اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,364
تعداد مقالات10,246
تعداد مشاهده مقاله3,191,154
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,784,099
مرادی نسب, حسین. (1403). بررسی تحلیلی در آمار همسران امام حسن مجتبی(ع). مطالعات فلسفی کلامی, 4(6), 101-119.
حسین مرادی نسب. "بررسی تحلیلی در آمار همسران امام حسن مجتبی(ع)". مطالعات فلسفی کلامی, 4, 6, 1403, 101-119.
مرادی نسب, حسین. (1403). 'بررسی تحلیلی در آمار همسران امام حسن مجتبی(ع)', مطالعات فلسفی کلامی, 4(6), pp. 101-119.
مرادی نسب, حسین. بررسی تحلیلی در آمار همسران امام حسن مجتبی(ع). مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 4(6): 101-119.

بررسی تحلیلی در آمار همسران امام حسن مجتبی(ع)

تاریخ اهل بیت علیهم السلام
دوره 4، شماره 6، شهریور 1403، صفحه 101-119    اصل مقاله (776.56 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسنده
حسین مرادی نسب*
استادیار وعضو هئیت علمی گروه تاریخ اسلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
چکیده
ارائه آمار نقش اساسی در تحلیل کارکردها و رویکردهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دارد و می‌توان با استفاده از آمار و اعدادی که درباره جزییات یک واقعه در منابع تاریخی آمده، به نقد و بررسی رویدادهای تاریخی پرداخت. یکی از مواردی که مورخان در آن به ارایه آمار پرداخته اند، ماجرای مطلاق بودن امام حسن مجتبی است که ادعا شده ایشان همسران بسیاری را طلاق داده اند و بر همین اساس اعداد متفاوتی از 50 تا سیصد نفر حتی تا هفصد نفر به عنوان آمار این همسران طلاق داده شده از سوی برخی از این مورخان ارایه شده است؛ در این پژوهش برای صحت سنجی این آمار ادعایی، به جمع آوری نام تمام همسران امام حسن از میان داده های تمام منابع مختلف تاریخی و غیر تاریخی اقدام شده است تا معلوم شود در عمل این آمار ادعایی برای همسران طلاق داده شده، مطابق واقع است یا خیر؟ در ادامه با تحلیل نتایج این صحت سنجی این نتیجه حاصل شده است که در عمل تعداد همسران قابل شناسایی امام حسن(ع)، چه آنانی که طلاق داده شده‌اند و چه آنانی که طلاق داده نشده‌اند، به مراتب بسیار کمتر از آمار ادعایی مورخان است، در نتیجه ماجرای مطلاق بودن امام حسن(ع) در مقام عمل، امکان اثبات ندارد
کلیدواژه‌ها
همسران امام حسن(ع)؛ مطلاق؛ آمار تاریخی؛ نقد تاریخی
مراجع
  • قرآن کریم
  1. ابن‎ ابی ‎الحدید، عبدالحمید (1962م). شرح نهج‎البلاغه. محقق: محمد ابوالفضل ابراهیم. بی‌جا: دار‌احیاء الکتب العربیه. بی‌جا: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
  2. ابن‎ سعد، محمد (1414هـ.ق). الطبقات الکبرى. محقق: محمد ‎بن‎ صامل‎السلمى. الطائف: مکتبه الصدیق.
  3. ابن‎ سعد، محمد (1416هـ.ق). ترجمه الامام الحسن (من طبقات ابن‎ سعد)؛ الطبقه الخامسه. تهذیب و تحقیق: السید عبدالعزیز الطباطبایی. قم: مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث.
  4. ابن شاهین، عمر (1404هـ.ق). تاریخ اسماء الثقات. محقق: صبحی السامرایی. تونس: دار‌السلفیه.
  5. ابن ‎شهرآشوب، محمد (1376). مناقب آل ابی‎طالب. محقق: لجنه من اساتذه النجف الاشرف. نجف: مطبعه الحیدریه- النجف الاشرف.
  6. ابن‎ عدی، عبداﷲ (1409هـ.ق). الکامل فی ضعفاء الرجال. محقق: غزاوی، یحیى مختار. بیروت: دار‌الفکر.
  7. ابن‎ عساکر، علی (1415هـ.ق). تاریخ مدینه دمشق. محقق: شیری، علی. بیروت: دار‌الفکر.
  8. ابن ‎قتیبه، عبداﷲ (1969م). المعارف. تحقیق: ثروت عکاشه. مصر: دار‌المعارف.
  9. ابن ‎قتیبه، عبداﷲ (بی‌تا). الشعر و الشعرا. محقق: احمد محمد شاکر. قاهره: دار‌الحدیث‏.
  10. ابن‎ کثیر، اسماعیل (1408هـ.ق). البدایه و النهایه. تدقیق و تعلیق: شیری، علی. بیروت: دار‌احیاء التراث العربی.
  11. ابن ‎منظور، محمد (1402هـ.ق). مختصر تاریخ مدینه دمشق. دمشق: دار‌الفکر للطباعه.
  12. ابوالفداء، اسماعیل (بی‌تا). المختصر. بیروت: دار‌المعرفه.
  13. اصفهانی، ابوالفرج (1423هـ.ق). مقاتل الطالبیین. محقق: تقدیم و اشراف: کاظم المظفر. نجف: منشورات المکتبه الحیدریه و مطبعتها. قم: مؤسسه دار‌الکتاب.
  14. اصفهانی، ابوالفرج (بی‌تا). الاغانی. بیروت: دار‌احیاء التراث العربی.
  15. آملی، جعفرمرتضی (بی‌تا). زوجات الامام الحسن (ع) اکاذیب و حقایق. قم: مرکز نشر و ترجمه مؤلفات علامه محقق سید جعفر مرتضی عاملی.
  16. بخاری، اسماعیل (بی‌تا). التاریخ الکبیر. ترکیه: المکتبه الاسلامیه.
  17. بروجردی، سیدحسین (1413هـ.ق). جامع احادیث الشیعه.بی‌جا: چاپخانه المهر.
  18. بری، محمد (1402هـ.ق). الجوهره فی نسب الامام علی و آله. محقق: دکتر محمد التونجی. بیروت: مؤسسه الاعلم للمطبوعات.
  19. بغدادی، محمد‌بن حبیب (1361). المحبر. بی‌جا: مطبعه الدائره.
  20. بغدادی، محمد‌بن حبیب (بی‌تا). المنمق. مصحح: خورشید احمد فاروق. بی‌جا: بی‌نا.
  21. بلاذرى، احمد‌بن یحیى (1417هـ.ق). انساب الاشراف. محقق: سهیل زکار.، و ریاض زرکلى. بیروت: دار‌الفکر.
  22. بلداوی، وسام برهان (1429هـ.ق). القول الحسن فی عدد زوجات الامام الحسن (ع). کربلاء: قسم الشئون الفکریه و الثقافیه فی العتبه الحسینه المقدسه.
  23. بلوی مالقی، یوسف (2009). الف باء فی انواع الآداب. محقق: خالد عبدالغنی‎ محفوظ. بیروت: دار‌الکتب العلمیه.
  24. بیهقی، احمد (بی‌تا). السنن الکبرى. بی‎جا: دار‌الفکر.
  25. حلی، علی‌بن یوسف (1408هـ.ق). العدد القویه. محقق: رجایی، سید مهدی. قم: مکتبه آیت‎اﷲ المرعشی النجفی العامه.
  26. خوارزمی، موفق (1423هـ.ق). مقتل الحسین. محقق: محمودی، شیخ مالک. قم: انوار الهدی.
  27. ذهبی محمد (1413هـ.ق). سیر اعلام النبلاء. محقق: محمد نعیم العرقسوسی. و مأمون صاغرجی. بیروت: مؤسسه الرساله.
  28. ذهبی، محمد (1407هـ.ق). تاریخ الاسلام. محقق: د. عمر عبدالسلام تدمرى. بیروت: دار‌الکتاب العربی.
  29. راغب اصفهانی، حسین (1420هـ.ق). محاضرات الادبا. بیروت: بی‌نا.
  30. زبیر‌بن بکار، ابوعبدالله (1381). جمهره نسب قریش و اخبارها. محقق: محمود محمد شاکر. بی‌جا: مطبعه المدنی عام النشر.
  31. زبیری، مصعب (1999). نسب قریش. محقق: إ. لیفی بروفنیسال. قاهره: دار‌المعارف‏.
  32. زجاحی، عبدالرحمن (1407هـ.ق). الامالی (امالی الزجاجی). محقق: عبدالسلام هارون. بیروت: دارالجیل.
  33. زرندی، محمد‌بن یوسف (بی‌‌تا). معارج الوصول الى معرفه فضل آل الرسول. محقق: ماجد‌بن احمد العطیه. بی‌جا، بی‌نا.
  34. زمانی، احمد (1375). حقایق پنهان: پژوهشی از زندگانی سیاسی امام حسن مجتبی (ع). قم: بوستان کتاب.
  35. سبط‌بن جوزی، یوسف (1418هـ.ق). تذکره الخواص. قم: منشورات الشریف الرضی.
  36. سیوطی، عبدالرحمن (بی‌تا). الخصائص الکبرى. بیروت: دار‌الکتب العلمیه.
  37. سیوطی، عبدالرحمن (بی‌تا). تاریخ الخلفا. محقق: لجنه من الادبا. بیروت: مطابع معتوق اخوان.
  38. شامى، یوسف (1420هـ.ق). الدر النظیم. قم: جامعه مدرسین.‏
  39. صدوق، محمدعلی (1403هـ.ق). الخصال. محقق: غفاری، علی‌‌اکبر. قم: مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه للمدرسین.
  40. صفدی، خلیل (1420هـ.ق). الوافی بالوفیات. محقق: احمد الارنائوط و مصطفى ترکی. بیروت: دار‌احیاء التراث.
  41. طبرانی، سلیمان (بی‌تا). المعجم الکبیر. محقق: حمدی عبدالحمید سلفی. بیروت: دار‌احیاء التراث العربی.
  42. طبرسی، حسن‌بن فضل (1392). مکارم الاخلاق. قم: منشورات الرضی.
  43. طبرسی، فضل (1417هـ.ق). اعلام الورى باعلام الهدى. قم: آل البیت‏‏.
  44. طبری شیعی، محمد‌بن جریر‌بن رستم (1413هـ.ق). محمد‌بن جریر. دلائل الامامه. محقق: قسم الدراسات الاسلامیه. قم: مؤسسه البعثه.
  45. طبری، محمد‌بن جریر‌بن یزید (بی‌‌تا). تاریخ الطبری. محقق: نخبة من العلماء الاجلاء. بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
  46. طوسی، محمد‌بن حسن (1414هـ.ق). الفهرست. محقق: قیومی، شیخ جواد الفیومی. قم: مؤسسه نشر الفقاهه.
  47. علامه حلی، حسن (1417هـ.ق). خلاصه الاقوال فی معرفه الرجال. محقق: جواد الفیومی، قم: مؤسسه نشر الفقاهه.
  48. غزالی، محمد (بی‌تا). احیاء علوم‎الدین. محقق: عراقی، عبدالرحیم. بیروت: دار‌الکتاب العربى.
  49. غزالى، محمد (1416هـ.ق). مجموعه رسائل الامام الغزالى. بیروت: دار‌الفکر‏.
  50. قاضی نعمان (1379). دعائم الاسلام. محقق: آصف‌بن علی‌‌ اصغر فیضی. مصر: دار‌المعارف.
  51. قرشى، باقر شریف (1413هـ.ق). حیاه الامام الحسن‌بن على. بیروت: دار‌البلاغه‏.
  52. کلینی، محمد (1407هـ.ق). الکافی. محقق و مصحح: غفاری، علی‎اکبر. و آخوندی، محمد. تهران: دار‌الکتب الاسلامیه.
  53. مجلسی، محمدباقر (1403هـ.ق). بحارالانوار. محقق: بهبودی، محمدالباقر. بیروت: مؤسسه الوفاء.
  54. مرادی‌‌نسب، حسین (1402هـ.ق). تطورشناسی اخبار مطلاق بودن امام حسن مجتبی (ع). قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  55. مرتضی ‌‌عاملی، جعفر (بی‌تا). زوجات الامام الحسن (ع) اکاذیب و حقائق. قم: مرکز نشر و مؤلفات مرتضی عاملی.
  56. مزی، یوسف (1413هـ.ق). تهذیب الکمال. محقق: بشار عواد معروف. بیروت: مؤسسه الرساله.
  57. مفید، محمد (1413هـ.ق). الارشاد. قم: کنگره جهانی هزاره شیخ مفید.
  58. مقدسى، مطهر (بی‌تا). البدأ و التاریخ. بور سعید. بی‌جا: مکتبه الثقافه الدینیه.
  59. مکی، ابوطالب (1417هـ.ق). قوت القلوب. محقق: باسل عیون السود. بیروت: دار‌الکتب العلمیه.
  60. مناوى، محمد (1999). الکواکب الدریه. محقق: جادر محمد ادیب. بیروت: دار‌صادر.
  61. میرزانوری، حسین (1408هـ.ق). مستدرک وسائل الشیعه. بیروت: مؤسسه آل‌بیت.
  62. ندیم، محمد‌بن اسحاق (بی‌تا). الفهرست. مصحح: تجدد، رضا. بی‌جا: بی‌نا.
  63. یعقوبی، احمد (1358). تاریخ الیعقوبی. بیروت: دار‌صادر.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 84
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 93


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب