، دار إحیاء التراث العربی، بیروت - لبنان، هفتم.
  49. صفار، محمدبن‌حسن،(1404ق) بصائرالدرجات فی فضائل آل محمّد، چ دوم، قم: مکتب آیت الله المرعشی النجفی
  50. مقدسی، یدالله، (1379)سیره معیشتی معصومان، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  51. نجفی، محمدحسین، (1404ق) جواهر الکلام، چ 7، بیروت: دارالاحیا التراث العربی
  52. نیشابوری، مسلم (بی تا)، الصحیح، بیروت، دارالفکر.
  53. الهروی البغدادی، أبو عُبید القاسم بن سلاّم بن عبد الله،(بیتا)، کتاب الأموال، تحقیق خلیل محمد هراس، دار الفکر. – بیروت.
  54. همدانى، آقا رضا بن محمد هادى،(1416ق) مصباح الفقیه، مؤسسة الجعفریة لإحیاء التراث و مؤسسة النشر الإسلامی، قم - ایران، اول.
  55. همدانی نوری، حسین، (1388ش)، الخمس: فی ضوء مدرسه اهل البیت، قم: نشر بوستان کتاب
  56. یعقوبی، (1374)، تاریخ، چاپ جهارم، ترجمه آیتی، تهران: علمی فرهنگی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 81
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 30


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب