فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,267
تعداد مقالات9,447
تعداد مشاهده مقاله2,712,686
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,513,809
نصاری پوزه, معصومه, شیرافکن, حسین. (1403). ترکیب ابواب ثلاثی مزید همراه با حروف جرّ و تأثیر آن در ترجمه‌های خطبه‌های نهج‌البلاغه. مطالعات فلسفی کلامی, 11(21), 335-354. doi: 10.22034/pht.2025.15590.1407
معصومه نصاری پوزه; حسین شیرافکن. "ترکیب ابواب ثلاثی مزید همراه با حروف جرّ و تأثیر آن در ترجمه‌های خطبه‌های نهج‌البلاغه". مطالعات فلسفی کلامی, 11, 21, 1403, 335-354. doi: 10.22034/pht.2025.15590.1407
نصاری پوزه, معصومه, شیرافکن, حسین. (1403). 'ترکیب ابواب ثلاثی مزید همراه با حروف جرّ و تأثیر آن در ترجمه‌های خطبه‌های نهج‌البلاغه', مطالعات فلسفی کلامی, 11(21), pp. 335-354. doi: 10.22034/pht.2025.15590.1407
نصاری پوزه, معصومه, شیرافکن, حسین. ترکیب ابواب ثلاثی مزید همراه با حروف جرّ و تأثیر آن در ترجمه‌های خطبه‌های نهج‌البلاغه. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 11(21): 335-354. doi: 10.22034/pht.2025.15590.1407

ترکیب ابواب ثلاثی مزید همراه با حروف جرّ و تأثیر آن در ترجمه‌های خطبه‌های نهج‌البلاغه

پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی (علمی پژوهشی)
دوره 11، شماره 21، دی 1403، صفحه 335-354    اصل مقاله (8.95 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/pht.2025.15590.1407
نویسندگان
معصومه نصاری پوزه1؛ حسین شیرافکن* 2
1. سطح سه، گروه زبان و ادبیات عرب، مرکز تربیت مدرس صدیقه کبری، قم، ایران،
2استادیار گروه زبان وادبیات عرب جامعة استادیار و عضو هیات علمی گروه زبان وادبیات عرب، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران:(نویسنده مسئول)
چکیده
بهره‌‌مندی از مفاهیم متعالی و پیام‌‌های معنوی کلام بزرگان دین، مستلزم ارائۀ برگردانی دقیق و مطابق جدیدترین معیارهای علم ترجمه است. که این مهم در باب نهج‌‌البلاغه و گسترش فرهنگ علوی و انتقال آموزه‌‌های آن را بر دوش دارد. نهج‌‌البلاغه به‌عنوان شاهکار نثر ادبی عبارات را به دقیق‌‌ترین وجه در قالب قواعد عربی تجزیه نموده‌ ‌است. بررسی حروف جرّ به‌عنوان جزئی‌‌ترین قسمت نحوی زبان عربی، که استقلالش در کنار کلمات دیگر حفظ می‌‌شود، شبکۀ ارتباطی ظریفی را در این کلام بی‌‌بدیل به نمایش می‌‌گذارد. پژوهش حاضر در تلاش است تا با تکیه‌بر روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از معاجم مختلف لغوی و شروح نهج‌‌البلاغه و ذکر ترکیب ابواب ثلاثی مزید همراه با گونه‌‌های مختلف حروف جرّ، لزوم تدبّر بر کارکرد زبانی- معنایی این حروف را دوچندان سازد. براین اساس، داد‌‌ه‌‌های مربوط به پنج مورد از عباراتی که دربردارندۀ ترکیب ابواب ثلاثی مزید همراه با حروف جرّ از کل خطبه‌‌های نهج‌‌البلاغه انتخاب و در پنج برگردان به فارسی نهج‌‌البلاغه از فیض‌‌الاسلام، انصاری‌‌، شهیدی، زمانی و دشتی موردبررسی و نقد قرار گرفت. گزارش آماری عملکرد مترجمان در نمونه‌‌های موردبررسی نشان داد که ترجمۀ فیض‌‌الاسلام و انصاری کمترین و ترجمۀ دشتی و شهیدی بیشترین تعداد لغزش را داشته‌‌اند.
کلیدواژه‌ها
خطبه‌های نهج‌البلاغه؛ نقد ترجمه؛ ابواب ثلاثی مزید؛ حروف جرّ
مراجع
  1. قرآن کریم.
  2. نهج‌البلاغه.
  3. ابن جنی، ابوالفتح عثمان، الخصائص، به کوشش: محمدعلی نجار، مصر: مکتب العلمیه، بی‌تا.
  4. ابن‌سیده، على بن اسماعیل‏، المحکم و المحیط الأعظم، بیروت: دار الکتب العلمیه، ۱۴۲۱ق.
  5. ابن‌منظور، محمد بن مکرم‏، لسان العرب، بیروت: دار صادر، ۱۴۱۴ق.
  6. ابوالقاسم، اسماعیل بن عباد، المحیط فی اللغة، بیروت: عالم الکتب، ۱۴۱۴ق‏.
  7. ازهرى، محمد بن احمد، تهذیب اللغه، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۱ق.
  8. استرآبادی، رضی‌الدین، شرح شافیه بر ابن‌حاجب، بیروت: دار الکتب العلمیه، ۲۰۰۰م.
  9. انصاری قمی، محمدعلی، ترجمۀ نهج‌البلاغه، تهران: انتشارات نوین، بی‌تا.
  10. انیس، ابراهیم، معجم الوسیط، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۴ش.
  11. بحرانی، میثم بن علی ابن‌میثم، شرح نهج‌البلاغه، بی‌جا: دفتر نشر الکتاب، ۱۴۰۴ق.
  12. بحرانی، میثم بن علی ابن‌میثم، اختیار مصباح السالکین، مشهد: مجمع البحوث الاسلامیه، ۱۴۰۸ق.
  13. بحرانی، میثم بن علی ابن‌میثم، ترجمۀ شرح نهج‌البلاغه، مترجمان: قربان‌علی محمدی‌مقدم و علی‌اصغر نوایی یحیی‌زاده، مشهد: مجمع البحوث الاسلامیه، ۱۴۱۷ق.
  14. بیهقی کیذری، قطب‌الدین محمد بن حسین، حدائق الحدائق فی شرح نهج‌البلاغه، قم: بنیاد نهج‌البلاغه انتشارات عطارد، ۱۳۷۵ش.
  15. جوهرى، اسماعیل بن حماد، تاج اللغة و الصحاح العربیه، به کوشش: احمد عبدالغفور عطار، بیروت: دار العلم للملایین، ۱۳۷۶ش.
  16. حجت، هادی، درسنامۀ ترجمۀ قرآن کریم، قم: دارالحدیث، ۱۳۹۴ش.
  17. حسن، عباس، النحوالوافی، القاهره: دارالمعارف، ۱۹۹۷م.
  18. حیدری، محمد، معجم الافعال المتداوله، قم: المرکز العالمی للدراسات الاسلامیه، ۱۳۸۱ش.
  19. دشتی، محمد، ترجمۀ نهج‌البلاغه امام علی×، قم: مشهور، ۱۳۷۹ش.
  20. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت: دارالقلم، ۱۴۱۲ق.
  21. راوندی، قطب‌الدین سید بن هبه‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج‌البلاغه، قم: کتابخانه عمومی آیت‌الله مرعشی، ۱۳۶۴ش.
  22. رضی‌الدین استرآبادی، محمد بن حسن، بیروت: دار الکتب العلمیه، ۱۳۹۵ش.
  23. زمانی، مصطفی، ترجمۀ ‏نهج‌البلاغه، تهران: موسسه نبوی، ۱۴۲۰ق.
  24. زمخشری، محمود بن عمر، أساس البلاغه، بیروت: دارصادر، ۱۹۷۹م.
  25. شهیدی، سید جعفر، ترجمۀ نهج‌البلاغه، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۸ش.
  26. شوشتری، محمدتقی، بهج‌الصباغه فی شرح نهج‌البلاغه، تهران: امیرکبیر، ۱۳۷۶ش.
  27. طریحى، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، تهران: مرتضوی، ۱۳۷۵ش.
  28. فراهیدى، خلیل بن احمد، العین، قم: نشر هجرت، ۱۴۰۹ق.
  29. فیروزآبادى، محمد بن یعقوب‏، القاموس المحیط، بیروت: دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق‏‏.
  30. فیض‌الاسلام، علی‌نقی، ترجمه و شرح نهج‌البلاغه، بی‌جا: انتشارات فقیه، ۱۳۷۹ش.
  31. فیومى، احمد بن محمد، المصباح المنیر فى غریب الشرح الکبیر للرافعى، قم: موسسه دارالهجر، ۱۴۱۴ق.
  32. مدرس وحید، احمد، شرح نهج‌البلاغه، قم، ۱۳۵۸ش.
  33. مرتضی زبیدی، محمد بن محمد، تاج العروس‏، بیروت: دارالفکر، ۱۴۱۴ق‏.
  34. مهنا، عبدالله على، لسان اللسان‏، بیروت: دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۳ق.
  35. هاشمی خوئی، میرزا حبیب‌الله، منهاج‌البراعه فی شرح نهج‌البلاغه، تهران: مکتبه الاسلامیه، ۱۴۰۰ق.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 116
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 110


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب