فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات119
تعداد شماره‌ها1,257
تعداد مقالات9,411
تعداد مشاهده مقاله2,686,442
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,501,605
عالمیان, علی اکبر. (1403). تحلیل اهداف جعل حدیث توسط امویان. مطالعات فلسفی کلامی, 11(21), 125-150. doi: 10.22034/pht.2025.14178.1358
علی اکبر عالمیان. "تحلیل اهداف جعل حدیث توسط امویان". مطالعات فلسفی کلامی, 11, 21, 1403, 125-150. doi: 10.22034/pht.2025.14178.1358
عالمیان, علی اکبر. (1403). 'تحلیل اهداف جعل حدیث توسط امویان', مطالعات فلسفی کلامی, 11(21), pp. 125-150. doi: 10.22034/pht.2025.14178.1358
عالمیان, علی اکبر. تحلیل اهداف جعل حدیث توسط امویان. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 11(21): 125-150. doi: 10.22034/pht.2025.14178.1358

تحلیل اهداف جعل حدیث توسط امویان

پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی (علمی پژوهشی)
دوره 11، شماره 21، دی 1403، صفحه 125-150    اصل مقاله (11.98 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/pht.2025.14178.1358
نویسنده
علی اکبر عالمیان*
استادیار جامعة المصطفی العالمیة (ص)، قم، ایران
چکیده
«جعل حدیث» فرایندی است که به موجب آن برخی از احادیث ساختگی به معصومین و به ویژه رسول خدا(ص)نسبت داده می شود. این فرایند به منظور خدشه دار کردن اصول مذهب صورت می پذیرد. بنی امیه و حاکمان آن در مدت حکومت خود تلاش فراوانی را برای جعل و وضع حدیث انجام داده اند. پژوهش حاضر می کوشد تا به این پرسش پاسخ دهد که اهداف جعل حدیث توسط امویان چه بوده است؟ یافته های تحقیق نشان می دهد که اهداف بنی امیه در اجرای سیاست جعل حدیث چهار گونه بوده است. در مرحله اول به دنبال قداست زدایی از اعتقادات بودند. در مرحله بعد، به دنبال ایجاد قداست برای خود بودند.در مرحله دیگر، سیاست فضیلت بخشی برای دیگر صحابه به بهانه همانند سازی آنان با اهل بیت و یا برتر دانستن آنان بود. در مرحله چهارم نیز به دنبال نفی فضیلت و تخفیف مقام اهل بیت و شیعیان بودند.از حیث روشی نیز روش پردازش داده ها در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و نیز تحلیل محتوا است.
کلیدواژه‌ها
امویان؛ جعل حدیث؛ منع تدوین حدیث؛ راویان؛ اهل بیت(ع)
مراجع
  1. ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبة‌الله، شرح نهج البلاغه، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، ‌بی‌جا، دار إحیاء الکتب العربیة، 1378ق.
  2. ابن‌بابویه (شیخ صدوق)، محمد بن علی، علل الشرایع، بیروت: دار احیاء التراث، 1408ق.
  3. ابن‌تیمیه، احمد بن عبدالحلیم، منهاج السنه النبویه فی نقض کلام الشیعه القدریه، تحقیق: محمد رشاد سالم، بی‌جا، جامعه الامام محمدبن سعود الاسلامیه، 1406ق.
  4. ابن‌جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن بن علی، الموضوعات من الاحادیث المرفوعات، ریاض: مکتبة اضواء السلف، 1418ق.
  5. ابن‌حجاج نیشابوری، ابی الحسین مسلم، صحیح مسلم، ریاض: بیت الافکار الدولیۀ، 1419ق.
  6. ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1995م.
  7. ابن‌حجر الهیتمی، احمد بن محمد، الصواعق المحرقه: فی الرد اهل البدع و الزندقه، قاهره: مکتبه القاهره، 1385ق.
  8. ابن‌حزم الاندلسی، علی بن احمد، جمهرة انساب العرب، به کوشش گروهی از علما، بیروت: دار الکتب العلمیه، 1418ق.
  9. ابن‌سعد کاتب واقدی، محمد، الطبقات الکبری، ترجمه: محمود مهدوی دامغانی، تهران: انتشارات فرهنگ و اندیشه، 1374ش.
  10. ابن‌سفیان فسوی، یعقوب، المعرفه و التاریخ، تصحیح: اکرم ضیاء العمری، بیروت: موسسه الرساله، 1401ق.
  11. ابن عساکر، أبو القاسم علی بن الحسن بن هبة الله، تاریخ مدینه دمشق، محقق: عمرو بن غرامة العمروی، بیروت: دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع، 1415ق.
  12. ابن‌قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، الاختلاف فی اللفظ و الرد علی الجهمیه والمشبهه، تحقیق: عمربن محمود ابوعمر، ریاض: دارالرایه، 1412ق.
  13. ابن‌قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، المعارف، به کوشش ثروت عکاشه، قم: الرضی، 1373ش.
  14. ابن‌هلال ثقفی، ابواسحاق ابراهیم بن محمد، الغارات، ترجمه: عزیزالله عطاردی، بی‌جا، انتشارات عطارد، 1373ش.
  15. ابن‌یزید قزوینی، ابی عبدالله محمد، سنن ابن ماجه، بیروت: دارالفکر، 1415ق.
  16. ابوریه، محمود، اضواء علی السنه المحمدیه او دفاع عن الحدیث (سنت محمدی در گذر تاریخ)، ترجمه: سید محمود موسوی، قم: ذوی القربی، 1388ش.
  17. ابوعبید، قاسم بن سلام، النسب، به کوشش مریم محمد، بیروت: دار الفکر، 1410ق.
  18. احمدی میانی، علی، مکاتیب الرسول، قم: دار الحدیث، 1419ق.
  19. الاصبهانی، ابو نعیم احمد بن عبد الله، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفیا، بیروت: دارالکتب العربی: چاپ پنجم، 1407ق.
  20. امینی، سید عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، ترجمه: محمد باقر بهبودی، تهران: بنیاد بعثت، 1387ش.
  21. بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، قاهره: دار ابن جوزی، 2010م.
  22. جمشیدی، اسدالله، تاریخ حدیث، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1387ش.
  23. حسنی رازی، مرتضی بن داعی، تبصرة العوام فی معرفة مقالات الانام، به کوشش عباس اقبال، تهران: نشر امین التجار اصفهانی، 1313ش.
  24. حسینی جلالی، سید محمدرضا، تدوین السنه الشریفه، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه، 1376ش.
  25. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، تحقیق: عطاء مصطفی عبدالقادر، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1417ق.
  26. دشتی، محمد، ترجمه نهج البلاغه، قم: انتشارات مشهور: چاپ پانزدهم، 1380ش.
  27. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، بیروت: دارالقلم، 1412ق.
  28. رفیعی محمدی، ناصر، درسنامه وضع حدیث، قم: مرکز جهانی علوم اسلامی، 1384ش.
  29. سباعی، مصطفی، السنۀ ومکانتها فی التشریع الاسلامی، قاهره: دارالسلام، 1427ق.
  30. سبحانی، جعفر، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، قم: توحید، 1378ش.
  31. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر، الدرّ المنثور، قم: مکتبه آیت الله العظمی مرعشی نجفی، 1404ق.
  32. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر، اللآلی المصنوعه فی الاحادیث الموضوعه، بیروت: دارالمعرفه للطباعه و النشر، 1403ق.
  33. شوکانی، محمد بن علی، الفوائد المجموعة فی الاحادیث الضعیفة والموضوعة، مکه: مکتبة نزار مصطفی الباز، 1415ق.
  34. شهرستانی، سید علی، منع تدوین الحدیث اسباب و نتایج، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمبطوعات، 1418ق.
  35. الصالحی الشامی، محمد بن یوسف، سبل الهدی الرشاد فی سیره خیر العباد، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1414ق.
  36. صدر، سید حسن، تأسیس الشیعة لعلوم الاسلام، بیروت: مؤسسه النعمان، 1411ق.
  37. الطبرانی، سلیمان بن احمد، المعجم الکبیر، تحقیق: حمدی عبدالمجید السلفی، بیروت: داراحیاء التراث العربی: چاپ دوم، 1404ق.
  38. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ترجمه: ابوالقاسم پاینده، تهران: اساطیر: چاپ پنجم، 1375ش.
  39. عاملی، سید جعفر مرتضی، الصحیح من سیره النبی الاعظم| (سیره صحیح پیامبر اعظم)، ترجمه: محمد سپهری، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1391ش.
  40. عسکری، سید مرتضی، نقش ائمه در احیای دین (مجموعه دوجلدی)، قم: موسسه علمی فرهنگی علامه عسکری، 1397ش.
  41. کشی، محمد بن عمر، رجال کشی، مصحح: مهدی رجایی، قم: مؤسسة آل البیت^، 1363ش.
  42. مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایة فی علم الدرایة، قم: دلیل ما، 1385ش.
  43. محمد ابوزهو، محمد، الحدیث والمحدثون او عنایة الامه الاسلامیه بالسنه النبویه، بیروت: دارالکتب العربی، 1404ق.
  44. معارف، مجید، تاریخ عمومی حدیث، تهران: امیرکبیر: چاپ دوم، 1377ش.
  45. معروف الحسنی، هاشم، الموضوعات فی الآثار والخبار (اخبار و آثار ساختگی)، ترجمه: حسین صابری، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی، 1372ش.
  46. معین، مسعود، فرهنگ فارسی، تهران: آدنا: کتاب راه نو، 1381ش.
  47. مقرم، سیدعبدالرزاق، مقتل مقرم، قم: آل علی، 1384ش.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 137
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 98


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب