اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,286
تعداد مقالات9,665
تعداد مشاهده مقاله2,823,108
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,561,572
رفیعی محمدی, ناصر. (1403). ویژگیهای مدرسه فقهی و کلامی امام باقر (ع). مطالعات فلسفی کلامی, 4(6), 9-24.
ناصر رفیعی محمدی. "ویژگیهای مدرسه فقهی و کلامی امام باقر (ع)". مطالعات فلسفی کلامی, 4, 6, 1403, 9-24.
رفیعی محمدی, ناصر. (1403). 'ویژگیهای مدرسه فقهی و کلامی امام باقر (ع)', مطالعات فلسفی کلامی, 4(6), pp. 9-24.
رفیعی محمدی, ناصر. ویژگیهای مدرسه فقهی و کلامی امام باقر (ع). مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 4(6): 9-24.

ویژگیهای مدرسه فقهی و کلامی امام باقر (ع)

تاریخ اهل بیت علیهم السلام
دوره 4، شماره 6، شهریور 1403، صفحه 9-24    اصل مقاله (711.34 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسنده
ناصر رفیعی محمدی*
دانشیار گروه شیعه‌شناسی، مجتمع آموزش عالی تاریخ، سیره و تمدن اسلامی، جامعهالمصطفی(ص) العالمیه، قم، ایران.
چکیده
دوران امامت امام باقر (ع) حدود دو دهه طول کشید. در این ایام پرتلاطم که جامعه اسلامی با شکوفایی علم و دانش و ظهور فرقه‌های مختلف کلامی و فقهی مواجه بود، امام باقر(ع) مدرسه عظیمی بنیان نهاد و شاگردان برجسته‌ای مانند زراره و محمدبن مسلم را تربیت کرد. این مدرسه بزرگ تفاوت‌های اساسی با آموزه‌های سایر مذاهب و مکاتب داشت. مدرسه بزرگ فقهی و کلامی امام باقر (ع) ویژگی‌هایی داشت که اگرچه با سایر معصومین مشترک بود، اما باتوجه به دوران خفقان قبل از امام باقر (ع) و فراهم نبودن شرایط برای سایر معصومین تا زمان ایشان، می‌توان دوران امامت امام باقر (ع) را تجلی‌گاه این ویژگی‌ها دانست. محوریت و حاکمیت قرآن، استناد به سنت رسول خدا (ص)، حاکمیت عقل و خرد، نقش عمل‌گرایی، اعتدال و میانه‌روی، باورمندی به باز بودن باب اجتهاد، اهتمام ویژه به علم و دانش، ولایت‌مداری، توصیه به تقیه و حفظ اسرار از مهمترین این شاخصه‌هاست. میزان استناد به این موارد باتوجه به شواهد و اقتضائات زمانی و مکانی متفاوت است. امام باقر (ع) در دوران 20 ساله امامت خود با تکیه بر این ویژگی‌ها از حریم تشیع در برابر فرقه‌ها و مکاتب مختلف کلامی و فقهی دفاع کرد.
 
 
کلیدواژه‌ها
امام باقر (ع)؛ قرآن‌محوری؛ سنت؛ ولایت‌مداری؛ عقل‌گرایی؛ اجتهاد و تقیه
مراجع
  1. ابن بابویه، محمد‌بن علی (1403هـ.ق). معانی الاخبار. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین.
  2. ابن شعبه حرانی، حسن‌بن علی (1404هـ.ق). تحف العقول عن آل الرسول. قم: جامعه مدرسین.
  3. ابن شهرآشوب، محمد‌بن علی (1379). مناقب آل ابی‌طالب (ع). قم: انتشارات علامه.
  4. ابن فهد حلی، احمد‌بن محمد (1407هـ.ق). عده الداعی و نجاح الساعی. قم: دار‌الکتب الاسلامی.
  5. اربلی، علی‌بن عیسی (1381). کشف الغمه فی معرفه الائمه. تبریز: بنی‌هاشمی.
  6. امین، سید محسن (بی‌تا). اعیان الشیعه. بیروت: دار‌المعارف للمطبوعات.
  7. امینی، عبدالحسین (1436). الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب. قم: مؤسسه دائره‌المعارف الفقه الاسلامی.
  8. بحرانی، هاشم‌بن سلیمان (1415هـ.ق). البرهان فی تفسیر القرآن. قم: مؤسسه البعثه.
  9. برقی، احمد‌بن محمد‌بن خالد (1371). المحاسن. قم: دار‌الکتب الاسلامیه.
  10. حرعاملی، محمد‌بن حسن (1409هـ.ق). تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه. قم: مؤسسه آل‌البیت(ع).
  11. حرعاملی، محمد‌بن حسن (1418هـ.ق). الفصول المهمه فی الاصول الائمه. قم: مؤسسه معارف اسلامی امام رضا(ع).
  12. خصیبی، حسن‌بن حمدان (1419هـ.ق). الهدایه الکبری. بیروت: البلاغ.
  13. زرین‌کوب، عبدالحسین (1363). تاریخ ایران بعد از اسلام. تهران: انتشارات امیر کبیر.
  14. صدر، سیدحسن (1331). الشیعه و فنون الاسلام. تهران: مطبقه الفرقان.
  15. صفارقمی، محمد‌بن حسن (1404). بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد (ص). قم: مکتبه آیت‌‌الله مرعشی النجفی.
  16. طبرسی، فضل‌بن حسن (1390). اعلام الوری باعلام الهدی. تهران: اسلامیه.
  17. طریحی، فخرالدین‌بن محمد (1375). مجمع‌البحرین. تهران: انتشارات مرتضوی.
  18. طوسی، محمد‌بن الحسن (1373). رجال الطوسی. قم: مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجامعه المدرسین.
  19. عیاشی، محمد‌بن مسعود (1380). تفسیر العیاشی. طهران: المطبعه العلمیه.
  20. فیض کاشانی، محمد‌بن محسن (1406هـ.ق). الوافی. اصفهان: کتابخانه امام امیرالمؤمنین(ع).
  21. قمی، علی‌بن ابراهیم (1363). تفسیر القمی. قم: دار‌الکتاب.
  22. کلینی، محمد‌بن یعقوب (1407هـ.ق). الکافی. تهران: دار‌الکتب الاسلامیه.
  23. مجلسی، محمدباقر (1403هـ.ق). بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار. بیروت: دار‌احیاء التراث العربی.
  24. مجلسی، محمدباقر (1406هـ.ق). ملاذ الاخیار فی فهم تهذیب الاخیار. قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی النجفی.
  25. مفید، محمد‌بن محمد (1413هـ.ق). الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد. قم: مؤسسه آل‌البیت(ع).
  26. منذر، حکیم (1412هـ.ق). اعلام الهدایه الامام محمد‌بن علی الباقر(ع). قم: المجمع العالمی اهل‌البیت(ع).
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 55
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 62


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب