فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات118
تعداد شماره‌ها1,255
تعداد مقالات9,395
تعداد مشاهده مقاله2,660,175
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,486,813
انتظاری نجف آبادی, علیرضا, کریمی, خداداد. (1403). ماهیت داوری در فقه امامیه و حنفی. مطالعات فلسفی کلامی, 2(3), 173-194. doi: 10.22034/ils.2025.19326.1120
علیرضا انتظاری نجف آبادی; خداداد کریمی. "ماهیت داوری در فقه امامیه و حنفی". مطالعات فلسفی کلامی, 2, 3, 1403, 173-194. doi: 10.22034/ils.2025.19326.1120
انتظاری نجف آبادی, علیرضا, کریمی, خداداد. (1403). 'ماهیت داوری در فقه امامیه و حنفی', مطالعات فلسفی کلامی, 2(3), pp. 173-194. doi: 10.22034/ils.2025.19326.1120
انتظاری نجف آبادی, علیرضا, کریمی, خداداد. ماهیت داوری در فقه امامیه و حنفی. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 2(3): 173-194. doi: 10.22034/ils.2025.19326.1120

ماهیت داوری در فقه امامیه و حنفی

گفتمان حقوق اسلامی معاصر
مقاله 7، دوره 2، شماره 3، شهریور 1403، صفحه 173-194    اصل مقاله (414.38 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ils.2025.19326.1120
نویسندگان
علیرضا انتظاری نجف آبادی1؛ خداداد کریمی* 2
1استادیار گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی نراق، مرکزی، ایران
2دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران
چکیده
داوری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین روش‌های حل اختلاف در خارج از دادگاه کاربرد زیادی در حل اختلافات دارد مهم‌ترین مرحله‌ای داوری، شناخت صحیح ماهیت داوری است زیرا بدون درک درست از ماهیت داوری نمی‌توان شرایط، آثار و کارکردهای داوری را به‌خوبی فهمید در خصوص ماهیت داوری اتفاق‌نظر وجود ندارد بلکه نظریه‌های مختلفی مطرح است لذا در این مقاله ماهیت داوری از منظر فقه امامیه و فقه حنفی با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای مورد واکاوی قرارگرفته است داوری در فقه امامیه ماهیت قضایی دارد و حاکمیت دولت مافوق رضایت طرفین است، داوری تنها در حوزه قضایی یک کشور و بنا بر قوانین همان کشور اجرا و نظارت می‌گردد. این نظریه شرایط خوبی را برای دخالت دولت در امور داوری فراهم می‌کند درحالی‌که رکن اصلی داوری توافق طرفین اختلاف است به همین دلیل نظرات مختلفی دیگری در مورد ماهیت داوری در حقوق مطرح‌شده است.
 یافته‌های این تحقیق بیانگر آن است که در فقه و حقوق در تمامی موارد نمی‌توان برای داوری ماهیت واحدی را تعریف کرد؛ زیرا در برخی موارد عدالت را شرط نموده است که نشان از ماهیت قضایی دارد اما در موارد دیگر شرطی را برای داور ذکر نمی‌کند که بیانگر این است که داوری ماهیت قضایی صرف ندارد بلکه ماهیت قضایی و قراردادی درهم‌تنیده شده است و احکام و آثار هر دو ماهیت بر داوری مترتب است ماهیت داوری بنا بر نظریه‌های ماهیت قضایی و قراردادی بسیط هستند اما در نظریه مختلط ماهیت داوری ترکیبی از دو ماهیت قراردادی و قضایی است.
کلیدواژه‌ها
ماهیت داوری؛ روش‌های غیر قضایی؛ حکمیت؛ فقه امامیه؛ فقه حنفی
مراجع
  1. قرآن
  2. جولیان دی‌ام لیو- لوکاس ای میست لیس، استفان ام کرول، داوری تجاری بین‌المللی تطبیقی، مترجم، محمد حبیبی مجنده،
ناشر، قم، انتشارات دانشگاه مفید، چاپ اول 1391

  1. مافی، همایون و تقی پور محمدحسین، ماهیت حقوقی نهاد داوری، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، سال ششم، شماره 1 سال 1396
  2. نجفی، محمدحسن، صاحب جواهر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، لبنان، بیروت، ناشر، دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم 1404 ق
  3. شهید ثانی، زین الدین بن علی، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، قم، مؤسسه المعارف الاسلامه، چاپ اول
  4. محمدبن حسن ابوجعفر طوسی، الخلاف، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول 1407 ق
  5. هدایت نیا، فرج‌الله، داوری در حقوق خانواده، قم، سازمان انتشارت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول 1387
  6. حسینی روحانی، صادق، فقه الصاق، دار الکتاب مدرسه امام صادق، چاپ اول 1412 ق
  7. شمس، عبدالله و فرهاد بطحایی، ماهیت حقوقی داوری، نشریه تحقیقات حقوقی، سال 1394 شماره 70
  8. قحطان عبد الرحمن الدّوری، عقد التحکیم فی الفقه الاسلامی و القانون الوضعی، دار الفرقان لنشر و التوزیع، چاپ اول 1422 ه ق
 قاضی ابن براج طرابلسی، عبدالعزیز، المهذّب، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول 1403

  1. محقق سبزواری، محمدباقر، کفایه الاحکام، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول 1423 ق
  2. موسوی خمینی، سید روح‌الله، تحریر الوسیله، قم، مؤسسه مطبوعاتی دار العلم، چاپ اول بی‌تا
  3. مافی، همایون، ماهیت حقوقی نهاد داوری، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، سال 6 شماره 21 سال 1396
  4. بطحایی، فرهاد، شمس، عبدالله، ماهیت حقوقی داوری، نشریه تحقیقات حقوقی، شماره 70 تابستان 1394
  5. عبد الاعلی سبزواری، مهذّب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام، قم مؤسسه المنار، تاریخ نشر 1413 ه ق
  6. هدایت نیا، فرج‌الله، ماهیت حکمیت، (در دعاوی خانواده) مجله قرآن و حقوق اسلامی، شماره 1 پائیز و زمستان 1393
  7. صفایی، سید حسین، قواعد عمومی قراردادها، تهران، نشر میزان، چاپ 6، ص 11
  8. شیر وی عبد الحسین، داوری تجاری بین المللی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی، چاپ اول 1391، ص 10
  9. امیر معزی، احمد داوری بین‌المللی در دعاوی بازرگانی، تهران، نشر دادگستر، چاپ دوم، 1388
  10. الزهیلی، وهبه، الفقه الاسلامی و ادلته، دمشق، دار الفکر، الطبعة الثالثه، 1409 ق
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 48
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 27


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب